1. Algemene doelstelling

Een sportieve samenleving waarin voor iedereen een passend sport- en beweegaanbod aanwezig is en waarin uitblinken in sport wordt gestimuleerd.

2. Rol en verantwoordelijkheid

Aan het sportbeleid van de rijksoverheid ligt vooral de maatschappelijke betekenis van sport ten grondslag. Sport en bewegen dragen in belangrijke mate bij aan een betere gezondheid, aan het verbeteren van leefbaarheid en veiligheid, sociale samenhang en integratie, aan het verbeteren van schoolprestaties en het verminderen van schooluitval. Daarnaast erkent de rijksoverheid de intrinsieke waarde van sport.

Stimuleren:

• – Het bevorderen van de samenwerking tussen partijen uit verschillende sectoren, zodat op lokaal niveau een passend en veilig sport- en beweegaanbod tot stand komt en blijft.

• – Het bevorderen van innovatie, kennisontwikkeling en kennisdeling.

Financieren:

• – Het ontwikkelen en (mede)financieren van programma’s die er aan bijdragen dat er voor iedere Nederlander een passend en veilig sport- en beweegaanbod in de buurt aanwezig is.

• – Het faciliteren en mede financieren van de top 10 ambitie. Het scheppen van randvoorwaarden voor talenten en topsporters in Nederland, waardoor zij op een professionele en verantwoorde wijze kunnen uitblinken in sport, ook tijdens topsportevenementen in eigen land.

• – Het (mede) financieren van innovatie, kennisontwikkeling en kennisdeling.

3. Beleidsconclusies

Het op dit artikel uitgevoerde beleid en de bijbehorende resultaten waren het afgelopen jaar nagenoeg conform de verwachtingen, zoals vermeld in de begroting.

Sport en bewegen

Veilig Sport Klimaat (VSK)

In 2015 heeft NOC*NSF in samenwerking met de sportbonden het actieplan «Naar een Veiliger Sportklimaat» uitgevoerd (TK 30234, nr. 141). De eerdere positieve resultaten zetten zich door, zo is het aantal excessen in het voetbal voor het vierde opeenvolgende jaar gedaald en voelt men zich steeds veiliger op en rond het sportveld (www.mulierinstituut.nl/projecten/veilig-sport-klimaat/monitor-naar-een-veiliger-sportklimaat-vsk/).

Integriteit

Topsport(evenementen)

Mede door het voortzetten van ondersteuning van de top 10 ambitie van de sportsector is 2015 een zeer succesvol topsportjaar gebleken met 67 gouden WK en EK medailles voor sporters met en zonder beperking (2014: 57). Het totaal aantal gewonnen gouden, zilveren en bronzen medailles in 2015 is 214 (bron: Infostrada sports).

Het topsport evenementenbeleid was eveneens succesvol. Afgelopen jaar vond een aantal toonaangevende evenementen plaats, zoals het Grand Départ (Tour de France) in Utrecht, het WK Beachvolleybal en het EK Volleybal. De organisatie van deze evenementen werd mede mogelijk gemaakt met behulp van middelen uit de subsidieregeling evenementenbeleid.

In 2015 zijn de eerste stappen op weg naar een slagvaardiger sportbestel gezet met de aankondiging van de Nederlandse sportraad (TK 30 234, nr. 142). Deze onafhankelijke raad gaat adviseren over het vergroten van de opbrengsten van sportevenementen voor de maatschappij en de sport zelf. Hierbij zal zij ook kennis nemen van de uitkomsten van de adviescommissie Europese Spelen 2019. De sportraad heeft een belangrijke financiële opdracht. Gestreefd wordt naar winstgevendheid van evenementen, een evenwichtige (legitieme) verdeling van baten en lasten van sportevenementen tussen publieke en private partijen, realistische begrotingen en helderheid vooraf over de gevolgen van financiële tegenvallers. Daarnaast werd een aantal ronde tafelbijeenkomsten met topsporters georganiseerd, Al deze inspanningen om samen met vertegenwoordigers uit alle geledingen van de (top)sport te spreken over actuele ontwikkelingen in de sport, dragen bij aan het verder ontwikkelen van het topsportbeleid in Nederland.

Kennisontwikkeling en innovatie

De beoogde stappen om kennis gebruiksvriendelijker en efficiënter te ontsluiten zijn in 2015 gezet. Sinds 1 januari 2016 vormen NISB (Nederlands Instituut Sport en Bewegen) en de kennisfuncties van Onbeperkt Sportief het nieuwe Kenniscentrum Sport6. In opdracht van het Ministerie van VWS heeft het Topteam Sport de Kennis- en innovatieagenda sport 2015–2020 (TK 30 234, nr. 133) opgesteld. Sport, onderzoek, bedrijfsleven en overheden komen in één Sportinnovator ecosysteem samen en delen hun kennis. Het meerjarige programma sportinnovator is van start gegaan, inclusief de eerste subsidieronde voor ideeën, projecten en centra (www.sportinnovator.nl).

Energiebesparing en verduurzaming

De ingangsdatum van de subsidieregeling Energiebesparing en duurzame energie sportaccommodaties (Regeling van de Minister van Economische Zaken van 12 augustus 2015, nr. WJZ/14186622) was beoogd in 2015. Omdat de sportsector zelf aangegeven heeft meer tijd nodig te hebben om zich voor te bereiden op de nieuwe regeling, is de ingangsdatum van de regeling in overleg met de sportsector uitgesteld tot 4 januari 2016.

Bekostiging Sportinfrastructuur

Voor de bekostiging van de infrastructuur van sport is een structurele bijdrage vanuit de loterijopbrengsten van groot belang. De fusie tussen de Stichting exploitatie Nederlandse Staatsloterij (de Staatsloterij) en Stichting Nationale Sporttotalisator (SNS/De Lotto) zal aanzienlijke efficiencyvoordelen hebben en de marktpositie in het licht van de opening van de online-kansspelmarkt kunnen verstevigen. De afdrachten aan NOC*NSF en ALN zullen naar verwachting met € 17 miljoen toenemen tot ruim € 71 miljoen in 2018. Hiermee wordt een steviger basis gelegd voor de financiering van sport in het algemeen en NOC*NSF in het bijzonder. De Staatssecretaris van Financiën heeft op 9 oktober 2015 dit voornemen aan de Eerste en Tweede Kamer voorgelegd. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft begin december 2015 de fusie na diepgaand onderzoek goedgekeurd. De fusie moet in 2016 zijn beslag krijgen.

4. Budgettaire gevolgen van beleid

5. Toelichting op de instrumenten

1. Passend sport- en beweegaanbod

Kengetal: Percentage van de Nederlandse bevolking dat voldoet aan de beweegnorm

Bron: Voor jeugd (4 t/m 17 jaar) zijn de gegevens die ten grondslag liggen aan de grafiek over de beweegnorm afkomstig van het standaardonderzoek Ongevallen en Bewegen in Nederland (OBiN), uitgevoerd door onder meer TNO. Voor volwassenen (18 jaar en ouder) komen de gegevens uit de gezondheidsenquête van het CBS. Deze kengetallen wordt jaarlijks gemeten en geven aan hoeveel Nederlanders voldoende bewegen voor hun gezondheid. Dit geeft een richting aan van de behaalde gezondheidswinst door sport.

Als beweegnorm wordt de zogenaamde «combinorm» gehanteerd. Men voldoet aan die norm als men voldoet aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB) en/of de Fitnorm. De NNGB vereist minimaal 30 minuten matig intensief bewegen op minstens 5 dagen per week. Voor de jeugd tot 18 jaar is dit 60 minuten op 7 dagen per week. De Fitnorm vereist, zowel voor jeugdigen als volwassenen, minimaal 20 minuten intensief bewegen (sport of fitness) op minstens 3 dagen per week.

Subsidies

Sport en bewegen in de buurt

In 2015 is € 6,9 miljoen ingezet voor de Sportimpuls, met als doel het stimuleren van sport- en beweegaanbod op lokaal niveau. Dit bedrag is overgeboekt naar artikel 4 van de VWS-begroting. Vanuit dat artikel is de opdracht aan ZonMw verstrekt. Aan andere activiteiten op het terrein van sport en bewegen in de buurt en voor de implementatie en ondersteuning van het programma sport en bewegen in de buurt is € 3,5 miljoen uitgegeven. Ook zijn bijdragen aan een aantal andere thema’s verleend (circa € 1 miljoen) en is een klein deel niet tot besteding gekomen (€ 0,2 miljoen).

Bekostiging

Compensatie van betaalde energiebelasting

Sportverenigingen hebben € 8,6 miljoen ontvangen om de kosten als gevolg van de regulerende energiebelasting voor 50% te compenseren.

Bijdragen aan medeoverheden

Sport en bewegen in de buurt

Binnen het programma Sport en Bewegen in de Buurt worden binnen gemeenten in Nederland buurtsportcoaches ingezet om de verbinding te leggen tussen sport en andere sectoren als onderwijs, welzijn, zorg, en dergelijke. Totaal is in 2015 € 58 miljoen uitgekeerd aan 371 deelnemende gemeenten waarbij gezamenlijk voor 2.907 FTE is ingetekend. Deze decentralisatie-uitkeringen zijn verleend via het Gemeentefonds. Daarvoor zijn middelen overgeboekt vanuit de begrotingen van OCW (€ 10,9 miljoen) en VWS (€ 47,2 miljoen) naar het Ministerie van BZK.

2. Uitblinken in sport

Subsidies

Topsportprogramma’s

Om de top tien ambitie waar te kunnen maken is het topsportprogramma dat NOC*NSF samen met de sportbonden en andere partijen uitvoert financieel ondersteund. Inclusief een incidentele transitiesubsidie in verband met tegenvallende Lotto-opbrengsten is in 2015 in totaal € 21,5 miljoen uitgegeven.

De medailleklassementen zijn een momentopname, maar geven wel een indicatie van de mate waarin Nederland erin slaagt om zich te scharen bij de beste tien sportlanden.

Kengetal: Positie Nederland in medailleklassement Olympische en Paralympische Zomerspelen

Kengetal: Positie Nederland in medailleklassement Olympische en Paralympische Winterspelen

Bron: De medailleklassementen van de Olympische zomer- en winterspelen worden opgesteld door het International Olympic Committee (IOC). In Turijn 2006 deed Nederland niet mee aan de Paralympische Winterspelen.

3. Borgen van innovatie, kennisontwikkeling en kennisdeling

Subsidies en opdrachten

Kennis als fundament

Ingezet is op het valideren van kansrijke sport- en beweegconcepten en op het borgen en verspreiden van beschikbare kennis via onder meer het NISB, RIVM, SCP en het Mulier Instituut.

In totaal is in 2015 € 6,9 miljoen aan kennis en innovatie besteed.

Ontvangsten

Aan ontvangsten is € 0,3 miljoen gerealiseerd. Dit hangt samen met het terugvorderen van niet bestede subsidiegelden. De realisatie blijft achter op de raming doordat het aantal verleende en vastgestelde subsidies vanuit dit begrotingsartikel de afgelopen jaren is afgenomen.