Algemeen

In het afgelopen jaar hebben diverse overleggen plaatsgevonden tussen de besturen en directies van zbo’s en de bewindspersonen en de secretaris-generaal in zijn rol als eigenaar. Dergelijke overleggen hebben ook plaatsgevonden met de raden van toezicht. Daarnaast is er regelmatig op ambtelijk niveau overleg met de zbo’s gevoerd.

In 2014 is gestart met het evalueren van de toezichtvisie. De rapportage hierover zal in 2015 worden afgerond.

Onderstaand wordt voor een aantal zbo’s en rwt’s een overzicht gegeven van de toezichtbevindingen over het jaar 2014. De bijlage wordt afgesloten met een totaaloverzicht van alle zbo’s en rwt’s die onder de Minister van IenM ressorteren. Het overgrote deel van deze organisaties is tariefgefinancierd. Daarom zijn voor deze organisaties geen ramingen en realisaties opgenomen. Voor een nader beeld wordt verwezen naar de individuele jaarverslagen van deze organisaties.

CBR

In 2014 nam het CBR 1,3 miljoen examens af; iets meer dan in 2013. Voor 2015 wordt een volumedaling van bijna 1% verwacht, dit is voor een belangrijk deel veroorzaakt door een daling van het aantal 17- en 18-jarigen. Het verwachte lagere volume heeft, tezamen met o.a. de kosten van vernieuwingsprogramma’s, genoodzaakt tot een tariefstijging voor 2015 van gemiddeld 3,9%. Het eigen vermogen is aan de lage kant, en zal dat ondanks deze tariefstijging ook blijven. In 2015 is de financiële ontwikkeling daarom een punt van aandacht.

In 2014 is gewerkt aan een nieuw procesontwerp voor de divisie rijgeschiktheid. In 2015 wordt dit verder uitgewerkt waarna in 2016 de implementatie plaatsvindt. Het betreft hier een grondige vernieuwing van processen en bijbehorende ICT. De vernieuwing leidt tot substantieel betere dienstverlening aan burgers. Over 2014 lagen de prestaties van deze divisie nog onder het gewenste niveau.

CBR is in 2014 begonnen met de implementatie van het nieuwe locatiebeleid. Examenlocaties worden beter verspreid; locaties die in gebruik blijven, worden gemoderniseerd. Tegelijk hiermee is een nieuw systeem in gebruik genomen voor de afname van theorie-examens. Deze examens zijn voortaan individueel en computerondersteund.

De raad van toezicht kent sinds 2013 een commissie voor rijgeschiktheid en een commissie voor ICT. Deze commissies zijn opgericht n.a.v. de gatewayreview die dat jaar is uitgevoerd. Deze commissies hebben in 2014 periodiek overleg gevoerd met direct betrokkenen van CBR.

In 2014 is de directie herbenoemd voor een tweede periode van 4 jaar. Daarnaast is dr. A.W.I.M. van der Wurff toegetreden tot de raad van toezicht als opvolger van prof. dr. S.G. van der Lecq.

IBKI/STICHTING VAM

IBKI hanteert een systeem van kwaliteitsbegeleiding waarbij praktijkbegeleiders steekproefsgewijs meerijden met examens. Het streven van IBKI is erop gericht om de examentarieven stabiel en zo laag mogelijk te houden. In 2014 zijn de tarieven gelijk gebleven.

Op de uitvoering van de examens Wet rijonderricht motorvoertuigen, keurmeester APK en installateur LPG wordt toezicht uitgeoefend door zogenoemde Rijksgecommitteerden. In juli 2014 is de Bezwarencommissie WRM bij IBKI van start gegaan. Uit de verslagen van de Rijksgecommitteerden WRM en APK is gebleken dat de examens op een goede wijze worden uitgevoerd en zijn geen bijzondere aandachtspunten naar voren gekomen. In 2014 is verder invulling gegeven aan een geïntegreerde en uniforme verantwoording voor al de door IBKI voor IenM uitgevoerde publieke taken. Dit is in lijn met de eind 2012 gepubliceerde beleidsregel.

Kadaster

Ten opzichte van 2013 registreerde het Kadaster in 2014 39,4% meer verkochte woningen. De omzet viel daardoor hoger uit dan verwacht, waardoor het verwachte verlies over 2014 uitbleef. Eind 2014 is daarom besloten tot een bevriezing van het gemiddelde tariefniveau voor 2015.

In 2014 is de meerjarige uitbesteding van een deel van de ICT (rekencentrum) geëffectueerd. Achtergrond van deze uitbesteding is verbetering van continuïteit en flexibiliteit, met op termijn kostenreductie. Met name in de laatste maanden van 2014 heeft het Kadaster veel inspanningen verricht om tijdens deze overgang zijn dienstverlening te kunnen blijven bieden. De uitplaatsing heeft niet tot discontinuïteit geleid.

Het Kadaster zal verantwoordelijk worden voor de kadastrale functies in Caribisch Nederland. In 2014 is verder gewerkt aan de voorbereiding hiervan. Het bijbehorende wetsvoorstel zal in 2015/2016 worden ingediend.

In 2014 heeft het Kadaster besloten een pilotproject gericht op vervanging van enkele legacysystemen te beëindigen. De continuïteit van de leverancier Be-Informed bleek onvoldoende gewaarborgd en bovendien bleek de techniek slechts geschikt om een deel van de processen betrouwbaar te ondersteunen. Van de resultaten van de pilot wordt daarom een gedeelte ter waarde van € 13,8 miljoen (€ 5,5 miljoen externe kosten en € 8,3 miljoen interne kosten) niet gebruikt. Naar aanleiding hiervan is besloten tot de uitvoering van een audit door een derde partij. Uit deze audit kwamen enkele verbetervoorstellen naar voren die het Kadaster integraal heeft overgenomen. Enkele daarvan zijn reeds geïmplementeerd (verbeteringen op het gebied van governance, verantwoording en projectmanagement). Thans wordt de aanpak voor de systeemvervanging herzien. De CIO van IenM wordt betrokken bij het plan van aanpak.

In 2015 zal de vierde wettelijke evaluatie van het Kadaster worden uitgevoerd; in 2014 is begonnen met de voorbereiding.

In 2014 is mr. F.L.V.P.L. Tierolff benoemd tot lid van de tweehoofdige raad van bestuur. Mw. mr. R.H. Stam is benoemd tot lid van de raad van toezicht.

Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL)

LVNL sluit het jaar 2014 af met een positief exploitatieresultaat (actuele cijfers zijn pas in mei 2015 bekend). In 2014 is in FABEC-verband een performanceplan voor 2015–2019 opgesteld. Hierin is ook de bijdrage van Nederland opgenomen en daarmee de bijdrage van LVNL. Het performanceplan is o.a. leidend voor kostenontwikkelingen en tariefontwikkeling. In het eerste kwartaal 2015 zal het plan naar verwachting worden goedgekeurd door de Europese Commissie.

De Europese Commissie zet via prestatiesturing in op efficiencyverbetering in de luchtverkeersbegeleiding. Dit heeft effect op de mate waarin LVNL kosten kan doorberekenen aan de gebruikers en de risico’s die zij, als gevolg van het afnemende verkeersvolume, zelf moet dragen (zonder verrekening aan de luchtvaartmaatschappijen).

In 2014 heeft LVNL een tijdelijke arbeidsvoorwaardenovereenkomst afgesloten. Eind 2014 heeft de Staatssecretaris de Kamer meegedeeld dat zij een advies over de arbeidsvoorwaarden gaat vragen aan een onafhankelijke commissie. Deze adviescommissie zal naar verwachting in de zomer van 2015 haar advies uitbrengen.

De bestuurders van LVNL zijn per 1 oktober 2014 herbenoemd.

NIWO

De NIWO is gecertificeerd volgens de ISO-certificering, waarmee aangetoond wordt dat het kwaliteitsmanagementsysteem voldoet aan de normelementen van de ISO. Voorts wordt de kwaliteit van dienstverlening periodiek beoordeeld op basis van de prestatie-indicatoren. De begroting 2015 is eind 2014 goedgekeurd, de tarieven zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van de begroting 2014.

De (weg)transportsector wordt zowel vanuit het kabinet als vanuit Europa gezien als voor de economie belangrijke, maar kwetsbare sector en is aangewezen als topsector. Betrokkenheid van de branche is onontbeerlijk. De NIWO vervult hierbij een belangrijke functie.

Naar aanleiding van het rapport over de herpositionering van zbo’s (rapportage De Leeuw) is bij de NIWO in 2014 een onafhankelijk onderzoek «business case» uitgevoerd naar de meerwaarde en (financiële) risico's van de aangehaalde opties die genoemd worden in het rapport.

Over de voortgang en de uitkomst van het onderzoek zal het kabinet de Tweede Kamer informeren in de voortgangsrapportage implementatie herpositionering zbo’s.

ProRail

De Staat houdt 100% van de aandelen van Railinfratrust BV die op haar beurt 100% van de aandelen ProRail houdt. Het aandeelhouderschap ligt bij de Minister van Infrastructuur en Milieu. Het aandeelhouderschap is belegd bij een separate toezichteenheid binnen de hoofddirectie FMC. De sturing vanuit de aandeelhoudersrol is complementair ten opzichte van de sturing als concessie- en als subsidieverlener. Er komt een strakkere sturing op de beleidsdoelen (LTSA), ook vanuit de aandeelhoudersrol.

In verband met het vertrek van de directeur Operatie en de president-directeur in 2014 is de directeur Projecten tijdelijk benoemd als statutair bestuurder van ProRail. Door interim-functievervulling is tijdelijk invulling gegeven aan de ontstane vacatures in het bestuur. Naar verwachting zullen de bestuursfuncties in de loop van 2015 permanent worden ingevuld. In juni 2014 is een nieuwe president-commissaris ProRail benoemd en is een commissaris afgetreden in verband met het bereiken van de maximale zittingsduur voor leden van de Raad van Commissarissen.

Het toezicht op ProRail is belegd bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM), de Inspectie Leefomgeving en Transport en de Directie Openbaar Vervoer en Spoor van het Directoraat-Generaal Bereikbaarheid van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu.

Stichting VAMEX

De VAMEX heeft in 2014 een aanvang gemaakt met de eerder geplande omruil van de oude in omloop zijnde papieren vaarbewijzen in de moderne geplastificeerde vaarbewijzen. De hiermee gemoeide kosten komen ten laste van de egalisatiereserve.

De VAMEX heeft de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in verdere kwaliteitsverbetering en efficiency. De begroting 2015 is goedgekeurd. De huidige stand van de egalisatiereserve maakt het mogelijk om naast de uitvoering van de geplande omruilactie ook de tarieven voor 2015 te verlagen.

Naar aanleiding van het rapport over de herpositionering van zbo’s is bij de VAMEX in 2014 een onafhankelijk onderzoek «business case» uitgevoerd naar de meerwaarde en (financiële) risico's van de van de in het rapport «Herpositionering zbo’s» aangehaalde optie om de taken onder te brengen bij het CBR. Over de voortgang en de uitkomst van het onderzoek zal het kabinet de Tweede Kamer afzonderlijk informeren in de voortgangsrapportage implementatie herpositionering zbo’s.

RDW

De kwaliteit van dienstverlening van de RDW was in 2014 op orde. De RDW kreeg bij een breed klanttevredenheidsonderzoek een gemiddeld rapportcijfer van een 7,4. De wettelijke en de in de Toezichtvisie neergelegde prestatie-indicatoren en normen zijn voor het overgrote deel gehaald. De RDW heeft in 2014 in afstemming met het ministerie de set normen en indicatoren herijkt en aangepast aan actuele ontwikkelingen op het gebied van onder meer risicogestuurd toezicht.

Er was sprake van een stabiele tariefontwikkeling; een gemiddelde stijging van 0%. De omzet was over 2014 hoger dan begroot. De verwachte omzetdaling bleef uit. Door onder meer fiscale maatregelen eind 2014 daalden de autoverkopen minder dan verwacht en was het aantal eerste inschrijvingen hoger dan verwacht. Per saldo is een netto resultaat van € 3,8 miljoen geboekt.

In november 2014 is de van een chip voorziene rijbewijscard geïntroduceerd. Op deze manier kunnen o.a. de handhavende taken door de politie beter worden uitgevoerd. Tevens is de personalisatie van de rijbewijzen door de RDW ter hand genomen. Voorbereidingen zijn getroffen voor de renovatie in Veendam. Hiertoe zijn eind 2014 afspraken omtrent schatkistbankieren gemaakt. Op deze manier is de RDW van voldoende liquiditeiten voorzien. Begin 2014 is ook gestart met het aanbieden van open data over parkeergebieden en parkeertarieven van gemeenten.

Het jaar 2014 heeft voorts in het teken gestaan van de nazorg voor de implementatie op 1 januari 2014 van enkele in 2013 uitgevoerde grote projecten zoals de introductie van de kentekencard en de online kilometerregistratie.

Stichting Advisering Bestuursrechtspraak (StAB)

De StAB kende in het jaar 2014 een hoge instroom van zaken die vanaf begin maart zo hoog was dat de StAB genoodzaakt was om enkele gedetacheerde medewerkers terug te roepen en externe deskundigen in te huren. De gemiddelde benutting van de adviescapaciteit inclusief de ingehuurde deskundigen bedroeg over het hele jaar 96%.

• 1) Organisaties met een (*) zijn met ingang van 1 januari 2013 onder de werking van de Kaderwet ZBO gebracht. Organisaties met een (#) zullen worden opgeheven of elders worden ondergebracht. Dit is voorzien gedurende het jaar 2014. Een groot aantal organisaties is deeltijd zbo/rwt

• 2) IenM kent geen premiegefinancierde rwt’s en zbo’s.

• 3) Dit betreft de inkomsten voor de wettelijk uit te voeren taken. Waar dat onderscheid niet is te maken, wordt het totaalbedrag opgenomen. Dit wordt dit met een (*) gemarkeerd. Daar waar het bedragen uit 2013 betreft is dit met (**) aangegeven. Voor commissies en clusters van organisaties kan niet aangegeven worden wat de inkomsten zijn uit de wettelijke taak. Bovendien zijn de opbrengsten zeer beperkt. Voor de Rijkhavenmeester geldt dat dit een onderdeel is van het Havenbedrijf Rotterdam. De functie van Rijkshavenmeester is zbo/rwt.

• 4) De algemene toezichtvisie en de individuele toezichts- en sturingsvisies zijn gepubliceerd via http://www.rijksoverheid.nl/ministeries/ienm/documenten-en-publicaties/rapporten/2013/03/07/toezichtvisie-ienm-2013–2017-verantwoorde-uitvoering.html. Niet voor alle zbo’s/rwt’s is een toezichtsvisie. Deels vanwege het feit dat het toezicht elders wordt uitgevoerd, deels uit redenen van efficiency omdat de betreffende organisatie/taak te beperkt is en er sprake is van deeltijd zbo’s/rwt’s.

• 5) Voor deze zbo’s/rwt’s wordt geen rechtmatigheidsverklaring gevraagd om redenen van nut en noodzaak, maar ook de extra kosten die een rechtmatigheidsverklaring met zich meebrengt. In nagenoeg alle gevallen gaat het hier om een zbo-taak – de organisatie zelf is geen zbo of deeltijd zbo – die slechts een onderdeel van een taak of functie omvat. Voor de desbetreffende zbo-taak mag een tarief in rekening worden gebracht. Dit wordt niet altijd gedaan, bijvoorbeeld door apk-erkenninghouders.

• 6) Alle bedragen x € 1.000.