In reactie op het rapport van de Commissie Risicoregelingen heeft het kabinet in 2013 voor nieuwe en bestaande risicoregelingen een garantiekader opgesteld (Kamerstukken II 2013/14, 33750, nr. 13). In lijn met het beleid gaat VWS terughoudend om met het gebruik van risicoregelingen. Conform de gemaakte afspraken worden in deze paragraaf de garanties en achterborgstelling van VWS uitgebreid toegelicht.
Artikel | Omschrijving | o.g.v. | Uitstaande garanties 2024 | Geraamd te verlenen 2024 | Geraamd te vervallen 2024 | Uitstaande garanties 2024 | Geraamd te verlenen 2025 | Geraamd te vervallen 2025 | Uitstaande Garanties 20251 | Garantie plafond | Totaal plafond |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2 | Voorzieningen tbv De Hoogstraat | Begrotingswet | 4.712 | 832 | 3.880 | 833 | 3.047 | 3.880 | |||
2 | Voorzieningen tbv Ziekenhuizen | Regeling 1958 | 74.059 | 15.493 | 58.566 | 13.703 | 44.863 | 58.566 | |||
3 | Voorzieningen tbv Verpleeghuizen | Financiering | 2.667 | 596 | 2.071 | 533 | 1.538 | 2.071 | |||
3 | Voorzieningen tbv Psychiatrische instellingen | Regeling 1958 | 6.323 | 1.386 | 4.937 | 1.172 | 3.765 | 4.937 | |||
3 | Voorzieningen tbv Zwakzinnigen inrichtingen | Regeling 1958 | 1.054 | 346 | 708 | 181 | 527 | 708 | |||
3 | Voorzieningen tbv Overige instellingen | Regeling 1958 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |||
3 | Voorzieningen tbv Instellingen gehandicapten | Regeling 1958 | 5.834 | 1.162 | 4.672 | 1.027 | 3.645 | 4.672 | |||
3 | Voorzieningen tbv Zwakzinnigen inrichtingen | Rijksregeling | 2.084 | 222 | 1.862 | 222 | 1.640 | 1.862 | |||
3 | Voorzieningen tbv instellingen gehandicapten | Rijksregeling | 24.261 | 2.689 | 21.572 | 2.259 | 19.313 | 21.572 | |||
2 | Voorzieningen tbv Ziekenhuizen | Rijksregeling | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |||
3 | Niet sedentaire personen | 30 | 30 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||||
2 | Garantie NRG Petten22 | 22.180 | 0 | 22.180 | 0 | 22.180 | 22.180 | ||||
1 | Bestuurs-aansprakelijkheid SON | 2.500 | 0 | 2.500 | 0 | 2.500 | 2.500 | ||||
Totaal | 145.704 | 22.756 | 122.948 | 19.930 | 103.018 | 122.948 |
Omschrijving | 2023 | 2024 | 2025 |
---|---|---|---|
Achterborgstelling (incl. failliete deelnemers) | 5.965,9 | 5.941,9 | 5.860,8 |
Bufferkapitaal | 290,1 | 309,2 | 318,7 |
Obligo | 179,2 | 177,9 | 175,5 |
Toelichting
Doel en werking garantieregeling
De bovenstaande tabel is gebaseerd op gegevens van het Waarborgfonds voor de Zorgsector (WFZ). Het WFZ verstrekt garanties aan financiële instellingen voor leningen van de bij het WFZ aangesloten leden. De Staat is achterborg voor het WFZ. Het WFZ is voortgekomen uit de financieringsproblemen voor zorginstellingen die ontstonden begin jaren '90 van de vorige eeuw. Het WFZ is door de koepels in de sector opgericht om de financiering voor zorginstellingen te vergemakkelijken en daarmee de continuïteit van de zorg veilig te stellen. Het totaalbedrag aan uitstaande verplichtingen is volgens de raming van het WFZ € 5,9 miljard in 2025.
Beheersing risico’s en versobering
De risico’s voor het ministerie van VWS van de achterborg worden beperkt door een aantal maatregelen. Allereerst kent het WFZ een selectieve toelating. Voor deelname aan het WFZ moeten zorginstellingen hun financiële situatie voldoende op orde hebben. Daarnaast worden garanties alleen verstrekt aan vertrouwenwekkende investeringen. Te risicovolle projecten worden niet geborgd. Verder zijn aangesloten leden gebonden aan het regelement van het WFZ en de daarin omschreven risicobeperkende bepalingen. Een deelnemer mag bijvoorbeeld niet zonder toestemming van het WFZ gebruik maken van rentederivaten. In het kader van het beleid van versobering van risicoregelingen heeft een evaluatieonderzoek van het WFZ plaatsgevonden.
Premiestelling en kostendekkendheid
Het ministerie van VWS ontvangt geen premie voor de achterborg. Zorginstellingen betalen een eenmalige premie (disagio) voor de garantstelling aan het WFZ. Hiermee bouwt het WFZ een risicovermogen op waarmee eventuele claims kunnen worden gedekt. Als dit risicovermogen onvoldoende zou zijn om eventuele schades te dekken, kunnen de deelnemers aan het WFZ via de zogenaamde obligo worden verplicht een financiële bijdrage te leveren van maximaal 3% van de uitstaande garanties van de instelling. Als het risicovermogen van het WFZ en de obligoverplichting van de deelnemers tezamen niet voldoende zijn voor het WFZ om aan zijn verplichtingen richting geldverstrekkers te kunnen voldoen, kan het WFZ zich richting VWS beroepen op de achterborg. Dit houdt in dat op dat moment VWS het WFZ van een lening zal voorzien zodat het WFZ aan zijn verplichtingen kan voldoen. Het WFZ heeft nog nooit een beroep hoeven doen op de obligoverplichting van de WFZ-deelnemers.
Begrotingsreserve
Het is nog nooit nodig geweest voor het WFZ om de achterborg van het Rijk in te roepen. Niettemin is besloten om in het kader van de verdere beperking van de risico’s vanaf het jaar 2017 een begrotingsreserve aan te leggen voor eventuele schade in het kader van de achterborg. Deze begrotingsreserve is opgenomen onder artikel 9.