2.3.1. Geheime uitgaven – niet-beleidsartikel 70

2.3.2. Nominaal en onvoorzien – niet-beleidsartikel 80

2.3.3. Algemeen – niet-beleidsartikel 90

Algemene doelstelling

De Bestuursstaf draagt zorg voor een beheerste uitvoering van het beleidsproces en de bedrijfsvoering van het ministerie van Defensie.

Omschrijving van de samenhang in het beleid

De Bestuursstaf adviseert en ondersteunt de bewindslieden en zet hun besluiten over de richting, inrichting en inzet van Defensie om in helder, eenduidig en uitvoerbaar beleid. Daarnaast schept zij de voorwaarden voor een optimale taakuitvoering door de defensieonderdelen en leidt zij operaties in binnen- en buitenland.

Om de minister en de staatssecretaris in staat te stellen het ministerie van Defensie aan te sturen en te beheersen worden binnen de Bestuursstaf de volgende activiteiten ontplooid:

• – adviseren van de bewindslieden bij het besturen van de defensieorganisatie, in hun rol als lid van het kabinet, in hun relatie met het parlement en bij het onderhouden van internationale relaties;

• – vormgeven van uitvoerbare beleidskaders voor de defensieorganisatie als geheel, zodanig dat op grond van de beleidsdocumenten en de uitwerking daarvan geen vertaalslag nodig is;

• – aansturen van de operationele commando’s, de Defensie Materieel Organisatie (DMO) en het Commando DienstenCentra (CDC), en

• – aansturen van het Commando Koninklijke marechaussee (CKmar).

De Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) ondersteunt Defensie op het gebied van inlichtingen en veiligheid. De dienst richt zich daarbij zowel op het politiek-militair besluitvormende niveau (strategische inlichtingen) als op de voorbereiding en uitvoering van militaire taken (operationele inlichtingen). Hierbij gaat het vooral om de uitvoering van crisisbeheersingsoperaties. De MIVD heeft twee hoofdtaken: een inlichtingentaak en een veiligheidstaak. De MIVD voert deze taken uit binnen een wettelijk kader dat onder andere is neergelegd in de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) en de Wet veiligheidsonderzoeken (Wvo). Onderdeel van deze taken is het verrichten van onderzoek naar andere landen, op aanwijzing van de minister-president. Daarbij wordt samengewerkt met de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD), waarmee een taakverdeling is afgesproken. De MIVD verstrekt in dit verband inlichtingenrapportages aan de minister-president en aan de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Verantwoordelijkheid

De minister is verantwoordelijk voor het vaststellen van de omvang en de samenstelling van de Bestuursstaf.

Externe factoren

Het behalen van de algemene doelstelling hangt af van het beschikken over voldoende aantallen capabel personeel, het opstellen van kwalitatief en kwantitatief uitvoerbare beleidsvoorstellen en van regelgeving.

Budgettaire gevolgen

De raming van de financiële middelen voor de komende begrotingsjaren is in de onderstaande tabel opgenomen.

Doelstellingen

Ondersteunen bewindslieden bij het besturen van de defensieorganisatie.

Om de bewindslieden in staat te stellen het ministerie van Defensie effectief te besturen wordt binnen de Bestuursstaf optimaal samengewerkt om het «verkeer» tussen de Bestuursstaf en de defensieonderdelen te stroomlijnen.

De basis voor de besturing van de defensieorganisatie is de beleids-, plannings- en begrotingsprocedure (BPB). De BPB-procedure vormt de kern van de activiteiten van de Bestuursstaf. Binnen de Bestuursstaf is voortdurende aandacht voor de verdere verbetering van het BPB-proces en de verbetering van de kwaliteit van de producten uit het BPB-proces (beleidsvisie, defensieplan, begroting en jaarverslag).

Ontwikkeling van departementaal beleid en regelgeving.

Om de bewindslieden in staat te stellen het ministerie van Defensie aan te sturen en te beheersen wordt helder en uitvoerbaar departementaal beleid en regelgeving voorbereid, zodanig dat op grond van de beleidsdocumenten en de uitwerking daarvan geen vertaalslag nodig is en de kaders voldoen om het beleid uit voeren.

Het ontwikkelen en monitoren van het beleid en regelgeving van de verschillende deelgebieden, te weten:

Beheersing en ontwikkeling van departementsbrede programma’s.

Onder dit artikel worden tevens de programma-uitgaven beheerd van niet nader toe te delen departementsbrede uitgaven.

Pensioenen en uitkeringen: De betaling van ouderdomspensioen en overige uitkeringen aan voormalig militair personeel.

Wachtgelden, inactiviteitswedden en SBK-gelden: De verstrekking van uitkeringen krachtens diverse regelingen aan voormalig defensiepersoneel.

Ziektekostenvoorziening: De ziektekostenvoorziening is per 1 januari 2006 afgeschaft. In het arbeidsvoorwaardenoverleg zijn afspraken gemaakt om een deel van diegenen die in 2005 een vergoeding hebben ontvangen, tot 2013 te compenseren. Op dit artikel worden de (afnemende) uitgaven hiervan verantwoord.

Milieu-uitgaven: Het gaat hierbij onder meer om de uitgaven voor het ontwikkelen van het beleid voor milieu, ruimte en vastgoed.

De belangrijkste milieuthema’s van Defensie in 2011 zijn: de uitvoering van de Defensie Duurzaamheidsnota 2009–2012 (DDN2009), de tussentijdse evaluatie van die nota, die begin 2011 wordt uitgevoerd en de besparing van energie.

Het milieubeleid is uiteengezet in de DDN2009 (Kamerstuk 31 700, nr. 61) die op 1 januari 2009 in werking is getreden. Hiermee draagt Defensie bij aan het uitvoeren van het Rijksbeleid voor duurzaamheid. De nota is de leidraad voor de periode 2009 tot 2012. De belangrijkste speerpunten hieruit zijn: energiebesparing, duurzaam inkopen en milieumanagement.

In samenwerking met het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) wordt gewerkt aan de inbedding van een nieuwe methode voor het berekenen en beoordelen van militair schietgeluid. Verder wordt het onderzoek naar de effecten van onderwatergeluid door sonar op zeezoogdieren voortgezet.

In vervolg op het inwerkingtreden van de wijziging van de luchtvaartwetgeving zal in 2011 voor een aantal luchthavens een luchthavenbesluit worden vastgesteld. Er worden verbeteringen voor de rekenmethodiek voor de externe veiligheid rond militaire luchthavens onderzocht en er zal in overleg met het ministerie van VROM worden gewerkt aan een extern veiligheidsbeleid voor militaire luchthavens.

Subsidies en bijdragen: De subsidies en bijdragen worden verleend aan instellingen die voor Defensie een zeker nut hebben. De belangrijkste ontvanger van een bijdrage is de Stichting Bijzondere Scholen op Algemene Grondslag.

Bijdragen aan de NAVO: De uitgaven hebben betrekking op de Nederlandse bijdrage in de gemeenschappelijk gefinancierde NAVO-programma’s. Grote programma’s zijn onder andere de sanering van de Cannerberg, de uitbreiding van het NAVO-hoofdkwartier in Brunssum en de vernieuwing van de brandstofpijpleiding tussen Nederland en België. Ook de uitgaven voor de AWACS-vliegtuigen zijn hierin opgenomen.

Internationale samenwerking: De internationale samenwerking concentreert zich op de deelnemers aan het Membership Action Plan van de NAVO en de regionale ondersteuning aan landen in de Balkan, de Kaukasus en Centraal-Azië. Door middel van samenwerkingsprogramma’s met landen in de Hoorn van Afrika en het Grote Merengebied in Afrika levert Nederland een bijdrage aan de stabiliteit in deze regio’s.

Wetenschappelijk onderzoek (Research & Development): Op dit artikelonderdeel worden de uitgaven geraamd voor de programmafinanciering TNO (inclusief MARIN) en NLR, in 2011 ongeveer € 43 miljoen en voor projectmatige technologie ontwikkeling en kennistoepassing, in 2011 ongeveer € 23 miljoen. Primaire doelstelling is het ondersteunen van de krijgsmacht met gerichte R&D. Daarnaast draagt Defensie met dit R&D-onderzoek bij aan het versterken van het innovatief vermogen van de Nederlandse economie door de Defensie Industrie Strategie (DIS).

Het onderzoek is voornamelijk gestructureerd op basis van klantgedreven kennisthema’s die zijn gericht op de versterking van militaire capaciteiten. Voor een klein deel is het onderzoek gestructureerd in aanbodgeïnitieerde kennisvelden die zich richten op toekomstige toepassingen voor Defensie.

Programmatisch onderzoek betreft investeren in een kennisbasis die niet binnen Defensie aanwezig is en die zonder gerichte financiële inspanning van Defensie niet beschikbaar komt of toegankelijk is. Met de opgebouwde kennis laat Defensie zich vervolgens adviseren en ondersteunen bij beleidsvorming, verwerving en onderhoud van materieel, opleiding en training, bedrijfsvoering en operationeel optreden. De advisering richt zich op noodzakelijke verbeteringen en innovatieve vernieuwingen op genoemde onderwerpen. Het onderzoek is zowel interdepartementaal (kennisarena’s en Maatschappelijke Innovatie Agenda Veiligheid) als internationaal (NAVO, EDA) afgestemd en/of ingebed. Via het instrument van de projectmatige technologieontwikkeling wordt vooral invulling gegeven aan de internationale R&D-samenwerking in EDA verband en de DIS.

In de begroting van 2010 is een korting doorgevoerd op de centrale R&D-budgetten, waarmee een substantiële bijdrage wordt geleverd aan de oplossing van de financiële problematiek van Defensie. Deze korting bedraagt in 2010 € 5,5 miljoen en loopt op tot € 22 miljoen structureel vanaf 2013.

De taakstelling van € 17 miljoen op de programmafinanciering TNO (2010–2013) heeft in 2009/2010 geleid tot een herijking van de gehele kennisportefeuille die aan de Kamer is gezonden (Kamerstuk 27 830, nr. 71).

Er wordt onderzocht of de kennis die bij TNO gaat verdwijnen van anderen, zowel binnen als buiten Defensie, kan worden betrokken. Daarbij wordt in het bijzonder gedacht aan de intensievere inschakeling van de Nederlandse Defensieacademie (NLDA) en het Nederlandse Instituut voor Internationale Betrekkingen Clingendael.

De herbelegging van de kennisportefeuille wordt vastgelegd in het Research en Development Plan 2011. Met TNO worden afspraken gemaakt om de overgang te faciliteren.

De resterende € 5 miljoen van de korting wordt ten laste gebracht van het centrale budget voor kennistoepassing. De uit de centrale middelen opgebouwde externe wetenschappelijke kennisbasis dient voortaan door de behoeftestellers te worden gebruikt via prioriteitstelling in eigen decentrale budgetten. Het utilisatiecriterium zal bij de centrale investeringen in een wetenschappelijke kennisbasis dan ook nog stringenter worden toegepast. Op centraal niveau blijft een beperkt budget voor kennistoepassing beschikbaar voor niet planbare acute kennisondersteuning en interdepartementaal afgesproken bijdragen in de exploitatie van grote experimentele onderzoeksfaciliteiten.

Overige uitgaven: Deze defensiebrede uitgaven hebben onder andere betrekking op de voorlichtings- en communicatieactiviteiten, de schadevergoedingen via de landsadvocaat en «lumpsum»-uitgaven aan de Belastingdienst.