De Minister is beheersverantwoordelijk en verantwoordelijk voor de vaststelling van de omvang, samenstelling en de vereiste mate van gereedheid van de KMar. De uitvoering is opgedragen aan de KMar. Het gezag over de KMar berust bij meerdere ministeries. Afhankelijk van de betreffende taak zijn dat de ministeries van Justitie en Veiligheid (inclusief de Directoraat-Generaal Migratie, het Openbaar Ministerie en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid), Buitenlandse Zaken, Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Defensie.

De Militaire Politiezorgtaak (art 4 lid 1 b PW) wordt zowel nationaal als internationaal en tijdens missies, oefeningen en andere inzet uitgevoerd. Door de uitvoering van deze taken levert de KMar een continue bijdrage aan de veiligheid van de Staat en de integriteit van de Krijgsmacht.

De marechaussee heeft in 2023 een bijdrage geleverd aan de hoofdtaken van Defensie en heeft uitvoering kunnen geven aan de aan haar opgedragen taken. De KMar heeft in 2023 met diverse onderdelen deelgenomen aan grote en kleine internationale operaties. Als gevolg van maatschappelijke ontwikkelingen is in 2023 wederom veel inzet gevraagd van de KMar, zoals de evacuatie-operatie in Sudan, de bezoeken van president Zelensky aan Nederland, de diverse missies van het forensisch onderzoeksteam in Oekraïne en een Non-combatant Evacuation Operations (NEO) - inzet vanwege de opgelaaide onlusten in de regio Israël en Gaza.

Grenspolitietaak

Het grensproces is volgens de Schengengrenscode uitgevoerd. Er zijn geen noemenswaardige knelpunten in de uitvoering geweest. Wel heeft steunverlening aan de Brigade Grensbewaking op Schiphol geleid tot verdringingseffecten op andere taakvelden. 

Bewaken en beveiligen

Alle taken zijn uitgevoerd volgens de geldende begeleidings- en beveiligingsconcepten. De KMar heeft een contingent Persoonsbeveiliging Binnenland (PBB) opgericht. De KMar, Nationale Politie en NCTV hebben, mede naar aanleiding van de bevindingen in het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV), het Landelijk Coördinatiecentrum (LCC) opgericht. Het doel is om in aansluiting bij de dreiging en hierbij passende beveiligingsconcepten en –pakketten een flexibelere, gezamenlijke inzet te kunnen doen. Met het inrichten van een gezamenlijk coördinatiecentrum wordt zorggedragen voor een optimale inzet van deze concepten en pakketten in de uitvoering.

(lnter)nationale en militaire politie(zorg)taken (IMPT)

Om bij te dragen aan de inzetbaarheidsdoelen van Defensie heeft de KMar de capaciteit (lnter)nationale en militaire politie(zorg)taken operationeel gereed. Voor Militaire Politiezorg (MPZ) geldt onverminderd dat de KMar een bijdrage levert aan de integriteit van de krijgsmacht. Als gevolg van verdringing, door onder andere inzet bij de Eurostar treinen, het inrichten van de derde Identificatie & Registratie straat, steunverlening aan Schiphol en het verlenen van bijstand aan de Nationale Politie bij de opvang van vluchtelingen in Noord-Nederland heeft er geen groei in geplande inzet MPZ plaatsgevonden.

Internationale inzet

De KMar heeft in 2023 voldaan aan de operationele gereedheid (OG)-norm van 153 vte ten behoeve van expeditionaire taken. Het Crowd Riot Control (CRC) peloton is niet ingezet voor specifieke opdrachten. De KMar is wel in staat om CRC-capaciteit te leveren wanneer daarom gevraagd wordt. De Close Protection Teams hebben in 2023 alle taken binnen de persoonsbeveiliging conform het geldende beveiligingsconcept uitgevoerd.

In 2023 is tweemaal een onderzoeksteam naar Oekraïne afgereisd om, onder verantwoordelijkheid van het International Criminal Court (ICC), forensisch onderzoek te doen naar mogelijke oorlogsmisdaden in Oekraïne. Het opsporingsteam is daarbij ondersteund door andere defensieonderdelen. Door het opgelaaide conflict in de regio Israël en Gaza is de spanning aldaar gestegen. De KMar heeft deelgenomen aan een Non-combatant Evacuation Operations (NEO) - inzet vanaf Cyprus en Egypte.

Grenade 29 / IV KMar

Informatie voorziening (IV) is hét wapensysteem van de KMar en hiermee de randvoorwaarde om informatiegestuurd en veilig op te kunnen treden. In 2023 was er nog sprake van onvoldoende realisatievermogen om alle ambities en projecten gekoppeld aan Grenade-29 / IV KMar uit te voeren. Er zijn wel tussenresultaten bereikt, die helpen om de achterstanden in te lopen. Ook zijn voorbereidingen getroffen voor de verdere doorontwikkeling. De ingezette uitbreidingen en vernieuwingen zullen echter pas in 2024 tot effect leiden. Daardoor is scherpe prioritering nog steeds noodzakelijk en worden operationele werkzaamheden nog regelmatig gehinderd door de verouderde IT.

Grenzen en Veiligheid

Op het gebied van Grenzen en Veiligheid speelt een aantal ontwikkelingen als gevolg van nieuwe EU-wetgeving die op termijn consequenties zullen hebben op o.a. de systemen van alle betrokken partijen, waaronder de KMar. Het afgelopen jaar zijn de wijzigingen in het Schengen Informatiesysteem (SIS) gerealiseerd. De komende jaren zal het gaan om de invoering van een Europees In- en Uitreissysteem (EES), een Europees Informatie- en Reisautorisatiesysteem (ETIAS) (inclusief het opzetten van een ETIAS National Unit (ENU) door de KMar), de voorstellen voor aanpassing van EURODAC, het Visum Informatiesysteem (EUVIS) (waarbij de taak van de VIS Designated Authority (VDA) in Nederland is belegd bij de KMar) en de Interoperabiliteit tussen deze systemen. Binnen de Europese Unie heeft er een vertraging plaatsgevonden, waardoor de volledige Europese planning is verschoven. In 2023 lag de focus met name op de zo optimaal mogelijke voorbereiding op de implementatie van EES, welke op Europees niveau is vertraagd tot Q4 2024, en op het mitigeren van de effecten van deze vertraging op deze en de andere verordeningen. Daarnaast is gewerkt aan de aanpassingen in de basisgrenssystemen ten behoeve van de invoering van deze verordeningen.

Eurostar

De KMar is volgens planning in oktober 2020 gestart met de grenscontroles op Amsterdam- en Rotterdam Centraal ten behoeve van twee Eurostartreinen. Per 22 december 2022 is er opgeschaald naar vier treinen per dag. Door het Ministerie van Justitie en Veiligheid zijn de benodigde structurele middelen beschikbaar gesteld. Operationeel gezien loopt het proces rond Eurostar zonder problemen.

Combat Support MP eskadron

De uitbreiding van de marechaussee met een eskadron dat gespecialiseerd is in de militaire politietaken in het hoogste geweldsspectrum is in voorbereiding. Het reorganisatietraject loopt en richt zich op het operationeel zijn van het eskadron in 2027.

Militaire mobiliteit

Voor het eerst sinds jaren heeft de KMar vanuit de Militaire Politiezorg-taak weer militaire kolonnes begeleid tijdens de verplaatsing voor oefening Furious Hunter van 13 Lichte Brigade. Hierbij zijn deze verplaatsingen ook afgestemd met het Kommando Feldjäger waardoor een vloeiende grensoverschrijding mogelijk werd. Ook is samengewerkt met CLAS aan de uitwerking van de wijze van optreden van de Nationale Reserve (NATRES) en KMar bij de bescherming van vitale militaire infrastructuur en processen.

Capaciteit voor bijstand

Het plan om tussen 2023 en 2027 de (opschaalbare) capaciteit voor bijstand aan civiele autoriteiten te vergroten, is vertraagd. De gereedstelling van deze eenheid wordt in 2029 verwacht waardoor ook het plan, de (opschaalbare) capaciteit voor bijstand aan civiele autoriteiten te vergroten, vertraging oploopt.

Implementatie Cyber Uitvoeringsplan

De KMar geeft als onderdeel van het versterken van de defensiebrede cybercapaciteiten uitvoering aan het programma Cyber Transitie. Dit programma heeft een aantal hoofdonderwerpen geïdentificeerd die projectmatig uitgewerkt gaan worden, namelijk: Cyber in de Operatie, Digital Fit, Passend HR Beleid voor een digitaliserende organisatie, Werken met Data, Juridische kaders en Ethische kaders.

De posten met een verschil groter dan € 5 miljoen of noemenswaardige verschillen worden hieronder nader toegelicht.

De gerealiseerde verplichtingen zijn € 17,4 miljoen hoger dan begroot. Dit is het gevolg van de hogere apparaatsuitgaven (€ 11,1 miljoen) in 2023 zoals hieronder wordt toegelicht. Het verschil tussen uitgaven en verplichtingen van € 5,9 miljoen wordt veroorzaakt door het aangaan van nieuwe meerjarige inhuurcontracten voor onder meer het inhuren van IT-specialisten.

Uitgaven

Personele uitgaven

De gerealiseerde personele uitgaven zijn € 19,0 miljoen hoger dan begroot. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door € 9,7 miljoen hogere uitgaven voor de overige personele exploitatie. Dit is het gevolg van hogere uitgaven waarvoor de KMar middels een aantal interdepartementale budgetoverhevelingen waarvoor de KMar budget heeft ontvangen (per saldo € 6,4 miljoen), waarvan de bijdrage van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties voor de versterking van het grenstoezicht in de Caribische landen in het Koninkrijk (€ 2,5 miljoen) en een hogere bijdrage van het Ministerie van Justitie en Veiligheid voor het programma Grenzen en Veiligheid (€ 1,1 miljoen) de grootste zijn. De hogere realisatie is daarnaast het gevolg van hogere uitgaven voor externe inhuur (€ 6,6 miljoen) die wordt gedekt door het overhevelen van € 6,4 miljoen van het budget voor eigen personeel. Tot slot zijn, ondanks de ondervulling op de personele uitbreidingen, de hogere uitgaven onder andere veroorzaakt door de gevolgen van het Arbeidsvoorwaarden akkoord 2022.

Materiele uitgaven

De gerealiseerde uitgaven voor materiële uitgaven zijn € 7,8 miljoen lager dan begroot. Er is sprake van een toename van het materiële exploitatie budget behorend bij geplande formatieve personele uitbreidingen. Omdat deze personele uitbreidingen zijn vertraagd, zijn de daarmee samenhangende investeringen en uitgaven op de materiële exploitatie ook vertraagd.