A. Algemene doelstelling
Toezicht houden op de rechtmatigheid van de uitvoering van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017 (Wiv 2017) en Wet veiligheidsonderzoeken (Wvo), adviseren aan de betrokken ministers over zaken die voortvloeien uit deze wetten en klachten, alsmede meldingen over misstanden, onderzoeken en behandelen.
B. Rol en verantwoordelijkheid
De Minister van Algemene Zaken is verantwoordelijk voor het beheer van de begroting van de CTIVD. Tussen het Ministerie van Algemene Zaken en de CTIVD zijn afspraken gemaakt over de dienstverlening op het gebied van de bedrijfsvoering door het ministerie en de daarop van toepassing zijnde planning & controlcyclus. De CTIVD valt onder de ministeriële verantwoordelijkheid van de Minister-President, Minister van Algemene Zaken.
C. Beleidsconclusies
Om uitvoering te geven aan haar taak voert de afdeling toezicht van de CTIVD onderzoeken uit waarover zij, via de betrokken ministers, rapporteert aan de Eerste en Tweede Kamer der Staten-Generaal. In 2019 heeft de Commissie 5 toezichtsrapporten vastgesteld. Het betrof onderzoeken naar de volgende onderwerpen:
• feitenonderzoek op verzoek van de CIVD naar de ‘Balie casus’ (nr. 61);
• de toepassing van filters bij OOG-interceptie door de AIVD en de MIVD (nr. 63);
• de inzet van de bijzondere bevoegdheid tot selectie door de AIVD en de MIVD (nr. 64);
• het verstrekken van ongeëvalueerde gegevens aan buitenlandse diensten door de AIVD en de MIVD (nr. 65) en
• de gegevensverstrekking door de AIVD over het Cornelius Haga Lyceum (nr. 67).
Daarnaast heeft de CTIVD in 2019 een start gemaakt met onderzoeken naar:
• de verwerving van bulkdatasets met de hackbevoegdheid;
• de verwerking van passagiersgegevens van luchtvaartmaatschappijen;
• de inzet van bijzondere bevoegdheden ter ondersteuning van een goede taakuitvoering en
• het handelen van de AIVD en de MIVD in het kader van intrekking van het Nederlanderschap.
Hierover zal in 2020 worden gerapporteerd.
Ook heeft de CTIVD de voortgang van de implementatie van de Wiv 2017 gemonitord teneinde het parlementaire en maatschappelijke debat inhoudelijk te voeden. Dit omvatte naast het monitoren van de voortgang, ook het verrichten van een nulmeting en enkele technische steekproeven. De resultaten hiervan zijn in 2019 gepubliceerd in de tweede en derde voorgangsrapportage over de invoering van de wet (nr. 62 en nr. 66). De vierde en afsluitende voortgangsrapportage zal in mei 2020 worden vastgesteld.
De afdeling klachtbehandeling van de CTIVD is belast met de (externe) behandeling van klachten en meldingen van misstanden. In 2019 heeft de afdeling 72 klachten ontvangen, waarvan 10 klachten in behandeling zijn genomen. Klachten die hebben geleid tot een beslissing van de afdeling klachtbehandeling, zijn vermeld op de website van de CTIVD: www.ctivd.nl/klachtbehandeling/beslissingen. De overige klachten zijn niet in behandeling genomen omdat artikel 120, 121 of 122 van de wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv2017) van toepassing was.
D. Budgettaire gevolgen van beleidsartikel
Realisatie | Vastgestelde begroting | Verschil | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2019 | 2019 | |
Verplichtingen | 1.272 | 1.263 | 1.509 | 1.943 | 1.867 | 2.551 | ‒ 684 |
Uitgaven | 1.272 | 1.263 | 1.509 | 1.943 | 1.867 | 2.551 | ‒ 684 |
Ontvangsten | 70 | 18 | 11 | 39 | 2 | 0 | 2 |
E. Toelichting op de instrumenten
Op grond van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017 (Wiv 2017) is er een Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD). Deze Commissie bestaat uit twee afdelingen, de afdeling toezicht en de afdeling klachtbehandeling.
De afdeling toezicht is belast met:
• het toezicht op de rechtmatigheid van de uitvoering van hetgeen bij of krachtens deze wet en de Wet veiligheidsonderzoeken is gesteld;
• het gevraagd en ongevraagd inlichten en adviseren van Onze betrokken Ministers aangaande de door de commissie geconstateerde bevindingen. Desgewenst kan de commissie Onze betrokken Ministers vragen deze inlichtingen en adviezen ter kennis van een of beide kamers der Staten-Generaal te brengen, waarbij de werkwijze zoals beschreven in artikel 113 van overeenkomstige toepassing is;
• het ongevraagd adviseren van Onze betrokken Ministers ter zake van de uitvoering van artikel 59.4 en
• het toezicht op de toepassing van de bevoegdheid van artikel 14, vierde lid, van de Rijkswet op het Nederlanderschap door Onze Minister van Veiligheid en Justitie, waarbij in het bijzonder aandacht wordt geschonken aan de doelmatigheid en proportionaliteit van de toepassing van deze bevoegdheid.
De afdeling klachtbehandeling is belast met:
• het onderzoeken en beoordelen van klachten en
• het onderzoeken en beoordelen van een melding van een vermoeden van een misstand.
Met ingang van 2019 is het budget van de CTIVD structureel verlaagd met € 300.000 door lagere uitgaven aan facilitaire voorzieningen. Deze lagere uitgaven vloeien voort uit de huisvesting van de CTIVD bij de Raad van State per eind 2018, waarbij de CTIVD deels gebruik maakt van de facilitaire voorzieningen van de Raad van State. De kosten hiervan zijn lager dan wanneer de CTIVD op een eigenstandige locatie zou worden gehuisvest. De verlaging van het budget heeft geen effect op de capaciteit en de werkzaamheden van de CTIVD. De onderuitputting wordt verder verklaard doordat de formatie aan het begin van het jaar nog niet volledig bezet was.
F. Bedrijfsvoeringsparagraaf
Paragraaf 1 - uitzonderingsrapportage voor de volgende vier verplichte onderdelen
Rechtmatigheid
Er zijn geen onrechtmatigheden geconstateerd die de rapporteringstoleranties overschrijden.
Totstandkoming niet-financiële verantwoordingsinformatie
Er zijn geen bijzonderheden te melden.
Begrotingsbeheer, financieel beheer en de materiële bedrijfsvoering
Er zijn geen bijzonderheden te melden.
Overige aspecten van de bedrijfsvoering
Er zijn geen bijzonderheden te melden.
Paragraaf 2 – Rijksbrede bedrijfsvoeringsonderwerpen
1. MenO-risico’s en ontwikkelingen betreffende het M&O-beleid
De begroting van de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten bevat geen subsidies of uitkeringen. Frauderisico’s en risico’s bij misbruik en oneigenlijk gebruik van regelingen hebben zich niet geoperationaliseerd bij de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten.
2. Grote lopende ICT-projecten
De Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten heeft geen grote ICT-projecten van meer dan € 5 miljoen uitgevoerd of gestart in 2019.
3. Gebruik open standaarden en open source software
Er zijn geen bijzonderheden te melden.
4. Betaalgedrag
De financiële administratie van de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten is inbesteed bij het Ministerie van Algemene Zaken. De rijksbrede norm om 95% van de facturen binnen 30 dagen te betalen is gehaald.
5. Audit Committee
De Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten is agendalid van het Audit Committee van het Ministerie van Algemene Zaken.
6. Departementale checks and balances
Niet van toepassing.
7. Normenkader financieel beheer
Niet van toepassing.
Paragraaf 3 – Belangrijke ontwikkelingen en verbeteringen in de bedrijfsvoering
Er hebben zich geen bijzonderheden voorgedaan.