Inleiding
FMHaaglanden (FMH) is de professionele facilitair dienstverlener voor rijksorganisaties in de Haagse regio. FMH levert werkplekken met faciliteiten die het mogelijk maken dat rijksambtenaren comfortabel kunnen werken, met aandacht voor service in nabijheid, klanttevredenheid en eenvoud in bekostiging en aansturing. Alle dienstverlening wordt gecontracteerd en geregisseerd en in samenhang op en rond de werkomgeving aangeboden.
In 2021 leverde FMH dienstverlening voor de departementen (uitgezonderd het Ministerie van Algemene Zaken) en diverse Rijksorganisaties in de regio Den Haag. Voor het Ministerie van Financiën levert FMH alleen personenvervoer en voor het Ministerie van Defensie alleen dienstverlening voor het Rijksbedrijvencentrum Rijswijk. Daarnaast voert FMH DBFMO (Design, Build, Finance, Maintain, Operate)-contractmanagement uit voor de panden Bezuidenhoutseweg 30 en Rijnstraat 8 in Den Haag.
Producten en diensten
FMH verzorgt producten en diensten zoals: vergaderservices en catering, inrichting van werkplekken, kunst, verhuizingen, post en reprografie, kantoorartikelen, schoonmaak, vervoer, gebouwbeheer en onderhoud, verbouwingen, telefonie, veiligheid, receptiediensten en advisering. Wanneer FMH een product niet rechtstreeks zelf aan de klant levert, dan zorgt het voor de benodigde contractuele afspraken met markt- of Rijkstoeleveranciers.
Speerpunten 2021
Versneld doorvoeren van veranderingen in de werkomgeving
Met één Rijksbreed Programma Hybride werken en organisatiegerichte programma’s per departement is er in 2021 richting gegeven aan de wijze van werken binnen het Rijk. FMH heeft ingezet op het programma Transitie Hybride Werken en gewerkt aan de versterking op drie thema’s die van belang zijn in de transitie naar het hybride werken. Dat zijn de thuiswerkplek, hybride vergaderen en de fysieke werkomgeving. Verschillende pilots zijn gestart waaronder de inrichting van studiovoorzieningen en een proeftuinopstelling.
Duurzame dienstverlening
Met het onderzoek ‘FMH op weg naar econeutraal’ heeft FMH inzicht gekregen in de CO₂-voetafdruk, grondstofstromen en (duurzame) inkoop. FMH is gestart met het opstellen van een plan van aanpak met daarin een uitvoeringsprogramma, routekaart, een bewustwordingsprogramma en een verkenning naar de CO²-prestatieladder.
Staat van baten en lasten
Vastgestelde begroting (1) | Realisatie (2) | Verschil (3) = (2) - (1) | Realisatie 2020 (4) | |
---|---|---|---|---|
Baten | ||||
- Omzet | 143.273 | 136.246 | ‒ 7.027 | 128.810 |
waarvan omzet moederdepartement | 120.400 | 114.263 | ‒ 6.137 | 113.498 |
waarvan omzet overige departementen | 19.729 | 19.135 | ‒ 594 | 12.537 |
waarvan omzet derden | 3.144 | 2.848 | ‒ 296 | 2.775 |
Rentebaten | 0 | 0 | 0 | 0 |
Vrijval voorzieningen | 0 | 0 | 0 | 0 |
Bijzondere baten | 0 | 0 | 0 | 0 |
Totaal baten | 143.273 | 136.246 | ‒ 7.027 | 128.810 |
Lasten | ||||
Apparaatskosten | 138.228 | 127.254 | ‒ 10.974 | 122.122 |
- Personele kosten | 49.036 | 44.637 | ‒ 4.399 | 42.814 |
waarvan eigen personeel | 44.132 | 41.166 | ‒ 2.966 | 39.302 |
waarvan inhuur externen | 4.904 | 3.471 | ‒ 1.433 | 3.512 |
waarvan overige personele kosten | 0 | 0 | 0 | 0 |
- Materiële kosten | 89.192 | 82.617 | ‒ 6.575 | 79.308 |
waarvan apparaat ICT | 41 | 138 | 97 | 68 |
waarvan bijdrage aan SSO's | 61.042 | 64.335 | 3.293 | 54.907 |
waarvan overige materiële kosten | 28.109 | 18.144 | ‒ 9.965 | 24.333 |
Rentelasten | 153 | 141 | ‒ 12 | 190 |
Afschrijvingskosten | 4.892 | 5.511 | 619 | 6.297 |
- Materieel | 4.892 | 5.511 | 619 | 6.297 |
waarvan apparaat ICT | 0 | 0 | 0 | 0 |
waarvan overige materiële afschrijvingskosten | 4.892 | 5.511 | 619 | 6.297 |
- Immaterieel | 0 | 0 | 0 | 0 |
Overige lasten | 0 | 0 | 0 | 0 |
waarvan dotaties voorzieningen | 0 | 0 | 0 | 0 |
waarvan bijzondere lasten | 0 | 0 | 0 | 0 |
Totaal lasten | 143.273 | 132.906 | ‒ 10.367 | 128.609 |
Saldo van baten en lasten gewone bedrijfsuitoefening | 0 | 3.340 | 3.340 | 201 |
Agentschapsdeel Vpb-lasten | 0 | 0 | 0 | 0 |
Saldo van baten en lasten | 0 | 3.340 | 3.340 | 201 |
Toelichting
Baten
Omzet
De lagere omzet bij het moederdepartement heeft betrekking op zowel de generieke als de specifieke dienstverlening. Bij de overige departementen en derden is dit het gevolg van minder specifieke dienstverlening.
De omzet derden betreft de facilitaire dienstverlening die geleverd wordt aan de Kansspelautoriteit, het Centraal Orgaan opvang asielzoekers, Autoriteit Persoonsgegevens en Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid.
De baten kunnen als volgt worden gespecificeerd:
Vastgestelde begroting (1) | Realisatie (2) | Verschil (3) = (2) - (1) | |
---|---|---|---|
Productgroepen | |||
Generiek | 127.874 | 123.560 | ‒ 4.314 |
Specifiek | 15.399 | 12.646 | ‒ 2.753 |
Overige opbrengsten | 0 | 40 | 40 |
Totaal | 143.273 | 136.246 | ‒ 7.027 |
Vrijval voorzieningen | 0 | 0 | 0 |
Rentebaten | 0 | 0 | 0 |
Bijzondere baten | 0 | 0 | 0 |
Totaal baten | 143.273 | 136.246 | ‒ 7.027 |
Generiek
De Productgroep Generiek is een afgesproken pakket producten en diensten dat wordt afgenomen waarvoor een vaste prijs per vaste verrekeneenheid wordt betaald. De prijs en hoeveelheid staan gedurende het jaar vast. Bij substantiële wijzigingen in de dienstverlening zijn aanpassingen gedurende het jaar mogelijk.
De standaard dienstverlening in de DBFMO-panden die wordt geleverd door de consortia is ook verantwoord onder generieke dienstverlening.
De lagere omzet van de generieke dienstverlening is met name het gevolg van de overdracht van de audiovisuele dienstverlening aan SSC-ICT, het leveren van kunst en bezettingsgraadmetingen. De waarde van de overdracht van de audiovisuele dienstverlening is hoger dan begroot. Bij zowel de kunstinrichting van de rijkskantoren als de bezettingsgraadmetingen is de lagere realisatie het gevolg van de coronamaatregelen. Daarnaast is het leegstandsbeheer lager dan begroot.
Specifiek
De productgroep Specifiek heeft betrekking op producten en diensten waarvoor de opdrachtgever afhankelijk van de afgenomen hoeveelheid, een prijs per product/dienst betaalt (o.a. catering) en/of producten en diensten waarover tussen opdrachtgever en opdrachtnemer aparte afspraken worden gemaakt (o.a. uitvoering van maatwerkprojecten).
De lagere omzet van de specifieke dienstverlening is het gevolg van de coronamaatregelen. Doordat het merendeel van de Rijksdienst thuiswerkt is er sprake van een forse afname bij de producten/diensten catering en overig vervoer. Daarnaast kon het uitvoeren van maatwerkprojecten op de diverse panden beperkt doorgang vinden.
Overige opbrengsten
De overige opbrengsten hebben betrekking op een bijdrage voor het programma BZK Transparant. We verbeteren met dit programma onze informatiehuishouding en maken het werk transparanter.
Lasten
Personele kosten
De lagere personele kosten zijn het gevolg van een lagere gemiddelde bezetting over 2021 voor zowel het eigen personeel als de externe inhuur. De lagere bezetting is enerzijds het gevolg van de coronamaatregelen en anderzijds het gevolg van moeilijk vervulbare vacatures. Daarnaast is sprake van een lagere realisatie bij onder andere de reiskosten en de opleidingskosten. Ook dit is het gevolg van de coronamaatregelen.
Materiële kosten
De lagere materiële kosten hebben betrekking op zowel de generieke als specifieke dienstverlening. Bij de generieke dienstverlening betreft het onder andere de diensten warme dranken en koud water, leveren van kunst, bezettingsgraadmetingen en enveloppen en brief- en printpapier.
Bij de specifieke dienstverlening heeft het betrekking op met name catering, overig vervoer en maatwerkprojecten.
De toename van de post bijdrage aan SSO’s is het gevolg van de uitbreiding van de dienstverlening van de Rijksschoonmaakorganisatie (RSO) binnen het verzorgingsgebied van FMH.
Rentelasten
De lagere rentelasten zijn het gevolg van de aflossing van de oudere leningen waar het rentepercentage relatief hoog is en de nieuwe leningen waar het rentepercentage bijna nihil is.
Afschrijvingslasten
De afschrijvingskosten zijn € 0,6 mln. hoger dan begroot. Dit is het gevolg van het verstrekken van bureaustoelen voor de thuiswerkplek. Hierdoor was FMH genoodzaakt om extra investeringen te doen om het meubilair op de kantoorpanden aan te vullen.
Saldo van baten en lasten
FMH heeft in 2021 minder dienstverlening geleverd als gevolg van de coronamaatregelen. De afname in de dienstverlening is dan ook de oorzaak van de afname in zowel de omzet als de kosten. De kosten laten echter een grotere daling zien door lagere personele en materiële kosten. Dit heeft geresulteerd in een positief resultaat van circa € 3,3 mln.
Balans
Balans 2021 | Balans 2020 | |
---|---|---|
Activa | ||
Vaste activa | 18.386 | 23.990 |
Immateriële vaste activa | 0 | 0 |
Materiële vaste activa | 18.386 | 23.990 |
waarvan grond en gebouwen | 0 | 0 |
waarvan installaties en inventarissen | 17.932 | 23.545 |
waarvan projecten in uitvoering | 197 | 0 |
waarvan overige materiële vaste activa | 257 | 445 |
Vlottende activa | 39.357 | 31.655 |
Voorraden en onderhanden projecten | 0 | 0 |
Debiteuren | 1.561 | 2.699 |
Overige vorderingen en overlopende activa | 6.153 | 7.997 |
Liquide middelen | 31.643 | 20.959 |
Totaal activa | 57.743 | 55.645 |
Passiva | ||
Eigen Vermogen | 9.875 | 6.612 |
Exploitatiereserve | 6.535 | 6.411 |
Onverdeeld resultaat | 3.340 | 201 |
Voorzieningen | 0 | 0 |
Langlopende schulden | 15.838 | 18.446 |
Leningen bij het Ministerie van Financiën | 15.838 | 18.446 |
Kortlopende schulden | 32.030 | 30.587 |
Crediteuren | 2.757 | 1.295 |
Belastingen en premies sociale lasten | 0 | 0 |
Kortlopend deel leningen bij het Ministerie van Financiën | 3.321 | 5.176 |
Overige schulden en overlopende passiva | 25.952 | 24.116 |
Totaal passiva | 57.743 | 55.645 |
Toelichting
Activa
Vaste activa
Materiële vaste activa
De daling van de materiële vaste activa is het gevolg van de overdracht van audiovisuele middelen (AV-middelen) van diverse locaties aan SSC-ICT.
Vlottende activa
Debiteuren
De post debiteuren bestaat uit: moederdepartement (€ 0,1 mln.), overige departementen (€ 1,5 mln.).
Overige vorderingen en overlopende activa
De post overige vorderingen en overlopende activa bestaat uit vooruit ontvangen en vooruitbetaalde facturen (€ 0,4 mln.), nog te factureren bedragen (€ 1,7 mln.) en onderhanden werk (€ 4,1 mln.).
Het aandeel van het moederdepartement in de overige vorderingen en overlopende activa is € 3,2 mln., van overige departementen € 2,6 mln. en van derden € 0,4 mln.
Passiva
Eigen vermogen
De Regeling agentschappen stelt dat het eigen vermogen van een baten-lastenagentschap gebonden is aan een maximum van 5% van de gemiddelde jaaromzet over de afgelopen drie jaar.
FMH mag hierdoor een maximum eigen vermogen hebben van € 6,7 mln. Het eigen vermogen ultimo 2021 komt uit op bijna € 9,9 mln. en is € 3,2 mln. hoger dan de maximumomvang. Het surplus op het eigen vermogen zal bij de eerste suppletoire begroting van 2022 worden afgedragen aan het moederdepartement.
Het surplus over 2020 (€ 77.000) heeft FMH in 2021 afgedragen aan het moederdepartement.
Kortlopende schulden
Crediteuren
Het aandeel in de crediteuren van het moederdepartement is € 2,0 mln., van overige departementen € 0,3 mln. en van derden € 0,5 mln. De stijging ten opzichte van 2021 wordt met name veroorzaakt door een factuur van SSC-ICT voor de basis dienstverlening.
Overige schulden en overlopende passiva
Het aandeel van het moederdepartement in de overige verplichtingen en overlopende passiva is € 19,9 mln., van overige departementen € 3,4 mln. en derden € 2,7 mln. De stijging wordt met name veroorzaakt door nog te ontvangen facturen voor de generieke dienstverlening.
Kasstroomoverzicht
Vastgestelde begroting (1) | Realisatie (2) | Verschil (3) = (2) - (1) | ||
---|---|---|---|---|
1. | Rekening courant RHB 1 januari + depositorekeningen | 12.812 | 20.949 | 8.137 |
totaal ontvangsten operationele kasstroom (+) | 143.273 | 140.687 | ‒ 2.586 | |
totaal uitgaven operationele kasstroom (-/-) | ‒ 138.381 | ‒ 125.550 | 12.831 | |
2. | Totaal operationele kasstroom | 4.892 | 15.137 | 10.245 |
totaal investeringen (-/-) | ‒ 2.115 | ‒ 3.639 | ‒ 1.524 | |
totaal boekwaarde desinvesteringen (+) | 877 | 3.732 | 2.855 | |
3. | Totaal investeringskasstroom | ‒ 1.238 | 93 | 1.331 |
eenmalige uitkering aan moederdepartement (-/-) | 0 | ‒ 77 | ‒ 77 | |
eenmalige storting door moederdepartement (+) | 0 | 0 | 0 | |
aflossingen op leningen (-/-) | ‒ 5.493 | ‒ 6.110 | ‒ 617 | |
beroep op leenfaciliteit (+) | 2.115 | 1.647 | ‒ 468 | |
4. | Totaal financieringskasstroom | ‒ 3.378 | ‒ 4.540 | ‒ 1.162 |
5. | Rekening courant RHB 31 december + stand depositorekeningen (=1+2+3+4) | 13.088 | 31.639 | 18.551 |
Toelichting
Operationele Kasstroom
De lagere uitgaven zijn het gevolg van het leveren van minder dienstverlening in 2021 als gevolg van de coronamaatregelen.
Investeringskasstroom
De investeringen hebben betrekking op het vervangen van meubilair op de locatie Turfmarkt 147 in Den Haag. Daarnaast zijn er investeringen gedaan voor de inrichting van de locatie Terminal Noord in Den Haag.
De desinvesteringen hebben betrekking op de overdracht van audiovisuele-middelen naar SSC-ICT per 1 januari 2021.
De investeringen zijn hoger dan begroot. Dit is het gevolg van het verstrekken van bureaustoelen voor de thuiswerkplek. Hierdoor was FMH genoodzaakt om extra investeringen te doen om het meubilair op de kantoorpanden aan te vullen.
Financieringskasstroom
De eenmalige uitkering aan het moederdepartement betreft de afroming van het eigen vermogen vanwege het overschrijden van het toegestane maximum van het eigen vermogen in 2020.
In 2021 heeft, in verband met de afstoot van de AV-middelen, een vervroegde aflossing plaatsgevonden op een deel van de 5-jarige leningen. Hierdoor is de realisatie hoger dan vooraf begroot.
Doelmatigheidsindicatoren
Realisatie | Vastgestelde begroting | ||||
---|---|---|---|---|---|
2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2021 | |
Omschrijving generiek deel | |||||
Omzet per productgroep (PxQ) | 127.994 | 135.286 | 128.810 | 136.246 | 143.273 |
Generiek | 109.345 | 108.986 | 117.118 | 123.560 | 127.874 |
Specifiek | 18.856 | 26.206 | 11.631 | 12.646 | 15.399 |
Overig | ‒ 207 | 94 | 61 | 40 | 0 |
Fte-totaal (excl. externe inhuur) | 476 | 472 | 518 | 519 | 571 |
Saldo van baten en lasten (%) | 2,9% | 0,4% | 0,2% | 2,5% | 0,0% |
Omschrijving specifiek deel | |||||
Verhouding generieke vs specifieke dienstverlening | 85:15 | 81:19 | 91:9 | 91:9 | 89:11 |
Personele kosten als % van totale kosten | 30,9% | 30,0% | 33,3% | 33,6% | 34,2% |
Materiële kosten als % van totale kosten | 69,1% | 70,0% | 66,7% | 66,4% | 65,8% |
Apparaatskosten (bedragen x € 1.000) | 47.907 | 49.862 | 52.256 | 55.019 | 58.537 |
Tarieven | |||||
Regiotarief (facilitair) | n.v.t. | n.v.t. | 196 | 190 | 203 |
Tevredenheid | |||||
Klanttevredenheid | Tevreden | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. |
Tevredenheid specifieke dienstverlening | 7,7 | 9,3 | 8,0 | 8,0 | 7,0 |
Medewerkerstevredenheid | Tevreden | n.b. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. |
Toelichting
Generiek deel
Omschrijving per productgroep
De lagere omzet van de generieke dienstverlening is met name het gevolg van de overdracht van de audiovisuele dienstverlening aan SSC-ICT, het leveren van kunst en bezettingsgraadmetingen. De waarde van de overdracht van de audiovisuele dienstverlening is hoger dan begroot. Bij zowel de kunstinrichting van de rijkskantoren als de bezettingsgraadmetingen is de lagere realisatie het gevolg van de coronamaatregelen.
De lagere omzet van de specifieke dienstverlening is het gevolg van de coronamaatregelen. Doordat het merendeel van de Rijksdienst thuiswerkt is er sprake van een forse afname bij de producten/diensten catering en overig vervoer. Daarnaast kon het uitvoeren van maatwerkprojecten op de diverse panden beperkt doorgang vinden.
Fte-totaal
De lagere bezetting is enerzijds het gevolg van de coronamaatregelen en anderzijds het gevolg van moeilijk vervulbare vacatures.
Specifiek deel
Regiotarief (facilitair)
Het regiotarief (facilitair) over 2021 komt uit op € 190 per m2 bruto vloeroppervlak (bvo). Het lagere tarief ten opzichte van de begroting wordt veroorzaakt door de coronamaatregelen die een grote invloed hebben gehad op de dienstverlening van FMH. Het tarief kan dan ook niet als representatief gezien worden voor de toekomst.
Tevredenheid specifieke dienstverlening
Na de afronding van een project wordt een evaluatieformulier naar de klant gestuurd. De klant waardeert de uitvoering van maatwerkprojecten gemiddeld met een 8,0. Dit ligt ruim boven de streefwaarde (7,0).