Toelichting

1. Positie cliënt en transparantie van zorg

Subsidies

Transparantie van zorg

De mutatie betreft hoofdzakelijk een overheveling van middelen voor de volgende fase van het programma Uitkomstgerichte Zorg vanuit de middelen voor Passende Zorg die bij de begroting 2023 op artikel 2 waren geraamd. Het gaat om jaarlijks € 8 miljoen in de periode 2023-2026. Meerjarig is aanvullend het budget vanaf 2027 met € 14 miljoen verlaagd in verband met afspraken die zijn gemaakt in het IZA.

2. Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt

Subsidies

Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt

Op dit artikelonderdeel hebben mutaties plaatsgevonden van in totaal ruim € 97 miljoen. Hieronder worden de grootste mutaties nader toegelicht.

Subsidie sectorplanplus

Het animo voor het vierde en laatste tijdvak van SectorplanPlus 2017-2022 is bijzonder groot geweest. Voor het vierde en laatste tijdvak van SectorplanPlus 2017-2022 is voor meer deelnemers een aanvraag gedaan dan voor de eerste drie tijdvakken samen. Echter, niet alle aanvragen worden ook daadwerkelijk gerealiseerd, bijvoorbeeld omdat opleidingen niet doorgaan of een kortere doorlooptijd kennen dan bij aanvraag opgegeven. Inmiddels is de activiteitenperiode voorbij en is het loket voor het indienen van verantwoordingstukken gesloten. Op dit moment is penvoerder RegioPlus ten behoeve van het opstellen van de subsidieverantwoording bezig met het controleren van de ingediende verantwoordingstukken bij de aanvragen. Op basis van de informatie daaruit ontvangen heeft RegioPlus aangegeven dat de subsidierealisatie maximaal op circa € 140 miljoen zal uitkomen. Daartoe is niet alle in 2023 gereserveerde budget voor de bevoorschotting nodig en kan € 112,5 miljoen vrijvallen. De definitieve verantwoording verwachten we uiterlijk 31 december 2023.

Subsidieregeling behoud langdurig zieke zorgmedewerkers

De aanvragen voor de subsidieregeling behoud langdurig zieke zorgmedewerkers zijn lager dan verwacht, waardoor de uitgaven € 13 miljoen lager zijn dan begroot.

Slavernijverleden

Het kabinet heeft in 2022 besloten tot excuses voor het slavernijverleden. In het verlengde daarvan zijn voor de komende jaren middelen gereserveerd voor diverse maatregelen en plannen samenhangend met de nog altijd doorwerkende gevolgen van dat verleden. Op VWS-terrein zijn dat bijvoorbeeld beleidstrajecten op het gebied van gezondheidsverschillen bij nazaten van tot slaaf gemaakten (in Nederland en in de Caribische gebieden). Het ministerie van VWS draagt in de totale uitgaven ruim € 60 miljoen incidenteel bij en circa € 2,3 miljoen structureel. Deze bedragen worden met deze eerste suppletoire begroting overgeheveld naar het ministerie van BZK.

Duurzaamheid en zorg

Nederland verduurzaamt. Om de ambities van het kabinet te verwezenlijk is actie op alle fronten nodig. Ook de zorgsector werkt aan vermindering van de schadelijke impact op klimaat en milieu. In de Green Deal 3.0 zijn concrete afspraken gemaakt om de zorg in Nederland te verduurzamen. Met voorgestelde maatregel ondersteunt de Rijksoverheid de sector bij het feitelijk vergroenen van de (publieke) zorg en ondersteuning met kennis, innovatie en opschaling. De focus ligt daarbij op het vergroenen van zorgprocessen, het bevorderen van circulariteit en het verminderen van de milieubelasting van medicatie(gebruik). Hiervoor is in 2023 € 6 miljoen en in 2024, 2025 en 2026 € 12 miljoen gereserveerd.

Opleidingsakkoord wijkverpleging

Een deel van de middelen, € 20 miljoen, die op de Aanvullende Post bij Financiën waren gereserveerd voor een opleidingsakkoord wordt overgeheveld naar de VWS-begroting om uitvoering te geven aan het coalitieakkoord. Met werkgevers, zorgverzekeraars en de beroepsvereniging van verzorgenden en verpleegkundigen is op 17 maart 2023 het Investeringsakkoord Opleiden Wijkverpleging getekend. Het doel van dit akkoord is meer en anders opleiden, zodat voorkomen wordt dat de wijkverpleging een (nog) groter tekort aan professionals krijgt. De middelen worden ingezet om regionale samenwerkingsorganisaties kans te bieden om de samenwerking te starten en plannen te maken voor vernieuwde innovatieve opleidingsstructuren.Regeling zorgmedewerkers post-COVID

Het kabinet wil een specifieke groep zorgmedewerkers met langdurige post-COVID klachten aanvullend financieel ondersteunen. Daarvoor wordt een regeling opgesteld. Zorgmedewerkers vallende onder de afbakening kunnen een bedrag van € 15.000 ontvangen. In de begroting is in totaal een bedrag van € 35 miljoen (inclusief uitvoeringskosten) beschikbaar gesteld, waarvan € 25 miljoen is gedekt vanuit de prijsbijstelling.

Tot slot is in lijn met motie Heinen onderuitputting ingeboekt voor € 11,2 miljoen op dit instrument.

Pandemische Paraatheid

In 2024 is een bedrag van € 10 miljoen beschikbaar gesteld voor de BAZ voor de flexibele inzet en opschaling van zorgpersoneel uit de middelen voor Pandemische Paraatheid.

3. Informatiebeleid

Subsidies

Informatiebeleid

Vanuit de bij het coalitieakkoord beschikbaar gestelde middelen voor Standaardisatie Gegevensuitwisseling is een bedrag van € 9,6 miljoen beschikbaar in 2023. Hiervan wordt € 0,9 miljoen ingezet in het kader van activiteiten voor de EHDS en € 6,4 miljoen in het kader van de Persoonlijke Gezondheidsomgeving (PGO) en € 2,3 miljoen in het kader van Eenheid van Taal. Voor informatie beleid is meerjarig een aanvullend bedrag van tussen de € 35 miljoen en € 24 miljoen beschikbaar voor de Persoonlijke GezondheidsOmgeving en EHDS vanuit Gegevensuitwisseling.

Daarnaast is het subsidiebudget per saldo met € 1,6 miljoen opgehoogd voor inzet van Nictiz. Conform motie Heinen en de Voorjaarsnota 2023 is de onderuitputting verwerkt door de begroting met € 2 miljoen te verlagen.

Overige

Voor uitvoering van het Integraal Zorgakkoord (IZA) is een incidenteel budget beschikbaar gesteld van ongeveer € 1,8 miljoen in 2023 en jaarlijks € 6 miljoen in 2024-2026. Deze middelen worden onder meer ingezet voor het instellen van het Nationaal platform voor digitale zorgtransformatie en voor inzet van de Vliegwielcoalitie.

Opdrachten

Informatiebeleid

Vanaf het instrument Bijdrage aan agentschappen is een instrumentwijziging van ongeveer € 9,1 miljoen doorgezet bedoeld voor ToegangVerleningService (TVS). Structureel vind onder andere daardoor een ophoging van het budget plaats van ongeveer € 13,2 miljoen. Daarnaast is het opdrachtenbudget incidenteel met € 0,7 miljoen verlaagd als gevolg van diverse kleine mutaties, onder meer bestaande uit een bijdrage aan Zorg Instituut Nederland (ZiNL) voor activiteiten in het kader van de Wegiz en een bijdrage aan het ministerie van EZK voor de NL AI Coalitie werkgroep Gezondheid en Zorg.

Voor afrekening van het corona-gerelateerde DigiD-gebruik door de GGD GHOR over 2021 is een incidenteel budget van ongeveer € 3,9 miljoen beschikbaar gesteld. Daarnaast is het opdrachtenbudget voor diverse covid-19-applicaties in 2023 per saldo met € 4,5 miljoen verlaagd.

Vanuit de bij het coalitieakkoord beschikbaar gestelde middelen voor Standaardisatie Gegevensuitwisseling is een bedrag van € 5,6 miljoen beschikbaar in 2023, waarvan € 4,0 miljoen zal worden ingezet in het kader van de verdere ontwikkeling van Eenheid van Taal (ook in 2024). Tevens zijn vanaf 2024 middelen voorzien voor Normering en Certificering.

Overige

Voor uitvoering van het Integraal Zorgakkoord (IZA) is een incidenteel budget beschikbaar gesteld van ongeveer € 1,1 miljoen in 2023 oplopend tot € 2,6 miljoen in 2026. Deze middelen worden onder meer ingezet voor het vergroten van kennis en bekendheid bij patiënten en zorgprofessionals rondom digitale/hybride zorg en voor het verbeteren van digitale vaardigheden en gezondheidsvaardigheden van patiënten.

Als gevolg van diverse kleine mutaties is het opdrachtenbudget van programma Innovatie en Zorgvernieuwing in 2023 per saldo met € 1,5 miljoen verlaagd.

Bijdrage aan agentschappen

Informatiebeleid

Vanuit het instrument Bijdrage aan agentschappen is voor ongeveer € 11,6 miljoen structureel overgeheveld naar opdrachten voor ToegangVerleningService (TVS). Daarnaast is er structureel budget (€ 1,5 miljoen) beschikbaar gesteld voor kostenstijgingen van het CIBG.

Binnen de mutaties voor informatiebeleid wordt een bedrag van € 0,2 miljoen (2023) en € 4 miljoen (2024) verklaard door een overheveling vanuit de aanvullende post in het kader van Standaardisatie Gegevensuitwisseling. Deze middelen zullen ingezet worden ten behoeve van het CIBG voor de ontwikkeling van de generieke functie Identificatie en Authenticatie.

Het budget voor diverse covid-19-applicaties is in 2023 verlaagd met € 1,3 miljoen. Tot slot is vanwege de onderuitputting € 2 miljoen verwerkt op dit instrument.

5. Zorg, welzijn en jeugdzorg op Caribisch Nederland

Bekostiging

Op het instrument Bekostiging is het budget opgehoogd met € 167,7 miljoen in 2023 oplopend tot € 170,3 miljoen in 2027. Dit is als volgt opgebouwd:

Zorg en Welzijn

Vanaf het instrument Opdrachten heeft een instrumentwijziging plaatsgevonden van € 153,5 miljoen in 2023 oplopend tot € 162 miljoen in 2027. De uitgaven die voortkomen uit contracten en declaraties op grond van de ‘Regeling aanspraak zorgverzekering BES’ en ‘Besluit zorgverzekering BES’ voldoen namelijk aan de criteria van het instrument Bekostiging. Daarnaast is als gevolg van een wisselkoerstegenvaller EUR/USD een aanvullend budget beschikbaar gesteld van € 14,2 miljoen in 2023 aflopend tot € 8,3 miljoen in 2027.

Opdrachten

Op het instrument Opdrachten is het budget structureel met € 159 miljoen verlaagd. Dit is als volgt opgebouwd:

Zorg

Naar het instrument Bekostiging heeft een instrumentwijziging plaatsgevonden van opdrachten naar bekostiging van € 137,9 miljoen in 2023 oplopend tot € 145,1 miljoen in 2027. Daarnaast heeft voor invoering van bevolkingsonderzoeken naar borst-, baarmoederhals- en darmkanker in Caribisch Nederland een budgetoverheveling van ongeveer € 3 miljoen in de jaren 2023 tot en met 2025 plaatsgevonden naar begrotingsartikel Volksgezondheid (artikel 1). Daarnaast hebben in 2023 vanaf het instrument Opdrachten diverse kleinere mutaties plaatsgevonden van per saldo € 1,1 miljoen. Tevens is vanwege de onderuitputting en conform de Voorjaarsnota 2023 € 2 miljoen verwerkt.

Voor uitvoering van het coalitieakkoord is in het kader van ‘Pandemische Paraatheid’ een aanvullend budget beschikbaar gesteld van € 1 miljoen in 2023 oplopend tot € 2,5 miljoen structureel vanaf 2026.

Welzijn

Naar het instrument Bekostiging heeft een instrumentwijziging plaatsgevonden van opdrachten naar bekostiging van € 15,6 miljoen in 2023 oplopend tot € 17 miljoen in 2027. Voor de JOGG-aanpak op de BES-eilanden heeft een structurele budgetoverheveling ad € 0,3 miljoen plaatsgevonden naar begrotingsartikel Volksgezondheid (artikel 1). Tot slot heeft in 2023 een incidentele instrumentwijziging plaatsgevonden ad € 0,3 miljoen naar het instrument Bijdragen aan medeoverheden, in het kader van het sport en preventieakkoord.