Voor het Ministerie van Algemene Zaken en de Minister-President staan, overeenkomstig artikel 45 van de Grondwet, het algemene regeringsbeleid en de bevordering van de eenheid daarvan, centraal. In 2020 zijn in dat kader de volgende onderwerpen relevant.

Groei en hervorming

Met een voorziene economische groei van 1,5% blijft de Nederlandse economie in 2020 goed presteren. De werkloosheid daalt volgend jaar naar verwachting tot 3,5%. De mediane koopkracht stijgt met 2,1%. Het kabinet heeft een ambitieuze hervormingsagenda, waarmee het inspeelt op grote trends, zoals vergrijzing, globalisering en klimaatverandering. Daarmee bieden we onzekerheden het hoofd en geven we burgers en bedrijven kansen. We investeren in onderwijs en veiligheid en hervormen de arbeidsmarkt en het pensioenstelsel. Bovendien heeft het kabinet op 28 juni 2019 het klimaatakkoord gepresenteerd. Dergelijke grote systeemveranderingen geeft het kabinet vorm in dialoog met degenen die het betreft. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om de georganiseerde belangen in de polder, maar heeft het kabinet ook de belangen van individuele burgers voor ogen.

Veiligheid

Onze nationale veiligheid staat onder druk. De dreigingen zijn complexer en veranderlijker dan enkele jaren geleden. Zij houden direct verband met de ontwikkelingen in de rest van de wereld. De voortdurende onrust aan de buitengrenzen van Europa, de conflicten in het Midden-Oosten en Noord-Afrika, de internationale risico’s voor onze economische veiligheid, zij hebben alle een directe en indirecte weerslag op de veiligheidssituatie in Nederland.

De inspanningen strekken er ook onverminderd toe om het risico op terroristische aanslagen te verkleinen en Nederland, Europa en de wereld veiliger te maken. De situatie in Syrië en Irak maakt de terugkomst van uitreizigers naar Nederland waarschijnlijker. Ook keren in Nederland veroordeelde jihadisten die hun straf hebben uitgezeten terug in de samenleving. Een gezamenlijk overheidsoptreden blijft daarom essentieel. Dat reikt van strafvervolging, detentie en - waar aangewezen - de intrekking van het Nederlanderschap tot begeleiding, deradicalisering en re-integratie.

Op het gebied van economische veiligheid is het ons nationale belang de verworvenheden van de interne markt, het multilaterale handelsstelsel en de vrijheid van onderwijs en onderzoek te behouden en versterken en tegelijkertijd adequaat te reageren op (geopolitieke) ontwikkelingen die onze nationale veiligheid kunnen aantasten. Daartoe wegen we economische en veiligheidsbelangen zowel op nationaal, Europees als mondiaal niveau.

Buitenland

Nederland kan, als relatief klein en open land, zijn nationale belang slechts goed behartigen in internationale samenwerking. Vanuit dat uitgangspunt zet Nederland in op een constructieve houding in de VN, de NAVO, de EU en in andere multi- en bilaterale samenwerkingsverbanden.

2020 staat in het teken van de nadere uitwerking van de nieuwe strategische agenda van de EU. De Europese Raad werkt hiertoe nauw samen met het nieuwe Europese Parlement, dat begin juli 2019 werd geïnstalleerd, en de nieuwe Europese Commissie, die begin november 2019 aantreedt. Nederland zet zich ervoor in dat voortgang wordt geboekt ten aanzien van de eigen prioriteiten waaronder het realiseren van een slagvaardige migratieaanpak, een toekomstgerichte agenda voor veiligheid, een sterke en duurzame economie, een effectief klimaatbeleid, en een EU die de eigen belangen en waarden verdedigt in de wereld. Nederland zal eveneens aandacht blijven vragen voor het functioneren van de EU, zowel wat betreft de instellingen als de lidstaten, zodat concrete resultaten kunnen worden geboekt. Naar verwachting zal in 2020 een akkoord inzake het nieuwe meerjarige financiële kader van de EU worden bereikt. Hiermee zijn voor Nederland grote belangen gemoeid.

Verder is de uittreding van het Verenigd Koninkrijk op dit moment voorzien voor 31 oktober 2019. Nederland zet zich in voor een ordentelijke uittreding maar bereidt zich tegelijk voor op een no deal scenario. Nederland blijft zich inzetten voor nauwe samenwerking met het Verenigd Koninkrijk op alle domeinen. In het nieuwe speelveld binnen de EU zal in wisselende coalities worden gezocht naar steun voor de Nederlandse standpunten.