Deze bijlage geeft een toelichting op de raming voor de uitgaven aan schade en versterken in Groningen. Jaarlijks worden de schade- en versterkingsramingen bijgesteld bij de Voorjaarsnota. Daarnaast wordt een overzicht gegeven van de budgetten voor de maatregelen uit de kabinetsreactie Nij Begun op de Parlementaire Enquêtecommissie Groningen Aardgaswinning Groningen (PEGA) die worden opgevraagd van de Aanvullende Post (AP). Als gevolg van het besluit om de hersteloperatie voor Groningen onder te brengen bij BZK, zijn bij de ontwerpbegrotingen 2025 de budgetten voor schade en versterken van de EZK begroting naar de BZK begroting overgeheveld. De bijdrage van de Staat aan EBN voor de kosten voor schade en versterken zijn ondergebracht bij het nieuw opgerichte ministerie Klimaat en Groene Groei (KGG).

Bij de Voorjaarsnota 2025 wordt het begrotingsjaar 2030 aan de begroting toegevoegd. Tabel 24 toont de raming van de schadeafhandeling en de versterkingsoperatie t/m 2030 en laat zien dat er circa 8 miljard euro aan uitgaven wordt geraamd. Hiervan gaat circa 2,2 miljard euro naar de uitvoering van de maatregelen.

De raming voor de schadeafhandeling is door de uitvoerder, het Instituut Mijnbouw Groningen (IMG), op basis van de geactualiseerde verwachtingen bijgesteld. De raming van het IMG is gebruikt voor de bijstelling van de begroting van BZK. De schadeafhandeling zal naar verwachting ook na 2030 nog doorlopen. Bij de volgende herijking zal daarom het begrotingsjaar 2031 worden toegevoegd.

De raming voor de versterkingsoperatie is opgesteld door de uitvoerder Nationaal coördinator Groningen (NCG). De raming volgt 11 mijlpalen van het versterkingsproces, gebruikt concrete projectramingen en waar dat niet mogelijk is, de gemiddelde kosten per type huis. In september 2024 is de diepteanalyse van de NCG over de haalbaarheid 2028 (Kamerstukken II, 2023-2024, 33529 nr. 1246) met uw Kamer gedeeld. De analyse laat zien dat het merendeel van de versterkingsopgave voor eind 2028 is afgerond. Echter, de analyse laat ook zien dat de beoogde einddatum voor de afronding van de versterking in 2028 niet voor alle gebouwen behaald kan worden. Om deze reden worden bij Voorjaarsnota 2025 ook voor de jaren 2029 en 2030 versterkingskosten geraamd. De diepteanalyse wordt jaarlijks geactualiseerd en de huidige versterkingsraming is gebaseerd op de laatste actualisatie van maart 2025 (Kamerstukken II, 2024-2025, 33529 nr. 1282).

Tabel 25 toont de mutatie van de geraamde de geraamde uitgaven voor schade en versterken ten opzichte van de Voorjaarsnota 2024. T/m 2030 stijgen de kosten cumulatief met circa 1,7 miljard euro, waarvan 1 miljard euro voor uitvoeringskosten. Voor schade is het jaar 2030 toegevoegd en zijn de eerste ervaringscijfers uit 2024 bekend voor de verschillende wijzen van schadeafhandeling. Voornamelijk de uitvoeringskosten en de raming voor de regeling maatwerk vallen hoger uit dan vorig jaar. Voor versterken is zowel begrotingsjaar 2029 als 2030 toegevoegd vanwege de verwerking van de diepteanalyse. Op basis van de diepteanalyse zullen de versterkingskosten naar verwachting dalen in de eerste jaren en stijgen in latere jaren ten opzichte van de Voorjaarsnota 2024. De versterking zal dus langer duren en op een hoger uitvoeringsniveau dan vorig jaar werd verwacht. Hierdoor lopen de uitvoeringskosten van het NCG ook langer door dan eerder verwacht.

De hoogte van de ontvangstenraming is gelijk aan de uitgavenraming t+1, verminderd met de btw uitgaven die niet bij de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) in rekening worden gebracht. De totale ontvangstenraming is dit voorjaar naar boven bijgesteld, zoals te zien is in tabel 26. Dit wordt veroorzaakt door de hogere uitgavenraming voor de schadeafhandeling. De ontvangsten voor de versterkingsoperatie zijn in de jaren 2025 t/m 2027 lager dan eerder geraamd. Dit komt omdat de uitgavenraming voor de versterkingsoperatie is aangepast, waardoor er minder uitgaven zijn in de eerste jaren waar ook minder ontvangsten tegenover staan.

Tabel 25 toont de financiering van de ramingsbijstelling voor de Staat. De kosten voor schade en versterken worden (exclusief btw) doorbelast aan de NAM, die namens de Maatschap (NAM en beleidsdeelneming EBN) verantwoordelijk is voor het betalen van de kosten voor schade en versterken. In lijn met de economische verhoudingen binnen de Maatschap komt 40% van de kosten voor rekening van EBN. Op basis van de actualisatie van de ramingen voor schade en versterken is de bij EBN aanwezige voorziening niet toereikend om het EBN-deel van de geraamde uitgaven voor schade en versterken te voldoen. Daarom wordt vanaf 2027 in de Rijksbegroting een bijdrage aan EBN opgenomen voor de kosten van schade en versterken Groningen.

De bijdrage die in de begroting is opgenomen betreft het verschil tussen de kostenvoorziening en de jaarlijkse kosten die EBN raamt enerzijds en de kosten die de Staat in rekening raamt te brengen anderzijds. EBN gaat uit van lagere kosten doordat de voorziening bij EBN op de inschatting van NAM is gebaseerd. Sinds ontwerpbegroting 2025 staan deze kosten op de begroting van KGG.

Bij Voorjaarsnota 2024 betrof de cumulatieve geraamde bijdrage circa 1,6 miljard euro. Bij Voorjaarsnota 2025 is deze afgenomen tot circa 1,5 miljard euro, een neerwaartse bijstelling van circa 100 miljoen. Deze bijstelling wordt verklaard door een hogere voorziening bij EBN eind 2024 dan eerder geraamd en doordat de kosten van versterken over een langere periode worden uitgesmeerd.

Naast de bestaande middelen voor schade en versterken, heeft het kabinet in april 2023 haar kabinetsreactie ‘Nij Begun’ gestuurd op het eindrapport van de Parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning Groningen. Hierin neemt het kabinet maatregelen om de schadeafhandeling en de versterkingsoperatie milder, makkelijker en menselijker te maken (Kamerstukken II, 2022-2023, 35561 nr. 17). Hiervoor is bij de Voorjaarsnota 2023 een reeks op de AP gereserveerd die in totaal optelt tot 11,5 miljard euro. Deze reeks bestaat voor 4 miljard euro uit incidentele middelen, waarvan 3 miljard euro voor schade en versterken. Daarnaast is er 7,5 miljard euro gereserveerd t/m 2055 voor de generatielange betrokkenheid, wat is bestemd voor sociaal en economisch perspectief en verduurzaaming. Bij de Voorjaarsnota 2025 wordt voor 10 maatregelen cumulatief 1,7 miljard euro overgeheveld van de AP naar de departementale begrotingen van BZK en, in het kader van verduurzaming, VRO. In tabel 27 staan deze maatregelen incl. de bedragen genoemd. Naast maatregelen voor schade en versterken worden er in het kader van de generatielange betrokkenheid middelen opgevraagd voor de sociale agenda, de economische agenda en verduurzaming.

Naast deze uitgaven voor schade en versterken en de middelen volgend uit de kabinetsreactie op de PEGA, zijn er ook middelen die aan de regio ten goede komen vanuit de Bestuurlijke Afspraken uit 2020 (1,5 miljard euro) en de 1,15 miljard euro voor het Nationaal Programma Groningen (NPG). Deze zijn respectievelijk bij de Voorjaarsnota 2021 en 2018 toegevoegd. Onderdeel van deze bestuurlijke afspraken zijn de aparte afspraken over versterking buiten de reguliere operatie voor o.a. Batch 1588 en in Appingedam en Ten Post. Voor deze projecten wordt bij de Voorjaarsnota 2025 118 miljoen euro extra beschikbaar gesteld met name om de gestegen bouwkosten te financieren. Hiervoor was reeds 33,5 miljoen euro gereserveerd bij de PEGA-kabinetsreactie zoals ook te zien is in tabel 28. Voor het NPG wordt 187 miljoen euro overgeboekt van de AP naar de begroting van BZK.