Een veilige samenleving met behulp van een goed functionerende politieorganisatie.
De Minister heeft een financierende en regisserende rol ten aanzien van de politie en de politieacademie. Hierbij zijn drie verantwoordelijkheden te onderscheiden:
– De eerste verantwoordelijkheid betreft de inrichting, werking en ontwikkeling van het politiebestel en van het opleidingsstelsel voor de politie;
– De tweede verantwoordelijkheid betreft de bevoegdheden en het beheer ten aanzien van de politie. Onder deze beheersverantwoordelijkheid van de Minister12 valt het vaststellen van de begroting, de meerjarenraming, de jaarrekening, het beheersplan, het jaarverslag en de operationele sterkte. De korpschef is belast met de leiding en het beheer van de politie. De korpschef opereert binnen de kaders die de Minister stelt en legt verantwoording af aan de Minister. Die verantwoording betreft tevens de mensen en middelen die de korpschef om niet ter beschikking stelt aan de Politieacademie. De Minister kan de korpschef te allen tijde over alle beheeraangelegenheden algemene en bijzondere aanwijzingen geven;
– Tot slot stelt de Minister vanuit haar beleidsverantwoordelijkheid, gehoord het College van procureurs-generaal en de regioburgemeesters, ten minste eens in de vier jaar de landelijke beleidsdoelstellingen van de politie vast.
De Minister heeft ten aanzien van het politie- en brandweerkorps Bonaire, Sint Eustatius en Saba (Caribisch Nederland) een financierende en regisserende rol. De beheersverantwoordelijkheid voor het politie- en brandweerkorps Bonaire, Sint Eustatius en Saba, berust bij haar.13
Thema’s diversiteit, inclusie en vakmanschap
De politie werkt met Politie voor Iedereen (PVI) aan een complexe en maatschappelijke opgave en daarmee aan een diepe cultuurverandering die niet vandaag of morgen is gerealiseerd. De eerste stappen worden gezet en de beweging is onomkeerbaar en voelbaar in de politieorganisatie. Politie voor Iedereen kent vijf prioriteiten: veilige inclusieve teams, diverse instroom, aanpak discriminatie, professioneel controleren, en het netwerk Divers Vakmanschap & Bondgenoten. In 2023 zijn er binnen Politie voor Iedereen trainingen ontwikkeld op het gebied van leiderschap, er zijn nieuwe protocollen over diversiteit en inclusie voor nieuwe politiemedewerkers opgeleverd, ter bevordering van het creëren van sociaal veilige teams. Tevens is gewerkt aan aanpassingen in het handelingskader professioneel controleren om etnisch profileren tegen te gaan. Daarnaast is er aandacht geweest voor de inrichting van de klachtenprocedure wanneer burgers melding willen maken van bijvoorbeeld etnisch profileren14. In 2023 is ook gestart met een WODC onderzoek naar in hoeverre de thema’s uit Politie voor Iedereen bijdragen aan het bevorderen van diversiteit en inclusie binnen de politie. Als onderdeel van het programma Politie voor Iedereen geeft de politie opvolging aan de motie-Paternotte c.s. door middel van een pilot waarin landelijke expertise wordt ontwikkeld ter versterking van de rol van de politie in de (strafrechtelijke) aanpak van discriminatie in de samenleving, en waar de discriminatierechercheurs onderdeel van zijn. In 2023 is de landelijke en gecoördineerde expertise vanuit het ECAD-P verder vormgegeven. Met de meerjarige € 2 mln. (2022-2025) uit Hermans zijn door de politie verschillende initiatieven opgezet die in lijn zijn met het realisatieplan Politie voor Iedereen. De gelden worden onder andere besteed aan verschillende onderzoeken gerelateerd aan (geweld tegen) de LHBTIQ+ gemeenschap. De middelen worden ook gebruikt voor het bieden van steun en faciliteiten voor de netwerken van het NDV, waaronder het netwerk Roze in Blauw15.
CAO
Periodiek (elk half jaar) staat de monitoring betreffende de uitvoering van de cao-afspraken op de agenda van het CGOP. Tijdens de laatste monitoring (5 oktober 2023) is vastgesteld dat er enkele knelpunten zijn in de uitvoering van de cao-afspraken 2022-2024, betreffende de afspraken over taken HOvJ, neventaken/operationele rollen en tijdelijke extra inzet vrijwilligers. Voor die eerste twee afspraken is, in samenspraak met de bonden, besloten hier voorlopig geen uitvoering aan te geven. Voor de andere afspraken is de uitwerking in regelgeving afgerond of in ontwikkeling. Vanaf 1 juli 2024 start de uitvoering van de nieuwe cao 2024-2025.
Nieuwe regime voor beroepsgerelateerd letsel
Vanwege de complexiteit en onderlinge samenhang heeft uitwerking van de regelgeving meer tijd gevergd dan voorzien. In 2023 is een eerste versie van de AMvB afgestemd met de bonden. Voortschrijdend inzicht heeft ertoe geleid dat momenteel nog wordt overlegd over aanpassing van enkele artikelen daarin. De overige regelgeving (regeling en beleidskaders) wordt hierop gebaseerd en vergt uitwerking in 2024. Parallel aan uitwerking van de regelgeving is voor zover mogelijk de implementatie voorbereid door de politie.
Missiekritische communicatiesystemen
Voor C2000 is in 2023 gestart met de optimalisatie van het missiekritische systeem via vier lijnen. Voor de vervanging en vernieuwing van missiekritische systemen is besloten om een kwartiermaker toekomstbestedige missiekritische systemen aan te trekken. De kwartiermaker is op 1 december 2023 gestart. Daarnaast heeft in 2023 een uitgebreide marktverkenning plaatsgevonden om na te gaan wat de markt kan bieden en wat de laatste (technologische) ontwikkelingen zijn. De TK is geïnformeerd over de ontwikkelingen en vervanging van missiekritische communicatiesystemen16.
Realisatie 2019 | Realisatie 2020 | Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Vastgestelde Begroting 2023 | Verschil | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Art.nr. | Verplichtingen | 6.294.120 | 6.655.038 | 6.611.531 | 7.337.941 | 7.529.285 | 7.149.240 | 380.045 |
Programma-uitgaven | 6.306.609 | 6.494.298 | 6.635.958 | 7.360.357 | 7.560.436 | 7.177.190 | 383.246 | |
31.2 | Bekostiging politie | |||||||
Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s | ||||||||
Politie | 6.115.466 | 6.232.513 | 6.362.359 | 7.087.318 | 7.274.593 | 6.899.657 | 374.936 | |
Politieacademie | 2.926 | 3.009 | 3.075 | 3.211 | 3.347 | 3.213 | 134 | |
Bijdrage aan medeoverheden | ||||||||
Brandweer- en politiekorps (BES) | 24.519 | 22.996 | 24.630 | 28.919 | 31.146 | 28.219 | 2.927 | |
Opdrachten | ||||||||
Taptolken | 10.011 | 8.577 | 7.961 | 3.288 | 0 | 384 | ‒ 384 | |
31.3 | Kwaliteit, arbeidsvoorwaarden en beheer meldkamers | |||||||
Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s | ||||||||
Internationale samenwerkingsoperaties | 10.513 | 9.764 | 9.704 | 11.122 | 26.208 | 11.949 | 14.259 | |
Beheer meldkamers | 126.324 | 198.948 | 206.757 | 207.594 | 203.207 | 213.671 | ‒ 10.464 | |
Overige Bijdrage ZBO's/RWT's | 860 | 858 | 919 | 940 | 973 | 920 | 53 | |
Bijdrage aan medeoverheden | ||||||||
Bijdrage ihkv de kwaliteit van de politiezorg | 2.234 | 808 | 1.154 | 1.525 | 1.058 | 877 | 181 | |
Subsidies | ||||||||
Opsporing | 175 | 2.300 | 2.300 | 2.362 | 2.677 | 2.443 | 234 | |
Stichting Arbeidsmarkt en Opleidingsfonds Politie | 3.473 | 3.473 | 3.473 | 2.673 | 3.173 | 3.712 | ‒ 539 | |
Overige subsidies | 220 | 714 | 3.343 | 1.665 | 4.268 | 568 | 3.700 | |
Opdrachten | ||||||||
Providers | 8.723 | 8.367 | 8.318 | 8.124 | 7.860 | 9.193 | ‒ 1.333 | |
Overige opdrachten | 1.165 | 1.971 | 1.965 | 1.616 | 1.926 | 2.384 | ‒ 458 | |
Ontvangsten | 14.145 | 14.858 | 63.418 | 21.243 | 39.066 | 500 | 38.566 |
Verplichtingen
Het verschil tussen de realisatie en budget bij de verplichtingen is nagenoeg gelijk aan het verschil bij de uitgaven, alwaar het verschil nader uiteen wordt gezet.
Uitgaven
31.2. Bekostiging Politie
Bijdrage aan ZBO's en RWT's
Politie
De politie levert een belangrijke bijdrage aan het handhaven en vergroten van de veiligheid in Nederland. De politie ontvangt daartoe bijdragen van de Minister. De algemene bijdrage wordt als lumpsumbudget ter beschikking gesteld aan de politie voor haar wettelijke taken. Het beleid is erop gericht dat de politie zoveel mogelijk flexibiliteit wordt gegeven om afgesproken doelen te realiseren. De algemene bijdrage bedroeg in 2023 € 6,6 mld.
Naast de algemene bijdrage zijn bijzondere bijdragen aan de politie verstrekt. Deze bijdragen dienen mede ter bekostiging van: investeringen in IV/AI en Cybercrime (€ 173 mln.), DSI (€ 77 mln.) , stroomstootwapens (€ 5 mln.), Recherche Samenwerkings Teams (RST) (€ 33,6 mln.), politieonderwijs (€ 18 mln.) en versterking landelijke eenheid (€ 29,7 mln.) of doelen op specifieke beleidsdoelen zoals BOTOC B&B (Breed Offensief Tegen Ondermijnde Criminaliteit Bewaken & Beveiligen en BOTOC B&B hoog segment) (€ 62 mln.). Daarnaast ontvangt de politite ondermijningsmiddelen voor o.a. interceptie, versterken internationale aanpak ondermijning en versterken internationale aanpak (€ 36,7 mln.)
Het verschil van € 375 mln. tussen begroting en realisatie betreft voornamelijk de volgend posten:
– Loon- en prijsbijstelling tranche 2023-2028 (€ 407 mln.)
– Bewaken en beveiligen (€ 16,9 mln.)
– RST 2023 (€ 12,2 mln.)
– Aanpak ondermijning in het kader van strafbaarstelling lachgas (€ 12 mln.)
– Uitvoering implementatie wetboek van strafvordering (€ 9,2 mln.)
– Middelen forensische opsporing (€ 7,2 mln.)
– Kasschuif CAO politie en bijstelling personeelskosten (€ -141 mln.)
– Herschikking budget - bijzondere bijdrage liasions (€ -13,2 mln.)
Verder betreft het diverse «kleinere posten» zoals FIU 2023 (€ 6,2 mln.), FIU PD (€ 4,2 mln.), hoog segment beveiliging (€ 7,5 mln.) asiel mpp I&R straten (€4,2 mln.), bijdrage DLR (€ 4,9 mln.), mainport politie (€ 4,7 mln.)
Daarnaast voert de politie een aantal taken uit die onder de verantwoordelijkheid vallen van het departement. Zo voert de landelijke meldkamerorganisatie (LMS) van de politie het beheer over C2000, het communicatienetwerk van de hulpdiensten. Tevens verzorgt de politie de uitzending van politiefunctionarissen naar crisisgebieden. Deze taken worden apart begroot en verantwoord onder artikelonderdeel 31.3.
Realisatie | Begroting | Realisatie | |
---|---|---|---|
2023 | 2023 | 2022 | |
Personeel | 5.468 | 5.511 | 5.280 |
Rente | ‒ 30 | 9 | 4 |
Opleiding en vorming | 93 | 81 | 78 |
Huisvesting | 492 | 385 | 379 |
Vervoer | 234 | 218 | 227 |
Verbinding en automatisering | 679 | 687 | 573 |
Geweldsmiddelen en uitrusting | 51 | 56 | 65 |
Operationeel | 222 | 203 | 182 |
Beheer | 150 | 156 | 142 |
totaal besteding | 7.359 | 7.306 | 6.930 |
Bron: concept jaarverslag politie 2023
De politie voert een batenlastenstelsel. De personeelskosten voor de politie bedroegen in 2023 € 5,5 mld (2022: € 5,2 mld). Het overgrote deel zijn reguliere salariskosten van het operationele en niet-operationele personeel. De materiële kosten bedroegen in 2023 ongeveer € 1,5 mld (2022: € 1,2 mld). Hiervan zijn de grootste posten huisvesting, vervoer, beheer en verbindingen en automatisering. De hogere realisatie wordt voornamelijk verklaard door tegenvallende (meer dan begrote) kosten op gebied van huisvesting en personele voorzieningen.
Realisatie | Begroting | Realisatie | |
---|---|---|---|
2023 | 2023 | 2022 | |
Lasten (in %) | |||
Personeel / totale lasten | 74,3% | 75,4% | 76,2% |
Opleiding / totale lasten | 1,6% | 1,5% | 1,5% |
Verbinding en automatisering / totale lasten | 9,2% | 9,4% | 8,3% |
Huisvesting / totale lasten | 6,7% | 5,3% | 5,5% |
Bezetting (fte) | 2023 | 2023 | 2022 |
Operationele bezetting | 50.939 | 52.236 | 51.222 |
Waarvan aspiranten | 4.863 | 5.323 | 4.965 |
Niet-operationele bezetting | 12.437 | 11.926 | 11.939 |
Bron: concept jaarverslag politie 2023
De operationele bezetting (incl. aspiranten) bedroeg eind 2023 50.939 fte, waarvan 4.863 fte aspiranten. De operationele bezetting (incl. aspiranten) was eind 2023 1.297 fte lager dan door de Politie begroot en 283 fte lager dan eind 2022. De afname van de bezetting wordt verklaard door onvoorziene (niet-pensioengerelateerde) uitstroom. Deze is bij de politie nog steeds relatief laag, maar in 2023 is wel een substantiële toename zichtbaar. De capaciteit van de Politieacademie voor initiële instroom is in de tweede helft van 2023 maximaal benut, het realiseren van de beoogde (en benodigde) zijinstroom niet. Het volledig opvangen van de hogere uitstroom is dan ook niet gerealiseerd. Dat is voor een belangrijk deel een gevolg van de krapte op de arbeidsmarkt.
De politie heeft vanaf 2019 een levensfase-uren regeling (verlofsparen) die in de jaarverantwoording als mogelijk risico op de bezetting wordt genoemd. Het financiële effect is conform het Besluit Financieel Beheer Politie (gedeeltelijk) in de «niet in de balans opgenomen verplichtingen» verantwoord ter hoogte van € 462 mln. (2022: € 555 mln).
De volledige jaarverantwoording van de politie wordt als separate bijlage met het JenV-jaarverslag meegezonden.
Politieacademie
De Politieacademie is verantwoordelijk voor het verzorgen van het politieonderwijs, de uitvoering van wetenschappelijk onderzoek en de invulling van de kennisfunctie. Het budget van de Politieacademie betreft de personele kosten van de leiding en de kosten voor extern onderzoek. Het overige personeel en de middelen zijn ondergebracht bij de politie. Deze bekostiging is opgenomen in de algemene bijdrage aan de politie.
Bijdrage medeoverheden
BES brandweer en politiekorps
De Minister is korpsbeheerder van het Brandweerkorps Caribisch Nederland (BKCN) en het Korps Politie Caribisch Nederland (KPCN). Ter bekostiging van de personele en materiële uitgaven van deze korpsen wordt een bijdrage verstrekt. Onder meer als gevolg van negatieve valuta-effecten is de realisatie uiteindelijk iets hoger dan de begrote bijdrage. Het verschil van € 2,9 mln. tussen de begroting en realisatie betreft met name de overboeking van het instrument Bijdrage ZBO/RWT's voor de wisselkoerstegenvaller van € 2,8 mln.
Opdrachten
Taptolken
Uit dit budget worden de taptolken betaald die de politie inhuurt voor het beluisteren en vertalen van telefoon- of VoIP-gesprekken van verdachten.
In 2022 is het budget en de werkzaamheden met betrekking tot interceptietolken en vertalers structureel overgedragen aan de politie. De politie is daarmee volledig verantwoordelijk voor het daadwerkelijk voeren van de administratie en het doen van de betalingen van de declaraties van de tolken en vertalers.
31.3 Kwaliteit, Arbeidsvoorwaarden en ICT politie
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
Internationale samenwerkingsoperaties
In opdracht van de Minister voert de politie activiteiten uit in het kader van internationale politiesamenwerking en de uitzending van politiefunctionarissen naar internationale (civiele) missies en operaties. De politie en de Koninklijke Marechaussee (KMar) maken waar mogelijk gebruik van elkaars faciliteiten. Politie en KMar hebben een gezamenlijk liaisonnetwerk. De KMar levert een eigenstandige bijdrage aan de internationale politiesamenwerking en draagt vanuit Defensie bij aan uitzendingen. In 2023 is de politiesamenwerking met de andere landen binnen het koninkrijk versterkt en wordt hiermee voorzien in de ICT voorzieningen voor de rechtshandhavingsketen in het Caribisch deel van het Koninkrijk. Ook zijn in 2023 diverse (bilaterale) internationale samenwerkingsprojecten uitgevoerd. Het verschil van € 14,3 mln. tussen de begroting en realisatie betreft voornamelijk de herschikking van het budget bijzondere bijdrage liasions (€ 13,2 mln.).
Beheer meldkamers
De politie voert het beheer voor de verschillende multisystemen van de meldkamerorganisatie, waaronder C2000 en het geïntegreerd meldkamersysteem (GMS). Gebruikers van deze systemen zijn met name politie, brandweer, ambulance, Koninklijke Marechaussee en de douane. De politie voert dit beheer uit binnen de governance van het multi-domein. Dit brengt met zich mee dat er steeds meer vanuit een multidisciplinaire invalshoek integrale afwegingen plaatsvinden over het beschikbare budget. Om de systemen te laten voldoen aan de vereisten vanuit wet- en regelgeving en technologische ontwikkelingen, vindt op de systemen continue doorontwikkeling plaats.
Het verschil van € -10,5 mln. tussen begroting en realisatie op de totale bijdrage betreft een saldo van met name de volgende posten:
– Loon- en prijsbijstelling (€ 13,8 mln.)
– Missiekritische communicatie (€ 20 mln.)
– Bijstelling balanspositie meldkamerdomein (€ -45 mln.)
Bijdrage aan medeoverheden
Bijdragen in het kader van de kwaliteit van de politiezorg
Dit budget wordt gebruikt voor de ondersteuning van de regioburgemeesters in hun rol als overleg- en adviesorgaan voor de Minister in het kader van de Politiewet 2012.
Subsidies
Opsporing
Deze subsidie wordt verstrekt aan de onafhankelijke Stichting Meld Misdaad Anoniem voor de exploitatie van de meldlijn Meld Misdaad Anoniem, zodat burgers anoniem een bijdrage kunnen leveren aan de bestrijding van criminaliteit in Nederland.
Stichting Arbeidsmarkt en opleidingsfonds Politie (SAOP)
De Stichting Arbeidsmarkt en Opleidingsfonds Politie, het A&O fonds voor de sector politie, subsidieert, adviseert en registreert scholings-, arbeidsmarkt- en werkgelegenheidsprojecten. Het primaire doel van de SAOP is het bevorderen van het goed functioneren van de arbeidsmarkt van de politie en het stimuleren van opleidingsactiviteiten. Dit doet de SAOP met behulp van een subsidie die zij op basis van arbeidsvoorwaardelijke afspraken ontvangt van de Minister.
Overige subsidies
Dit betreft voornamelijk de subsidie voor GGD GHOR voor de versterking forensische geneeskunde (€ 3,5 mln.). De financiering loopt via het instrument subsidies, de middelen zijn overgeboekt van het instrument Bijdrage ZBO/RWT's.
Opdrachten
Providers
Op grond van hoofdstuk 13 van de Telecommunicatiewet zijn telecomaanbieders verplicht om hun netwerken en diensten aftapbaar te maken en mee te werken aan aftappen en gegevensverstrekkingen over hun klanten. De Staat vergoedt bepaalde kosten die aanbieders in dit verband maken. Het verschil van € -1,3 mln. tussen begroting en realisatie wordt veroorzaakt door de afboeking van de taakstellende onderuitputting .
Ontvangsten
Het verschil in ontvangsten is grotendeels het gevolg van herverdeling van de bestaande financiering van de politie om deze beter te laten aansluiten op de doelstellingen. Hiertoe zijn er een aantal bijzondere bijdragen beëindigd en teruggevorderd. Voor een groot deel zijn deze middelen opnieuw toegekend aan de Politie.