Introductie

Rijkswaterstaat (RWS) is de uitvoeringsorganisatie van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. RWS beheert en ontwikkelt de rijkswegen, -vaarwegen en -wateren en zet in op een duurzame leefomgeving.

Producten en diensten

Toelichting

Baten

Omzet

Omzet moederdepartement

Omzet nog uit te voeren werkzaamheden

De nog uit te voeren werkzaamheden (NUTW) is een balanspost om vertragingen en/of versnellingen in de werkzaamheden van het agentschap Rijkswaterstaat op te vangen. Hierdoor kunnen middelen eerder of later worden aangewend dan oorspronkelijk voorzien. De NUTW per ultimo 2018 bedraagt per saldo € 524,2 miljoen. In bijlage 4 «Instandhouding» van de Infrastructuurfonds en Deltafondsbegroting 2020 is de opbouw van de NUTW per ultimo 2018 weergegeven. Op basis van de programmering onder Beheer en onderhoud is, gegeven de omzet moederdepartement, overige departementen en derden, bepaald hoeveel omzet er per jaar vanuit de balanspost NUTW nodig is om de programmering te kunnen financieren. Bij het opstellen van de programmering is rekening gehouden wanneer de werkzaamheden het meest doelmatig kunnen worden uitgevoerd.

Omzet overige departementen

Omzet derden

Bijzondere baten

De geraamde bijzondere baten betreffen voornamelijk verwachte boekwinst op de verkoop van vaste activa.

Lasten

Apparaatskosten

Personele kosten

Het aantal FTE is ten opzichte van de begroting 2019 met name gewijzigd als gevolg van onderstaande ontwikkelingen:

Strategisch Capaciteitsmanagement (SCM)

• – Om een betere relatie te leggen tussen de gevraagde productie en de daarvoor benodigde capaciteit is binnen IenW voor RWS het instrument Strategisch Capaciteitsmanagement ontwikkeld. Daarbij wordt jaarlijks op basis van vastgestelde normen, rekenregels en tarieven voor alle werkprocessen van RWS doorgerekend wat de benodigde capaciteit voor de komende 5 jaar is op basis van de huidige verwachte producten en prestatieopgaven. In de begroting loopt de gefinancierde formatie van RWS af. Om de productieopgave en de capaciteit meer in balans te krijgen is er besloten om RWS, op basis van de SCM berekeningen, de komende jaren voor de doorloop van aanlegprojecten, tranche 4 van het programma Vervanging en Renovatie en de bediening Hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl capaciteit toe te kennen. Dit betekent een verhoging van de gefinancierde capaciteit met 148 FTE in 2020 oplopend naar 531 FTE in 2022 en aflopend naar 178 FTE in 2024 ten opzichte van de begroting 2019. Het betreft voor een groot deel geen extra capaciteit maar de financiering van capaciteit die al bij RWS werkzaam is.

Korte termijn fileaanpak

• – De korte termijn fileaanpak bestaat uit twee pakketten maatregelen die moeten leiden tot het verminderen, voorkomen en kunnen vermijden van files. Voor de uitvoering van deze aanpak is de capaciteit van RWS met 75 FTE verhoogd in 2019, oplopend naar 82 FTE in 2020 en aflopend naar 37 FTE in 2022.

Duurzaam voor Elkaar

• – De opdracht Duurzaam voor elkaar bestaat uit een pakket activiteiten die bedoeld is om RWS verder te verduurzamen en om prestatiemanagement voor duurzaamheid te ontwikkelen. Voor de uitvoering van deze opdracht is de capaciteit van RWS met 36 FTE verhoogd t/m 2021.

Strategisch/tactisch beheer Kustwacht

• – Voor het strategisch en tactisch beheer van het Kustwachtdossier is vanaf 2020 structureel 3 FTE aan RWS toegekend.

Eigen personeel

De kracht van Rijkswaterstaat ligt in de zakelijke en professionele wijze waarop het zijn kerntaken uitvoert. Om daarop te kunnen sturen is gedefinieerd welke taken RWS met eigen mensen uitvoert (de kerntaken) en welke taken aan de markt worden overgelaten (de niet-kerntaken).

Inhuur apparaat (kerntaken)

Inhuur programma (niet-kerntaken)

Gelet op de omvang van de productieopgave van RWS blijft de inhuur op taken die bij de markt zijn belegd (de niet -kerntaken) substantieel, maar wordt er een dalende trend verwacht. Voor het betrekken van externe capaciteit op niet-kerntaken geldt dat deze zoveel mogelijk op basis van op productafspraken gebaseerde contracten zal worden gedaan, tenzij dat om inhoudelijke of aansturingsredenen niet doelmatig is. Hierdoor daalt de inhuur geleidelijk.

De inhuur op niet-kerntaken in het primaire proces wordt met name onder de posten onderhoud en aanleg op het Infrastructuurfonds en het Deltafonds verantwoord.

Materiële kosten

De materiële kosten omvatten onder andere ICT, huisvesting, bureaukosten en communicatie.

Beheer en Onderhoud

De kosten beheer en onderhoud hebben betrekking op de kosten die in rekening worden gebracht door derden (met name aannemers en ingenieursbureaus). Deze voeren werkzaamheden uit die direct bijdragen aan het beheer en onderhoud van de infrastructuur. Voor een toelichting op beheer en onderhoud wordt verwezen naar artikel 12 en 15 van het Infrastructuurfonds, artikel 3 van het Deltafonds en bijlage 4 «Instandhouding» van beide fondsen.

Toelichting

Operationele kasstroom

Hieronder vallen de inkomsten en uitgaven uit de reguliere bedrijfsvoering. Meerjarig wordt gestreefd naar een stabiel saldo van baten en lasten.

Investeringskasstroom

Hieronder vallen de verkopen van activa en de nieuwe investeringen. De nieuwe investeringen hebben betrekking op het in stand houden van de activa van RWS. De hogere investeringen vanaf 2020 worden met name veroorzaakt door het vlootvervangingsprogramma van de Rijksrederij en de investeringen in de steunpunten van RWS.

Financieringskasstroom

Hieronder vallen alle geldstromen die gerelateerd zijn aan de financiering van het agentschap. RWS doet een beroep op de leenfaciliteit bij het Ministerie van Financiën ter financiering van de investeringen. Daarnaast wordt in de begroting van het agentschap rekening gehouden met de aflossing op deze leenfaciliteit. De storting door moederdepartement betreft de aflossing van de langlopende vordering die RWS heeft op het moederdepartement. In 2019 is het surplus Eigen Vermogen (€ 1,0 miljoen) teruggestort naar het Moederdepartement

Apparaatskosten per eenheid areaal

Deze indicator geeft informatie over hoe de kosten die het apparaat van RWS maakt voor verkeersmanagement en beheer en onderhoud zich ontwikkelen ten opzichte van het areaal. Een dalende trend van de kosten per eenheid areaal geeft een indicatie van een toename in de efficiëntie van de organisatie op het gebied van beheer en onderhoud en verkeersmanagement.

Percentage apparaatskosten ten opzichte van de omzet

Deze indicator geeft de verhouding weer tussen de kosten van het apparaat en de totale omzet (deze omzet bestaat uit BLS en GVKA realisatie en planstudie) van RWS. De daling van het percentage ten opzichte van de realisatie 2018 wordt met name veroorzaakt door de stijging van de totale omzet.

Tarief per FTE

Deze indicator geeft de ontwikkeling weer van de kosten (personele kosten, materiele kosten, afschrijvingskosten en rentelasten gecorrigeerd voor kosten t.b.v. Werken voor en met Partners) per formatieve ambtelijke FTE. De stijging van het tarief ten opzichte van de realisatie 2018 wordt met name veroorzaakt door de loon- en prijsbijstelling 2019.

Omzet agentschap per productgroep

In de tabel is de omzet moederdepartement uitgesplitst naar de verschillende netwerken. Deze daling wordt veroorzaakt door de meerjarige begrotingsstanden.

Bezetting

FTE formatie: deze voorgeschreven indicator geeft aan hoe de ambtelijke formatie van RWS zich ontwikkelt.

Percentage overhead: deze indicator geeft aan welk deel van het ambtelijke personeel (in FTE) binnen RWS zich bezig houdt met de bedrijfsvoering. Bedrijfsvoering bevat alle processen die ondersteunend zijn aan de organisatie. Het streven is daarbij voortdurend een optimale kwalitatieve en kwantitatieve omvang van de bedrijfsvoering.

Exploitatiesaldo (% van de omzet)

Deze voorgeschreven indicator toont de ontwikkeling van het saldo van baten en lasten als percentage van de totale baten.

Gebruikerstevredenheid

Publieksgerichtheid: deze indicator geeft aan hoe tevreden onze gebruikers en partners over RWS zijn als publieke dienstverlenende organisatie. Dan gaat het over zaken als «luisteren; verwachtingenmanagement; aanspreekbaarheid; houding en gedrag en de wijze waarop wij communiceren».

Gebruikerstevredenheid (per netwerk): deze indicator geeft aan hoe tevreden onze gebruikers over de kwaliteit van de drie netwerken zijn. Denk daarbij aan veiligheid, doorstroming; kwaliteit infrastructuur en tijdige en betrouwbare informatievoorziening (gekoppeld aan de netwerken).

Ontwikkeling PIN-waarden

De ontwikkeling van de PIN-waarden (prestatie-indicator waarden) geeft een beeld hoe de ontwikkeling is in de toestand van het door RWS beheerde areaal. Het weergegeven cijfer betreft een index ten opzichte van het jaar 2015. De bijlage instandhouding bij de begrotingen van het Infrastructuurfonds en het Deltafonds biedt inzicht in instandhouding en de gehanteerde PIN-waarden.