Het Nederlandse asiel- en immigratiebeleid is streng en rechtvaardig, waarbij strikte en duidelijke procedures gelden voor toelating en verblijf. De voorwaarden die gesteld worden voor komst naar Nederland, dragen bij aan een meer kansrijke en succesvolle integratie in de samenleving. Van de mensen die zich hier vestigen, wordt vervolgens verwacht dat zij meedoen in de maatschappij.
Asiel
Het beleid dat BZK voorstaat op het gebied van asiel is streng en rechtvaardig. Vluchtelingen die bedreigd worden in eigen land kunnen in Nederland bescherming vinden. De asielprocedure is helder en zorgvuldig en de mogelijkheid om meerdere procedures te stapelen wordt beperkt. Zo wordt voorkomen dat mensen na lang procederen, waarbij een zekere verbondenheid met de Nederlandse samenleving kan ontstaan, alsnog moeten vertrekken. De Minister voor Immigratie, Integratie en Asiel heeft de uitwerking van het pakket aan maatregelen rondom de stroomlijning van procedures aangeboden aan de Tweede Kamer. Deze voornemens leiden naar verwachting in de eerste helft van 2013 tot aanpassing van wet- en regelgeving om snellere en duidelijkere procedures mogelijk te maken. Een tijdige en positieve afronding van de parlementaire behandeling en het tijdig gereed zijn van de uitvoering zijn hiervoor een voorwaarde.
Immigratie
Het immigratiebeleid beoogt kansarme immigratie tegen te gaan en mogelijkheden voor succesvolle integratie te vergroten. BZK heeft oog voor de kansen die immigranten Nederland en Europa kunnen bieden door het meebrengen van specifieke kennis of kwaliteiten. Ook bij deze vorm van immigratie staat de eigen verantwoordelijkheid voorop. Naar verwachting wordt in 2013 het Modern Migratiebeleid ingevoerd, waarmee een herziening van het reguliere toelatingsbeleid wordt gerealiseerd. De invoering van dit beleid wordt mogelijk gemaakt door de geoptimaliseerde digitale informatieverwerking en gegevensuitwisseling van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Verder zal de aanpak van kabinet en gemeenten om EU-arbeidsmigratie in goede banen te leiden worden voortgezet.
BZK zet zich in voor versterking van de sturing in de vreemdelingenketen en verbetering van de onderlinge samenwerking tussen de ketenpartners. Deze samenwerking geldt voor zowel de bedrijfsvoering als ook de uitvoering van het beleid. In 2013 wordt deze samenwerking verder geïntensiveerd door onderdelen van uitvoerende diensten samen te voegen.
Terugkeer
Wie niet voldoet aan de voorwaarden voor bescherming of verblijf, moet Nederland weer verlaten. Vertrek gebeurt bij voorkeur op vrijwillige basis, maar wordt, waar nodig, afgedwongen. De inzet voor 2013 blijft dat illegaal verblijf zoveel mogelijk wordt bestreden. Het integrale overheidshandelen dient erop gericht te zijn om de doelstellingen van het beleid te realiseren. Op deze wijze weten mensen wat van hen wordt verwacht en wordt het draagvlak voor migratie bevorderd.
Europa
Duidelijke regels en effectieve handhaving dragen bij aan het maatschappelijk draagvlak voor het handelen van de Europese Unie (EU) op dit terrein. Er dient helderheid te bestaan over het land dat verantwoordelijk is voor een asielverzoek, de regels die gelden voor toelating en het gehanteerde voorzieningenniveau. Het is in het belang van alle Europese lidstaten dat deze regelgeving goed op elkaar aansluit om zo het 'shoppen' tussen de verschillende landen voor migranten uit te sluiten. Om dit te bereiken werkt Europa aan een tweede fase van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel. Dit stelsel krijgt volgens planning in 2013 zijn beslag in meerdere richtlijnen en verordeningen. Komend jaar start de implementatie van het stelsel en wordt de invoering van onder andere de Kwalificatierichtlijn en de richtlijn Langdurig ingezetenen afgerond. In zijn opstelling in Europa heeft Nederland niet alleen oog voor de voordelen van het vrije verkeer van personen, maar ook voor de nadelen daarvan. De Nederlandse inzet is er ook hier op gericht de migratie binnen Europa in goede banen te leiden.
Integratie op basis van eigen verantwoordelijkheid
De Nederlandse samenleving kenmerkt zich door diversiteit. Participatie is voor alle burgers, zowel voor nieuwkomers als voor mensen die al hun hele leven in Nederland wonen, de sleutel tot volwaardige integratie. Wie in Nederland mag blijven moet snel kunnen starten met zijn of haar integratie. Huisvesting, goed onderwijs en werk zijn daarbij van essentieel belang voor de migrant. Van mensen die zich vestigen in Nederland verwachten wij dat zij het initiatief voor hun integratie zelf ter hand nemen, dat zij meedoen op de arbeidsmarkt en in het onderwijs. Het leren van de Nederlandse taal is de basis voor een goede integratie.
Wanneer de integratie hapert wordt binnen reguliere maatregelen en voorzieningen naar oplossingen gezocht. Specifieke subsidies voor de samenwerkingsverbanden van minderheden worden verder afgebouwd en de Wet overleg minderhedenbeleid wordt ingetrokken. Een voorstel tot wijziging van de Remigratiewet, waarmee geleidelijke afbouw van de regeling wordt voorzien, ligt ter behandeling in de Tweede Kamer.
De inburgering van nieuwe migranten, de dialoog tussen en met verschillende groepen in Nederland en de toegankelijkheid en effectiviteit van voorzieningen blijven onverminderd op de agenda staan. BZK zet zich in voor de aanpak van zaken die actief burgerschap in de weg staan, zoals discriminatie en uitsluiting. Dit geldt ook voor de aanpak van schadelijke praktijken zoals huwelijksdwang, waarbij mensen ernstig in hun zelfbeschikkingsrecht worden beperkt.