Uitgaven

Intensiveringen

Risicoreservering schade en versterken

Bij de Voorjaarsnota 2025 zijn de ramingen voor schade en versterken Groningen bijgesteld op basis van de laatste inzichten van de uitvoerders Instituut Mijnbouw Groningen en Nationaal Coördinator Groningen. Bij Miljoenennota 2026 wordt nog een beperkte bijstelling verwacht. Hiervoor worden middelen gereserveerd.

Ombuigingen

Dekking amendement t.b.v. OCW-begroting

De dekking voor het amendement Bontenbal c.s. vindt plaats op verschillende posten op verschillende begrotingen. De reservering voor de herijking OV-contract (75 miljoen euro structureel) is ingezet voor het terugdraaien of verlagen van verschillende onderwijsbezuinigingen uit het HLA. Uit de herijking van het OV-contract bleek dat het contract niet aangepast hoeft te worden en de reservering niet nodig was.

Aanloopkosten MRB+

De middelen die nodig zijn voor het hervormen van toekomstbestendige autobelastingen voor 2025 (35 miljoen euro) zijn naar verwachting niet nodig en vallen daarom vrij.

TEM-reservering

Op de Aanvullende Post is een voorziening gecreëerd ter dekking van de verschuldigde TEM-bedragen (Traditionele Eigen Middelen) en de hiermee samenhangende vertragingsrente (VR) aan de Europese Unie. De Douane heeft in de constructieve dialoog met de Europese Commissie een aantal dossiers afgerond. De reservering op de AP wordt daarom voor 2025 en 2026 naar beneden bijgesteld, vanwege het verwachte lagere niveau van nabetalingen en vertragingsrente.

Agrarisch Natuurbeheer

Deze middelen zijn onderdeel van de enveloppe van 0,5 miljard euro structureel voor het Agrarisch natuurbeheer (ANB). Hiervan is 50 miljoen overgeheveld naar de begroting van LVVN naar aanleiding van Amendement Grinwis om in 2025 te starten met de voorbereidingen van de uitbreiding van het ANB.

Anders inzetten reservering Lelylijn

Het kabinet heeft besloten om gereserveerde middelen voor de Lelylijn in te zetten voor andere doelen.

Overige ombuigingen

Deze post bestaat uit twee kleinere ombuigingen.

Kasschuiven

Agrarisch natuurbeheer en agrarische sector

Voor meerdere bestedingsplannen wordt budget van de enveloppen voor de agrarische sector en voor agrarisch natuurbeheer naar LVVN overgeheveld. Met deze mutatie wordt het ritme van het resterende budget in een kasritme gezet dat beter aansluit op de verwachte kasuitgaven.

Vredespaleis

Er is in totaal 43 miljoen euro aan middelen op de AP gereserveerd voor noodzakelijke veiligheidsmaatregelen op het gebied van onderhoud, asbestsanering en brandveiligheid van het Vredespaleis. In afwachting van een besluit over de renovatie van het Vredespaleis worden de middelen die bestemd zijn voor noodzakelijke veiligheidsmaatregelen doorgeschoven naar 2030.

Box 3

De beschikbare middelen zijn naar verwachting niet volledig benodigd in 2025. Om deze reden wordt niet het volledige bedrag overgeboekt naar de Belastingdienst. Om flexibiliteit te behouden wordt 13 miljoen euro naar 2028 geschoven. Mogelijk blijkt op basis van realisatiecijfers dat deze middelen later toch benodigd zijn.

Groningen PEGA

De resterende middelen voor PEGA worden in een ritme gezet dat aansluit bij de verwachte opvragen voor de komende jaren.

Toeslagen Herstel

In het kader van realistisch ramen worden middelen voor Toeslagen Herstel geschoven naar 2028. Dit betreft 100 miljoen euro uit 2025,183 miljoen euro uit 2026 en 24 miljoen euro uit 2027. Het moment van uitvoering van onder andere de compensatie van aanvullende schade valt later dan eerder verondersteld.

Envelop ouderenzorg

Om de envelop ouderenzorg per 2026 in te laten gaan worden vanuit 2027 tot en met 2029 middelen naar 2026 geschoven.

Gegevensuitwisseling

In het kader van realistisch ramen is het kasritme van de envelop gegevensuitwisseling aangepast.

Passende Zorg

In het kader van realistisch ramen is het kasritme van de envelop passende zorg aangepast.

Overige kasschuiven

Deze post bestaat uit een relatief kleine kasschuif.

Overboekingen Aanvullende Post

Agrarische sector

Voor meerdere bestedingsplannen wordt budget van de enveloppen naar LVVN overgeheveld. Deze mutatie boekt een deel van de 5 miljard euro envelop over naar LVVN.

Apparaatskosten nieuw ministerie

Er worden aanvullende middelen beschikbaar gesteld voor de meerkosten voor de oprichting van het ministerie voor Asiel en Migratie, Klimaat en Groene Groei en Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening.

Nationaal Programma Groningen

Het Nationaal Programma Groningen (NPG) is onderdeel van de Bestuurlijke Afspraken uit 2018. Vanuit de regio is een aanvraag ontvangen. Hiervoor worden middelen overgeboekt naar de BZK-begroting.

Nationaal Versterkingsplan microchip-talent

Per Nota van Wijziging zijn middelen voor het versterkingsplan microchip talent overgeboekt naar de OCW-begroting (en vervolgens weer naar EZ overgeheveld). Dit betreft cumulatief 83 miljoen euro in de jaren 2025 tot en met 2027, met name voor de incidentele kosten voor capaciteitsvergroting en de inzet op het aantrekken van internationaal talent. In de Voorjaarsnota wordt additioneel tot oplopend 43 miljoen euro structureel in 2031 overgeheveld naar de OCW-begroting, met name voor de bekostiging en studiefinanciering van de extra (EER-)studenten die met dit plan geworven worden.

Grensbewaking Kmar

De middelen voor het intensiveren van de grensbewaking door de Koninklijke Marechaussee (KMar) worden overgeheveld naar de Defensiebegroting en het Defensiematerieelbegrotingsfonds.

Inzet stelpost asiel

De stelpost van 50 miljoen euro voor asielwetgeving is overgeheveld naar de begroting van Asiel en Migratie.

Reservering politie

Bij de Nota van Wijziging op de JenV-begroting van 14 november 2024 zijn middelen voor de Politie en de veiligheidsketen overgeboekt naar de JenV-begroting.

Compensatie controle uitwonende beurs

Er is 61 miljoen euro in 2025 per Nota van Wijziging aan de OCW-begroting toegevoegd voor het herzien van financiële maatregelen bij de uitwonendenbeurs, die tussen 2012 en 2023 door DUO zijn genomen. In de Voorjaarsnota is er 0,4 miljoen euro in 2025 en 14 miljoen euro in 2026 aan additionele middelen overgeheveld in voor het uitbetalen van hieraan gekoppelde wettelijke rente.

Agrarisch natuurbeheer

Er wordt budget overgeheveld vanuit de envelop agrarisch natuurbeheer naar LVVN.

Box 3

Voor de uitvoering van rechtsherstel en overbruggingswetgeving van Box 3 zijn middelen gereserveerd. Deze worden dit voorjaar gedeeltelijk (95 miljoen euro) overgeheveld naar de Financiënbegroting. Daarnaast worden vanwege de doorwerking naar andere departementen nog middelen van deze post overgeboekt naar SZW en VWS (20 miljoen euro).

Uitvoeringskosten omgevingswet

De incidentele tegemoetkoming van 81 miljoen euro voor de transitiekosten die gemeenten maken bij de invoering van de Omgevingswet wordt overgeheveld naar het Gemeentefonds.

Groepen in de knel

Het maatregelenpakket wordt overgeboekt en verder doorverdeeld op de SZW-begroting.

PEGA

Voor het uitvoeren van maatregelen die het kabinet heeft aangekondigd naar aanleiding van het eindrapport van de parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning Groningen (PEGA) wordt circa 827 miljoen euro overgeboekt naar de begroting van BZK. Dit zijn maatregelen in het kader van schade en versterken, de economische en sociale agenda en voor verduurzaming bij versterken. Daarnaast wordt er circa 910 miljoen euro overgeboekt naar de begroting van VRO voor de maatregel voor verduurzaming van de provincie Groningen en Noord-Drenthe.

Prijsontwikkeling Defensie

In het HLA is een wettelijke koppeling afgesproken tussen de defensie-uitgaven en 2% van het bbp. Deze geldt voor prijs- en volumeontwikkeling bbp. De prijsreservering is geplaatst op de AP en wordt in tranches uitgekeerd aan de Defensiebegroting. Dit betreft de overboeking van de tranche 2025.

Hervormingagenda Jeugd

De aanvullende reeks voor de Hervormingsagenda Jeugd wordt overgeboekt.

Hervormingsagenda Jeugd LPO

De loon-en prijsbijstelling over de reeks hervormingsagenda jeugd wordt overgeboekt.

Invulling bestedingsplannen 2% augustusbesluitvorming

In het HLA is een wettelijke koppeling afgesproken tussen de defensie-uitgaven en 2% van het bbp. In augustus 2024 zijn aanvullende middelen vrijgemaakt om tot 2% te komen. Deze middelen zijn middels een Nota van Wijziging op de Ontwerpbegroting 2025 overgeheveld naar de Defensiebegroting en het Defensiematerieelbegrotingsfonds. De middelen zijn bestemd voor de verdere versterking van Defensie in lijn met de Defensienota 2024 (DN24), zoals meer aanvullende investeringen in lucht- en raketverdediging, innovatie en versnelde inwerkingtreding van DN24 plannen.

Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie

De middelen voor de uitvoeringskosten klimaat voor de voorzetting van het Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie (NPLW) worden overgeheveld. Het NPLW ondersteunt gemeenten bij de lokale warmtetransitie door kennis te delen en het monitoren van de uitvoering.

Renovatie Binnenhof

Ter dekking van verwachte uitgaven voor de renovatie van het Binnenhof is 37 miljoen euro structureel gereserveerd. Dit bedrag, dat onderdeel is van de 2 miljard euro dat geraamd is voor de renovatie, wordt nu overgeboekt naar de VRO-begroting.

Structureel maken Jettengelden

Door de subsidietaakstelling uit het HLA was de subsidie politieke partijen met circa 3,6 miljoen euro structureel gekort. Met deze overboeking wordt de ingeboekte taakstelling vanaf 2028 gecompenseerd waardoor de Jettengelden weer structureel doorlopen. De dekking komt uit de reservering voor goed bestuur en sterke rechtsstaat.

Tegenvaller SDE en SDE-openstelling 2025

Ter dekking van de tegenvaller op de SDE en de openstelling van de SDE in 2025 wordt 525 miljoen euro overgeheveld.

Toeslagen Herstel

Ten behoeve van verschillende onderdelen van de hersteloperatie Toeslagen wordt in totaal 473 miljoen euro overgeheveld naar de Financiënbegroting. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om middelen voor de compensatie van aanvullende schade.

Uitvoeringskosten ontwerp en inrichting financiering kinderopvang

De incidentele middelen voor het opbouwen en inrichten van de uitvoering van de nieuwe financiering van kinderopvang wordt overgeboekt naar de Aanvullende Post vanaf de SZW-begroting.

Woningbouw

De middelen voor de ontsluiting van nieuwe woningen uit het HLA (2,5 miljard euro) worden overgeheveld naar de begroting van IenW.  Vervolgens wordt het ritme op de begroting van IenW via een kasschuif in een realistisch ritme geplaatst.

Overige overboekingen Aanvullende Post

Deze post bestaat uit enkele kleinere overboekingen.

Kadercorrecties

Nominale indexatie VWS

De gereserveerde middelen voor ouderenzorg en transformatiemiddelen IZA zijn geindexeerd op basis van de Macro Economische Verkenning 2025.

Loonbijstelling

De tranche 2025 van de loonbijstelling is overgeboekt.

Prijsbijstelling

Er wordt 50% van de prijsbijstelling tranche 2025 toegevoegd aan de reserveringen. Het restant wordt ingezet ter dekking van rijksbrede problematiek.

Eindejaarsmarge

PEGA Eindejaarsmarge 2024

De eindejaarsmarge voor PEGA van 45 miljoen wordt toegevoegd voor 2025.

Extrapolatie

Extrapolatie betekent dat een nieuw begrotingsjaar (t+5) wordt toegevoegd aan de Aanvullende Post.

In=uittaakstelling

Invulling taakstelling Eindejaarsmarge

In de Miljoenennota is een taakstelling opgenomen van 1,4 miljard euro in 2025 voor de dekking van Toeslagen. Deze taakstelling is ingevuld door een deel van de eindejaarsmarge niet uit te keren.

Aanvullende onderuitputting

In de komende jaren blijft de onderuitputting naar verwachting hoog. Daarom is er voor 2025 0,7 miljard euro aan aanvullende onderuitputting ingeboekt. Voor 2026 en 2027 is 1,5 miljard euro en voor 2028 is 0,7 miljard euro ingeboekt. Bij Voorjaarsnota 2026 wordt bezien of deze verwachting van aanvullende onderuitputting nog actueel is. Indien dit niet het geval is wordt gekeken naar het inhouden van de prijsbijstelling tranche 2026 als alternatieve invulling.

In=uittaakstelling

De in=uittaakstelling is de boekhoudkundige tegenhanger van de eindejaarsmarge. Zo wordt voorkomen dat het toevoegen van de eindejaarsmarge de ruimte onder het uitgavenplafond verkleind. De in=uittaakstelling wordt gedurende het jaar gevuld vanuit de onderuitputting op de departementale begrotingen. Mocht onvoldoende onderuitputting optreden, dan wordt het uitgavenkader overschreden en verslechtert het EMU-saldo. De omvang van de in=uittaakstelling is gelijk aan de eindejaarsmarge 2025 en de invulling van de taakstelling eindejaarsmarge.

Technisch

Reservering prijsontwikkeling BBP Defensie

In het HLA is een wettelijke koppeling afgesproken tussen de defensie-uitgaven en 2% van het bbp. Deze geldt voor prijs en volume. De reservering voor prijsstijgingen van de defensie-uitgaven wordt gebaseerd op de prijsontwikkeling van het bbp en geboekt op de AP. Defensie maakt niet langer deel uit van de LPO systematiek. De vormgeving van de wettelijke 2%-koppeling wordt nader uitgelegd in bijlage 5.

Schuif AP middelen stikstof

Er wordt 400 miljoen euro van de stikstof middelen op de Aanvullende Post uit 2026 geschoven naar 2029 en 2030.

Overig technisch

Deze post bestaat uit enkele technische correcties, waaronder een technisch bijstelling op de risicoreservering domeinoverstijgende risico's.

Niet-kaderrelevant

Actualisatie Defensiepensioenen

Bij de Voorjaarsnota 2023 is een reservering getroffen voor het affinancieren van de begrotingsgefinancierde militaire pensioenen. Het invaren van deze pensioenen in het nieuwe pensioenstelsel conform de Wet toekomst pensioenen (Wtp) is namelijk alleen mogelijk als de pensioenen kapitaalgedekt worden gemaakt. De omvang van de reservering is bepaald aan de hand van de actuariële berekeningssystematiek die het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP) hanteert om de inkoopsom vast te stellen voor kapitaaldekking van de begrotingsgefinancierde pensioenen. De reservering is bijgewerkt op basis van de meest recente informatie over de ingangsdatum van de nieuwe ABP-pensioenregeling (die is uitgesteld van 1 januari 2026 naar 1 januari 2027), de marktrente en ABP-dekkingsgraad. Uiteindelijk zijn de marktrente en ABP-dekkingsgraad op 31 december 2026 leidend voor het definitieve af te financieren bedrag.

Reservering kapitaalstorting TenneT Duitsland

In totaal is een reservering van 7,3 miljard euro opgenomen voor kapitaalstortingen in TenneT Duitsland. Hiervan is 3,0 miljard euro opgenomen op de Financiënbegroting en is de overige 4,3 miljard euro op de Aanvullende Post gereserveerd. De gehele reservering moet worden gezien als een last resort maatregel, die zal worden gebruikt in het onverwachte geval dat de deelname van private investeerders niet voldoende is om de gehele kapitaalbehoefte in te vullen of indien de schuldherstructurering tot onaanvaardbare kosten leidt. Het kabinet acht een deelname van private investeerders in TenneT Duitsland de beste structurele oplossing voor het invullen van de kapitaalbehoefte van TenneT Duitsland.

Reservering Oekraïne - opvang ontheemden (RTB)

In 2027 en 2028 wordt budget voor opvang gereserveerd, in afwachting van Europese besluitvorming over de verlenging van de Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB).

Reservering Oekraïne - Regeling Medische Zorg Oekraïense Ontheemden (RMO)

Deze verzamelpost bestaat voornamelijk uit budget voor de Regeling Medische zorg ontheemden uit Oekraïne (RMO) en subsidies. In 2027 en 2028 wordt hier net als voor opvang in afwachting van Europese besluitvorming over de verlenging van de RTB budget op de Aanvullende Post gereserveerd.