Inleiding

Logius is in 2006 opgericht als gemeenschappelijke beheerorganisatie voor overheidsbrede ICT-oplossingen. Met ingang van 2010 heeft Logius de status van tijdelijke baten-lastendienst gekregen. Logius is onderdeel van het directoraat-generaal Bestuur en Koninkrijksrelaties (DGBK). De missie van Logius luidt: «Logius, de dienst digitale overheid van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, biedt publieke dienstverleners een samenhangende ICT-infrastructuur, zodat burgers en bedrijven betrouwbaar, snel, groen en gemakkelijk elektronisch zaken met hen kunnen doen.»

Taken

In het voorjaar van 2010 heeft de Ministerraad ingestemd met een personele uitbreiding van 85 FTE over 2010 en 2011. Dit stelt Logius in staat om enkele forse beleidsintensiveringen te realiseren in een verantwoorde balans tussen internen en externen.

Logius ondersteunt het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in de uitvoering van haar taken, als ook die van andere ministeries. Met het takenpakket draagt Logius in het bijzonder bij aan het leveren van een betere dienstverlening van de overheid aan burgers en bedrijven. De dienstverlening van Logius zorgt tevens voor een efficiëntere overheid en draagt met haar generiek toepasbare ICT-producten bij aan het oplossen van de toen belangrijkste knelpunten die onnodige administratieve lasten veroorzaken.

Logius heeft vier taken:

• • beheer en exploitatie van bestaande producten;

• • inbeheername van nieuwe producten;

• • doorontwikkeling;

• • stimulering van gebruik.

Beheer en exploitatie van bestaande producten

Logius verzorgt het beheer en de exploitatie van overheidsbrede ICT-producten en -standaarden. Beheer en exploitatie hebben betrekking op het stabiel draaiend houden van een product en het (daadwerkelijk) beschikbaar stellen daarvan aan klanten. Vooraf vastgestelde dienstverleningsafspraken geven klanten inzicht in wat zij kunnen verwachten van de producten die Logius in beheer heeft.

Inbeheername van nieuwe producten

Bij de inbeheername van een nieuw product toetst Logius in hoeverre dit product voldoet aan de eisen om in beheer te worden genomen. Uitgangspunt is dat nieuwe producten passen in de missie van Logius en derhalve betrekking hebben op infrastructurele producten met een generiek karakter.

Doorontwikkeling

Indien klanten een nieuwe functionaliteit op een bestaand product wensen en er is een beleidsopdrachtgever bereid zorg te dragen voor de financiering ervan, dan is er sprake van doorontwikkeling. Logius is een beheerorganisatie; doorontwikkeling vindt daarom zo veel mogelijk buiten Logius plaats. Om in een vroeg stadium te kunnen sturen op gewenste functionaliteiten die nodig zijn voor optimaal beheer, verzorgt Logius veelal de tactische aansturing van doorontwikkelactiviteiten.

Stimulering van gebruik

De winst van een gemeenschappelijke beheerorganisatie als Logius komt pas echt van de grond als steeds meer overheidorganisaties gebruik maken van de producten van Logius. Logius heeft daarom ook de taak om het gebruik van de producten te stimuleren. Logius onderhoudt daartoe contacten met (potentiële) klanten, inventariseert klantwensen, geeft voorlichting over (nieuwe) producten en zorgt voor de uitwisseling van best practices. Ook ondersteunt Logius klanten in het stimuleren van het gebruik door eindgebruikers (burgers en bedrijven). Een goede elektronische dienstverlening aan burgers en bedrijven is gebaat bij een brede inzet van de producten van Logius, niet alleen in aantal aansluitingen, maar ook in aantal processen en in het daadwerkelijk gebruik door klanten.

De aanloop naar de status van tijdelijke baten-lastendienst en de eerste maanden ervaring hebben positieve effecten gebracht. Er is sterk toegenomen inzicht in de producten en diensten, de opdrachtgevers, de benodigde capaciteit en de financiële middelen. In het najaar van 2010 zijn doelmatigheidsindicatoren, waaronder de kostprijs van twee producten, gereed.

Exploitatie

Toelichting

Uitgangspunt voor de begroting van baten en lasten van Logius is een kostendekkende exploitatie. Dit bereikt Logius door de afzonderlijke producten tegen kostprijs in rekening te brengen bij de opdrachtgevers. De baten en lasten bedragen in 2011 € 75,4 mln. Het grootste gedeelte van de lasten betreft de kosten die worden gemaakt voor de taken beheer en exploitatie (€ 62,2 mln.), in beheernames en doorontwikkeling (€ 11,7 mln.) en stimulering van gebruik (€ 1,5 mln.). De materiële lasten bestaan uit de kosten die worden gemaakt voor het in stand houden van de netwerken, waaronder de contracten met leveranciers en uitbesteding. De personele lasten bedragen € 20,5 mln.

De stijging van baten en lasten in 2011 wordt veroorzaakt door de exploitatie en beheerlasten van nieuwe producten zoals MijnOverheid, DigiD_Machtigen en Antwoord voor bedrijven. Na 2011 blijven de baten en lasten stabiel.

De opbrengsten van het moederdepartement hebben betrekking op de omzet van de producten waarvan het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties beleidsopdrachtgever is. Het betreft de omzet voor:

• • beheer en exploitatie van onder meer de producten DigiD (voor burgers), Digipoort (OTP), Digikoppeling, E-overheid, DigiD_Machtigen, Digimelding en GOVCERT; 1

• • inbeheername van nieuwe producten waaronder MijnOverheid.nl, Digimelding en Digilevering;

• • doorontwikkeling van DigiD;

• • stimulering van gebruik en de kosten van NL_Alert.

De opbrengsten van de overige departementen bestaan uit de omzet voor de producten: beheer en exploitatie van DigiD voor het Elektronisch Patiëntendossier (Ministerie van VWS; € 0,2 mln.), voeren van het secretariaat van College en Forum Standaardisatie (Ministerie van Economische Zaken; € 2,2 mln.), ondersteuning van het programma Legis (Ministerie van Justitie; € 0,5 mln.) en de inbeheername en doorontwikkeling van het Standard Business Reporting (SBR)-programma (Ministerie van Economische Zaken; € 4,2 mln.). De opbrengsten van derden bestaan uit drie onderdelen: de omzet uit hoofde van het gebruik van de Haagse Ring (€ 2,9 mln.); beheer en exploitatie diverse generieke ICT-oplossingen ten behoeve van de Inspectieraad (€ 1,1 mln.) en de omzet in het kader van diverse inbeheernametrajecten (€ 0,2 mln.).

Investeringen

Toelichting

De investeringen voor 2011 en latere jaren hebben voor € 0,3 mln. betrekking op de aanschaf van hardware en software ten behoeve van Govcert (bestrijding van internetcriminaliteit) en voor het project Infrastructuur. Daarnaast is een post van € 0,1 mln. per jaar opgenomen voor overige investeringen zoals kantoorinventaris, verbouwingen en dergelijke. Voor de boekwaarde van de investeringen is bij de start van de baten-lastendienst een beroep gedaan op de leenfaciliteit van het Ministerie van Financiën. Daarvoor is een conversielening verstrekt van € 1,2 mln. De daaruit voortvloeiende aflossingen zijn meerjarig opgenomen. Voor de additionele investeringen wordt een beroep gedaan op de leenfaciliteit van het Ministerie van Financiën.

Doelmatigheid

Om zicht te krijgen op de doelmatigheid van de organisatie heeft Logius, naast de voorgeschreven generieke indicatoren, een aantal specifieke indicatoren. Een deel van de specifieke indicatoren is in ontwikkeling.

Doelmatigheidsindicatoren

Toelichting op indicatoren:

• • benchmark: elke 2 jaar wordt een van de producten van Logius getoetst op markconformiteit. Hierbij gaat het om producten die minimaal 2 jaar in beheer zijn;

• • betrouwbaarheid: om de kwaliteit van de IT-beheerprocessen aan te tonen, laat Logius jaarlijks de IT-beheerorganisatie door een onafhankelijke partij certificeren. Dit certificaat is een Third Party Mededeling (TPM). Het betreft hier producten die twee jaar of langer in beheer zijn;

• • klanttevredenheid: jaarlijks organiseert Logius een onderzoek naar klanttevredenheid met betrekking tot de prestaties betreffende de dienstverlening. De doelstelling is om jaarlijks een score van minimaal een 7 te behalen;

• • DigiD: Het aantal nieuw aangesloten organisaties zal de komende jaren toenemen omdat naast de circa 500 partijen uit het openbaar bestuur ook een groot aantal die gebruik maken van het BSN, waaronder huisartsen en apothekers, toe zullen treden;

• • PKI (Public Key Infrastructure)-Overheid: dit programma zorgt voor een betrouwbare elektronische communicatie binnen en met de Nederlandse overheid. Met behulp van PKIoverheid-certificaten wordt de informatie beveiligd. Verstrekkers van certificaten moeten voldoen aan wettelijke eisen. De groei van het aantal nieuwe verstrekkers is met ongeveer 20% per jaar redelijk constant;

• • Govcert: de diensten worden momenteel aangeboden aan een groot aantal overheidsorganisaties zoals ministeries, baten-lastendiensten, provincies, gemeenten en zelfstandige bestuursorganen. Vanwege het ontbreken van capaciteit voor uitbreiding is er bewust voor gekozen om geen nieuwe deelnemers toe te laten. Ditzelfde geldt voor het aantal leden van de e-mail alerts. Het aantal beveiligingsadviezen is niet te beïnvloeden. Dit hangt samen met het constateren van beveiligingslekken. De schatting is dat dit aantal voor de komende jaren constant zal blijven.