TOELICHTING OP DE SALDIBALANS per 31 december 2018 HVII

Waardesprong cijfers Hoofdstuk 7 per 1-1-2018

De maatregelen die in het regeerakkoord van het kabinet-Rutte III zijn opgenomen met betrekking tot het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, zijn in drie nota’s van wijziging naar aanleiding van het regeerakkoord in de begroting van hoofdstuk 7 verwerkt Het betreft:

• • Opheffen van begrotingshoofdstuk 18 (Wonen en Rijksdienst).

• • Toevoegen van het deel digitale overheid voor bedrijven van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

• • Toevoegen van het deel inzake ruimtelijke ontwikkeling, ruimtelijke ordening met inbegrip van onder meer de Wet ruimtelijke ordening en de Crisis- en herstelwet, de Omgevingswet, het Kadaster en de Kadasterwet van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (XII).

Ad 1. en 2. Uitgaven en ontvangsten

Bij de begrotingsuitgaven en -ontvangsten zijn de gerealiseerde uitgaven en ontvangsten opgenomen met betrekking tot het jaar 2018 waarvoor de Rijksrekening nog niet door de Tweede Kamer is goedgekeurd.

Ad 3. Liquide middelen

De post liquide middelen is o.a. opgebouwd uit het saldo bij de banken en de contante gelden aanwezig in de kluis van de kasbeheerders.

Ad a) Kasbeheerders Rijksdiensten

Deze post is gebaseerd op de verantwoording van de kasbeheerder. Deze post bestaat uit het banksaldo van de kasbeheerder AIVD.

Ad b) Houders Kleine Kas

Het bedrag bestaat uit voorschotverstrekkingen aan houders van een kleine kas en is gebaseerd op saldoverklaringen van de desbetreffende kashouders.

Ad 4a. Rekening-courant Rijkshoofdboekhouding

Op de Rekening-courant met de Rijkshoofdboekhouding (RHB) is de financiële verhouding met het Ministerie van Financiën weergegeven. Opgenomen zijn de bedragen conform Rekening-courant afschriften en het saldobiljet van genoemd departement.

Het saldo vertegenwoordigt de reguliere mutaties met betrekking tot Hoofdstuk VII.

Ad 5. Rekening courant RHB Begrotingsreserves

Het saldo vertegenwoordigt de middelen van Rekening Courant bij de Rijkshoofdboekhouding voor de risicovoorzieningen voor de achterborgstelling voor de Nationale Hypotheekgarantie (NHG) en voor de Sanerings- en projectsteun woningcorporaties.

Ad 5a. Begrotingsreserves

De post begrotingsreserves is als volgt opgebouwd:

Overzicht verloop begrotingsreserves

Risicovoorziening ten behoeve van garantieregelingen

Ad a): De Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW) is de uitvoerder van de Nationale Hypotheek Garantie (NHG). Het Rijk vormt de achtervang van het WEW. Jaarlijks betaalt het WEW hiervoor een achterborgvergoeding. Deze wordt aangehouden in de daartoe bestemde risicovoorziening ter partiële dekking van een eventuele aanspraak op de achtervang functie van het Rijk. De achtervangvergoeding voor het jaar 2017 is in 2018 ontvangen en bedroeg afgerond € 30,6 mln.

Reguliere begrotingsreserves

Ad 6. Vorderingen buiten begrotingsverband

Het bedrag aan vorderingen buiten begrotingsverband is als volgt opgebouwd:

Ad a) Vorderingen Kasbeheerders Rijksdiensten

Dit bedrag is gebaseerd op de verantwoording van de kasbeheerder en bestaat uit vorderingen van de kasbeheerder AIVD op diverse ministeries.

Ad b) Te vorderen van ministeries en derden

In dit bedrag zijn aan diverse departementen door te berekenen posten betreffende uitgevoerde dienstverleningsafspraken opgenomen.

Ad c) Intra-comptabele voorschotten

Dit bedrag bestaat voornamelijk uit voorschotten aan personeel in verband met salaris en vergoedingen studiekosten (€ 2,2 mln.)

Ad d) Intra-comptabele debiteuren

Dit bedrag heeft betrekking op verrekeningen met andere begrotingshoofdstukken binnen het ministerie (€ 0,5 mln.) alsmede op te verrekenen bedragen van de maand december inz APG (€ 0,2 mln).

Ad 7. Schulden buiten begrotingsverband

Het bedrag aan schulden buiten begrotingsverband is als volgt opgebouwd:

Ad a) Schulden Kasbeheerders Rijksdiensten

Dit bedrag is gebaseerd op de verantwoording van de kasbeheerder. Het gaat om het saldo bij de kasbeheerder AIVD.

Ad b) Nog af te dragen loonheffing en sociale premies

Het gehele bedrag betreft nog af te dragen loonheffing en sociale premies die in januari 2019 door het ministerie aan de betreffende instanties worden afgedragen.

Ad c) Overige intra-comptabele schulden

Dit bedrag heeft voornamelijk betrekking op verrekeningen met een ander begrotingshoofdstuk binnen het ministerie (€ 0,3 mln.), eigen risicodragerschap en WIA (€ 1,0 mln.) en de te verrekenen maandverantwoording van de RVO over de maand december 2018 (€ 12,1 mln.)

Ad 9. Openstaande rechten

Ad 9a. Tegenrekening openstaande rechten

Het saldo per 31 december 2018 is hieronder per ontstaansjaar en per artikel gespecificeerd:

Toelichting:

Artikel 2: Algemene inlichtingen en veiligheidsdienst

Dit betreft de door de door de AIVD aan derden in rekening gebrachte kosten van veiligheidsonderzoeken.

Artikel 11: Centraal apparaat

Dit betreft het debiteurensaldo van Doc-Direkt en bestaat uit aan departementen doorberekende dienstverlening.

Ad 10. Vorderingen

Ad 10a. Tegenrekening vorderingen

Het saldo per 31 december 2018 wordt hieronder per ontstaansjaar en artikel gespecificeerd:

Naar de mate van opeisbaarheid:

Alle vorderingen zijn direct opeisbaar.

Toelichting:

Artikel 1: Openbaar bestuur en democratie

Betreft een vordering (€ 0,02 mln.) omdat er voor het ontwikkelen van een leerplatform minder is uitgegeven dan bij de subsidieaanvraag begroot.

Artikel 2: Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst

Het betreft hier vorderingen met betrekking tot pensioenpremies voor medewerkers welke gedetacheerd zijn bij Internationale Volkenrechtelijke organisaties (€ 0,1 mln.), openstaande vorderingen van detacheringen (€ 0,1 mln.) en suppletie BTW 2016 (€ 0,1 mln.)

Artikel 3: Woningmarkt

Het saldo betreft voornamelijk op de door Belastingdienst ingestelde terugvorderingen (€ 445,1 mln.) van verstrekte huurtoeslagen.

Artikel 4: Woonomgeving en bouw

Het betreft in totaal zeven vorderingen (€ 3,0 mln.) welke in beheer zijn bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl). De grootste vordering (€ 2,9 mln.) heeft betrekking op het Fonds energiebesparing huursector (FEH).

Artikel 5: Ruimte en omgeving

Per abuis is er een factuur dubbel betaald voor een praktijkbijeenkomst ten behoeve van de omgevingswet. Hiervoor is er een vordering (€ 0,02 mln.) ingesteld.

Artikel 6: Dienstverlenende en innovatieve overheid

Betreft een aantal vorderingen (€ 2,9 mln.) na afrekeningen en correcties inzake dossiers van Logius. Het gaat hier o.a. om de doorbelasting van Fase 2a, conversie vanuit EZK en de ontwikkeling stelsel EID 2017.

Artikel 8: Kwaliteit rijksdienst

Betreft verschillende bijdragen voor intercollegiale consultaties de nog ontvangen dienen te worden.

Artikel 11: Centraal apparaat

De openstaande vorderingen betreffen nog van diverse ministers en baten-lastenagentschappen te ontvangen bedragen op basis van dienstverleningsafspraken aangaande geleverde plusdiensten of maatwerk (€ 20,8 mln.).

Ad. 12. Voorschotten

Ad. 12a. Tegenrekening voorschotten

De saldi van de per 31 december 2018 openstaande voorschotten en van de in 2018 afgerekende voorschotten worden hieronder per ontstaansjaar gespecificeerd:

De saldi van de per 31 december 2018 openstaande voorschotten worden hieronder per artikel gespecificeerd:

Artikel 1: Openbaar bestuur en democratie

Het openstaande saldo bestaat uit de bevoorschotting van politieke partijen (€ 13,7 mln.) op grond van de Wet Financiering politieke partijen en aan de Oorlogsgravenstichting verstrekte voorschotten (€ 3,3 mln.).

Daarnaast heeft de Vereniging Nederlandse Gemeenten (€ 5,0 mln.) en Stichting ICTU (€ 2,0 mln.) een aantal voorschotten gekregen ter ondersteuning van de medeoverheden. In lijn hiermee zijn diverse voorschotten (€ 0,9 mln.) uitgekeerd als onderdeel van het interbestuurlijke programma. Ook heeft de waarderingskamer voor 2018 een voorschot (€ 2,8 mln.) ontvangen.

Artikel 2: Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst

De openstaande voorschotten op dit artikel hebben met name betrekking op de bevoorschotting van Loyalis over de jaren 2016 (€ 0,6 mln.), 2017 (€ 0,9 mln.) en 2019 (€ 1,0 mln.).

Artikel 3: Woningmarkt

Dit saldo betreft voornamelijk openstaande voorschotten (€ 3.969,4 mln.) die betrekkingen hebben op huurtoeslagen waarvoor nog geen definitieve toekenning van het toeslagrecht door de Belastingdienst heeft plaats gevonden. Daarnaast is er een subsidie toegekend aan de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuis van totaal 38 mln. voor de binnenstedelijke transformatie. Hiervoor is een voorschot van € 28 mln. uit betaald.

Artikel 4: Woonomgeving en bouw

Aan de Stichting Nationaal Energiebespaarfonds (NEF) is de afgelopen jaren een voorschot verleend van € 110 mln. ten behoeve van de financiering van het treffen van energiebesparende maatregelen door particulieren. Voorts is in het kader van energiebesparing een subsidie van € 20 mln. voor de Stichting Fonds Duurzaam Funderingsherstel verleend als eigen vermogen voor het fonds en kent een doorlooptijd tot in 2035. Ook staan op dit artikel voor € 22,3 mln. aan voorschotten open voor de vergoeding van mensuren en projectmiddelen aan RVO.nl

Artikel 5: Ruimte en omgeving

Artikel 6: Dienstverlenende en innovatieve overheid

Prodemos heeft voor het jaar 2018 een voorschot ontvangen van € 4,4 mln. en wordt in 2019 afgerekend. Inzake het Landelijk Aanpak Adreskwaliteit heeft ICTU de afgelopen jaren een totaal aan voorschotten ontvangen van € 29,7 mln. De overeenkomst betreffende deze aanpak is verlengd tot en met eind 2019. Het RvIG heeft een voorschot ontvangen van totaal € 46,8 mln. voor verschillende projecten binnen de BPR, mijnoverheid en RNI. Met betrekking tot MijnOverheidvoorOndernemers (MOvO) heeft Logius € 4,5 mln. aan voorschotten ontvangen. Ook heeft Logius voorschotten ontvangen voor DigiD hoog (€ 23,2), eTD-stelsel (€ 4,3 mln.), Digipoort (€ 2,6 mln.), Digid machtigingen (€ 15,0 mln.), MijnOverheid (€ 15,2 mln.), Stelseldiensten 2018 (€ 15,7 mln.) en voor het verlengen van het programma eID (€ 21,6 mln.). Het RDW heeft inzake meerkosten eID-applet een voorschot ontvangen van € 3,1 mln. Ook heeft de KvK inzake het ondernemersplein € 4,7 mln. aan voorschot ontvangen en heeft het RvO voor Digitale Overheid € 7,0 mln. voorschot gekregen. Daarnaast heeft het Agentschap Telekom inzake toezichtstaken BZK een voorschot ontvangen (€ 1,7 mln) evenals ICTU voor project NORA (€ 1,1 mln).

Artikel 7: Arbeidszaken overheid

Het openstaande saldo bestaat grotendeels uit de bevoorschotting van de stichting Administratie Indonesisch Pensioenen (€ 9,8 mln.), ten behoeve van de pensioenen van gepensioneerd personeel uit de voormalige overzeese gebieden. Daarnaast zijn er aan ICTU voorschotten (€ 7,3 mln.) verstrekt in de jaren 2015 tot en met 2018 inzake kennisbank, vensters en internetspiegel. Na ontvangst van dechargeverzoeken en/of verantwoordingsstukken worden deze voorschotten vastgesteld. Ook zijn voorschotten (€ 3,1 mln.) verstrekt aan de stichtingen Centrum voor Arbeidsverhouding OverheidsPersoneel (CAOP), Stichting Verdeling Overheidsbijdragen (SVO) en Verbond Sectorwerkgevers Overheid.

Artikel 8: Kwaliteit Rijksdienst

Betreft een voorschot (€ 0,6 mln.) inzake afwikkeling van een bijdrage aan UBR inzake bijdrage aanpak werving ICT 2017 en een voorschot (2,1 mln.) aan UBR inzake aanvalsplan versterking HR ICT Rijksdienst. Daarnaast heeft het A&O-fonds een voorschot ontvangen (€ 3,4 mln.) betreffende subsidie 2018. Voor het berichtenverkeer is er aan DiGi Inkoop een voorschot van € 1,6 mln. verstrekt in verband met EBF Berichtenverkeer.

Artikel 9: Uitvoering rijksvastgoedbeleid

Het openstaande saldo betreft grotendeels een voorschot aan het RVB van € 57,0 mln. voor de zakelijke lasten en voor het uitvoeren van het rijkshuisvestingsbeleid met betrekking tot de beheer en plankosten, beheer monumenten, energiebesparing, ondersteuning en stimulering architectonische kwaliteit. Na ontvangst en beoordeling van de verantwoordingsinformatie zal dit voorschot in de loop van 2019 worden afgewikkeld.

Artikel 11: Centraal apparaat

De openstaande voorschotten op dit artikel betreffen voornamelijk de bevoorschotting van Loyalis over de afgelopen jaren (€ 10,3 mln.). De voorschotten Loyalis zullen na ontvangst en beoordeling van de verantwoordingsinformatie in 2019 en volgende jaren worden afgewikkeld.

Artikel 12: Algemeen

De openstaande voorschotten bestaan onder andere uit de bevoorschotting van het programma NSOB intelligent bestuur (€ 0,2 mln.) en aan ICTU voor de Kennisbank (€ 0,3 mln.). Daarnaast is er een subsidie verstrekt voor overheidsmanager van het jaar (€ 0,1 mln.) en aan het centrum voor parlementaire Geschiedenis inzake staatscommissie (€ 0,2 mln.).

Ad 13. Garantieverplichtingen

Ad 13a. Tegenrekening Garantieverplichtingen

De stand openstaande verplichtingen is als volgt opgebouwd:

Het betreft de verstrekking van een rekening-courantkrediet aan de Stichting Administratie Indonesische Pensioenen (€ 2,5 mln.) en de verstrekking van hypotheekgaranties (€ 0,2 mln.). Bij beschikking van 23 augustus 1974, nr. AB74/U1271, van de Minister van Binnenlandse Zaken, is de mogelijkheid geschapen om onder bepaalde voorwaarden een hypotheekgarantie te verlenen voor tijdige betaling van rente en aflossing op een hypothecaire geldlening, die in verband met de aankoop van een woning is afgesloten.

Daarnaast is er vanuit de conversie I&W de kredietfaciliteit van € 25 miljoen – die gekoppeld is aan de rekening-courant met het Minister van Financiën – overgenomen. Deze is in december 2008 ingevoerd tegen een rente die is gebaseerd op EONIA fixing. De kredietfaciliteit heeft een onbeperkte looptijd.

Niet in de balans opgenomen garantieverplichtingen

Stichting Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW)

In onderstaande tabel wordt inzicht gegeven in de ontwikkeling van de vermogenspositie van de stichting WSW:

De dalende lijn van de achterborgstelling (bedrag aan gegarandeerde leningen) en het obligo is in lijn met de trend afgelopen jaren. Op basis van de opgegeven investeringen en bestedingen van woningcorporaties eind 2017 is de verwachting dat er op korte termijn een kentering komt in deze trend. Het bufferkapitaal (eigen vermogen) daalde in 2018 door het kortlopende deel van de betaalverplichting voor de dienst der lening van woningcorporaties SHH en WSG. In aansluiting op het saneringsbesluit voor woningcorporatie WSG is een deel van de geborgde leningenportefeuille van die corporatie in 2018 afgelost met saneringssteun. De aflossing heeft mede bijgedragen aan de dalende lijn van de achterborgstelling en het obligo.

Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW)

De Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW) is de uitvoerder van de Nationale Hypotheek Garantie (NHG). Het Rijk is de achtervanger bij het WEW. Dit betekent dat, zodra het WEW onvoldoende risicovermogen heeft om aanspraken op de garantstelling te kunnen betalen, het Rijk zich verplicht heeft gesteld om achtergestelde renteloze leningen te verschaffen. Tot 2011 was het Rijk samen met de gemeenten achtervanger. Vanaf 1 januari 2011 is alleen het Rijk achtervanger; voor de oude gevallen blijven de gemeenten verantwoordelijk voor 50% van de achtervang.

Garantie Rijksvastgoed- en ontwikkelingsbedrijf (voorganger RVB)

Mocht een gebiedsontwikkelingsproject echter later toch leiden tot een betaling van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties aan het Rijksvastgoedbedrijf wordt dit budgettair gedekt uit het generale beeld (via het Ministerie van Financiën).

Ad 14. Andere verplichtingen

Ad 14 a Tegenrekening andere verplichtingen

De stand openstaande verplichtingen is als volgt opgebouwd:

Toelichting:

De toelichting heeft betrekking op de negatieve bijstellingen die per saldo een omvang hebben van meer dan 10% en of meer dan € 0,1 mln. ten opzichte van de verplichtingenstand per 31-12-2018.

Artikel 1: Openbaar bestuur en democratie

Bij de afrekening van de VNG was de afrekening lager dan de bevoorschotting van 80%. Hiervoor is de verplichting met € 0,2 mln. neerwaarts bijgesteld. Daarnaast heeft er door afname van het aantal zetels de subsidiebijdrage voor politieke partijen bijgesteld met € 0,9 mln. Daarnaast heeft er een technische correctie binnen het financiële systeem plaatsgevonden waarbij een onterecht opgeboekte verplichting weer is bijgesteld (€ 0,2 mln.).

Artikel 3: Woningmarkt

Dit artikel is overgeheveld van begrotingshoofdstuk 18. Er is een negatieve bijstelling gedaan met betrekking tot de bijdragen BEW-Oud en BEW-Plus. Inkomenstoetsen en verhuizingen hebben in 2018 geleid tot een verlaging van de verplichtingen (€ 8,8 mln.). Daarnaast zijn de werkelijke kosten voor de belastingdienst middels een begrotingsmutaties verlopen. Hierdoor moest de verplichting van € 0,4 mln. worden afgeboekt.

Artikel 4: Woonomgeving en bouw

Dit artikel is overgeheveld van begrotingshoofdstuk 18. Bij overheveling is geconstateerd dat een verplichting € 1,0 mln. een verkeerde zakenpartner. Daarnaast zijn een aantal verplichtingen betreffende subsidies niet of gedeeltelijk tot betaling gekomen. De openstaande standen (€ 0,6 mln.) zijn in 2018 afgeboekt. De verplichting voor de projectmiddelen RVO 2016 zijn in 2018 betaald. Het resterende bedrag (€ 0,8 mln.) aan verplichtingen is afgeboekt.

Artikel 5: Ruimte en omgeving

Dit artikel is overgeheveld van begrotingshoofdstuk I&W. Na de overheveling van de verplichtingen zijn onterecht openstaande verplichtingen afgeboekt. Dit had onder andere te maken met instrumentkeuze (€ 2,3 mln.).

Artikel 6: Dienstverlenende en innovatieve overheid

De middelenbesteding voor de operatie BRP is naar beneden bijgesteld (€ 2,4 mln.) omdat de operatie is gestopt.

Artikel 9: Uitvoering Rijksvastgoedbeleid

Dit artikel is overgeheveld van begrotingshoofdstuk 18. Bij de definitieve afrekening zijn de openstaande verplichtingen (€ 0,7 mln.) voor het jaar 2016 en 2017 met betrekking tot de huisvestingskosten Hoge Colleges van Staat en AZ afgeboekt.

Artikel 11: Centraal apparaat

Op het personele vlak hebben er een aantal negatieve bijstelling plaatsgevonden naar aanleiding van wijzigingen in contracten door detacheringen of eerder uit dienst te treden (€ 2,1 mln.). Daarnaast heeft BZK een betaling namens NCDO aan Logicus gedaan waardoor de middelenbesteding van BZK aan het NCDO evenredig is verlaagd (€ 0,4 mln.).