Monitor
De Kamer heeft naar aanleiding van het wetgevingsoverleg over het VWS jaarverslag 2014 verzocht de verantwoordingsfunctie van het jaarverslag te verbeteren. In overleg met de werkgroep van de Vaste Kamercommissie is verkend hoe deze verbetering kan worden vormgegeven. Dit heeft geresulteerd in de VWS-monitor, een handzaam overzicht met het doel om meer inzicht te verkrijgen in hoe het met de gezondheid(szorg) in Nederland gesteld is. De kerncijfers die gekoppeld zijn aan de maatschappelijke doelstellingen en bijbehorende indicatoren zijn te vinden op: www.StaatVenZ.nl.
| Toegankelijkheid | Betaalbaarheid | Kwaliteit | Betrokken samenleving | |
|---|---|---|---|---|
| Zorg rond de geboorte Doelstellingen | • Optimale keuzevrijheid voor type bevalling en begeleiding / meest geschikt • Goed geïnformeerde keuzes kunnen maken | • Een gezond kind op de wereld zetten is voor iedereen betaalbaar | • Voorkomen relatief hoge geboortesterfte en/of • Perinatale sterfte zo laag mogelijk | • Snel herstel in gezinsverband • Vroegsignalering van medische en sociale problemen |
| Indicatoren | • % Bereik acute verloskunde binnen 45 minuten1 • Aantal verloskundigen1 | • Kosten nuljarigen2 • Kosten geboortezorg2 | • Foetale sterfte1 • Neonatale sterfte1 • Moedersterfte2 | • % Deelname PSIE (zwangerschapsscreening)1 • % postnatale depressie2 |
| Gezond blijven Doelstellingen | • Er is een laagdrempelige ondersteuning naar behoefte • Er is goed aanbod van gezondheidsbevordering voor groepen | • De investering in preventie draagt bij aan voorkomen zware zorg later • Preventie vindt kosteneffectief plaats | • Gezond en veilig opgroeien • Het bevorderen van een gezonde leefstijl | • Stimuleren sociale netwerken, sport en bewegen, maatschappelijk en vrijwilligerswerk |
| Indicatoren | • Aantal JOGG-gemeenten (Jongeren op Gezond Gewicht, Nationaal Programma Preventie)1 • Aantal JGZ-organisaties2 • Aanbod verslavingszorg2 | • Uitgaven aan preventie2 | • % (jongeren) met overgewicht1 • % rokers (onder jongeren)1 • Levensverwachting in goed ervaren gezondheid1 | • % deelname screeningen1 • % deelname sport en bewegen 12+-ers1 • % deelname sport en bewegen jongeren |
| Toegankelijkheid | Betaalbaarheid | Kwaliteit | Betrokken samenleving | |
|---|---|---|---|---|
| Beter worden Doelstellingen | • De cliënt centraal: mensen kunnen bij voldoende zorgaanbieders binnen redelijke termijn terecht | • Stijging macrokosten blijft beperkt • Aandacht voor ongewenste stapeling eigen betalingen | • Zinnige zorg en therapietrouw • Zorg met zo min mogelijk belasting en zo veel mogelijk resultaat voor patiënt | • Mensen herstellen snel en worden ook tijdens ziekteproces in staat gesteld te participeren |
| Indicatoren | • Wachttijden: % dat boven Treeknormen zit1 • % boven 15 minuten aanrijdtijden ambulances1 | • Percentage van de totale collectieve uitgaven dat wordt besteed aan de gezondheidszorg1 • Uitgaven aan zorg per sector (GGZ, eerste lijn, MSZ)1 • Aantal wanbetalers Zvw en onverzekerden1 | • Potentieel vermijdbare sterfte1 • Zorggerelateerde schade1 • Vermijdbare ziekenhuisopnamen: aantal ziekenhuisopnamen per 100.000 inwoners per jaar voor diabetes/astma/COPD/hartfalen1 | • Gemiddelde ligduur in ziekenhuizen1 • % Ziekteverzuim2 |
| Leven met een chronische ziekte en beperkingen Doelstellingen | • De cliënt centraal: mensen kunnen bij voldoende zorgaanbieders binnen redelijke termijn terecht | • Stijging macrokosten blijven beperkt • Beperken stapeling eigen betalingen | • Maatwerk gericht op participatie en zelfredzaamheid • Ervaren kwaliteit van leven | • Stimuleren maatschappelijke participatie |
| Indicatoren | • Gebruik zorg met verblijf en gebruik zonder verblijf (wijkverpleging)1 • Wachtlijst Wlz (treeknormen)1 | • Uitgaven Wlz1 • Uitgaven Wmo1 • Kosten per chronische ziekte (bijvoorbeeld diabetes)2 | • Percentage zorgverleners dat aangeeft dat de kwaliteit van zorg verleend door de eigen afdeling/team niet goed is1 • % Bevolking dat een goede gezondheid ervaart1 • Ziektelast naar chronische ziekte2 • Verloren levensjaren uitgesplitst naar chronische ziekte2 | • Mensen met een lichamelijke beperking die betaald werk hebben1 • Aantal mantelzorgers1 • Eenzaamheid: % volwassenen dat zich eenzaam voelt1 |
| Zorg in de laatste fase Doelstellingen | • De cliënt centraal: mensen kunnen bij voldoende zorgaanbieders binnen redelijke termijn terecht | • Onnodig doorbehandelen voorkomen door goede (kennis over) palliatieve zorg | • De wensen van de cliënt (welke zorg en waar) staan centraal | • Cliënten en naasten ondersteunen om laatste levensfase zo lang mogelijk in of nabij eigen sociale omgeving door te kunnen brengen |
| Indicatoren | • Aanbod en gebruik palliatieve zorg2 | • Uitgaven laatste levensjaar2 |
Toelichting:
VWS-monitor
Door de vorige bewindspersonen zijn stappen gezet, in overleg met de werkgroep van de Vaste Kamercommissie, hoe de verantwoordingsfunctie beter kan worden vormgegeven.
Dit heeft geresulteerd in de VWS-monitor, een handzaam overzicht met het doel om meer inzicht te verkrijgen in hoe het met de gezondheid(szorg) in Nederland gesteld is. De VWS-monitor is te vinden op www.hetzorgverhaal.nl. Omdat het jaarverslag een terugblik is, is het logisch om dezelfde indicatoren te hanteren als in de begroting 2017. Cijfers over 2017 komen echter op z’n vroegst pas in april 2018 beschikbaar. Op verantwoordingsdag zijn de cijfers in de VWS-monitor geactualiseerd.
Hoewel de VWS-monitor een stap in de goede richting is, constateerde de werkgroep van de Vaste Kamercommissie verbeter- en uitbreidingsmogelijkheden. Er is daarom aan de samenwerkende partijen van de StaatVenZ gevraagd te reflecteren en te adviseren. Dit heeft geresulteerd in een adviesrapport dat in november 2017 aan de Tweede Kamer is verstuurd (TK 31 865 nr. 103). Dit advies wordt meegenomen in de uitwerking van de VWS-brede beleidsprogrammering en de mogelijkheden om de VWS-monitor daarbij te laten aansluiten. Voor de zomervakantie zal de Tweede Kamer worden geïnformeerd hoe de voorgestelde verbeter- en uitbreidingsmogelijkheden daarin worden meegenomen.
Verspilling in de zorg
In het AO verspilling in de zorg van 15 februari 2017 is toegezegd dat het onderwerp verspilling in de zorg in het jaarverslag opgenomen zal worden. Hierbij wordt aan deze toezegging voldaan.
Pilot goede overdracht
De pilot Een goede overdracht heeft als doel het verbeteren van de ontslagprocedure en het verbeteren van de tijdigheid van de overdracht vanuit het ziekenhuis naar een opvolgende zorgverlener. Het heeft daarmee effect op de kwaliteit van de zorg. Er is al een artikel met tips voor een goede overdracht opgeleverd. Het uiteindelijke artikel van het traject zal nog worden gepubliceerd.
Pilot «Samen beslissen bij Borstkanker»
Wanneer borstkanker wordt geconstateerd kan het beter betrekken van de patiënt bij de behandelbeslissing de kwaliteit van het zorgproces bevorderen en verspilling van zorg tegengaan. Deze pilot is opgezet in twee fases waarin wordt bezien hoe «samen beslissen» bij borstkanker het best kan worden geïmplementeerd in het ziekenhuis. Fase 1 heeft plaatsgevonden bij zes ziekenhuizen in de regio Utrecht en fase 2 loopt bij 5 ziekenhuizen in de regio boven Amsterdam. De pilot loopt tot 31 oktober 2018.
Pilot Farmabuddy: Medicijnen laatste levensfase»
Door het tijdig stoppen van medicatie, het afleveren van aangepaste hoeveelheden genees- en hulpmiddelen en het optimaliseren van de farmacotherapie wordt verspilling van geneesmiddelen verminderd. De eindrapportage en implementatiemogelijkheden zullen met de stakeholders worden besproken.
Doorgebruik van thuismedicatie in het ziekenhuis
De resultaten van het onderzoek «Doorgebruik van thuismedicatie in het ziekenhuis» laten zien dat er een positief effect is in de afname van verspilling en een verhoging van de patiënttevredenheid. Om doorgebruik van thuismedicatie breder uit te rollen moeten echter zorgprocessen en verantwoordelijkheden van professionals worden aangepast, inclusief die van de patiënt. Ook dient de huidige financieringsstructuur tegen het licht te worden gehouden.
Duurzaam en gezond aan tafel
In het kader van de aanpak van verspilling is in 2017 het mede door VWS ondersteunde traject «Duurzaam en gezond aan tafel» afgesloten. Hierin werkten 6 regionale groepen van 15 tot 20 zorgorganisaties binnen een jaar toe naar een hogere maaltijdtevredenheid, lagere kosten en minder voedselverspilling. In totaal is er door deelname aan het traject door de organisaties zeker € 5 miljoen bespaard. De deelnemende professionals van de 100 zorgorganisaties vormen nu een landelijke beweging naar beter eten in de zorg.
Binnenkort zal de Tweede Kamer een brief ontvangen waarin nader ingegaan zal worden op de resultaten van de projecten pilot farmabuddy en doorgebruik van thuismedicatie.