Deze leeswijzer gaat kort in op de hoofdonderdelen van de begroting.
Groeiparagraaf
Brede welvaart in de begrotingscyclus
In deze ontwerpbegroting 2024 is in het onderdeel beleidsagenda aandacht besteed aan brede welvaart, aan de hand van een aantal brede welvaartsindicatoren op het gebied van Justitie en Veiligheid (JenV). Brede Welvaart gaat over de kwaliteit van leven in het hier en nu, rekening houdend met de mate waarin dit invloed heeft op de kwaliteit van leven van toekomstige generaties en mensen ergens anders op de wereld. Het opnemen van de bredewelvaartsindicatoren in de begrotingscyclus is een stapsgewijs ontwikkeltraject (groeimodel) van vijf jaar.
Strategische Evaluatie Agenda (SEA)
In de begroting 2022 heeft JenV een eerste uitwerking van de SEA opgenomen. Ook het komende jaar wordt nog als een overgangsjaar gezien om verbeterslagen aan te brengen in de kwaliteit van de SEA, en stapsgewijs toe te groeien naar een begroting dekkende SEA met logisch samenhangende beleidsthema’s.
Hoofdstuk 2: Beleidsagenda
In de beleidsagenda wordt ingegaan op de kernthema’s van JenV. In de beleidsagenda is onder andere opgenomen de veiligheidsagenda, een cijfermatig overzicht van de belangrijkste beleidsmatige mutaties, een overzicht met de meerjarige planning voor de strategische evaluaties en een overzicht van de risicoregelingen die vallen onder dit ministerie. Ook is met ingang van de ontwerpbegroting 2023 de openbaarheidsparagraaf opgenomen in de beleidsagenda. Dit naar aanleiding van het besluit tot actieve openbaarmaking van informatie, verbetering van de informatiehuishouding bij de ministeries en artikel 3.5 van de Wet open overheid (Woo) dat bepaalt dat een bestuursorgaan in de jaarlijkse begroting en verantwoording aandacht besteedt aan de beleidsvoornemens, de uitvoering van de Woo en andere inspanningen rondom informatiehuishouding en openbaarmaking.
Hoofdstuk 3 en 4: Beleidsartikelen en niet-beleidsartikelen
In de (niet)beleidsartikelen staan de beleids- en de financiële informatie over de voorgenomen uitgaven.Met het Ministerie van Financiën is de afspraak gemaakt dat de apparaatsuitgaven van de Hoge Raad (HR), het Openbaar Ministerie (OM) en de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) niet in het centrale apparaatsartikel 91 maar apart in beleidsartikel 32 (Hoge Raad), 33 (Openbaar Ministerie) en 34 (Raad voor de Kinderbescherming) worden opgenomen.
Hoofdstuk 5: Begroting agentschappen
De begroting van JenV heeft zeven baten-lasten-agentschappen, waarbij in de begrotingen van een aantal van deze agentschappen een afwijkende lastencategorie is opgenomen, namelijk de categorie «(materiële) programmakosten». Onder deze categorie zijn de kosten opgenomen die samenhangen met de primaire taken van deze agentschappen. De betreffende kosten worden niet als apparaatskosten gekwalificeerd.
Hoofdstuk 6: Raad voor de rechtspraak
In het wetslichaam is een apart wetsartikel opgenomen voor de Raad voor de rechtspraak. In de Wet op de rechterlijke organisatie is de verantwoordelijkheid voor de bedrijfsvoering geattribueerd aan de gerechten en aan de Raad voor de rechtspraak. De Raad kent een bekostigingssystematiek die gebaseerd is op outputfinanciering en het baten-lastenstelsel. In de begroting van JenV is gekozen voor een «bijdrage-constructie». Dit betekent dat op artikel 32 «Rechtspleging en rechtsbijstand» de bijdrage aan de Raad is opgenomen en de Raad voor de rechtspraak niet in de begrotingsstaat inzake agentschappen is opgenomen. Voor de Raad is in de begroting een apart hoofdstuk opgenomen, met daarin de gevolgen van de verstrekte bijdrage op het gebied van de bedrijfsvoering.
Hoofdstuk 7: Wetgevingsprogramma
Het wetgevingsprogramma geeft een overzicht van de fase waarin de tot standkoming van de wetten zich bevindt. Hierbij worden negen fasen onderscheiden van interne voorbereiding tot Bekrachtiging, bekendmaking en inwerkingtreding.
Overzichtsconstructies
Het Ministerie van JenV levert een bijdrage aan de interdepartementale overzichtsconstructies Caribisch Nederland en de Homogene Groep Internationale Samenwerking (HGIS). De coördinatie voor de eerste overzichtsconstructie is in handen van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De Minister van Buitenlandse Zaken is verantwoordelijk voor de coördinatie van de HGIS en de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking heeft hierbinnen een coördinerende rol omtrent de verdeling van ontwikkelingssamenwerkingsgelden.
Nederlandse Herstel- en Veerkrachtplan
Op 4 oktober 2022 is het definitieve Nederlandse Herstel- en Veerkrachtplan (HVP) goedgekeurd. Het definitieve Nederlandse HVP bestaat uit 49 maatregelen. JenV geeft uitvoering aan de volgende twee maatregelen:
1. Digitalisering van de Nederlandse strafrechtketen
2. Anti-witwasbeleid
Het kabinet werkt momenteel hard aan de implementatie van het HVP. Over de voortgang van de implementatie van het HVP wordt de Kamer tweejaarlijks geïnformeerd. In het voorjaar van 2024 zal dit gebeuren door middel van het Nationaal Hervormingsprogramma en in het najaar door middel van een aparte Kamerbrief.
Nederland is voornemens eind 2023 het eerste betalingsverzoek ter waarde van € 1,4 mrd. in te dienen bij de Europese Commissie. De minister van Financiën bereidt, namens het kabinet en in nauwe samenwerking met de departementen die verantwoordelijk zijn voor de verschillende maatregelen, het formele betalingsverzoek voor. Voor de maatregelen op het gebied van JenV wordt geen eerste betaalverzoek voorbereid. Over de beoordeling van het eerste betalingsverzoek door de Europese Commissie wordt de Kamer te zijner tijd geïnformeerd.
Nederland is tevens voornemens om medio 2024 het tweede betalingsverzoek bij de Europese Commissie in te dienen. Over de beoordeling van dit tweede betalingsverzoek door de Europese Commissie wordt de Kamer ook te zijner tijd geïnformeerd.