A: Algemene doelstelling

Het bevorderen van een goed functionerende internationale rechtsorde, met een blijvende inzet op mensenrechten, als integraal onderdeel van het buitenlandbeleid.

Een sterke rechtsorde maakt de wereld op termijn stabieler, veiliger, vrijer en welvarender. Dit vereist goed functionerende internationale instellingen met een breed draagvlak en voortdurende inzet tegen straffeloosheid. Deze rechtsorde is onlosmakelijk verbonden met universele mensenrechten. De bevordering van mensenrechten is daarom ook een kernelement van het Nederlands buitenlandbeleid.

B: Rol en verantwoordelijkheid

Het kabinet zet zich concreet in voor de volgende prioritaire thema’s: mensenrechtenverdedigers, gelijke rechten voor lesbiennes, homo’s, biseksuelen en transgenders, gelijke rechten voor vrouwen, vrijheid en meningsuiting (off- en online), de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging, ernstigste schendingen (waaronder doodstraf en marteling), mensenrechten en ontwikkeling, en mensenrechten en bedrijfsleven.

De Minister is verantwoordelijk voor:

Stimuleren

• • Van een effectief stelsel van internationale organisaties, inclusief financiële bijdrage, om een stabiele internationale omgeving te scheppen en de internationale rechtsorde te versterken.

• • Van een betere mensenrechtensituatie mede door het financieren en uitvoeren van projecten via bilaterale en multilaterale kanalen ter bevordering van prioritaire mensenrechtenthema’s.

Regisseren

• • Interdepartementale coördinatie ten behoeve van een coherente en consistente Nederlandse inzet in internationale organisaties ter bevordering van de internationale rechtsorde en mensenrechten.

Financieren

• • Bijdragen ten behoeve van goed functionerende internationale instellingen.

• • Bijdragen ter bescherming en bevordering van mensenrechten.

C: Beleidsconclusies

Conform planning zijn in 2016 de inspanningen vooral gericht geweest op het Nederlandse lidmaatschap van de VN-Mensenrechtenraad, effectieve en efficiënte samenwerking in EU-verband, de aanpak van straffeloosheid (bijv. door steun aan het Joegoslavië en Habré tribunaal) en steun aan het Internationaal Strafhof, verkiezing van Nederland in de VN-Veiligheidsraad, de vaststelling van de Nederlandse Polaire Strategie 2016–2020 het gebruik van natuurlijke hulpbronnen van de kosmische ruimte en de bescherming van de biologische diversiteit van de oceanen. Een aantal resultaten zijn boven verwachting behaald. Mede door de Nederlandse inzet heeft bijvoorbeeld de VN-Mensenrechtenraad besloten tot intensivering van onderzoek naar mensenrechtenschendingen in Jemen en heeft de VN een resolutie aangenomen inzake accountability Syrië. Nederland speelde een voortrekkersrol bij de oprichting van de Equal Rights Coalition ter bevordering van gelijke rechten voor lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen, transgenders en mensen met een intersekseconditie. Op initiatief van Nederland zijn EU-Raadsconclusies aangenomen op het gebied van Bedrijfsleven & Mensenrechten en op basis van een door Nederland voorgezeten werkgroep heeft het Comité van Ministers van de Raad van Europa een aanbeveling aangenomen over mensenrechten en bedrijfsleven. Verder zal het Koninkrijk in 2018 als niet-permanente lid in de VNVR deelnemen. Via het Mensenrechtenfonds zijn wereldwijd projecten ter bescherming en bevordering van mensenrechten ondersteund.

De IOB publiceerde in 2016 het rapport «Vreedzame geschillenbeslechting en het tegengaan van straffeloosheid» waarin het Nederlandse beleid ten aanzien van de bevordering van de ontwikkeling van de internationale rechtsorde werd doorgelicht. In de kabinetsreactie op deze beleidsdoorlichting is aangegeven hoe de Nederlandse inzet voortgezet of geïntensiveerd wordt, onder andere bij de bestrijding van straffeloosheid, vreedzame geschillenbeslechting door het Internationaal Gerechtshof, de VN-hervormingen en het verantwoord gebruik van internationaal gebied. Zie verder onder 1.1. bij realisatie beleidsdoorlichtingen.

D: Budgettaire gevolgen van beleid

E: Toelichting op de instrumenten

Verplichtingen

Zoals vermeld bij tweede suppletoire begroting vindt een overschrijding plaats op het verplichtingenbudget met EUR 26,7 miljoen. Deze is voornamelijk veroorzaakt door het eerder dan gepland aangaan van de verplichting voor de bijdrage aan RNW-Media.

Uitgaven

Geen toelichting