De omzetbelasting is verantwoordelijk voor circa 30 procent van de totale belastingontvangsten. De endogene groei van de omzetbelasting wordt vooral bepaald door de waardeontwikkeling van de bestedingen waarop btw rust, te weten de particuliere consumptie, de overheidsinvesteringen en de investeringen in woningen. De ramingen van het CPB voor deze bestedingscategorieën zijn samengevat in onderstaande tabel.

Bij de particuliere consumptie speelt ook de samenstelling van de consumptie een rol, omdat er verschillende bestedingscategorieën zijn waarvoor een verschillend btw-tarief geldt. Bij laagconjunctuur is het bijvoorbeeld geen ongebruikelijk verschijnsel dat er een verschuiving plaatsvindt van consumptie waarvoor een hoger tarief geldt («luxe goederen») naar consumptie waarvoor een laag btw-tarief geldt. Hierdoor neemt het gemiddelde btw-tarief over de totale particuliere consumptie af en daarmee de btw-ontvangsten.

De ontwikkeling van de btw-ontvangsten op transactiebasis bedraagt naar verwachting 50,3 miljard euro in 2017. Ook in 2018 wordt een positieve ontwikkeling naar 52,7 miljard euro verwacht.

De ontwikkeling van de btw-ontvangsten wordt voor een groot deel bepaald door de waardeontwikkeling van de particuliere consumptie. Deze is in 2017 positief: 3,9 procent. De investeringen in woningen vallen met een mutatie van 13,2 procent positief uit. Voorts nemen de overheidsinvesteringen met 1,4 procent toe. Op basis van de ontwikkeling van deze relevante macro-economische indicatoren wordt per saldo een positieve endogene ontwikkeling (2,4 miljard euro) van de btw-ontvangsten op transactiebasis in 2017 verwacht. In 2018 nemen de particuliere consumptie en de investeringen in woningen toe met respectievelijk 3,9 en 8,3 procent. De overheidsinvesteringen ontwikkelen zich met 2,3 procent in 2018 positief. Dat leidt tot een positieve endogene ontwikkeling (2,3 miljard) van de btw-ontvangsten op transactiebasis.