Het doel van deze pijler is investeren in onderzoek, ontwikkeling en innovatie met het oog op productiviteitsgroei.

Investeringen in onderzoek, ontwikkeling en innovatie vormen een belangrijke pijler onder productiviteitsgroei in ontwikkelde economieën als Nederland. Landen die voor ons de benchmark zijn investeren echter beduidend meer. Het Kabinet kiest er voor om te blijven streven naar het behalen van de Lissabondoelstelling, waarbij ook private investeringen een belangrijke rol moeten spelen. Bedrijven kiezen vooral plekken uit met een goede toegang tot onderscheidende kennisbronnen, getalenteerde onderzoekers en mogelijkheden voor samenwerking in onderzoek. Daar waar de maatschappelijke baten van investeringen in onderzoek, ontwikkeling en innovatie groter zijn dan de private baten, is er een reden voor de overheid om deze investeringen ook te stimuleren. Investeringen in onderzoek, ontwikkeling en innovatie leveren het meeste op wanneer de overheid, het bedrijfsleven en de wetenschap samenwerken. Nederland is daar al sterk in. Dat blijkt uit de Nederlandse koppositie op het gebied van landbouw, voedselinnovatie en water. Het is zaak die kracht verder uit te bouwen, bestaande onderzoeks- en innovatie-ecosystemen te versterken en nieuwe veelbelovende ecosystemen op te bouwen. Dit sluit aan op de inzet van het kabinet, zoals aangekondigd in de groeistrategie, en de samenwerking tussen publieke en private partijen die is opgebouwd in het missiegedreven topsectoren- en innovatiebeleid. Dit betekent dat tegelijkertijd wordt ingezet op onderzoek en ontwikkeling en onderzoeksinfrastructuren als op startups en scale-ups, regelgeving en menselijk kapitaal. Investeringen in de economie van de toekomst, bijvoorbeeld op het gebied van kunstmatige intelligentie, robotica en duurzaamheidstechnologie, kunnen een sleutel zijn voor toekomstige innovatie. Ook fundamenteel onderzoek valt binnen deze pijler. Investeringsvoorstellen van alle wetenschapsdisciplines komen in principe in aanmerking, zolang deze voldoen aan het doel en de criteria van het fonds. Investeringen in onderzoek, ontwikkeling en innovatie dragen niet alleen bij aan productiviteitsgroei, maar leveren tevens een bijdrage aan onze brede welvaart. Onderzoek, ontwikkeling en innovatie op gebieden zoals duurzaamheid en gezondheidszorg verbeteren de kwaliteit van leven, zowel voor huidige als toekomstige generaties.

De rol en verantwoordelijkheid van de minister is beschreven in beleidsartikel 1 van het Nationaal Groeifonds en is ook van toepassing op beleidsartikel 2.

In deze begroting zijn de goedgekeurde projecten uit de departementale route van de derde ronde van het NGF verwerkt. Dit betreft voor de pijler Onderzoek, Ontwikkeling en Innovatie toekenningen en voorwaardelijke toekenningen. De budgetten voor de toegekende projecten zijn overgeheveld naar de betreffende departementale begrotingen. De budgetten voor de voorwaardelijke toekenningen zijn geraamd onder de categorie 'Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken'. Nadat aan de door de commissie gestelde voorwaarden is voldaan, zal de voorwaardelijke toekenning worden omgezet in een definitieve toekenning en zal het voor deze projecten beschikbaar gestelde budget worden overgeboekt naar de betreffende departementale begroting.

Er zijn ook reserveringen voor projecten gedaan. Omdat voor de reserveringen een nieuw advies van de commissie nodig is, zijn deze budgetten nog niet voor het betreffende project geraamd op de NGF-begroting. Om toch zicht te bieden op alle reserveringen is een overzicht hiervan opgenomen in tabel 26 in bijlage 3.

Budgetflexibiliteit

De kasmiddelen voor voorwaardelijk toegekende projecten zijn in tabel 9 weergegeven onder 'bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken'. Voor de subsidieregeling is € 40,0 mln geraamd. Daarvan is € 24,5 mln voor de twee projecten die in 2023 positief zijn beoordeeld door de adviescommissie. Deze middelen worden beschouwd als juridisch verplicht, alhoewel de daadwerkelijke toekenning pas plaatsvindt als duidelijk is op welk bedrag de aanvragers daadwerkelijk aanspraak maken. Ook alle middelen voor voorwaardelijke toekeningen zijn juridisch verplicht. Deze bedragen voor 2024 in totaal € 421,2 mln. Het totale juridisch verplichte bedrag is dus € 445,7 mln. Dit is 43,1% van het uitgavenbudget voor 2024. Het restant van de geraamde € 40,0 mln voor de subsidieregeling (€ 15,5 mln) en de onverdeelde kasmiddelen bedragen samen € 587,6 mln. Dit is 56,9% van het uitgavenbudget voor 2024. Deze middelen zijn beleidsmatig gereserveerd. Ze zijn bestemd voor de eventuele omzetting van reserveringen, de nader uit te werken investeringsprogramma's voor de CAS-landen en Caribisch Nederland en voor nieuwe NGF-projecten.

Meerjarenoverzicht Ontwikkeling, Onderzoek en Innovatie

Er bestaan geen schotten tussen de twee beleidsartikelen van het NGF. Afhankelijk van de uiteindelijke projectselectie kan de verdeling van de middelen over de beleidsartikelen anders uitvallen. In dat geval zal bij een (suppletoire) begroting een mutatie op de beleidsartikelen worden doorgevoerd.

Verplichtingen

Er is in 2024 verplichtingenruimte voor voorwaardelijke toekenningen en eventuele omzettingen van reserveringen.

Uitgaven

Subsidies

Subsidieregeling Nationaal Groeifonds - O&O&I

Dit is het kasbudget in 2024 voor projecten waarover de adviescommissie in de derde ronde positief heeft geadviseerd. Het besluit over deze projecten volgt pas nadat duidelijk is op welk bedrag de aanvragers daadwerkelijk aanspraak maken.

Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken

Hier staat het kasbudget weergegeven voor projecten waarbij sprake is van een voorwaardelijke toekenning. Die projecten worden hieronder beschreven (een totaaloverzicht van alle projecten met een voorwaardelijke toekenning is te vinden in bijlage 3). Onderaan dit onderdeel van tabel 9 is het kasbudget weergegeven voor toekomstige (voorwaardelijke) toekenningen ('O&O&I onverdeeld departementale route').

AINed (EZK)

Aan het project AiNed is € 44,0 mln voorwaardelijk toegekend. Eerder werd al € 160,5 mln toegekend.

Met het AiNed Investeringsprogramma van de Nederlandse AI Coalitie positioneert Nederland zich blijvend in de kopgroep van AI-landen. Het programma helpt bedrijven en publieke instellingen om in AI de essentiële stappen te zetten die van groot economisch én maatschappelijk belang zijn. In de 1^e fase wordt publiek-privaat geïnvesteerd in 4 programmaonderdelen: kennis- en innovatiebasis, mensen en vaardigheden, toepassen van AI-systemen én samenwerken in het ecosysteem. 

De voorwaardelijke toekenning van € 44,0 mln is voor de vervolgfinanciering van de ELSA (Ethical, Legal and Social Aspects)-labs, het AI-talentprogramma, de Europese kennisnetwerken en de Europese innovatieprogramma’s. Dit budget wordt toegekend als het programma voldoende voortgang op de KPI’s en programma-uitvoering laat zien.

Circular Plastics NL (EZK)

Aan het project Circular Plastics NL (onderdeel van voormalig project Duurzame Materialen NL) is € 96,0 mln voorwaardelijk toegekend. Eerder werd al € 124,0 mln toegekend.

Het project beoogt circulaire plasticsketens te verstevigen en op te schalen. Deze ketens zijn vereist om negatieve milieueffecten zoals broeikasgasemissies, plastic afval en vervuiling met microplastics te minimaliseren. Een circulaire plasticsketen kan alleen ontstaan via een systemische aanpak in samenwerking tussen producenten van plastics, bedrijven die deze plastics gebruiken, afval ophalen, karakteriseren en sorteren, de afvalverwerkingssector en recycling.

Om de maatschappelijke beloftes waar te maken en de economische kansen te grijpen, bouwt het project vier Demonstrators om materiaal- en procesinnovaties voor circulaire plastics te realiseren. Ook wordt een Kraamkamerprogramma opgezet met meer fundamenteel onderzoek. De Demonstrators zijn ontworpen om zowel de huidige kringlopen te sluiten als nieuwe recyclable by design materialen te ontwikkelen die lastig te recyclen materialen in de toekomst kunnen vervangen. Daarmee sluiten deze Demonstrators aan op verschillende treden in de R-ladder: Reduce, Reuse, Recycle.

PhotonDelta (EZK)

Aan het project PhotonDelta is € 204,6 mln voorwaardelijk toegekend. Eerder werd al € 266,6 mln toegekend.

Het doel van PhotonDelta is de ontwikkeling van het Nederlandse fotonica-ecosysteem te versnellen. Het voorstel bouwt voort op het Nationaal Plan Geïntegreerde Fotonica. Geïntegreerde fotonica houdt in dat chips met optische signalen werken in plaats van elektrische signalen. Communicatie via optische signalen kan meer informatie tegelijk versturen en ook over een langere afstand. Geïntegreerde fotonica heeft daarmee potentieel hogere prestaties en is daarnaast energiezuiniger. De indieners willen een Nederlandse waardeketen opzetten die onderzoek, ontwerp en productie van geïntegreerde fotonica omvat.

Het plan bestaat uit drie programmalijnen. De eerste programmalijn omvat de doorontwikkeling van het ecosysteem met onder andere talentontwikkeling, startup-ondersteuning en gedeelde onderzoeksfaciliteiten. In de tweede programmalijn wordt fundamenteel en industrieel onderzoek gedaan naar fotonische bouwblokken en hun integratie in grotere chipsystemen. Dit om de bewezen fotonicatechnologie zo veel als mogelijk beschikbaar te maken voor nieuwe toepassingen. De derde programmalijn heeft als doel pilot-productiefaciliteiten en een hoog-volume productielijn te ontwikkelen.

CropXR (LNV)

Aan het project CropXR is € 21,5 mln voorwaardelijk toegekend. Eerder werd al € 20,8 mln toegekend.

CropXR richt zich op de ontwikkeling van robuuste, weerbare gewassen. Het voorstel behelst fundamenteel onderzoek op het snijvlak van plantenwetenschappen en kunstmatige intelligentie om te komen tot nieuwe ‘smart data’-methoden voor plantenveredeling. Daarnaast wordt ingezet op kennisverspreiding en een snelle vertaling van de ontwikkelde kennis naar commercialiseerbare gewassen. Het voorstel beoogt op deze manier de nationale en internationale land- en tuinbouw productiever, duurzamer en klimaatadaptiever te maken en bij te dragen aan het toekomstige verdienvermogen van Nederland.

Biotech Booster (OCW)

Aan het project Biotech Booster is € 196,4 mln voorwaardelijk toegekend. Eerder werd al € 49,6 mln toegekend.

Het hoofddoel van Biotech Booster is om het rendement van wetenschappelijk onderzoek te verhogen en het Nederlandse biotech-ecosysteem te versterken. Biotech Booster sluit de keten van kennis naar innovatie door een proces in te richten dat bestaat uit drie opeenvolgende fases: Trusted Communities, Biotech Innovation Program en Scale-out. Dit zijn drie verschillende fases om te komen van een goed idee tot een volwaardige onderneming. De partijen die dit voorstel trekken, zijn de branchevereniging voor de Nederlande biotechnologie HollandBio, de Vereniging van Nederlandse Universiteiten (VSNU), de Nederlandse Federatie van UMCs (NFU), de Vereniging van Hogescholen en een aantal biotechnologiebedrijven.

Oncode-PACT (EZK)

Aan het project Oncode-PACT is € 164,0 mln voorwaardelijk toegekend. Eerder werd al € 161,0 mln toegekend.

Kanker is een groot maatschappelijk probleem. Er wordt veel onderzoek naar gedaan, waarin Nederland voorop loopt. Te vaak blijven innovatieve ideeën op het gebied van kankeronderzoek echter hangen in de preklinische ontwikkelfase. Oncode-PACT (Preclinical Accelerator for Cancer Treatments) innoveert het preklinische ontwikkelproces waardoor innovaties versneld en eerder ontdaan worden van risico’s. Het voorstel richt zich op de toepassing van drie verschillende technologieën in het preklinische proces: artificial intelligence, goed gedefinieerde patiëntencohorten en mini-orgaantjes, organoïden. Vooral de toepassing van deze technologieën in het preklinisch proces is nieuw. Oncode-PACT is een samenwerking tussen verschillende kennisinstellingen, multinationals, startups, dataplatforms en bekende nationale gezondheidsfondsen, zoals KWF en KiKa.

Groenvermogen II (EZK)

De eerdere projecten Groenvermogen van de Nederlandse economie en Groenvermogen II zijn samengevoegd tot één project, namelijk GroenvermogenNL. Hieraan is in totaal € 396,0 mln voorwaardelijk toegekend. Eerder werd al € 442,0 mln toegekend.

GroenvermogenNL wil er aan bijdragen dat Nederland toonaangevend wordt in de productie en distributie van groene waterstof en in de synthese van basischemicaliën. De ambitie is om via deze projecten een stabiele marktvraag naar klimaatneutrale waterstof te ontwikkelen. Zo kan de voordelige concurrentiepositie voor onze energie-intensieve industrie worden behouden én een vestigingsplaats voor nieuwe industrie worden gecreëerd.

Luchtvaart in Transitie (I&W)

Aan het project Luchtvaart in Transitie is € 119,5 mln voorwaardelijk toegekend. Eerder werd al € 263,9 toegekend.

Luchtvaart in Transitie is een programma gericht op het verduurzamen van de Nederlandse luchtvaartsector. Dit programma beoogt een grote bijdrage te leveren aan de ambitie om klimaatneutrale Nederlandse luchtvaart in 2050 te realiseren. Volgens het consortium staan knelpunten, zoals de onderlinge afhankelijkheid, grote risicovolle schaalsprongen, gebrek aan testruimte en gebrek aan technisch personeel het verduurzamen van de luchtvaart in de weg. De adviescommissie adviseert de activiteiten uit programmalijn 2 te ondersteunen, in combinatie met bijbehorende onderzoeksprogramma’s en flankerende en faciliterende activiteiten uit programmalijn 4 en 5.

Toekomstbestendige Leefomgeving (BZK)

Aan het project Toekomstbestendige Leefomgeving is € 40,0 mln voorwaardelijk toegekend. Eerder werd al € 60,0 mln toegekend.

Nederland kent grote maatschappelijke uitdagingen in de leefomgeving, waaronder woningnood, verouderde infrastructuur en effecten van klimaatverandering. De ontwerp-, bouw- en technieksector (OBT) levert een grote bijdrage aan de oplossingen voor deze uitdagingen. De productiviteit in deze sector moet nu fors omhoog om de uitdagingen in de leefomgeving voor 2030 tijdig waar te maken. Het projectToekomstbestendige Leefomgeving wil een zodanige impuls geven aan de modernisering van de OBT-sector, dat de noodzakelijke versnelling, opschaling en cultuuromslag gaat plaatsvinden en de beleidsdoelen worden behaald. De oplossingen voor de maatschappelijke uitdagingen resulteren daarbij ook in een substantiële bijdrage aan het duurzaam verdienvermogen van Nederland. Met een continue stroom van innovaties gaan de consortia samen met de departementen de opgaven op het gebied van woningtekorten, bereikbaarheid en verduurzaming aanpakken én de sector vernieuwen. Het project bestaat uit deelprojecten op het gebied van digitalisering, duurzame kademuren en gevels, nieuwe renovatietechnieken, duurzame woningbouw en biobased bouwen.

Circulaire geïntegreerde hoogrendementszonnepanelen (EZK)

Aan dit project is € 135,0 mln toegekend. Daarnaast is € 277,0 mln voorwaardelijk toegekend.

Het project Circulaire geïntegreerde hoogrendements zonnepanelen (SolarNL) zet in op de creatie en industrialisatie van een innovatie-ecosysteem voor lokale ontwikkeling van nieuwe zon-pv-technologieën voor toekomstig verdienvermogen. Het project heeft als doel om drie innovatieve concurrerende zon-pv-technologieën te ontwikkelen en te industrialiseren. Nederland heeft een sterke technologische kennispositie op dit vlak, die met dit project opnieuw aangewend kan worden om Nederland een positieve impuls te geven in specifieke onderdelen van de zon-pv waardeketen. Met dit project kan zowel het duurzaam verdienvermogen van Nederland worden vergroot, als het gebruik van kritieke materialen en de uitstoot van broeikasgassen worden teruggedrongen.

Maritiem Masterplan (I&W)

Aan dit project is € 100,0 mln toegekend. Daarnaast is € 110,0 mln voorwaardelijk toegekend.

Het Maritiem Masterplan kan de maritieme sector helpen voortvarend de transitie naar duurzame energiedragers en schepen te maken. Het plan beoogt bij te dragen aan de versnelling van de mondiale energietransitie en de Nederlandse economie te versterken. De middelen van het Nationaal Groeifonds geven een sterke impuls aan het ontwikkelen van duurzame schepen, waar naar verwachting wereldwijd meer vraag naar ontstaat. Het Maritiem Masterplan kan daarbij helpen de samenwerking en kennisdeling binnen de sector verder te bevorderen.

Het Maritiem Masterplan is gericht op het versnellen van de energietransitie en beoogt voor de Nederlandse sector een goede uitganspositie te creëren in een groeimarkt van duurzame schepen. Het voorstel versterkt daarbij de samenwerking tussen onderwijs, kennisinstellingen en bedrijven.

Polaris (DEF)

Aan dit project is € 101,7 mln voorwaardelijk toegekend.

Polaris wil op het gebied van Radio Frequentie (RF) technologie internationale, fundamentele doorbraken realiseren, door het verbinden van de ecosystemen radar, MRI en telecom. Een RF-systeem is een systeem dat elektromagnetische velden en golven opwekt en detecteert. RF-systemen zijn complexe systemen die bestaan uit verschillende basistechnologieën (chips) en integratietechnologieën. De afgelopen jaren heeft veel technologische ontwikkeling plaatsgevonden op het gebied van de basistechnologieën. Het voorstel richt zich op de integratietechnologie, de manier waarop de subsystemen geïntegreerd worden tot een compleet systeem.

Deze sleuteltechnologie heeft brede toepassingsmogelijkheden die innovaties kunnen bewerkstelligen voor uiteenlopende maatschappelijke opgaven waaronder radar voor nationale veiligheid, MRI voor diagnostiek en telecom.

6G Future Network Services (EZK)

Aan dit project is € 61,0 mln voorwaardelijk toegekend. Daarnaast is er € 142,0 mln voor gereserveerd.

Het voorstel 6G Future Network Services (FNS) heeft als ambitie om Nederland een van de koplopers te maken ten aanzien van de ontwikkeling van een 6G-netwerk. Het beoogt het ontwikkelen van de benodigde hard- en software en het uitwerken van specifieke toepassingen voor een 6G-netwerk. Met het voorstel willen de indieners direct en indirect bijdragen aan het duurzame verdienvermogen van Nederland. Direct door nieuwe bedrijvigheid als gevolg van het ontwikkelen en verkopen van technologie; indirect door met deze technologie bij te dragen aan transities in o.a. duurzaamheid, mobiliteit en (digitale) veiligheid.

Material Independence & Circular Batteries (EZK)

Aan dit project is € 118,0 mln voorwaardelijk toegekend. Daarnaast is er € 178,0 mln voor gereserveerd.

Het doel van het voorstel Material Independence & Circular Batteries is om Nederland een positie te laten verwerven op belangrijke gebieden van de batterijwaardeketen, met een focus op duurzame materiaalvoorziening en de ontwikkeling en opschaling van duurzame batterijtechnologie en circulaire batterijsystemen. Hiermee kan Nederland minder afhankelijk worden van internationale leveranciers van kritieke materialen en batterijcomponenten. Daarmee wordt het behalen van klimaatdoelstellingen en het realiseren van duurzaam verdienvermogen in Nederland bevorderd.

Regeneratieve Landbouw (Re-Ge-NL) (LNV)

Aan dit project is € 129,0 mln voorwaardelijk toegekend.

Re-Ge-NL biedt een mogelijke oplossing voor de brede landbouw-milieuproblematiek van Nederland en tracht een versnelling van de transitie te bewerkstelligen naar regeneratieve landbouw. Regeneratieve landbouw is een manier van landbouw die voedselproductie combineert met natuurherstel en uitputting van de bodem voorkomt. Door in de praktijk te laten zien dat de overstap naar een toekomstbestendige – regeneratieve – landbouw haalbaar en economisch kansrijk kan zijn zorgt Re-Ge-NL voor een systeemomslag en transitieversnelling.

Biobased Circular (EZK)

Aan dit project is € 102,0 mln voorwaardelijk toegekend. Daarnaast is er € 236,0 mln voor gereserveerd.

Het voorstel Biobased Circular (BBC) richt zich op het creëren en demonstreren van circulaire waardeketens in Nederland voor polymeren (kunststoffen) op basis van koolhydraatrijke biogrondstoffen. Het voorstel richt zich op het genereren van minimaal vijf van deze ‘waardecirkels’, door middel van onderzoek, proefopstellingen en demonstratiefabrieken tot relevante industriële omvang. Deelnemende partijen bestaan uit een aantal grote  bedrijven en scale-up ondernemingen, gecomplementeerd met gerenommeerde kennis- en onderzoeksinstellingen.