Ontwikkelingen in het kerndepartement SZW
Reorganisatie pSG-werkveld
Per 1 januari 2018 is de baten-lastendienst Agentschap SZW omgevormd tot Uitvoering Van Beleid (UVB), onderdeel van de directie Dienstverlening, Samenwerkingsverbanden en Uitvoering (DSU). In 2018 zijn de noodzakelijke stappen gezet om per 1 maart 2019 het nieuwe Organisatie en Formatie rapport (O&F-rapport) DSU formeel in te laten gaan.
Subsidiebeheer
Op 1 januari 2018 beëindigde SZW het partnerschap met DUS-I van VWS. DUS-I verzorgde vanaf 1 april 2016 de uitvoering van de nationale SZW-subsidies. Vanaf 2018 voert SZW de nationale subsidies van het eigen departement weer zelf uit. Het Financieel Diensten Centrum (FDC) heeft in 2018 het subsidieregister voor het bijhouden van tijdige verlening en vaststelling van subsidies handmatig bijgewerkt. Begin 2019 heeft het FDC een eerste stap gezet naar een digitaal subsidieregister. SZW heeft de werkprocessen en instructies voor medewerkers per 2018 aangepast aan de nieuwe situatie en eind 2018 aangescherpt. De beleidslijn voor het beoordelen van uurtarieven treedt voorjaar 2019 in werking. Daarnaast geeft SZW invulling aan de over 2017 benoemde verbeterpunten van de ADR voor het subsidiebeheer, bijvoorbeeld voor het uitvoeren van staatssteuntoetsen en het bevoorschotten van subsidies.
Implementatie Algemene Verordening Gegevensbescherming
In 2018 is vervolg gegeven aan de implementatie van de AVG. Het AVG-implementatieproject heeft onder meer geleid tot de totstandkoming van het SZW-privacybeleid, een overzicht van alle gegevensverwerkingen, een reeks uitgevoerde Privacy Impact Assessments (PIA’s), een herzien proces rondom het melden van datalekken, vastgestelde afspraken met derde partijen omtrent de verwerking van persoonsgegevens en een verhoogd privacybewustzijn onder SZW-medewerkers.
Instroom arbeidsbeperkten
Vanaf 2018 geldt voor SZW, net als voor alle overheidswerkgevers, de quotumregeling. Om overheidswerkgevers de kans te geven een inhaalslag te maken, is bij activering bepaald dat over 2018 geen quotumheffingen worden opgelegd. In 2018 heeft SZW deze inhaalslag gerealiseerd door een dubbele aanpak te hanteren: SZW zocht kandidaten op basis van bestaande of nieuwe takenpakketten, maar zocht ook passende functies bij voorgedragen kandidaten. Hierbij heeft SZW onder andere gebruik gemaakt van Rijksbrede initiatieven. Op basis van het quotumpercentage moest SZW in 2018 78 banen voor arbeidsbeperkten realiseren. SZW startte begin 2018 met 45,1 banen. In de tweede helft van 2018 heeft SZW extra ingezet op het vergroten van de instroom en heeft hierdoor tot en met het derde kwartaal van 2018 61 banen gerealiseerd.
Re-integratie budget
De AR adviseerde SZW in het VO 2017 om op voorhand in de ontwerpbegroting de relatie te leggen tussen de uitgaven voor re-integratie, de verdeling tussen begrotings- en premiegefinancierde uitgaven en de gewenste doelstellingen. Ook was het advies om achteraf in het departementale jaarverslag een toelichting te geven op de relatie tussen de uitgaven aan re-integratie en de behaalde resultaten door het UWV. Vanaf de SZW-begroting 2019 staat daarom in de beleidsprioriteiten een tabel over re-integratie-inspanningen door het UWV. Daarbij neemt SZW in het jaarverslag 2019 bij artikel 3 Arbeidsongeschiktheid een extracomptabele tabel op met de verdeling van de re-integratiemiddelen bij het UWV over begrotings- en premiegefinancierde middelen.
Elektronische facturatie project vijf departementen
Conform de EU-Richtlijn «Elektronische facturering bij overheidsopdrachten» zijn alle aanbestedende diensten in Europa verplicht per november 2018 e-factureren te implementeren. Dit betekent dat de diensten e-facturen van leveranciers moeten kunnen ontvangen en verwerken. In Nederland is de EU-richtlijn uitgewerkt in de Aanbestedingswet en het Aanbestedingsbesluit. Deze wijzigingen gaan op 18 april 2019 in. Vooruitlopend op de EU-Richtlijn is in de Aanbestedingswet en het Aanbestedingsbesluit besloten dat de rijksoverheid vanaf 1 januari 2017 een elektronische factuur eist bij nieuwe overeenkomsten voor de levering van producten, verrichting van diensten of voor de uitvoering van werken van leveranciers. Dit ligt vast in het «Toepassingskader elektronisch factureren rijksoverheid». Tot nu toe werden leveranciers nog niet structureel aangesproken op de niet-naleving van de plicht tot e-facturatie. In 2018 zijn door de vijf bij het FDC aangesloten departementen de nodige voorbereidingen getroffen om de naleving van de inkoopvoorwaarde e-facturatie door leveranciers te stimuleren. De maatregelen starten in de loop van 2019.
Ontwikkelingen bij zelfstandige bestuursorganen en andere externe uitvoerders
Toezicht op zelfstandige bestuursorganen
In 2018 is tweemaal een stand van de uitvoering sociale zekerheid aan de Tweede Kamer aangeboden (Tweede Kamer, 2017–2018, 26 448, nr. 605 en Tweede Kamer, 2018–2019, 26 448, nr. 608). Het doel was om actief openheid te geven over prestaties en dilemma’s, ook bij de uitvoering. Daarom staan de brieven eveneens stil bij de uitdagingen die in de uitvoering spelen. In de brief van 20 december 2018 is aangegeven wat mogelijk risico’s zijn voor de uitvoering. Deze risico’s zijn opgenomen in de meerjarige risicoagenda’s die SZW heeft opgesteld in het kader van het toezichtbeleid en zijn onderwerp van gesprek met de ZBO’s. Daarnaast wordt bij de aanbieding van de SUWI-jaarverslagen 2018 een oordeel gegeven over de verslagen, waarbij wordt ingegaan op het doelbereik aan de hand van de prestaties van de reguliere uitvoering en de rechtmatige besteding van de publieke middelen. De bevindingen en risico’s vanuit het toezicht worden hierbij meegenomen.
Rechtmatigheidscontrole lage-inkomensvoordeel
SZW verantwoordt zich over de rechtmatige besteding van de lage-inkomensvoordeel-gelden (LIV-gelden). Het UWV is verantwoordelijk voor de beoordeling van het recht, hoogte en duur van het LIV en verwerkt dit op geheel geautomatiseerde wijze op basis van reeds bekende gegevens in de polisadministratie. De Belastingdienst betaalt de tegemoetkomingen vervolgens automatisch uit aan de werkgever. Voor het recht op LIV is daarom geen aanvraag van de werkgever nodig. Het UWV heeft, in opdracht van SZW, een onderzoek door de accountantsdienst van het UWV laten uitvoeren naar de rechtmatige besteding van de LIV-gelden. Uit het onderzoek zijn geen bijzonderheden gebleken.
Fraude Werkloosheidswet
In oktober 2018 sprak de Minister van SZW met de Tweede Kamer over uitkeringsfraude in de Werkloosheidswet (WW) door arbeidsmigranten. Betrokken WW-gerechtigden maskeren verblijf in het buitenland, al dan niet met behulp van tussenpersonen. Daarnaast zijn er uitkeringsgerechtigden die onterecht een uitkering ontvangen, omdat zij verwijtbaar werkloos zijn of passende arbeid weigeren. Dergelijk misbruik is kwalijk en ondermijnt het draagvlak van het sociale stelsel. Samen met het UWV is een pakket maatregelen ingezet (Tweede Kamer, 2018–2019, 17 050, nr. 545) om fraude met de WW beter te kunnen opsporen en aan te pakken. Verder is toegezegd om de Tweede Kamer beter te informeren over ontwikkelingen in signalen en vormen van fraude. Op 1 februari 2019 is de Tweede Kamer geïnformeerd over zowel de voortgang van de maatregelen als over de opzet van de signaleringsbrief die SZW in juni 2019 naar de Tweede Kamer stuurt (Tweede Kamer, 2018–2019, 17 050, nr. 569). Ook is ingegaan op de toekomstbestendige aanpak van fraude in het algemeen op basis van een extern onderzoek naar misbruikrisico’s bij het UWV en het daarbij ontwikkelen van een afwegingskader.
Inburgering
De Tweede Kamer is medio december 2018 geïnformeerd over een drietal kwesties in de uitvoering van het huidige inburgeringsstelsel en de getroffen beheersmaatregelen. Het betreft het verlaat opleggen van de inburgeringsplicht door problemen in de gegevensuitwisseling, het naar later bleek onterecht opleggen van de inburgeringsplicht in een aantal gevallen en het laat instellen van incasso’s (Tweede Kamer, 2018–2019, 32 824, nr. 243). De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) rapporteert periodiek aan SZW over inburgeringsexamens. SZW werkt voor een beter beheer van de subsidie aan het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) vanaf 2019 met een jaaraanschrijving en een format voor de beoordeling van de jaarlijkse aanvraag en de verantwoording. Tenslotte zijn er in 2018 afspraken met DUO gemaakt om tot werkbare MenO procedures- en processen op het terrein van leningen te komen. DUO is daarbij gevraagd om over de voortgang te rapporteren in haar viermaandsrapportages aan SZW.
Governance van de persoonsgebonden budget-keten
Om de uitvoering van het trekkingsrecht persoonsgebonden budget (pgb) toekomstbestendig te maken is door de ketenpartijen (waaronder de SVB als uitvoerder) een nieuw PGB 2.0 systeem ontwikkeld. Voor de overdracht van het zorgdomein naar VWS is op 22 november 2018 een governancestructuur vastgesteld. Daarin zijn afspraken gemaakt over de verschillende rollen en verantwoordelijkheden, besluitvorming, samenwerking en de overlegstructuur. De governance blijft in 2019 onderwerp van gesprek, onder leiding van VWS als stelselverantwoordelijke.
Wet Kindgebonden Budget
Gebleken is dat de toekenning door Belastingdienst/Toeslagen op basis van de Wet op het Kindgebonden Budget (WKB) over 2018 en eerdere jaren niet goed is verlopen wanneer het kindgebonden budget eerder is stopgezet en de ouder op een later moment opnieuw aan de voorwaarden voor toekenning voldoet en reeds een andere toeslag ontvangt. Voor die situatie is ten onrechte aangenomen dat voor het herstarten van het kindgebonden budget het initiatief bij de ouder ligt. Als deze ouders niet zelf opnieuw kindgebonden budget hebben aangevraagd, hebben zij als gevolg van deze omissie geen kindgebonden budget ontvangen. Op 20 februari 2019 zijn Kamervragen beantwoord met betrekking tot dit onderwerp (Tweede Kamer, 2018–2019, 35 010, nr. 7). In de bedrijfsvoeringsparagraaf van het Ministerie van Financiën is een nadere toelichting opgenomen.