Eén van de resultaten van de Operatie Inzicht in Kwaliteit is dat het Rijksbrede evaluatiestelsel is herzien. In het kader van deze herziening is onder meer de Strategische Evaluatie Agenda (SEA) bij de begroting 2021 geïntroduceerd en in de Rijksbegrotingsvoorschriften verankerd. In plaats van (ex post) beleidsdoorlichtingen op het niveau van begrotingsartikelen worden met de SEA (evaluatie)onderzoeken geprogrammeerd voor belangrijke beleidsthema's van het departement gedurende de gehele beleidscyclus (zowel ex ante, ex durante als ex post). Daarbij omvat een beleidsthema een inhoudelijk logisch en herkenbaar samenhangend beleidsterrein.
Het doel van de SEA is te komen tot betere en meer bruikbare inzichten in de werking, (voorwaarden voor) doeltreffendheid en doelmatigheid van het beleid op de gekozen thema's en manieren om beleid beter/effectiever te maken, óók tussentijds (beleidsleren). In optima forma biedt de SEA een overzicht van de belangrijke beleidsthema’s van een departement, een korte toelichting per thema waar de behoefte aan inzicht ligt en een bijpassende agendering van evaluatieonderzoek. In de begroting 2022 heeft JenV een eerste uitwerking van de SEA opgenomen. Evenals begrotingsjaar 2022 geldt het begrotingsjaar 2023 als een overgangsjaar. JenV gebruikt deze overgangsjaren om verbeterslagen aan te brengen in de kwaliteit van de SEA, zodat stapsgewijs wordt toegegroeid naar een begroting dekkende SEA met logisch samenhangende beleidsthema’s.
Thema | Type onderzoek | Afronding | Aandachtspunten onderzoek | Artikel |
|---|---|---|---|---|
Politie in de maatschappij | Ex ante | 2023 | Het onderzoek behelst systematische reviews van al bestaand onderzoek op de onderwerpen politie en samenleving, legitimiteit en functioneren politie (taakuitvoering). | 31.2 |
Opsporing | Ex ante | 2023 | Voor opsporing wordt een review uitgevoerd om in kaart te brengen wat er bekend is over de uitvoeringspraktijk en effectiviteit van verschillende opsporingsmethoden. | 31.2 |
Poltieorganisatie | Ex ante | 2023 | Een van de conclusies van de in 2021/2022 uitgevoerde beleidsdoorlichting is dat er geen gezamenlijk bepaalde criteria voorhanden zijn voor een goed functionerende politieorganisatie, waardoor activiteiten, maatregelen en beleid niet, of beperkt een koppeling met de beleidsdoelen van de minister bevatten. Het onderzoek hiernaar mede op basis van een visie op de politiefunctie moet handvatten bieden voor het definiëren van gezamenlijk gedragen ontwikkelrichtingen ten aanzien van de politieorganisatie, zodat zinvol gesproken kan worden over de inspanningen ten dienste hiervan. Deze ontwikkelrichtingen kunnen ook gebruikt worden als motivering voor (nieuwe) beleidsinitiatieven. | 31.2 |
Politieacademie | Ex post | 2023 | ZBO-evaluatie naar de doeltreffendheid en doelmatigheid van het functioneren van de PA. | 31.2 |
Crisisbeheersing | Ex post | 2023 | Evaluatie Wet Tegemoetkoming Schade. | 31.2 |
Brandweer | N.t.b. | N.t.b. | N.t.b | 31.2 |
Meldkamers | Ex durante | 2023 | Tussentijdse evaluatie van het Kennisopbouwprogramma van TNO. | 31.3 |
Ex ante | 2023 | Maatschappelijke Kosten en Baten Analyse (MKBA) naar het Was in het geheel van crisiscommunicatiemiddelen. | 31.3 | |
Programma Rechtsbijstand | Ex post | N.t.b | Wetsevaluatie Wet doorberekening kosten toezicht en tuchtrecht juridische beroepen. | 32.3 |
Rechtspraak en buitengerechtelijke geschiloplossing | Ex durante | N.t.b | Onderzoek naar (voorlopig) hoger beroep ingesteld door bestuursorganen in zaken tussen burgers en bestuursorganen. | 32.2 |
Ex ante | N.t.b | Betrokkenheid juridische dienstverleners (breed) bij ondermijnende criminaliteit. | 32.2 | |
Ex durante | N.t.b | Onderzoek naar langdurige detentie na het plegen van drie ernstige geweldsmisdrijven. | 32.2 | |
Ex ante | N.t.b | Onderzoek naar vermijdbare beroepen binnen het bestuursrecht. | 32.2 | |
Ex durante | N.t.b | Proces- en effectevaluatie van de voorziening Mediation in Strafzaken. | 32.2 | |
Rechtspraak en rechtsbijstand | Ex post/ beleidsdoorlichting | 2022 | De beleidsdoorlichting betreft de beleidsonderdelen/-thema's Rechtspraak en Toegang tot het recht en de daarbinnen opererende instituties (Raad voor de rechtspraak, Hoge Raad en raad voor rechtsbijstand). | 32.1 en 32.2 |
Digitalisering strafrechtketen en rechtsbestel | Ex ante | N.t.b | Verkennend onderzoek digitalisering civiele ‘keten’. | 32.3 |
Ex ante | N.t.b | Grensoverschrijdende gegevensuitwisseling in het justitiedomein: knelpunten en kansen. | 32.3 | |
Schulden en incasso | Ex ante | 2022 | Mogelijkheden vrijstelling tegemoetkomingen en schadevergoedingen bij wettelijke schuldsaneringen en minnelijke schuldhulpverlening. | 32.3 |
Ex durante | 2023 | Verdiepend onderzoek naar niet-strafbare intimidatie. | 32.3 | |
Ex ante | 2023 | Onderzoek naar nut en noodzaak om te komen tot een processenfonds. | 32.3 | |
Voorbereiding implementatie wetboek van strafvordering | Ex post | N.t.b | Evaluatie Innovatiewet Strafvordering. | 32.3 |
Privacy | Ex durante | 2022 | Onderzoek naar naleving van de AVG door overheden. | 32.3 |
Zeden | Ex ante | 2022 | Quickscan wetgeving kindersekspoppen en kinderseksrobots. | 33.3 |
Ex ante | 2023 | Onderzoek naar (daders van) geweld tegen LHBTI. | 33.3 | |
Finec | Ex durante | 2024 | Monitor Finec. | 33.3 |
Ex post | 2023 | Evaluatie wet verruiming mogelijkheden bestrijding financieel-economische criminaliteit (wet Finec). | 33.3 | |
Ex ante | 2022 | Onderzoek naar voor- en nadelen van zelfonderzoek en zelfmelden door bedrijven. | 33.3 | |
Ex post | 2022 | Evaluatie van de Wet versterking positie curator en de Wet civielrechtelijk bestuursverbod. | 33.3 | |
Ex durante | N.t.b | Aanvullende kwantitatieve data-analyses in het kader van de national risk assessment (NRA) witwassen en terrorismefinanciering 2019. | 33.3 | |
Digitale rechtshandhaving/regulering online content | Ex post | 2022 | Evaluatie Wet Computercriminaliteit III: de bevoegdheid tot het heimelijk en op afstand binnendringen in een geautomatiseerd werk. | 33.3 |
Ex ante | N.t.b | Onderzoek naar de omvang van ransomware in Nederland. | 33.3 | |
Mensenhandel | Ex durante | 2022 | Effecten en neveneffecten van verschillende prostitutiemodellen. | 33.2 |
Opsporing | Ex ante | 2023 | De impact van encryptie op de opsporing. | 33.3 |
Ex post | N.t.b | Onderzoek naar de straftoemeting bij Veilige Publieke Taakldelicten | 33.3 | |
Ex durante | 2022 | Evaluatie actieplan wapens en jongeren. | 33.3 | |
Criminaliteitspreventie | Ex ante | N.t.b | Onderzoek maatschappelijke kosten criminele carrières. | 33.2 |
Ex ante | 2022 | Verkennend onderzoek naar (toenemend) geweld tegen journalisten. | 33.2 | |
Ex ante | N.t.b | Onderzoek naar de aard en omvang van corruptie op de BES. | 33.2 | |
Ex ante | N.t.b | Nulmeting voorfase experiment gesloten coffeeshopketen. | 33.2 | |
Ex durante | 2021 | Coffeeshops in Nederland 2020. | 33.2 | |
Veiligheid en lokaal bestuur | Ex ante | 2023 | Onderzoek internationaal stadionverbod. | 33.2 |
Ex post | N.t.b | Wetsevaluatie flexibel cameratoezicht (artikel 151c Gemeentewet). | 33.2 | |
Ex durante | 2022 | Monitor bestuurlijke aanpak. | 33.2 | |
Criminele geldstromen | Ex ante | 2023 | Onderzoek naar crimineel ondergronds bankieren. | 33 |
Ex ante, ex durante | N.t.b. | Onderzoek naar het vestigingsklimaat in Nederland voor drugscriminelen. | 33 | |
Ex durante | Doorlopend | National Risk Assessment witwassen. | 33 | |
Ex durante | 2023-2027 | Audit verwijzingsportaal bankgegevens. | 33 | |
Ondermijningsbeleid (PPS) | Ex durante | 2024 | Tussenevaluatie actieprogramma Veilig Ondernemen. | 33 |
Ex durante | 2025 | Onderzoek naar de resultaten van de Platforms Veilig Ondernemen. | 33 | |
Ondermijningsbeleid (mainports) | Ex durante en ex post | N.t.b. | Onderzoek naar monitoring resultaten van de mainportaanpak. | 33 |
Ex ante | 2023 | Onderzoek naar corruptierisico's in de haven van Rotterdam en op Schiphol. | 33 | |
Ex ante | N.t.b. | Onderzoek naar toekomstige cyberrisico's als het gaat om drugssmokkel via logistieke knooppunten. | 33 | |
Ondermijningsbeleid (drugs) | Ex durante | N.t.b. | Evaluatie van verschillende wetgevingstrajecten (NPS/lachgas/precursoren). | 33 |
Ex durante en ex post | N.t.b. | Onderzoek naar werking (lokale) campagnes denormalisering. | 33 | |
Ondermijningbeleid (strafrechtelijke aanpak) | Ex post | 2026 | Evaluatie (doeltreffendheid/doelmatigheid) SEO en maatregel kostenverhaal Wet Ondermijning I. | 33 |
Preventie | Ex durante | 2025 | Evaluatie van de landelijke aanpak Preventie met gezag. | 33 |
Ex durante | 2026 | Longitude (steekproef) studie op microniveau naar de effecten van Preventie met gezag. | 33 | |
Jeugdbescherming | Synthese/Periodieke rapportage | 2026 | Dit beleidsthema ziet op de volgende sub thema’s: een effectieve uitvoering van de jeugdbeschermingsketen, de justitiële aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling, draagmoederschap, beschermd bevallen, hoe schade voor kinderen bij scheidingen voorkomen kan worden, adoptie en kinderrechten in Nederland. | 34.1, 34.2 en 34.5 |
Aanpak jeugdcriminaliteit | Synthese/Periodieke rapportage | 2025 | Doel van dit beleidsthema is het realiseren van een effectieve en toekomstgerichte aanpak van jeugdcriminaliteit. Specifieke aandacht is er voor de verharding van de criminaliteit onder jongeren, de toegenomen complexiteit en verscheidenheid van jeugdcriminaliteit en het verkorten van de doorlooptijden in de jeugdstrafrechtketen. Daarnaast vormt het verminderen van de druk op de capaciteit van de justitiële jeugdinrichtingen een belangrijke opgave. | 34.5 |
Strafrechtelijke sancties | Synthese/Periodieke rapportage | 2026 | Sanctiebeleid draagt bij aan een veiligere samenleving. De tenuitvoerlegging van vrijheidsbeperkende, vrijheidsbenemende en financiële sancties staan in dit thema centraal. Een effectieve en efficiënte tenuitvoerlegging wordt bewerkstelligd door het snel, zeker en veilig tenuitvoerleggen van straffen. Daarbij wordt ook ingegaan op het tegengaan van voortgezet crimineel handelen tijdens detentie en de manier waarop gewerkt wordt aan een veilige terugkeer van justitiabelen in de samenleving. Onderdeel van die veilige terugkeer is het bevorderen van maatschappelijke integriteit bijvoorbeeld door de inzet van de Verklaring Omtrent Gedrag.De periodieke rapportage dient inzicht te geven in de mate waarin sancties snel, zeker en veilig ten uitvoer worden gelegd en de mate waarin we er in slagen een veilige terugkeer te realiseren. De recidivemonitor en de monitor nazorg bieden enigszins inzicht in de effectiviteit van ons beleid. De komende jaren besteden we aandacht aan het verbeteren van de wijze van monitoren. | 34.2 en 34.4 |
Forensische zorg | Synthese/Periodieke rapportage | 2024 | Forensische zorg is geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg en verstandelijk gehandicaptenzorg dat onderdeel is van een (voorwaardelijke) straf of maatregel. Als eigenaar van het stelsel forensische zorg richt het team zich op de doelen van de Wet forensische zorg, de implementatie van de Wet verplichte geestelijk gezondheidszorg en de Wet zorg en Dwang en de uitvoering van de bestuurlijke agenda forensische zorg. | 34.3 |
Aanpak criminaliteitsfenomenen | Synthese/Periodieke rapportage | 2026 | De aanpak van criminele fenomenen richt zich op delicten die zwaar ingrijpen in de persoonlijke levenssfeer van mensen. Het gaat daarbij om een integrale aanpak waarbij zoveel mogelijk evidence based maatregelen worden getroffen langs de volgende lijnen: tegenhouden (van potentiële daders), voorkomen (van slachtofferschap), opsporing en vervolging, recidivebeperking en slachtofferzorg. | 34.2 |
Slachtofferzorg | Synthese/Periodieke rapportage | 2027 | Doel van dit beleidsthema is slachtoffers te beschermen en de ondersteuning aan slachtoffers te verbeteren. De komende jaren zijn belangrijke sub thema’s: de bescherming van slachtoffergegevens in het strafdossier, de herziening van het stelsel van schadevergoeding voor slachtoffers en de informatievoorziening aan slachtoffers in de fase van tenuitvoerlegging. | 34.4 |
Kansspelen | Synthese/Periodieke rapportage | 2025 | De kansspelmarkt is sterk in beweging met een land gebonden en snelgroeiende online kansspelsector. De kansspelmarkt wordt gekenmerkt door strenge wet- en regelgeving, een onafhankelijke toezichthouder en voldoende attractief legaal aanbod. JenV zet daarbij in op verslavingspreventie, consumentenbescherming en het tegengaan van kansspel gerelateerde criminaliteit en fraude. De periodieke rapportage in het kader van de SEA geeft inzicht in hoeverre deze doelen van het kansspelbeleid behaald worden. JenV monitort doorlopend de effecten van de invoering van de wet kansspelen op afstand, mede op basis van analyses van de Kansspelautoriteit en stuurt bij wanneer de kansspeldoelen in het gedrang komen. Daarnaast wordt langlopend onderzoek naar preventie en behandeling van kansspelverslaving gedaan via het verslavingspreventiefonds. In 2024 wordt de wet kansspelen op afstand geëvalueerd (drie jaar na inwerkingtreding) en wordt er gewerkt aan een indicatieve kosten-batenanalyse, zodat ook inzichtelijk wordt wat de effecten zijn van kansspelen in brede zin. Tot slot zijn er incidentele onderzoeken. | 34.2 |
Verwarde personen | Synthese/Periodieke rapportage | 2027 | Het doel van dit thema is om ervoor te zorgen dat personen met verward of onbegrepen gedrag op tijd de juiste zorg en/of brede ondersteuning wordt geboden. Hiermee kan worden voorkomen dat zij onnodig in aanraking komen met politie en justitie. Doel van de periodieke rapportage is om inzicht te geven of met de ingezette maatregelen is voorkomen dat verwarde personen onnodig in aanraking komen met politie en justitie (doeltreffendheid) en – waar mogelijk- of de middelen die daarvoor ter beschikking zijn gesteld doelmatig zijn besteed. In te zetten onderzoek:Inventariserend onderzoek naar de wijze waarop de vroeg-signalering, en de opvolging daarvan in vorm van laagdrempelige (bemoei-)zorg en ondersteuning in wijken, georganiseerd is.(Door)Ontwikkeling en verbinding van risicotaxatie-instrumenten voor politie, ggz, gehandicaptenzorg deelnemers aan zorg- en veiligheidshuizen, bemoeizorg en maatschappelijke ondersteuning.Evaluatie vervoer personen met verward gedrag.Evaluatie samenwerking politie, crisisdienst ggz en bemoeizorg/wijkteams; meldkamer ambulancezorg en OM in acute situaties (melding van incidenten). | 34.3 |
Contraterrorisme | Ex ante | 2022 | Realiseren onderzoeksagenda met het oog op onderzoek naar (trends in) aard en omvang van dreigingen, de kosten, baten van beleidsinterventies (maatregelen) om effectief en efficiënt met dreigingen om te gaan en de daarvoor vereiste en beschikbare capaciteit. | 36.2 |
Cybersecurity | Ex ante | 2022 | Realiseren onderzoeksagenda met het oog op onderzoek naar (trends in) aard en omvang van dreigingen, de kosten, baten van beleidsinterventies (maatregelen) om effectief en efficiënt met dreigingen om te gaan en de daarvoor vereiste en beschikbare capaciteit. | 36.2 |
Statelijke dreigingen | Ex ante | 2022 | Realiseren onderzoeksagenda met het oog op onderzoek naar (trends in) aard en omvang van dreigingen, de kosten, baten van beleidsinterventies (maatregelen) om effectief en efficiënt met dreigingen om te gaan en de daarvoor vereiste en beschikbare capaciteit. | 36.2 |
Migratiebeleid | Synthese/Periodieke rapportage | 2025 | De Periodieke Rapportage moet inzicht geven in hoe doeltreffend en doelmatig het migratiebeleid de gestelde doelen voor begrotingsartikel 37.2 realiseert. Het migratiebeleid heeft als breed gesteld doel: een op maatschappelijk verantwoorde wijze en in overeenstemming met internationale verplichtingen gereglementeerde en beheerste toelating tot, verblijf in en vertrek uit Nederland van vreemdelingen, alsmede verkrijging van het Nederlanderschap of de intrekking daarvan. Specifieke doelen zijn verder af te leiden uit de vorige beleidsdoorlichting, tijdige, snelle en zorgvuldige behandeling van verzoeken, doelmatige asielopvang en stimuleren van zelfredzaamheid van migranten. Daarnaast is de missie van het directoraat-generaal Migratie: weloverwogen en uitvoerbaar migratiebeleid met respect voor de migrant en dat bijdraagt aan de Nederlandse samenleving. Op basis hiervan wordt het beleid geëvalueerd op de volgende aspecten: a) Humane aspecten: maatschappelijk verantwoorde wijze, in overeenstemming met internationale verplichtingen, respect voor de migrant. b) Impact op de Nederlandse samenleving: zelfredzaamheid, bijdrage aan Nederland. c) Kwaliteit: gereglementeerd en beheerst, weloverwogen, uitvoerbaar. d) Processen: snelheid, zorgvuldigheid en doelmatigheid. | 37.2 |
Terugkeerbeleid | Synthese/Periodieke rapportage | 2025 | De Periodieke Rapportage moet inzicht geven in hoe doeltreffend en doelmatig het terugkeerbeleid de gestelde doelen realiseert. Het terugkeerbeleid heeft als doel om een duidelijk signaal af te geven dat onrechtmatig verblijf onwenselijk is. Om dit te bewerkstelligen wordt gevolg gegeven aan een afwijzende beschikking door zelfstandig vertrek te bevorderen en daar waar nodig gedwongen vertrek toe te passen, met oog voor een humane terugkeer. Het terugkeerbeleid beoogt te voorkomen dat mensen die geen kans maken op rechtmatig verblijf naar Nederland komen en het draagvlak voor het brede migratiebeleid te behouden. Gelet hierop is het voor de periodieke rapportage nodig om informatie te verzamelen over: a) Tegengaan onrechtmatig verblijf (hoofddoel), b) Preventieve werking (aanname), c) Behouden draagvlak (aanname), d) Bevorderen zelfstandig vertrek (subdoel), e) Effectieve toezichtsmaatregelen (subdoel) en f) Oog voor mensenrechten en menselijke maat (subdoel). | 37.3 |
Voor het meest recente overzicht van de realisatie van beleidsdoorlichtingen, klik op deze link: Status beleidsdoorlichtingen. Voor een nadere onderbouwing van de beleidsthema's op de strategische evaluatie agenda en een toelichting op de geplande evaluatieonderzoeken zie «Bijlage 5: Uitwerking Strategische Evaluatie Agenda».