Naar verwachting zal de instellingswet Klimaatfonds pas tot wet worden verheven, en daarmee het fonds formeel in werking treden, nadat de Rijksbegroting voor 2023 reeds is vastgesteld. Om te voorkomen dat het tijdpad bij uitvoering van het klimaatbeleid en het bereiken van de doelen van het Klimaatfonds in het geding komt, stelt het kabinet voor om in de begroting voor 2023 middelen beschikbaar te stellen voor urgente verplichtingen die het kabinet wil aangaan. Deze budgetten zijn vooruitlopend op de instellingswet overgeheveld naar de betreffende departementale begrotingen.
Bij de selectie van maatregelen om vooruitlopend op de formele oprichting van het Klimaatfonds over te besluiten, is voor het kabinet de urgentie van deze voorstellen voor het behalen van de broeikasgasreductiedoelen op lange termijn leidend geweest. Zoals vastgelegd in het wetsvoorstel voor de oprichting van het Klimaatfonds is het Klimaatfonds bedoeld om middelen beschikbaar te stellen om de broeikasgasreductiedoelen uit de Klimaatwet te bereiken doormiddel van de realisatie van een broeikasgas neutrale energievoorziening en verduurzaming van de industrie en gebouwde omgeving. Het kabinet heeft beoordeeld welke maatregelen nu noodzakelijk zijn om op de lange termijn deze doelen te behalen. Daarnaast heeft het kabinet conform de toetsingscriteria in het wetsvoorstel de maatregelen beoordeeld op doelmatigheid, uitvoerbaarheid en additionaliteit.
Daarnaast heeft het kabinet eerder bij Voorjaarsnota 2022 besloten om enkele andere maatregelen te dekken met de voor het Klimaatfonds gereserveerde middelen. In onderstaande tabel is weergegeven welke middelen al uit het Klimaatfonds aan de EZK-begroting zijn toegevoegd. Een uitgebreide toelichting is te vinden in de dummybegroting van het Klimaatfonds.
2022 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | |
---|---|---|---|---|---|---|
artikel 2 | 0 | 50.000 | 0 | 0 | 0 | 0 |
NIKI | 22.000 | |||||
VEKI | 28.000 | |||||
artikel 4 | 16.315 | 506.395 | 474.620 | 738.720 | 449.820 | 173.920 |
Kernenergie | 0 | 20.000 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Programma Opwek Energie Rijksgronden (OER) | 0 | 15.280 | 16.805 | 16.805 | 16.805 | 16.805 |
Nieuwe subsidieregeling warmtenetten | 0 | 130.000 | 70.000 | 0 | 0 | 0 |
IPCEI Waterstof | 0 | 145.000 | 290.000 | 625.000 | 395.000 | 120.000 |
Wind op zee | 0 | 64.700 | 67.800 | 67.400 | 16.400 | 15.500 |
ISDE | 0 | 100.000 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Onderzoek | 1.000 | 2.000 | 2.000 | 2.000 | 0 | 0 |
Projecten Rijkscoördinatieregeling (RCR) | 1.800 | 2.100 | 700 | 200 | 0 | 0 |
Projecten Klimaatakkoord | 1.000 | 5.700 | 5.700 | 5.700 | 0 | 0 |
ILT | 1.000 | 1.000 | 1.000 | 1.000 | 1.000 | 1.000 |
TNO | 2.900 | 3.000 | 3.000 | 3.000 | 3.000 | 3.000 |
VIVET | 1.000 | 1.000 | 1.000 | 1.000 | 1.000 | 1.000 |
RVO | 5.000 | 10.000 | 10.000 | 10.000 | 10.000 | 10.000 |
NEa | 1.000 | 5.000 | 5.000 | 5.000 | 5.000 | 5.000 |
KNMI | 115 | 115 | 115 | 115 | 115 | 115 |
RWS | 500 | 500 | 500 | 500 | 500 | 500 |
RIVM | 1.000 | 1.000 | 1.000 | 1.000 | 1.000 | 1.000 |
artikel 40 | 11.503 | 26.757 | 34.157 | 37.957 | 38.107 | 38.157 |
Personeel kerndepartement | 8.818 | 17.472 | 23.472 | 26.772 | 26.772 | 26.772 |
ACM | 2.028 | 4.340 | 3.641 | 3.007 | 3.111 | 3.111 |
SodM | 312 | 467 | 467 | 467 | 467 | 467 |
Overige personele uitgaven | 345 | 4.478 | 6.577 | 7.711 | 7.757 | 7.807 |
Totaal toevoeging uit Klimaatfonds | 27.818 | 583.152 | 508.777 | 776.677 | 487.927 | 212.077 |
Toelichting
NIKI, VEKI
Voor de verduurzaming van de industrie is uit de Klimaatfondsmiddelen 2023 € 50 mln beschikbaar gesteld ten behoeve van de regeling Nationale Investeringsregeling Klimaatprojecten Industrie (NIKI) en de regeling Versnelde Klimaatinvesteringen Industrie (VEKI).
Kernenergie
Vanuit het Klimaatfonds wordt in 2023 € 20 mln beschikbaar gesteld voor kernenergie, waaronder onderzoek naar de levensduurverlenging van de kerncentrale in Borssele. De middelen zijn toegevoegd aan het budget voor Onderzoeken en opdrachten.
Programma Opwek Energie op Rijksvastgoed (OER)
Met het programma Opwek van Energie op Rijksvastgoed levert het Rijk met het opwekken van duurzame energie op het eigen vastgoed een bijdrage aan de energietransitie.
Nieuwe subsidieregeling warmtenetten
Via de Maatschappelijke Investeringssubsidie Warmtenetten (MIW) wordt de aanleg van warmtenetten in de gebouwde omgeving gestimuleerd.
IPCEI Waterstof
Vanuit het Klimaatfonds zijn middelen gereserveerd voor ondersteuning van Nederlandse IPCEI-projecten (Important Projects of Common European Interest) op het gebied van waterstofelektrolyse (golf 2), infrastructuur en opslag (golf 3), en mobiliteit en transport (golf 4).
Wind op zee
Ten behoeve van diverse uitgaven voor activiteiten op het gebied van Wind op zee (WOZ), waaronder locatieonderzoeken en diverse activiteiten van RWS, is vanuit het Klimaatfonds structureel budget toegevoegd aan het SDE+-budget op de EZK-begroting, waaruit dit soort uitgaven worden gefinancierd.
ISDE
Om een extra impuls te geven aan isolatiemaatregelen in de gebouwde omgeving wordt vanuit het Klimaatfonds € 100 mln toegevoegd aan het budget voor de Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE).
Onderzoek
Voor de periode 20222025 zijn extra middelen vanuit het Klimaatfonds beschikbaar gesteld om onderzoek op het gebied van het klimaatbeleid te kunnen financieren.
Projecten Rijkscoördinatieregeling (RCR)
Voor de inpassing van grootschalige duurzame energieprojecten (zoals de aanlanding van windenergie in de Eemshaven) is een extra impuls aan RCR-projecten nodig voor de periode 2022-2025.
Projecten Klimaatakkoord
Vanuit het Klimaatfonds zijn middelen toegevoegd voor diverse projecten voortvloeiend uit het Klimaatakkoord, zoals de Wetenschappelijke Adviesraad en de voortzetting van de publiekscampagnes.
ILT
Voor de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) is vanuit het Klimaatfonds structureel € 1 mln beschikbaar gesteld voor de handhaving van F-gassen, een verzamelnaam voor HFK's (fluorkoolwaterstoffen), PFK's (perfluorkoolwaterstoffen) en SF6 (zwafelhexafluoride).
TNO
Om aan de toegenomen behoefte aan onderzoek door TNO-AGE (Adviesgroep Economische Zaken van TNO) tegemoet te komen wordt vanuit het Klimaatfonds structureel budget toegevoegd aan het TNO-budget.
VIVET
Om de activiteiten vanuit EZK voor het project Verbetering van de Informatievoorziening voor de Energietransitie (VIVET) ook voor de komende jaren veilig te stellen is vanuit het Klimaatfonds structureel € 1 mln toegevoegd aan het budget voor Overige subsidies, waaruit onder andere ook de activiteiten van het Expertisecentrum Warmte (ECW) worden bekostigd.
RVO, NEa, KNMI, RWS, RIVM
Om de hogere uitgaven van de agentschappen RVO, NEa, KNMI, RWS en RIVM voor de uitvoering van het Klimaatakkoord te financieren zijn voor deze agentschappen extra middelen vanuit het Klimaatfonds toegevoegd.
Personeel kerndepartement, ACM, SodM en overige personele uitgaven
Om de uitbreiding van de ambtelijke capaciteit ter ondersteuning en uitvoering van het Klimaatakkoord en de klimaatafspraken uit het Coalitieakkoord te financieren is ook voor de medewerkers van het kerndepartement, de Autoriteit Consument en Markt (ACM) en het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) extra geld beschikbaar gesteld vanuit het Klimaatfonds.