Vernieuwing VenW
In 2011 lopen de kernthemas uit het Beleidsvoornemen Vernieuwen Verbinden Vertrouwen door: «integraler, minder en beter»: VenW heeft met het Beleidsvoornemen een ontwikkeling ingezet naar compacter en meer programmatisch werken (intern en binnen het verband van de rijksdienst), samenvoegen van activiteiten, minder coördinatie, minder bestuurlijke en ambtelijke drukte, minder advies en controle en werken op basis van vertrouwen. Deze ontwikkeling zal voortgezet worden. Blijvend is van belang om het gedachtegoed uit de vernieuwing (zoals verbinden Beleid, Uitvoering, Inspectie, vertrouwen, samenwerken, efficiënter werken) te koppelen aan de inhoud van de opgaven waar VenW voor staat. Vanzelfsprekend heeft een nieuw kabinet gevolgen voor de preciezere invulling van de vernieuwing. De visie van VenW wordt hierbij blijvend gehanteerd als richting voor VenW. Deze zal worden vertaald vanuit een nieuw regeerakkoord. Verbinden en vertrouwen blijven belangrijke dragers voor het uitdragen van en kleur geven aan de vernieuwing.
De taakstelling die geldt voor de periode tot 2012 zal volgens gemaakte afspraken worden gerealiseerd.
Financieel en materieel beheer
Over het geheel genomen is het financieel en materieel beheer binnen het ministerie van voldoende niveau. Wel wordt in 2010 en zo nodig doorlopend in 2011 extra aandacht besteed aan een aantal onderwerpen, waaronder het contractbeheer, het verplichtingen- en ontvangstenbeheer.
Het contractbeheer heeft in hoofdzaak betrekking op Rijkswaterstaat (RWS). Bij RWS wordt veel energie gestoken in de kwaliteit van de beheersing van innovatieve contractvormen bij de uitvoeringstaken op het gebied van aanleg, beheer en onderhoud van infrastructuur. Zo wordt onder andere ingezet op uniformeren en standaardiseren van processen en systemen. Daarnaast wordt ingezet op training en opleiding van medewerkers. De effecten van de verschillende maatregelen hebben reeds merkbaar geleid tot een verbeterde contractbeheersing. Voor 2010 en volgende jaren is de aandacht erop gericht op het bestendigen van de kwaliteit van het contractbeheer. RWS kent daarnaast een groeipad waarlangs de zogenoemde Systeemgerichte Contractbeheersing (SCB) in de komende jaren zal worden doorontwikkeld en geïmplementeerd. RWS organiseert voor marktpartijen bijeenkomsten over kwaliteitsborging en contractbeheersing onder SCB om te laten zien wat deze werkwijze behelst en hoe dat vorm wordt gegeven.
Een goed verplichtingenbeheer is van vitaal belang voor een investeringsdepartement als VenW. In het verleden is prioritair ingezet op de verbetering van het beheer van grotere verplichtingen. Zij betreffen rond de 80% van het financiële volume van VenW. Een pakket van generieke en dienstspecifieke maatregelen heeft geleid tot een gestage verbetering in het beheer van verplichtingen. Meer specifieke aandacht is gewenst voor de verdere verbetering van de tijdigheid van de vastlegging van de kleinere verplichtingen bij de bestuurskern. Dit gebeurt door verdere standaardisatie en waar mogelijk automatisering van het inkoopproces en door gericht te sturen op gedragsverandering door meer managementaandacht en het aanspreken van betrokkenen bij het niet naleven van de afspraken.
In 2009 zijn onzekerheden geconstateerd in het ontvangstenbeheer bij RWS. Daarbij gaat het specifiek om de overige ontvangsten: betalingen van decentrale overheden voor infrastructuur die RWS aanlegt op verzoek van die decentrale overheden. In 2010 zal RWS daarin verdere verbetering laten zien. Inmiddels zijn aanvullende beheersmaatregelen genomen om dit proces verder te verankeren in de organisatie. In 2010 zal bekeken worden of dit proces moet worden geüniformeerd en hoe dat eventueel door ICT kan worden ondersteund.
Totstandkoming van beleidsinformatie
In de departementale begroting en verantwoording wordt beleidsinformatie opgenomen over doelen, prestaties en middelen. De beschikbaarheid van de beleidsinformatie neemt toe, maar de bruikbaarheid en betrouwbaarheid van deze informatie is een punt van aandacht. In de begroting 2011 van VenW zijn reeds verbeteringen doorgevoerd ten aanzien van de bruikbaarheid van de beleidsinformatie. Daarnaast is er een traject opgestart om de organisatie van het proces van totstandkoming en de waarborgen daarin voor de betrouwbaarheid van deze informatie verder te verbeteren.
Administratieve lasten en regeldruk
Het uitvoeringsprogramma ter vermindering van administratieve lasten en regeldruk dat in 2008 aan de Kamer is aangeboden, is grotendeels voltooid. De vermindering van administratieve lasten voor bedrijven is eind 2010 ruim 112 mln. ofwel 26,4% ten opzichte van de peildatum 1 maart 2007. Een flinke vermindering van administratieve lasten ontstaat vanaf 1 januari 2011 door de inwerkingtreding van het Besluit lozen buiten inrichtingen. Met dit besluit vervalt de vergunningplicht voor alle lozingen vanuit activiteiten, die buiten inrichtingen plaatsvinden. De administratieve lasten verminderen hierdoor met 11,2 mln. In 2011 zal een regeling worden getroffen die fraude door het terugdraaien van kilometertellers tegengaat. De administratieve lasten van garagebedrijven nemen hierdoor met bijna 1 mln. toe. Daartegenover staat een besparing van 2 mln. op de contributie aan de huidige Stichting Nationale Autopas; als de registratie overgaat naar de RDW, komt de Stichting als verzamelende en toezichthoudende partij te vervallen. Door het verminderen van fraude met kilometertellers ontstaat verder een aanzienlijke beperking van schade voor burgers, bedrijven en overheid. Daarnaast wordt het Ballastwaterverdrag in 2011 geïmplementeerd. Hierdoor stijgen de administratieve lasten in de zeevaart met 6,4 mln. Met de implementatie van de verdragsverplichtingen zullen nadere voorschriften en informatieverplichtingen gaan gelden voor ballastwater ter voorkoming van de verspreiding van schadelijke uitheemse organismen en ziektekiemen. Deze toename van administratieve lasten wordt in de sector grotendeels gecompenseerd door vereenvoudigde eisen aan inspecties van verblijven door de implementatie van het maritiem arbeidsverdrag eind 2010.
Overige aspecten van de bedrijfsvoering
In 2011 zullen de actuele milieucriteria worden toegepast bij alle aanbestedingen waarvoor milieucriteria zijn vastgesteld. Naast vastgestelde criteria die als eisen zijn geformuleerd kunnen ook aanvullende wensen worden meegenomen bij de aanbestedingen. Zowel voor de eigen aanbestedingen als voor de interdepartementale aanbestedingen die in het kader van Categoriemanagement worden uitgevoerd wordt op deze manier uitvoering gegeven aan de doelstelling om 100 % duurzaam in te kopen. Wanneer dat bij een specifieke aanbesteding niet mogelijk is, zal dat worden toegelicht.