Uitgaven

Besluitvorming

Kapitaalverschaffing Pallas

Voor de publieke investering in Pallas is 1,68 miljard euro vrijgemaakt. Hiervoor is eerder 1,36 miljard euro dekking gevonden door de pakketmaatregel vitamine D. De resterende dekking is gevonden in de groeiruimte Zvw. De middelen zijn in het benodigde kasritme toegevoegd aan artikel 2 (Curatieve Zorg) en artikel 10 (Apparaat Kerndepartement).

Vaccinaties apenpokken en vogelgriep

De vaccinatiecampagne rondom apenpokken is in 2023 eenmalig verlengd. De uitgaven hiervoor bedragen 6,8 miljoen euro, waarvan 2 miljoen bedoeld om de vaccinvoorraad aan te vullen en 4,8 miljoen euro bedoeld voor uitvoering van de campagne. Daarnaast zijn er extra uitgaven verwerkt voor de aankoop van vogelgriepvaccins, te weten 0,8 miljoen euro in 2024.

Extensivering loon- en prijsbijstelling

Er wordt structureel 17, 8 miljoen euro aan loon- en prijsbijstelling ingezet ter dekking van de overige besluitvormingsmutaties.

Overhevelingen coalitieakkoordmiddelen

Er worden diverse middelen uit het coalitieakkoord overgeheveld van de Aanvullende post naar de VWS-begroting. Onder andere voor het Investeringsakkoord Opleiden Wijkverpleging (IOW) (50 miljoen euro in 2024 en 2025, en 30 miljoen euro in 2026) en voor het programmabureau eOverdracht (26,5 miljoen euro over 2024 t/m 2026).

Bestendigen PrEP-zorg

Vanaf 2024 is er extra geld beschikbaar voor de regeling specifieke uitkering PrEP (structureel 1 miljoen euro). Hiermee is een uitbreiding mogelijk van de doelgroep die gebruik maakt van PrEP-zorg.

Coronagerelateerde Woo-verzoeken

Er wordt in totaal 26,6 miljoen euro vrijgemaakt in 2024 en 2025 voor de extra inzet van juristen en ondersteuning voor de afhandeling van de Woo-verzoeken over corona.

Dekking Pallas

Voor de publieke investering in Pallas is 1,68 miljard euro benodigd. Hiervoor is eerder 1,36 miljard euro dekking gevonden door de pakketmaatregel vitamine D en gereserveerd op nominaal en onverdeeld. Er was nog een openstaand dekkingsvraagstuk van 320 miljoen euro. Deze dekking is gevonden in de niet uitgedeelde groeiruimte Zvw, tranche 2024. Net als de middelen vanuit de vitamine D maatregel worden de middelen uit de groeiruimte voor 10 jaar aangewend ter dekking van Pallas. Daarna vloeit deze ruimte terug naar de staatskas.

Implementatiekosten richtlijnen NIS2 & CER

Dit betreft implementatiekosten voor naleving in de zorg van de Critical Entities Resilience (CER) en de Network and Information Security (NIS2) richtlijnen (structureel 8 miljoen euro). Beide richtlijnen zijn gericht op een verbetering van de fysieke, digitale en economische weerbaarheid van Europese lidstaten.

Klimaatbesluitvorming

Bij de Voorjaarsnota 2023 is een integraal klimaatpakket gepresenteerd. Dit betreft de overheveling van middelen uit het Klimaatfonds naar de begroting van VWS. In totaal is dit 21,2 miljoen euro tot en met 2030. Dit zijn middelen voor ontzorgingstrajecten sport. Dit wordt nader toegelicht in het Meerjarenprogramma Klimaatfonds 2024 dat gelijktijdig met deze Miljoenennota verschijnt.

Overige besluitvorming

Er zijn verschillende overige besluitvormingsmutaties, waaronder een extensivering van het CoronaCheck-stelsel (-2,6 miljoen euro in 2023) en de verlenging van het Versnellingsprogramma voor Informatie-uitwisseling tussen Patiënt en Professional Medisch Specialistische Zorg en audiologische centra (VIPP5, 6 miljoen euro in 2024). Ook zijn er herschikkingen van programma naar apparaat op het gebied van duurzaamheid (2,5 miljoen euro over 2023 t/m 2026) en corporate communicatie (0,4 miljoen euro structureel).

Mee- en tegenvallers

Subsidies SOV & OVV

De raming van de subsidieregeling voor medisch noodzakelijke zorg voor onverzekerden (SOV) en de subsidieregeling voor onverzekerbare vreemdelingen (OVV) laat tegenvallers zien (in totaal 27,8 miljoen euro structureel). Dit komt door een toename van het aantal zorgaanbieders die een beroep doet op de regelingen, mede veroorzaakt door een steeds grotere bekendheid van de regeling bij zorgaanbieders i.v.m. de Oekraïense ontheemden.

Versterking basiszorg

De uitvoering van de plannen in het kader van Versterking basiszorg zijn vertraagd, waardoor er 17 miljoen euro vrijvalt in 2023.

Lagere uitgaven beleidsprogramma’s VWS

Er zijn 47,2 miljoen euro lagere uitgaven op beleidsprogramma’s verspreid over de beleidsartikelen van VWS.

Pneumokokkenvaccins voor kinderen

De Gezondheidsraad heeft recent geadviseerd om nieuwe pneumokokkenvaccins bij kinderen in te zetten. Vanaf 2024 is hier een extra 2,5 miljoen euro per jaar voor beschikbaar. De totale kosten voor de aankoop van pneumokokkenvaccins voor kinderen bedragen jaarlijks ca. 14,5 miljoen euro.

Overige mee- en tegenvallers

Er zijn meerdere overige mee- en tegenvallers, waaronder structureel additionele kosten voor het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ, 1,8 miljoen euro), en incidentele meevallers in de directie langdurige zorg (-12,1 miljoen euro in 2023), het Programma Kwaliteitsgelden (-9,3 miljoen euro in 2023) en de vrijval van middelen voor Important Projects of Common European Interest (IPCEI, 11,5 miljoen euro in 2023). Ook is er een tegenvaller op de uitvoerings- en beheerskosten van het PGB2.0 (9,6 miljoen euro in 2024).

Kasschuiven

IZA-transformatiemiddelen

De transformatiemiddelen zijn beschikbaar om de acties zoals afgesproken in het Integraal Zorgakkoord (IZA) te ondersteunen. Met deze kasschuif wordt een deel van de middelen op de VWS-begroting in een actueel kasritme geplaatst.

Groninger Zorgakkoord

In het Groninger Zorgakkoord is afgesproken dat ca. 20 zorggebouwen niet aardbevingsbestendig zijn en herbouwd moeten worden naar ca. 9 aardbevings- én toekomstbestendige zorglocaties. Mede door de gevolgen van de oorlog in Oekraine (prijsstijgingen, materiaal) gaat de herbouwing vanaf 2024 starten, waardoor 10,1 miljoen euro een jaar later tot besteding komt.

Overige kasschuiven

Als gevolg van het later tot besteding komen van middelen zijn er kasschuiven voor diverse middelen op de VWS-begroting naar latere jaren. de Important Project of Common European Interest (IPCEI) budgetten (3,0 miljoen euro van 2023 naar 2027) en middelen voor een subsidie aan de stichting LEGIO in het kader van het Versnellingsprogramma informatie-uitwisseling patiënt en professional (VIPP OPEN) (2,8 miljoen euro van 2023 naar 2024).

Overboekingen met andere begrotingen

Pandemic preparedness audits

Om de infectiepreventie en -bestrijding in de langdurige zorg te versterken worden audits uitgevoerd om te controleren of instellingen aan de juiste eisen voldoen. Deze audits zullen worden bekostigd vanuit de Wlz premiemiddelen. Daarom worden de middelen overgeboekt naar de premiegefinancierde zorguitgaven.

DUTCH

Voor het Nationaal Groeifonds plan Digital United Training Concepts for Healthcare (DUTCH) is 48 miljoen euro over 2024 en 2025 overgeboekt vanuit het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV).

Ijklijn domeinoverstijgend samenwerken Wlz

De middelen voor het wetsvoorstel domeinoverstijgende samenwerking worden in 2024 weer via een SPUK uitgegeven. Daarom wordt 27 miljoen euro in 2024 overgeheveld van de premiegefinancierde zorguitgaven naar de VWS-begroting.

Ijklijn groeiruimte Zvw voor Pallas

De resterende dekking voor de publieke investering in Pallas is gevonden in de groeiruimte Zvw (32 miljoen euro structureel). Deze wordt overgeheveld naar de VWS-begroting.

KIK-V

Het KIK-V programma wordt bekostigd vanaf de VWS-begroting, maar er resteerde nog een reservering op de premiegefinancierde zorguitgaven (3,9 miljoen euro structureel). Middels deze mutatie wordt alles via de begroting voldaan.

Overige overboekingen met andere begrotingen

Er zijn meerdere overboekingen geweest met andere begrotingen, waaronder de overboeking van middelen voor opleidingscapaciteit voor forensische artsen van het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV) (structureel 7,8 miljoen euro) en de overboeking van middelen naar het gemeentefonds voor maternale kinkhoestvaccinatie (4,2 miljoen euro structureel).

Desalderingen

Er is een desaldering bij ontvangsten voor detacheringen (0,3 miljoen euro) en voor een wijziging in het budget van Intravacc (0,2 miljoen euro).

Technisch

Corona

In 2023 vallen er generale coronamiddelen vrij op het gebied van applicaties (-4,7 miljoen euro), zorg op de BES-eilanden (-10 miljoen eruo), de subsidieregeling Coronabanen in de zorg (-15 miljoen euro). Bovendien waren er tegenvallers vanwege de afrekening van de callcenters van de stichting Landelijke Coördinatie COVID-19 Bestrijding (LCCB, 15 miljoen euro) en vanwege lopende juridische geschillen (7,3 miljoen euro in 2023 en 44,6 miljoen euro in 2024. Daarnaast valt er 68 miljoen euro vrij vanwege het vijfde amendement op het contract met BioNTech/Pfizer en is het kasritme van het contract met BioNTech/Pfizer aangepast, waardoor 157 miljoen euro niet in 2023, maar over de jaren 2024 t/m 2026 tot besteding komt. In 2028 vindt er een desaldering plaats van de middelen voor RescEU (-9,4 miljoen euro).

Macromutaties

De ramingen van de Rijksbijdrage 18-, Bijdrage in Kosten Korting (BIKK) Wlz, Rijksbijdrage Wlz en de zorgtoeslag zijn aangepast op basis van de Macro Economische Verkenning (MEV) van het CPB.

Ontvangsten

Mee- en tegenvallers

Overlooppost ZonMw

Bij ZonMw is er een incidentele meevaller van 45,5 miljoen euro, vanwege een positief exploitatieresultaat. Uitgaven die wel zijn begroot, maar niet zijn gerealiseerd vormen de ‘overlooppost’. Deze overlooppost mag maximaal 2/12e deel beslaan van het totale budget dat jaar. Het resultaat daarboven vloeit terug naar VWS.

Overige mee- en tegenvallers

De ontvangsten van het CIBG stijgen naar verwachting met 2,2 miljoen euro in 2023 en er vindt een correctie van de extrapolatie plaats in de jaren 2025 t/m 2027 (2,3 miljoen euro per jaar).

Desalderingen

Er was sprake van een desaldering bij ontvangsten voor detacheringen (0,3 miljoen euro) en voor een wijziging in het budget van Intravacc (0,2 miljoen euro)

Technisch

Corona

In 2028 vindt er een desaldering plaats van de middelen voor RescEU (-9,4 miljoen euro). Dit betreft een correctie op de extrapolatie.

Uitgaven

Besluitvorming

Groeiruimte Wmo (beschermd wonen)

Dit betreft een neerwaartse bijstelling van de groeiruimte voor beschermd wonen in de Wmo van structureel 45 miljoen euro ter compensatie van het tegenvallende uitvoeringsbeeld in de Wlz.

Mee- en tegenvallers

Actualisatie Wlz

Op basis van de brief van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) over de benutting van het Wlz-kader worden de uitgaven opwaarts bijgesteld. Dit betreft onder andere een structurele opwaartse bijstelling voor GGZ-wonen van 220 miljoen euro.

Actualisatie Zvw

Op basis van actuele gegevens van het Zorginstituut en de NZa zijn de uitgaven in alle sectoren in 2023 incidenteel bijgesteld. De grootste meevaller doet zich voor in de wijkverpleging (circa 812 miljoen euro). Voor de sectoren die geen onderdeel zijn van het IZA zijn daarnaast de verwachte structurele effecten verwerkt. Dit betreft met name neerwaartse bijstellingen van 139 miljoen euro voor hulpmiddelen en 42 miljoen euro voor fysiotherapie.

Vertraging Wlz

In de Wlz wordt in 2024 een incidenteel besparingsverlies verwacht. Deze ontstaat door de vertraagde registratie van het kwaliteitskader verpleeghuiszorg (100 miljoen euro) en vertraging in de maatregel meerjarig contracteren (125 miljoen euro).

Kasschuiven

Kasschuif Transformatiemiddelen IZA

Op dit moment worden transformatieplannen nog veelal voorbereid en uitgewerkt: daarom zijn de uitgaven in 2023 nog beperkt. De transformatiemiddelen voor 2023 blijven beschikbaar voor het verwezenlijken van de IZA-opgave, omdat de plannen grotendeels nog in gang moeten worden gezet. Dit argument zal voor de rest van de IZA-periode niet meer opgaan: voor alle resterende middelen moet aannemelijk gemaakt worden hoe deze in de periode tot en met 2027 daadwerkelijk tot doelmatige besteding komen. Het is daarom van belang dat de betrokken zorgpartijen voortvarend doorgaan met de transformatieplannen. Niet tijdig en doelmatig bestede transformatiemiddelen komen anders in de toekomst te vervallen.  

Overige kasschuiven

De middelen voor onomkeerbare bouwplannen en pandemische paraatheid in het kader van de Wlz worden verschoven naar latere jaren.

Overboekingen met andere begrotingen

Overboeking naar VWS ten behoeve van dekking Pallas

Ten behoeve van de dekking van de uitgaven voor Pallas (op de VWS-begroting) wordt niet uitgedeelde groeiruimte Zvw tranche 2024 overgeheveld naar de VWS-begroting (32 miljoen euro meerjarig).

Overige overboekingen met andere begrotingen

Er zijn meerdere overboekingen gedaan naar de VWS-begroting, waaronder 21,1 miljoen euro structureel voor pandemische paraatheid in de Wlz en de Zvw.

Technisch

Alternatieve vormgeving ER

De vormgeving van het verplicht eigen risico in de Zvw is aangepast. Naast de beoogde invoering van een eigen bijdrage van 150 euro per dbc in de medisch- specialistische zorg wordt ook een eigen bijdrage van 150 euro ‘overig zorgproduct’ ingevoerd. De nieuwe vormgeving levert meer derving op in de ontvangsten van het eigen risico, maar zorgt ook voor lagere uitgaven door een langer remeffect. Per saldo blijft de netto-opbrengst gelijk.

Loon- en prijsbijstelling n.a.v. cMEV en MEV

De raming van de loon-en prijsontwikkeling in de zorg is aangepast op basis van actuele macro-economische inzichten van het Centraal Planbureau (MEV 2024).

Ontvangsten

Mee- en tegenvallers

Eigen bijdrage Wlz

De geraamde opbrengst van de eigen bijdragen in de Wlz wordt naar boven bijgesteld naar aanleiding van de actualisatie van het Wlz-kader (44 miljoen euro structureel) en op basis van de MEV raming van het CPB (43 miljoen euro structureel).

Eigen risico Zvw

De geraamde opbrengst van het eigen risico in de Zvw wordt onder meer neerwaarts bijgesteld naar aanleiding van de actualisaties van de Zvw-uitgaven (2,8 miljoen euro structureel) en op basis van de MEV raming van het CPB (1,6 miljoen euro structureel).

Technisch

Alternatieve vormgeving ER

De vormgeving van het verplicht eigen risico in de Zvw is aangepast. Naast de beoogde invoering van de 150 euro per dbc in de medisch- specialistische zorg wordt ook een eigen bijdrage van 150 euro per ‘overig zorgproduct’ ingevoerd. De nieuwe vormgeving levert meer derving op in de ontvangsten van het eigen risico, maar zorgt ook voor lagere uitgaven door een langer remeffect. Per saldo blijft de netto-opbrengt gelijk.