Toelichting

Het totaal van de mutatie 1e suppletoire begroting bedraagt ‒ € 3,2 miljoen bij de uitgaven en bij de verplichtingen € 6,5 miljoen. Hieronder worden de mutaties toegelicht.

Juridisch verplichte uitgaven

De juridisch verplichte uitgaven zijn bij stand 1e suppletoire begroting 2023 100%.

Inkomensoverdrachten

Ongevallenverzekering Caribisch Nederland

De begrotingsraming voor de ongevallenverzekering Caribisch Nederland is op basis van realisatiegegevens meerjarig naar boven bijgesteld. Voor 2023 leidt dit tot een mutatie van € 0,4 miljoen.

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

Uitvoering individuele plaatsing en steun (IPS)

Door de latere invoering van de regeling voor Individuele Plaatsing en Steun (IPS) zijn de verwachte uitgaven verschoven van 2022-2025 naar 2023-2026. Via de eindejaarsmarge wordt het budget (€ 6,2 miljoen) uit 2022 opnieuw beschikbaar gesteld in 2023. Met een kasschuif van € 9,7 miljoen vanuit 2023 wordt het budget voor 2024 t/m 2026 in het juiste kasritme geplaatst.

Toelichting

Het totaal van de mutaties 1e suppletoire begroting bedraagt minus € 94,7 miljoen bij de uitgaven en bij de verplichtingen. Hieronder worden de mutaties toegelicht.

Inkomensoverdrachten

1. WAO

• – Op basis van de januarinota van het UWV zijn de uitgaven voor 2023 € 17 miljoen neerwaarts bijgesteld. Voor het grootste deel komt dit door een lager aantal uitkeringen dan verwacht. Ook komt de gemiddelde uitkering iets lager uit dan eerder verwacht. Deze mutaties werken meerjarig door, maar nemen jaarlijks wel geleidelijk af omdat het aantal mensen met een WAO-uitkering afneemt.

• – Het effect van de minimumloonsverhoging per 1 januari 2023 op de WAO is herijkt en overgeboekt van het nominaalartikel van de WAO naar het beleidsartikel. Dit zorgt voor een opwaartse mutatie op het beleidsartikel van € 238 miljoen in 2023 aflopend tot een bijstelling van € 157 miljoen in 2027. Gelijktijdig wordt dezelfde reeks afgeboekt van het nominaalartikel.

2. IVA

• – Op basis van de januarinota van het UWV zijn de uitgaven voor 2023 € 15,0 miljoen neerwaarts bijgesteld. Voor het grootste deel komt dit door een lager aantal uitkeringen dan verwacht. De instroom komt iets lager uit en de uitstroom ligt wat hoger. De meevaller treedt ook in later jaren op, maar wordt na 2025 wel iets kleiner.

• – Als onderdeel van het arbeidsmarktpakket wordt het wetsvoorstel ‘RIV-toets UWV door arbeidsdeskundigen’ ingetrokken. Het wetsvoorstel zou leiden tot een (iets) hogere instroom in de IVA met als gevolg hogere uitkeringslasten. Dit was al verwerkt op de SZW-begroting. Doordat het voorstel nu wordt ingetrokken levert dit een besparing op voor de SZW-begroting, van € 1,1 miljoen in 2023 oplopend tot € 5,6 miljoen in 2027.

• – Om een hardheid omtrent de verwerking van loonloze tijdvakken in de WIA dagloonsystematiek op te lossen, wordt een maatregel nader uitgewerkt en vervolgens vanaf 2024 ingevoerd (zie ook bij de WGA). De gemiddelde IVA-uitkering neemt hierdoor toe. De uitkeringslasten stijgen met € 1,3 miljoen in 2024 oplopend tot € 8,5 miljoen in 2027.

• – Het effect van de minimumloonsverhoging per 1 januari 2023 op de IVA is herijkt en overgeboekt van het nominaalartikel van de IVA naar het beleidsartikel. Dit zorgt voor een opwaartse mutatie op het beleidsartikel van € 337 miljoen in 2023 aflopend tot een bijstelling van € 244 miljoen in 2027. Gelijktijdig wordt dezelfde reeks afgeboekt van het nominaalartikel.

3. WGA

• – Op basis van de januarinota van het UWV zijn de uitgaven voor 2023 € 138 miljoen neerwaarts bijgesteld. Het aantal uitkeringen in 2022 kwam lager uit, dit werkt door in 2023 en verder. De voornaamste oorzaak is een hogere uitstroom, dit heeft deels een technische oorzaak (beëindigde voorschotten kwamen administratief niet in de uitstroom terecht).

• – Het effect van de minimumloonsverhoging per 1 januari 2023 op de WGA is herijkt en overgeboekt van het nominaalartikel van de WGA naar het beleidsartikel. Dit zorgt voor een opwaartse mutatie op het beleidsartikel van € 341 miljoen in 2023 aflopend tot een bijstelling van € 263 miljoen in 2027. Gelijktijdig wordt dezelfde reeks afgeboekt van het nominaalartikel.

• – Om de mismatch bij sociaal medisch beoordelen te verkleinen wordt de WIA- claimbeoordeling van 60-plussers tijdelijk op een andere manier en door andere professionals dan de verzekeringsarts uitgevoerd. Het streven is deze maatregel die loopt tot eind 2023 met één jaar te verlengen. Het definitieve besluit daarover wordt, mede op basis van de evaluatie van de maatregel die UWV op dit moment uitvoert, genomen. Omdat deze maatregel buitenwettelijk is, is de maatregel zo vormgegeven dat deze begunstigend uitvalt. Dit heeft als gevolg dat er tijdelijk meer en hogere WIA-uitkeringen (WGA 80-100) worden verstrekt. Dit leidt bij verlenging van de maatregel tot hogere uitkeringslasten van naar verwachting € 21 miljoen in 2024 oplopend tot € 57 miljoen in 2027.

• – Daarnaast wordt de tijdelijke maatregel ‘beoordelen op verdiensten’ op korte termijn nader uitgewerkt en ingevoerd. Met deze maatregel, die medio 2024 wordt ingevoerd, wordt de WIA-claimbeoordeling anders vormgegeven om de mismatch bij sociaal medisch beoordelen te verkleinen. Dit heeft als gevolg dat er tijdelijk meer en hogere WIA-uitkeringen worden versterkt. Dit leidt dit hogere uitkeringslasten van naar verwachting € 1,8 miljoen in 2025 oplopend tot € 9,1 miljoen in 2027.

• – Een aangepast WIA-criterium voor mensen die werken met loonkostensubsidie in de Participatiewet is nog niet van kracht geworden. Deze aanpassing loopt mee in de opdracht van de Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstelsel (OCTAS). Daarom is een besparingsverlies ingeboekt voor 2024 van € 0,5 miljoen, oplopend tot € 2,1 miljoen structureel vanaf 2026.

• – Om een hardheid omtrent de verwerking van loonloze tijdvakken in de WIA dagloonsystematiek op te lossen, wordt een maatregel nader uitgewerkt en vervolgens vanaf 2024 ingevoerd. Hiermee wordt voorkomen dat WIA-gerechtigden een lager dagloon (en daarmee lagere uitkering) ontvangen als in de WIA-referteperiode een «loonloos tijdvak» als gevolg van een WW-toekenning heeft plaatsgevonden. De gemiddelde WGA-uitkering neemt hierdoor toe. De uitkeringslasten stijgen met € 2,8 miljoen in 2024 oplopend tot € 17,8 miljoen in 2027. Met UWV wordt nog gesproken over de precieze uitwerking van deze maatregel.

• – De tijdelijke maatregel waarbij voorschotten niet teruggevorderd worden wanneer blijkt dat werknemers bij de claimbeoordeling geen recht op een WIA-uitkering hebben als dit niet verrekend kan worden met een andere uitkering, wordt verlengd met een jaar t/m 2024 (€ 4,1 miljoen). Het kwijtschelden van de terugvorderingen betreft buitenwettelijk begunstigend beleid.

• – Als onderdeel van het arbeidsmarktpakket wordt het wetsvoorstel ‘RIV-toets UWV door arbeidsdeskundigen’ ingetrokken. Het wetsvoorstel zou leiden tot een (iets) hogere instroom in de WGA met als gevolg hogere uitkeringslasten. Dit was al verwerkt op de SZW-begroting. Doordat het voorstel nu wordt ingetrokken levert dit een besparing op voor de SZW-begroting, van € 3,4 miljoen in 2023 oplopend tot € 16,9 miljoen in 2027.

4. WAZ

• – Op basis van de januarinota van het UWV zijn de uitgaven voor 2023 en verder naar boven bijgesteld met € 0,1 miljoen.

5. WGA ERD

• 1. Op basis van de januarinota van het UWV zijn de uitgaven voor 2023 en verder naar beneden bijgesteld (€ 8,3 miljoen per jaar). De voornaamste oorzaak hiervoor is dat het aandeel eigenrisicodragers voor de WGA is afgenomen ten opzichte van de ontwerpbegroting. Dit is meerjarig doorgetrokken.

• 2. Het effect van de minimumloonsverhoging per 1 januari 2023 op de WGA eigen risicodragers is herijkt en overgeboekt van het nominaalartikel van de WGA eigenrisicodragers naar het beleidsartikel. Dit zorgt voor een opwaartse mutatie op het beleidsartikel van € 37,0 miljoen in 2023 aflopend tot een bijstelling van € 30,0 miljoen in 2027. Gelijktijdig wordt dezelfde reeks afgeboekt van het nominaalartikel.

Bijdrage aan zbo's en rwt's

Re-integratie WIA/WAO/WAZ/ZW/WW

• – Op basis van verwachtingen van het UWV is het re-integratiebudget incidenteel voor 2023 (€ 2,5 miljoen) en 2024 (€ 3,6 miljoen) naar beneden bijgesteld.

Nominaal

• – Het effect van de minimumloonsverhoging per 1 januari 2023 op de AO-regelingen is herijkt en overgeboekt van de nominaalartikelen naar de beleidsartikelen. Dit zorgt voor een neerwaartse mutatie op de nominaalartikelen. Gelijktijdig worden dezelfde reeksen opgeboekt op het beleidsartikel.

• – Daarnaast zijn er mutaties in de nominale ontwikkeling als gevolg van de bovenstaande mutaties van de uitgaven (grondslag) en als gevolg van aanpassing van de indexatiepercentages van lonen en prijzen.

• – De per saldo neerwaartse bijstelling van de nominale ontwikkeling bedraagt € 846,9 miljoen in 2023.