Bedrijfsvoeringontwikkeling en ontvlechting
In 2017 is hard gewerkt aan verdere verbetering van de bedrijfsvoering. Deze inspanningen hebben ertoe geleid dat de bedrijfsvoering er – wederom – beter voorstaat dan een jaar geleden. Mede gezien het bijzondere jaar met een verhuizing en een departementale herindeling is dat een mooi resultaat.
Als gevolg van het regeerakkoord zijn klimaat, ruimtelijke ontwikkeling en de omgevingswet verplaatst naar respectievelijk EZK en BZK. Het ZBO en het agentschap NEa en het ZBO Kadaster zijn nu de verantwoordelijkheid van EZK en BZK. De overdrachtsprotocollen zijn opgesteld tussen de ministeries waarna de feitelijke overdracht van taken, mensen en bijbehorend budget kan worden afgerond. Het voorgaande brengt met zich mee dat de dienstverlening verzorgd wordt voor de overgedragen beleidsonderdelen. Hierbij worden de kaders en werkwijzen van IenM gehanteerd en de financiële transacties «buiten begrotingsverband» geregistreerd en verrekend met EZK en BZK.
Omvorming ProRail
In het regeerakkoord is opgenomen dat ProRail wordt omgevormd tot een publiekrechtelijk ZBO met eigen rechtspersoonlijkheid. Daarbij is aangegeven dat de omvorming geen gevolgen zal hebben voor de huidige rechtspositie en arbeidsvoorwaarden van de werknemers. Door middel van het regeerakkoord wordt het besluit van het vorige kabinet bevestigd. In 2018 wordt samen met ProRail en met betrokkenheid van stakeholders een transitiefase ingegaan waarin de vormgeving van ProRail als publiekrechtelijk ZBO nader wordt uitgewerkt. Onderdeel daarvan is het opstellen van een sturingsvisie en -arrangement die uitwerking geven aan de ambitie van het kabinet om beter te sturen op ProRail en aan de Tweede Kamer verantwoording af te leggen over de prestaties van ProRail. Een publiekrechtelijke vormgeving heeft ook gevolgen voor de interne organisatie van IenM. Aan de Tweede Kamer is toegezegd om de consequenties in kaart te brengen en van een (plan van) aanpak te voorzien.
RWS
Voor de organisatie van Rijkswaterstaat was 2017 een jaar van consolideren en nieuwe impulsen. Consolideren in de zin dat de ambities uit de Koers 2020 stap voor stap worden gerealiseerd door de betrokken medewerkers zelf, zowel inhoudelijk als qua cultuur, houding en gedrag. Enerzijds zijn er relevante stappen gezet in de ontwikkeling naar een meer duurzame RWS en in het benutten van smart mobility-achtige toepassingen. Anderzijds is procesgericht werken met KR8 verder geborgd in de organisatie. Met de Koers ligt de focus daarbij op persoonlijke betekenisgeving: zelf aan de slag, in je eigen dagelijks werk, om wendbaar, vlotter en slimmer te anticiperen op nieuwe ontwikkelingen. Zo zijn in het elke dag verbeteren van ons werk op allerlei fronten concrete verbeteringen en initiatieven gerealiseerd.
ILT
De ILT heeft begin 2018 de hoofdkeuzes voor de inrichting van de nieuwe organisatie gemaakt. Vanuit een risico- en informatiegestuurde benadering, vertaald in 7 portefeuilles, werkt de ILT aan de maatschappelijke doelen veiligheid, duurzaamheid, zekerheid en vertrouwen in transport, infrastructuur en milieu en wonen.
KNMI
Het KNMI heeft in 2017 onderzocht hoe het in de toekomst mee kan bewegen met de ontwikkelingen in de samenleving. Het Rijksvastgoedbedrijf heeft RWS de opdracht gegeven tot uitvoering van het Masterplan De Bilt. Met dit plan zal een ingrijpende renovatie van het huidige KNMI gebouw plaatsvinden
Toezicht ZBO’s
In 2017 is naar aanleiding van een interne evaluatie (2015) verder gewerkt aan het verbeterplan. Met de komst van de loco-SG als eigenaar van de ZBO’s is gestart met het project Eigenaarschap 2.0, waarin de rolverdeling tussen eigenaar, opdrachtgever en ZBO (nader) worden uitgewerkt. In 2018 zal dit traject worden afgerond. Per 1 januari 2017 is de NIWO omgevormd tot een publiekrechtelijk ZBO.
Per 1 augustus 2017 is de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Straling als publiekrechtelijk ZBO (onderdeel Staat) van start gegaan. Hierbij is het bestuur ZBO, ondersteund door de organisatie die door de Minister van IenW ter beschikking is gesteld. Het Kadaster en de Nederlandse Emissieautoriteit ressorteren als gevolg van het regeerakkoord kabinet Rutte III onder respectievelijk BZK en EZK. In 2017 heeft de wettelijke ZBO-evaluatie van de Nederlandse Emissieautoriteit plaatsgevonden evenals de agentschapsdoorlichting. De resultaten zullen door EZK aan de Kamer worden aangeboden. In 2017 is gestart met de wettelijke evaluatie van het CBR. Deze evaluatie wordt in 2018 afgerond.
Versterking IV-functie
Dat Informatievoorziening (IV) een kernelement is in de primaire processen van beleid, uitvoering en toezicht wordt onderkend. Aan het begin van het beleidsproces wordt nagegaan hoe IV kan worden ingezet. Zo zijn er drie datalabs ingericht die kunnen worden benut. Niet alleen de primaire processen en relaties met partners, bedrijven en burgers krijgen in toenemende mate een digitale vorm, ook de ondersteunende (bedrijfsvoerings)processen worden verder gedigitaliseerd. Zo wordt veel beleid door Rijkswaterstaat uitgevoerd en daarbij speelt IV een belangrijke rol. Voor een betrouwbare en continu functionerende publieke dienstverlening van IenM zijn open en big data, management van netwerken en (cyber)veiligheid van groot belang. IV is ook voor de Inspectie Leefomgeving en Transport een belangrijk bouwsteen voor het informatie- en risicogestuurd werken. De verdere inrichting van de governance rondom cybersecurity krijgt binnen het ministerie vorm. Ook de implementatie van de Algemene verordening gegevensbescherming wordt actief opgepakt. De aansturing van IV-projecten is onderdeel van de sturingscyclus van het ministerie.
Er wordt gewerkt aan een versterking van de IV-functie door onder ander het investeren in kennis en kunde van het personeel en het aanstellen van CIO’s bij grote projecten.
Programma Financiële Functie 2020
Het programma Financiële Functie 2020 richt zich op de versterking van de financiële functie en de samenwerking binnen de financiële functie en met de beleidsfunctie. Het programma heeft een meerjarige looptijd en kent vier sporen:
-
• Verduidelijking van rollen, taken en verantwoordelijkheden (o.a. inrichting van de controlfunctie aan de hand van de 3 lines of responsibility)
-
• Verbeteren van doeltreffendheid en doelmatigheid van het beleid (mede in het kader van de operatie Inzicht in Kwaliteit uit het regeerakkoord)
-
• Innovatie (o.a. digitale begroting)
-
• Vakmanschap in de bedrijfsvoering
In september heeft een brede werkconferentie plaatsgevonden als start van het programma.
AVG
De Autoriteit Persoonsgegevens heeft een 10-stappenplan gepubliceerd dat overzicht geeft van de belangrijke AVG-thema’s. Deze komen terug in de eigen aanpak implementatie AVG, die projectmatig en risicogestuurd is. Via projectleiders wordt bij de diensten op het AVG-proof zijn op 25 mei 2018 aangestuurd door middel van concentratie op de volgende thema’s: «Privacy by design in plan, do, control en act cyclus», «optimaliseren huidig registratiesysteem: actueel en AVG-proof maken van verwerkingen (korte termijn) en organiseren van een nieuw registratiesysteem (lange termijn)», «doelbinding/grondslagen van verwerkingen», «inzagerecht betrokkene», «verwerkersovereenkomsten» en «verwerkingen voor buiten de Europese Economische Ruimte».
SAP
Het Ministerie van Buitenlandse Zaken maakt sinds 2 januari 2017 medegebruik van SAP. Ten behoeve van beide departementen en in het kader van de verdere digitalisering van de rijksbegroting is een begrotingsmodule uitontwikkeld en in gebruik genomen.
Rijnstraat 8
Door de overgang naar Rijnstraat 8 en de daarmee gepaard gaande implementatie van de Fysieke Werkomgeving Rijk (FWR) (0,7 wpl/fte) en het flexibel gebruik van de werkplekken, worden veel minder vloeroppervlakte en werkplekken afgenomen. Door het gekozen hybride dienstverleningsmodel (deels PPS, deels CDV44) is het dienstverleningstarief per werkplek hoger dan verwacht, echter de totale kosten van huisvesting en facilitair in Den Haag zijn fors afgenomen. In november 2017 zijn een medewerkersbelevingsonderzoek en een meting van de bezettingsgraad van het pand verricht. Uitkomsten van deze onderzoeken moeten aangeven waar verbeteringen in het werken op de Rijnstraat kunnen plaatsvinden gericht op de huisvestingsfaciliteiten en het gedrag van medewerkers.
Duurzaamheid
Het Actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen op zes deelgebieden is vastgesteld en gepubliceerd. In het Actieplan wordt ingegaan op duurzaam opdrachtgeverschap, governance en inbedding in de organisatie, inclusief de monitoring van de resultaten.
Er is een reductie van 32% CO2 t.o.v. 2009 gerealiseerd ondanks areaal groei hoofdwegennet. Oorzaak van de reductie is: inkoop groene stroom met garanties van oorsprong, biofuel Rijksrederij, verhuizing Rijnstraat 8 en minder vliegkilometers. De CO2 –prestatieladder is een instrument voor organisaties om hun CO2-uitstoot in kaart te brengen en te verminderen. Het ministerie heeft zich als organisatie in 2017 gecertificeerd op trede 3 van de CO2-prestatieladder.