Een goede volksgezondheid, waarbij mensen zo min mogelijk blootstaan aan bedreigingen van hun gezondheid én zij in gezondheid leven.
1981 | 2005 | 2010 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1. Absolute levensverwachting in jaren: | ||||||||||
- mannen | 72,7 | 77,2 | 78,8 | 79,9 | 80,1 | 80,2 | 80,5 | 79,7 | 79,7 | 80,1 |
- vrouwen | 79,3 | 81,6 | 82,7 | 83,1 | 83,3 | 83,3 | 83,6 | 83,1 | 83,0 | 83,1 |
2. Waarvan jaren in goed ervaren gezondheid: | ||||||||||
- mannen | 59,9 | 62,5 | 63,9 | 64,9 | 65,0 | 64,2 | 64,8 | 66,4 | 65,4 | |
- vrouwen | 62,4 | 61,8 | 63,0 | 63,3 | 63,8 | 62,7 | 63,2 | 65,8 | 65,1 |
Een belangrijke beleidsopgave voor de minister is het beschermen en bevorderen van de gezondheid van burgers. Mensen zijn in eerste instantie echter wel zelf verantwoordelijk voor hun gezondheid en dienen zichzelf – indien mogelijk – te beschermen tegen gezondheidsrisico’s.
De minister vervult de volgende rollen:
Stimuleren: van het maken van gezonde keuzes, van de beschikbaarheid van betrouwbare informatie over gezonde keuzes, en van een gezonder aanbod van voeding.
Financieren: van (bevolkings-)onderzoeken/screeningen, van diverse nationale programma’s, projecten en organisaties die zich bezig houden met de bescherming en bevordering van de gezondheid van burgers en preventie van ziekten.
Regisseren: het opstellen van wettelijke kaders om op verschillende manieren burgers te beschermen tegen gezondheidsrisico’s.
Aanpassingen Rijksvaccinatieprogramma schemaDoor veranderingen in de circulatie van infectieziekten waartegen het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) beschermt, of nieuwe inzichten in de optimale werking van de vaccinaties, is het nodig om het schema van het RVP af en toe te evalueren, zodat het optimale bescherming biedt. Op advies van de Gezondheidsraad zijn in 2023 vier wijzigingen doorgevoerd in de leeftijd waarop vaccinaties in het RVP aangeboden worden (Kamerstukken II 2021/22, 32793 nr. 634, bijlage p.25). Deze wijzigingen worden geëffectueerd vanaf 2024.Tweede Termijn Structureel Echoscopisch Onderzoek (TTSEO)Het Zorginstituut heeft aangegeven dat prenatale screening zonder medische indicatie niet binnen de Zvw past. Vanaf 1 januari 2024 zal de Tweede Termijn Structureel Echoscopisch Onderzoek (TTSEO) ofwel de 20-wekenecho worden bekostigd via de Rijksbegroting. De financiering van de TTSEO zal gaan lopen via het landelijke programma prenatale screening.
Verbreding inzet zelfafnameset Vanaf 2024 zal de zelfafnameset (ZAS) actief worden toegestuurd aan de doelgroep van het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Dit verlaagt de drempel voor deelname en zal waarschijnlijk gaan leiden tot een hogere deelname.
2022 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Art. | Verplichtingen | 3.769.283 | 4.746.091 | 1.747.124 | 1.412.220 | 1.346.055 | 1.336.281 | 1.455.743 |
Uitgaven | 5.286.291 | 2.946.757 | 2.341.726 | 1.912.310 | 1.734.199 | 1.483.707 | 1.456.571 | |
1.10 | Gezondheidsbeleid | 562.906 | 931.338 | 925.060 | 851.294 | 716.772 | 525.029 | 508.441 |
Subsidies (regelingen) | 19.516 | 41.398 | 46.045 | 48.948 | 37.503 | 38.704 | 36.986 | |
(Lokaal) gezondheidsbeleid | 19.516 | 41.109 | 45.756 | 48.659 | 37.214 | 38.415 | 36.697 | |
Overige | 0 | 289 | 289 | 289 | 289 | 289 | 289 | |
Opdrachten | 3.484 | 13.658 | 12.750 | 12.568 | 10.740 | 10.834 | 10.834 | |
(Lokaal) gezondheidsbeleid | 3.484 | 13.658 | 12.750 | 12.568 | 10.740 | 10.834 | 10.834 | |
Bijdrage aan agentschappen | 141.420 | 176.200 | 188.333 | 176.917 | 165.937 | 165.383 | 169.887 | |
Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit | 111.528 | 135.493 | 132.182 | 134.445 | 138.029 | 141.236 | 145.740 | |
RIVM: Wettelijke taken en beleidsondersteuning zorgbreed | 29.657 | 38.054 | 52.256 | 39.001 | 27.062 | 23.301 | 23.301 | |
Overige | 235 | 2.653 | 3.895 | 3.471 | 846 | 846 | 846 | |
Bijdrage aan ZBO's/RWT's | 388.362 | 392.501 | 380.659 | 315.499 | 267.956 | 211.586 | 199.098 | |
ZonMw: Programmering | 388.362 | 392.501 | 380.659 | 315.499 | 267.956 | 211.586 | 199.098 | |
Bijdrage aan medeoverheden | 10.124 | 307.581 | 297.273 | 297.362 | 234.636 | 98.522 | 91.636 | |
Lokale aanpak | 10.124 | 314.612 | 297.125 | 297.214 | 234.488 | 98.374 | 91.488 | |
Overige | 0 | ‒ 7.031 | 148 | 148 | 148 | 148 | 148 | |
1.20 | Ziektepreventie | 4.546.347 | 1.813.485 | 1.225.088 | 866.201 | 858.479 | 798.366 | 787.818 |
Subsidies (regelingen) | 496.471 | 381.680 | 392.118 | 316.806 | 313.784 | 315.144 | 316.551 | |
Ziektepreventie | 234.164 | 81.279 | 89.411 | 12.518 | 9.970 | 10.218 | 10.218 | |
Bevolkingsonderzoeken | 184.479 | 165.288 | 165.288 | 165.288 | 165.288 | 165.288 | 165.288 | |
Vaccinaties | 77.828 | 106.639 | 77.108 | 78.266 | 75.588 | 75.899 | 76.299 | |
Opdrachten | 1.695.575 | 284.364 | 184.662 | 105.662 | 98.321 | 54.187 | 56.326 | |
Ziektepreventie | 1.695.433 | 260.794 | 146.322 | 61.807 | 54.031 | 7.031 | 7.031 | |
Pandemische paraatheid | 142 | 23.570 | 38.340 | 43.855 | 44.290 | 47.156 | 49.295 | |
Bijdrage aan agentschappen | 508.049 | 487.955 | 407.378 | 360.078 | 356.140 | 357.401 | 343.307 | |
RIVM: Opdrachtverlening aan kenniscentra | 337.199 | 280.791 | 154.637 | 115.644 | 117.798 | 118.184 | 106.084 | |
RIVM: Bevolkingsonderzoeken | 43.880 | 48.082 | 55.700 | 57.113 | 56.236 | 56.974 | 57.400 | |
RIVM: Vaccinaties | 126.970 | 128.158 | 117.375 | 119.499 | 116.256 | 117.789 | 118.769 | |
Pandemische paraatheid | 0 | 30.911 | 79.653 | 67.809 | 65.837 | 64.441 | 61.041 | |
Overige | 0 | 13 | 13 | 13 | 13 | 13 | 13 | |
Bijdrage aan ZBO's/RWT's | 529.113 | 117.757 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
LCCB | 529.113 | 117.757 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Bijdrage aan medeoverheden | 1.274.469 | 541.729 | 240.930 | 83.655 | 90.234 | 71.634 | 71.634 | |
Pandemische paraatheid | 0 | 59.542 | 93.392 | 83.626 | 90.205 | 71.605 | 71.605 | |
Overige | 1.274.469 | 482.187 | 147.538 | 29 | 29 | 29 | 29 | |
Garanties | 42.670 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Overige | 42.670 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
1.30 | Gezondheidsbevordering | 149.303 | 168.672 | 158.890 | 162.342 | 126.360 | 127.726 | 127.726 |
Subsidies (regelingen) | 85.175 | 86.911 | 78.534 | 81.439 | 56.825 | 57.837 | 57.837 | |
Preventie van schadelijk middelengebruik | 24.557 | 29.870 | 23.109 | 28.024 | 15.683 | 16.004 | 16.004 | |
Gezonde leefstijl en gezond gewicht | 30.776 | 26.218 | 26.929 | 25.485 | 15.087 | 15.783 | 15.783 | |
Letselpreventie | 6.783 | 6.821 | 5.587 | 4.916 | 4.917 | 4.916 | 4.916 | |
Bevordering van seksuele gezondheid | 22.106 | 20.573 | 19.499 | 19.604 | 19.862 | 19.859 | 19.859 | |
Overige | 953 | 3.429 | 3.410 | 3.410 | 1.276 | 1.275 | 1.275 | |
Opdrachten | 7.693 | 14.015 | 13.026 | 12.919 | 6.054 | 6.053 | 6.053 | |
Gezondheidsbevordering | 7.693 | 14.015 | 13.026 | 12.919 | 6.054 | 6.053 | 6.053 | |
Bijdrage aan agentschappen | 162 | 4.753 | 4.613 | 4.641 | 889 | 1.257 | 1.257 | |
Overige | 162 | 4.753 | 4.613 | 4.641 | 889 | 1.257 | 1.257 | |
Bijdrage aan ZBO's/RWT's | 0 | 174 | 206 | 839 | 839 | 839 | 839 | |
Overige | 0 | 174 | 206 | 839 | 839 | 839 | 839 | |
Bijdrage aan medeoverheden | 56.273 | 62.819 | 62.511 | 62.504 | 61.753 | 61.740 | 61.740 | |
Heroïnebehandeling op medisch voorschrift | 14.496 | 15.888 | 16.160 | 16.153 | 16.160 | 16.156 | 16.156 | |
Seksuele gezondheid | 41.777 | 46.931 | 46.351 | 46.351 | 45.593 | 45.584 | 45.584 | |
1.40 | Ethiek | 27.735 | 33.262 | 32.688 | 32.473 | 32.588 | 32.586 | 32.586 |
Subsidies (regelingen) | 25.425 | 30.230 | 29.715 | 29.500 | 29.615 | 29.613 | 29.613 | |
Abortusklinieken | 17.039 | 19.788 | 19.201 | 19.205 | 19.318 | 19.318 | 19.318 | |
Medische ethiek | 8.386 | 10.442 | 10.514 | 10.295 | 10.297 | 10.295 | 10.295 | |
Opdrachten | 57 | 440 | 381 | 381 | 381 | 381 | 381 | |
Medische ethiek | 57 | 440 | 381 | 381 | 381 | 381 | 381 | |
Bijdrage aan agentschappen | 2.253 | 2.592 | 2.592 | 2.592 | 2.592 | 2.592 | 2.592 | |
CIBG: Uitvoeringstaken medische ethiek | 2.253 | 2.592 | 2.592 | 2.592 | 2.592 | 2.592 | 2.592 | |
Ontvangsten | 485.260 | 88.221 | 39.018 | 39.018 | 39.018 | 39.018 | 39.018 |
Budgetflexibiliteit
SubsidiesHet beschikbare budget voor 2024 van € 551,9 miljoen is 100% juridisch verplicht. Het betreft de financiering van de aangegane verplichtingen op basis van de Kaderregeling subsidies OCW, SZW en VWS, de Beleidsregels subsidiëring regionale centra prenatale screening én de Subsidieregelingen Publieke Gezondheid, Abortusklinieken, Nadere Doodsoorzaak Kinderen (NODOK), en Kunstmatige inseminatie donorkinderen (KID).
Opdrachten Het budget voor 2024 van € 210,9 miljoen is 11,9% juridisch verplicht en 5,8% bestuurlijk gebonden. De beleidsmatig gereserveerde middelen zijn onder andere bedoeld voor Kansrijke Start, Mentale Gezondheid, Valpreventie, Preventieakkoord, Pandemische Paraatheid en COVID-uitgaven.
Bijdragen aan agentschappenDit betreft de financiering van de opdrachtverlening voor 2024 aan het RIVM, de NVWA en het CIBG. Op basis van het offertetraject en beleidsmatige afspraken is het budget 2024 van € 602,9 miljoen voor 88,3% juridisch verplicht en voor 8,2% bestuurlijk geebonden. De beleidsmatig gereserveerde middelen zijn onder andere bedoeld voor Aanpassingen Rijksvaccinatieprogramma schema, meerkosten verbeterd Pneumokokkenvaccins voor kinderen, Preventieakkoord, Mentale Gezondheid, Valpreventie., Pandemische Paraatheid
Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s Dit betreft de financiering van projecten en onderzoek op het gebied van gezondheid, preventie en zorg via ZonMw en de Afgifte van Schengenverklaringen via het Centraal Administratie Kantoor (CAK). Het budget voor 2024 van € 380,9 miljoen is voor 91,5% juridisch verplichten voor 3,4% bestuurlijk gebonden. De beleidsmatige gereserveerd middelen zijn bedoeld voor de voortzetting van lopende programma;s,
Bijdragen aan medeoverheden Dit betreft de middelen voor de uitvoering van de Regelingen Specifieke uitkering sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis 2023-2026 (Brede SPUK), Heroïneverstrekking door gemeenten op medisch voorschrift, Aanvullende Seksuele Gezondheid, PrEP én de bijdrage aan het College voor de Toelating van Gewasbeschermingsmiddelen en Biociden (CTGB). Het budget voor 2024 van € 600,7 miljoen is voor 65,7% juridisch verplicht. De beleidsmatige gereserveerd middelen betreffen COVID-uitgaven.
2024 | |
---|---|
juridisch verplicht | 78% |
bestuurlijk gebonden | 3% |
beleidsmatig gereserveerd | 19% |
nog niet ingevuld/vrij te besteden | 0% |
1. Gezondheidsbeleid
Subsidies
(Lokaal) gezondheidsbeleid
In 2024 geven wij verder uitwerking aan de voornemens die zijn opgenomen in de Landelijke Nota Gezondheidsbeleid 2020-2024 (Kamerstukken II 2019/20, 32793, nr. 481). De Landelijke Nota Gezondheidsbeleid, die vanuit de Wet publieke gezondheid (Wpg) iedere vier jaar wordt opgesteld, beschrijft de landelijke prioriteiten op het gebied van publieke gezondheid en is richtinggevend voor het lokale gezondheidsbeleid van gemeenten.
Alles is gezondheid ....Het programma Alles is Gezondheid stimuleert samenwerking tussen bedrijfsleven, burgerinitiatieven, maatschappelijke organisaties en politiek. Deze partijen werken met elkaar samen vanuit hun eigen invalshoek, maar pogen hetzelfde doel, namelijk de samenleving vitaler maken, te bereiken. Via het programmabureau worden maatschappelijke initiatieven gestimuleerd die bijdragen aan een gezonder Nederland en aansluiten bij de gestelde doelen in het Nationaal Programma Preventie. Netwerkvorming en kennisdeling worden daarbij benut om het bereik en de impact van initiatieven te vergroten. Er wordt ingezet op het activeren en borgen van domeinoverstijgende samenwerkingsverbanden en het aanjagen en ondersteunen van wijken en regio’s. Zij werken daarbij vanuit het gedachtegoed van positieve gezondheid, dat een belangrijke plek heeft gekregen binnen het programma. Het institute for Positive Health (iPH) is samengegaan met Alles is Gezondheid. Het toepassen en doorontwikkelen van het gedachtegoed gaat onder die noemer verder. Hiervoor is € 3,0 miljoen beschikbaar.
Bevordering van kwaliteit en toegankelijkheid van zorgDe Stichting Pharos ontvangt als kennis- en adviescentrum subsidie voor het stimuleren van de toepassing van kennis in de praktijk om de kwaliteit en effectiviteit van de zorg voor migranten en mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden te verbeteren. Het gaat daarbij om mensen die minder vaardig zijn in het verkrijgen, begrijpen en gebruiken van informatie over (hun) gezondheid bij het nemen van gezondheidsgerelateerde beslissingen. Verder worden gemeenten geactiveerd om lokale gezondheidsachterstanden structureel aan te pakken. Vanuit de Stichting Pharos en platform 31 wordt kennis van werkzame interventies, goede voorbeelden en ervaringen samengebracht en gedeeld. Hiervoor is € 5,6 miljoen beschikbaar.
Forenschische geneeskundeVoor de financiering van de opleiding voor forensische artsen is in 2024 € 5,9 miljoen beschikbaar. Dit is inclusief de uitbreiding van de opleiding als gevolg van een acuut tekort aan forensisch artsen. De komende jaren wordt de opleiding verder uitgebreid. Hiernaast is € 0,5 miljoen beschikbaar om het toezichthouden op de lijkschouw zoals deze uitgevoerd wordt door gemeentelijk lijkschouwers en behandelend artsen, wettelijk te borgen.
SuïcidepreventieVoor suïcidepreventie is in 2024 € 17,1 miljoen beschikbaar. Hiervan is € 12,1 miljoen beschikbaar voor activiteiten op het terrein van hulpverlening, onderzoek, opleiding en communicatie. Hiernaast is in 2024 € 5,0 miljoen beschikbaar voor de uitvoering van de doelstellingen en activiteiten van de derde landelijke agenda suïcidepreventie (2021-2025).
LifelinesHet doel van Lifelines is om mensen in de toekomst gezonder oud te laten worden. Dit proberen we te bereiken door van een grote groep deelnemers allerlei gegevens en lichaamsmaterialen zoals urine, bloed en haar te verzamelen en dit beschikbaar te stellen aan onderzoekers. Hiervoor is € 3,5 miljoen beschikbaar.
ValpreventieEr vindt onderzoek plaats naar de mogelijkheden die innovatie en technologie kunnen bieden om de maatregel valpreventie te implementeren. Daarnaast zijn er middelen beschikbaar voor de uitvoering van het programma valpreventie. Het gaat hierbij om het organiseren van bijeenkomsten, deskundigheidsbevordering en het toegankelijk maken van bestaand materiaal. Het kennisinstituut VeiligheidNL ondersteunt hierbij. Hiervoor is € 2,6 miljoen beschikbaar.
JeugdgezondheidszorgHet Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ) ontvangt subsidie voor activiteiten gericht op het ondersteunen van de JGZ-organisaties en de professionals bij het invoeren van vernieuwingen en verbeteringen in de praktijk. Hiervoor is € 1,8 miljoen beschikbaar.
Mentale gezondheidOm de mentale weerbaarheid bij alle in Nederland verblijvende personen te versterken, en om de maatschappelijke kosten en sociale impact van mentale gezondheidsklachten te verminderen is € 3,5 miljoen beschikbaar.
Voor de overige subsidieactiviteiten (onder andere depressiepreventie en nader onderzoek naar de doodsoorzaak van kinderen) is € 2,3 miljoen beschikbaar.
Opdrachten
(Lokaal) gezondheidsbeleid
Vervolgaanpak actieprogramma Kansrijke Start 2022-2025Met het programma Kansrijke Start willen we ervoor zorgen dat kinderen een stevige basis krijgen tijdens de cruciale eerste 1.000 dagen van het leven. De vervolgaanpak Kansrijke Start zet in op het versterken, uitbouwen en het structureel verankeren van de lokale Kansrijke Start aanpak. Hiervoor is € 7,0 miljoen beschikbaar.
Voor de overige opdrachten (onder andere Mentale gezondheid, Valpreventie, Product- en Voedselveilighied en Gezonde leefomgeving) is € 5,8 miljoen beschikbaar.
Bijdragen aan agentschappen
Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit
De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) is opdrachtgever van het agentschap Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) voor de VWS-domeinen. De NVWA heeft als toezichthouder een centrale rol bij het bewaken van de veiligheid van voedsel- en consumentenproducten op grond van wettelijke normen. Ook hebben zij toezichtstaken voor de handhaving van de Drank- en Horecawet en de Tabaks- en rookwarenwet.
Door de toevoeging van regeerakkoordmiddelen voor versterking van de NVWA is voor deze taken in 2024 in totaal circa € 131 miljoen beschikbaar.
RIVM: wettelijke taken en beleidsondersteuning zorgbreed
Het RIVM heeft de wettelijke taak periodiek te rapporteren over de toestand en de toekomstige ontwikkeling van de volksgezondheid. Het RIVM vormt tevens samen met een zevental kennisinstellingen een consortium, dat verantwoordelijk is voor de Staat van Volksgezondheid en Zorg. De Staat van Volksgezondheid en Zorg bevat kerncijfers voor het zorgbeleid. Via deze webportal worden actuele en eenduidige cijfers beschikbaar gesteld over de domeinen van het ministerie van VWS. De kerncijfers , zoals opgenomen in de Staat, vormen een belangrijke basis voor de VWS-monitor. Verder voert het RIVM opdrachten uit op terrein van sport, geneesmiddelen en medische technologie en risicoschatting en beoordeling voor beleid. In totaal is voor het RIVM voor deze taken in 2024 € 31,3 miljoen beschikbaar.Voor COVID-onderzoek, monitoring en surveillance ls € 21 miljoen beschikbaar.
Overige (Gezondheidsbescherming Algemeen en Voedselveiligheid)
Deze middelen worden voornamelijk ingezet voor de financiering van het RIVM op het gebied van voedselveiligheid.
De voortgang van de aanpak om voedselinfecties te voorkomen, wordt door het RIVM gemonitord via de vaststelling van zogenoemde DALYs (disability adjusted life year). In onderstaande tabel is weergegeven hoe het aantal verloren levensjaren door voedselinfecties, veroorzaakt door de verschillende pathogenen, zich ontwikkelt.
Micro-organismen¹ | Aantal verloren gezonde levensjaren (DALY=Disability Adjusted Life Year)² | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2014 | 2015 | 2016 | 2017³ | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | |
Campylobacter | 1.869 | 1.691 | 1.501 | 1.291 | 1.345 | 1.387 | 1.268 | 1.400 |
STEC O157 | 61 | 61 | 61 | 61 | 61 | 61 | 60 | 61 |
L. monocytogenes | 191 | 165 | 310 | 191 | 181 | 126 | 145 | 410 |
Salmonella | 649 | 643 | 757 | 675 | 617 | 600 | 393 | 470 |
B. cereus toxine | 28 | 28 | 28 | 29 | 29 | 29 | 29 | 29 |
C. perfringens toxine | 177 | 177 | 177 | 178 | 179 | 180 | 180 | 180 |
S. aureus toxine | 193 | 192 | 192 | 192 | 193 | 193 | 190 | 190 |
Hepatitis-A virus | 6 | 5 | 5 | 6 | 8 | 8 | 6 | 10 |
Hepatitis-E virus | 3 | 3 | 3 | 70 | 71 | 63 | 54 | 43 |
Norovirus | 285 | 301 | 375 | 269 | 324 | 308 | 141 | 240 |
Rotavirus | 78 | 165 | 88 | 143 | 154 | 145 | 51 | 120 |
Cryptosporidium spp. | 11 | 19 | 22 | 14 | 19 | 15 | 4 | 7 |
Giardia spp. | 29 | 29 | 29 | 29 | 28 | 29 | 7 | 13 |
T. gondii | 1.088 | 1.063 | 1.062 | 1.062 | 1.064 | 1.042 | 1.061 | 1.100 |
Totaal | 4.668 | 4.542 | 4.609 | 4.209 | 4.270 | 4.186 | 3.587 | 4.273 |
De getallen over 2012 t/m 2015 zijn enigszins afwijkend van de getallen die in eerdere begrotingen zijn gerapporteerd dit vanwege: a) nieuwere incidentie schattingen voor hepatitis-E virus, Cryptosporidium spp. and Giaria spp.; en b) noodzakelijke modelaanpassingen (zoals m.n. het gebruik van nieuwe “disability weights” afkomstig uit een recente Europeese studie waarbij : >30,000 mensen waren betrokken (Bron: Haagsma et al. 2015; Popul Health Metr.)). Meer details zijn te vinden in . Deze noodzakelijke modelaanpassingen hebben er toe geleid dat de ranking veranderd is ten opzichte van vroegere berekeningen.
Het gemelde getal voor het jaar 2017 wijkt af van het eerder genoemde getal in het beleidsverslag 2021. Het getal is aangepast naar de meest recente RIVM bijgewerkte attributie inschattingen, die het resultaat zijn van de toepassing van een aangescherpte methodologie. Dit geldt ook uiteraard voor het kengetal voor het jaar 2021.
Bijdragen aan ZBO's/RWT's
ZonMw: Uitvoeren van projecten en onderzoekZonMw is een intermediaire organisatie die op programmatische wijze projecten en onderzoek op het gebied van gezondheid, preventie en zorg laat uitvoeren. ZonMw bewaakt daarbij de kwaliteit, relevantie en samenhang. In onderstaande tabel zijn de activiteiten uitgesplitst naar de verschillende beleidsterreinen waarop de programma’s bij ZonMw betrekking hebben.
2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | |
---|---|---|---|---|---|
Totaal ZonMw | 380,7 | 315,5 | 268,0 | 211,6 | 199,1 |
Artikel 1 Volksgezondheid: onder andere programma's Preventie, Infectieziektebestrijding, Onbedoelde zwangerschap en kwetsbaar (jong) ouderschap, Gezondheidsonderzoek bij Rampen, Data en Veerkracht, Pluripotent stamcelonderzoek, ME/CVS, Onderwerp Programmavoorstel Antimicrobiele resistentie, Pandemische paraatheid, Gezondheidseffecten Microplastics en COVID-19 Onderzoek | 66,1 | 49,0 | 34,5 | 33,2 | 33,6 |
Artikel 2 Curatieve zorg: onder andere programma's Doelmatigheidsonderzoek, Goed Gebruik Geneesmiddelen, Grip op Onbegrip, Zwangerschap en geboorte, Expertisefunctie Zintuigelijk Gehandicapten, Kwaliteitsrichtlijnen wijkverpleging, Kwaliteitsgelden, Topspecialistische Zorg en Onderzoek, Goed Gebruik Hulpmiddelenzorg, Zorgevaluatie en gepast gebruik, Oncode Institute Kennisprogramma huisartsgeneeskunde, Paramedische zorg, Passende Zorg, Citrienfonds, Versnellers in de GGz, Leefstijl in de Zorg, PharmaNL - Shared Infrastructuur en Onderzoeksprogramma GGz | 211,7 | 179,9 | 165,1 | 130,8 | 126,3 |
Artikel 3 Maatschappelijke ondersteuning en langdurige zorg: onder andere programma's Palliantie II, Onderzoeksprogramma Dementie, Academische werkplaatsen ter versterking kennisinfrastructuur langdurige zorg, Academische werkplaatsen Verstandelijke beperking, Gewoon bijzonder, Kenniscentra voor Specifieke doelgroepen, Nationaal Programma Hoofdzaken én Programma partnerschap THCS | 56,3 | 48,2 | 35,7 | 32,9 | 33,0 |
Artikel 4 Zorgbreed beleid: Juiste zorg op de juiste plek, , Actieonderzoek innovatieve zorg én Voor elkaar! | 3,2 | 0,9 | 0,0 | 0,0 | 0,1 |
Artikel 5 Jeugd: onder andere programma's Wat werkt voor de jeugd, Geweld hoort nergens thuis en Regionale Kenniswerkplaatsen Jeugd | 5,2 | 4,2 | 3,6 | 3,7 | 4,8 |
Artikel 6 Sport en bewegen: onder andere programma's Sportinnovator, Missiegredreven onderzoek en innovatie sport en bewegen en Kennis- én implementatie-impuls bewegen in het dagelijks leven | 8,8 | 8,0 | 8,2 | 2,3 | 0,4 |
Andere ministeries: onder andere programma's Maatschappeljike diensttijd (OCW), Meer Kennis met Minder Dieren (LNV), Verbetering kwaliteit poortwachtersproces (SZW), Vakkundig aan het Werk (SZW) en Mentale vitaliteit van werkenden (SZW), Verbetering re-integratie 2e spoor (SZW) én Grip op Onbegrip (JenV) | 29,3 | 25,2 | 20,8 | 8,7 | 1,0 |
Bijdragen aan medeoverheden
Lokale aanpakDit betreft de middelen voor de uitvoering van de Regeling specifieke uitkering sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis 2023-2026. De Brede SPUK-regeling is voor alle gemeenten in werking gesteld om diverse afspraken uit te kunnen voeren. Deze afspraken zijn vastgelegd in het Hoofdlijnen Sportakkoord II, het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het Preventieakkoord. Hiervoor is circa € 297,1 miljoen beschikbaar.
2. Ziektepreventie
2005 | 2010 | 2015 | 2020 | 2021 | 2022 | |
---|---|---|---|---|---|---|
Percentage deelname aan Rijksvaccinatieprogramma | 95,8% | 95,0% | 94,8% | 90,8% | 91,3% | 90,1%1 |
Percentage deelname aan Nationaal Programma Grieppreventie | 76,9% | 68,9% | 50,1% | 53,7% | 58,3% | n.n.b.2 |
Percentage deelname aan Bevolkingsonderzoek borstkanker | 81,7% | 80,7% | 77,6% | 70,4% | 72,5% | n.n.b.3 |
Percentage deelname aan Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker | 65,5% | 64,3% | 64,4% | 49,7% | 54,8% | n.n.b.4 |
Percentage deelname aan Bevolkingsonderzoek darmkanker | ‒ | ‒ | 73,0% | 71,6% | 70,6% | n.n.b.5 |
Percentage deelname aan hielprik | 99,6% | 99,7% | 99,3% | 99,4% | 99,2% | n.n.b.6 |
Percentage deelname aan NIPT | ‒ | ‒ | ‒ | 52,0% | 55,1% | n.n.b.7 |
Percentage deelname aan structureel echoscopisch onderzoek (SEO; 20 weken echo) | ‒ | ‒ | 82,5% | 86,4% | 85,7% | n.n.b.8 |
Percentage deelname aan bloedonderzoek bij zwangere vrouwen (PSIE) | ‒ | 100% | 100% | 100% | n.n.b. | n.n.b.9 |
Dit betreft het percentage kinderen geboren in 2018 dat alle vaccinaties volgens het RVP-schema toegediend heeft gekregen vóór het bereiken van de leeftijd van 2 jaar.
Dit kerncijfer betreft het percentage gevaccineerde personen in de groep patiënten die conform het advies van de Gezondheidsraad in aanmerking komen voor vaccinatie tegen influenza.
Dit kerncijfer betreft het percentage vrouwen uit de doelgroep, dat deelneemt aan het bevolkingsonderzoek borstkanker. De doelgroep van het bevolkingsonderzoek bestaat uit vrouwen van 50 tot 75 jaar.
Dit kerncijfer betreft het percentage vrouwen uit de doelgroep, dat deelneemt aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. De doelgroep van dit bevolkingsonderzoek bestaat uit 30-60 jarige vrouwen.
Dit kerncijfer betreft het percentage personen dat deelneemt aan het bevolkingsonderzoek dikke darmkanker.
De cijfers uit bovenstaande tabel geven een goede indicatie van de ontwikkelingen op de beleidsterreinen met dien verstande dat de nadruk op geïnformeerde keuze voor deelname ligt en niet op een zo hoog mogelijk percentage. Hierbij moet in acht worden genomen dat de beschermingsgraad in de praktijk hoger ligt voor bijvoorbeeld het Rijksvaccinatieprogramma dan het met het deelnamepercentage weergegeven cijfer door bijvoorbeeld de groepsimmuniteit.
Subsidies
ZiektepreventieVWS zorgt op het terrein van de ziektepreventie en subsidies (€ 21,2 miljoen) voor een goede bescherming tegen infectieziekten, preventie van chronische ziekten door onder andere te zorgen voor:
– Een goede landelijke structuur om bekende en onbekende infectieziektedreigingen inclusief zoönosen en vectorgebonden (o.a. teken, invasieve exotische muggen) aandoeningen snel te kunnen signaleren en bestrijden.
– Het internationaal uitwisselen van informatie en afstemmen van voorbereidings- en bestrijdingsmaatregelen.
– Subsidiëring van het Nederlands Lymeziekte-expertisecentrum dat zich inzet om de preventie, diagnostiek en behandeling van de ziekte van Lyme te verbeteren, waarbij alle betrokken partijen hun eigen inbreng leveren.
– Subsidiëring van de stichting Q-support om patiënten, die na de Q- koorts epidemie te maken hebben met langdurige klachten, te ondersteunen, te adviseren en te begeleiden.
– Financiering van Lareb, het Nederlandse meld- en kenniscentrum voor bijwerkingen van geneesmiddelen, waaronder vaccins.
– Financiering van de stichting Q-support voor de nazorg van COVID-19 patiënten (C-support).
– Financiering van het Nationale huidfonds voor de uitvoering van een campagne Huidkankerpreventie.
COVID-19
Voor de GGD-GHOR is € 58,8 miljoen beschikbaar voor de landelijke coördinatie van activiteiten van de GGD’en en landelijke faciliteiten voor de informatievoorziening. Daarnaast is voor de selectie en het uitnodigen van risicogroepen door ziekenhuizen in 2024 € 4 miljoen beschikbaar.
BevolkingsonderzoekenOnder dit instrument vallen:
(1) het financieren, bewaken en verbeteren van de kwaliteit van de landelijke bevolkingsonderzoeken naar borstkanker, baarmoederhalskanker en darmkanker;
(2) het financieren van de Regionale centra prenatale screening;
(3) het financieren van de niet-invasieve prenatale test (NIPT);
(4) het financieren van de 13-weken én de 20-weken echo.
In totaal gaat het hierbij om circa € 225 miljoen.
VaccinatiesMet het Nationaal Programma Grieppreventie worden kwetsbare groepen (alle 60-plussers en mensen onder de 60 jaar met een risico-indicatie, zoals longziekten, hart- of nieraandoeningen en diabetes mellitus) beschermd tegen (de ernstige gevolgen van) griep. Tevens worden 60-plussers vanaf 2020 gevaccineerd tegen pneunomokokken (Kamerstukken II 2018/19, 32793, nr. 331).
Opdrachten
Pandemische paraatheidWe werken aan een toekomstige pandemische paraatheid op een ‘nieuw en toekomstbestendig’ niveau. Voor 2023 en voor de jaren erna zijn bij de Voorjaarsnota 2023 structureel aanvullende middelen beschikbaar gekomen ter verdere versterking van de pandemische paraatheid. De middelen hiervoor zijn opgenomen in dit beleidsartikel voor de versterkte publieke gezondheid, en de beleidsartikelen 2, 3, 4 en 9 voor goed voorbereide zorg en versterkte leveringszekerheid. Voor de versterkte publieke gezondheidszorg en infectieziektebestrijding is bij de Voorjaarsnota 2022, Miljoenennota 2022 en Voorjaarsnota 2023 in totaal € 57 miljoen aan dit beleidsartikel toegevoegd. De middelen worden aangewend voor het creëren van opleidingsplekken voor IZB artsen, versterking IV/ICT, Therapieontwikkeling, Kennisprogrammering, internationale aansluiting van het RIVM en voor een bijdrage aan Coalition for Epidemic Preparedness.
COVID-19
Naar aanleiding van de COVID-19 pandemie is voor een strategische onderzoeksagenda € 3,1 miljoen beschikbaar ten behoeve van kennis over de vaccinatiestrategie en de effectiviteit op termijn van het (herhaaldelijk) vaccineren evenals de invloed van gedragsaspecten. Daarnaast zijn middelen beschikbaar voor het verzamelen van volledige en kwalitatief hoogwaardige data voor vroegtijdige signalering van trends (€ 3,5 miljoen) en voor de digitale informatievoorziening richting het publiek (€ 2,4 miljoen). In 2024 wordt het online informatievoorzieningslandschap verder vereenvoudigd en mogelijk afgebouwd, naar mate de ontwikkeling van COVID-19. Verder is in 2024 voor de aanschaf van vaccins € 52 miljoen beschikbaar en circa € 37 miljoen gereserveerd voor doorlopende (en aflopende) contracten in het kader van testen.
Bijdrage aan agentschappen
RIVM: Opdrachtverlening aan kenniscentra
Het RIVM stelt zich tot doel om de gezondheid van de Nederlandse bevolking te beschermen en te bevorderen. Het RIVM doet dit door middel van het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek, advisering op het terrein van volksgezondheid en het voeren van de regie op diverse terreinen van de publieke gezondheid. Binnen het RIVM zijn hiertoe verschillende centra actief, zoals:
– Het Centrum Infectieziektebestrijding (CIb) ontvangt financiële middelen voor het vervullen van zijn taken ten aanzien van de preventie en bestrijding van infectieziekten. Daarbij is specifiek aandacht voor antimicrobiële resistentie, het bevorderen van seksuele gezondheid door de ondersteuning van professionals bij een goede uitvoering en taken op het gebied van vaccinologie.
– Het Centrum voor Bevolkingsonderzoek (CvB) ontvangt financiële middelen voor het uitvoeren van zijn coördinerende taken gericht op de voorlichting over bevolkingsonderzoeken, het Nationaal Programma Grieppreventie en pre- en neonatale screeningen en de kwaliteit van de uitvoering en monitoring ervan. Mensen die tot de betreffende doelgroep behoren, kunnen vrijwillig aan de bevolkingsonderzoeken deelnemen.
– Het Centrum Gezondheid en Milieu (CGM) ontvangt financiële middelen om het ministerie van VWS en de regio’s bij te staan met gezondheidskundige advisering, advisering over het uitvoeren van gezondheidsonderzoek, risicoanalyses over mogelijke gezondheidseffecten en over psychosociale nazorg. Vragen over gezondheid en veiligheid in relatie tot milieu en het voorkomen van incidenten en rampen komen samen bij het CGM. Het CGM is erop gericht deze kennis waar nodig te ontwikkelen, te borgen en te ontsluiten voor professionals en bestuurders.
– De Dienst Vaccinatievoorzieningen en Preventieprogramma’s (DVP) zorgt ervoor dat er voldoende goede en betaalbare vaccins, antisera en slecht verkrijgbare medicijnen beschikbaar zijn voor het Rijksvaccinatieprogramma (RVP), het Nationaal Programma Grieppreventie (NPG) en calamiteiten. Daarnaast zijn hier de kosten voor de uitvoering van de Rotavirusvaccinatie ondergebracht.
– Het Centrum Gezond Leven (CGL) ontvangt financiële middelen met als doel samenhangende en effectieve lokale gezondheidsbevordering te faciliteren. Het CGL bevordert het gebruik van erkende leefstijlinterventies, onder meer door beschikbare interventies overzichtelijk te presenteren en te beoordelen op kwaliteit en samenhang en het versterken van gezondheidsbeleid via diverse handreikingen. Daarnaast voert het CGL het programma ‘Structurele versterking Gezonde school’4 uit.
In totaal gaat het hierbij om € 125,6 miljoen.
COVID-19
Voor het RIVM zijn in het kader van COVID-19 de komende jaren middelen beschikbaar voor onder meer opslag, distributie, beveiliging en registratie van vaccins, de specifieke monitoring en surveillance van COVID-19 en het vaststellen van medisch-inhoudelijke kaders en richtlijnen (€ 37 miljoen in 2024). Daarnaast zijn meerjarig middelen beschikbaar voor de uitvoering van het lopende COVID-19 onderzoeksprogramma; € 13 miljoen in 2024, € 8,4 miljoen in 2025 en € 1,9 miljoen in 2025.
RIVM: BevolkingsonderzoekenBetreft de kosten voor de uitvoering van de Prenatale Screening Infectieziekten en Erytrocytenimmunisatie (PSIE) en de neonatale hielprikscreening. In totaal gaat het hierbij om € 55,7 miljoen.
RIVM: VaccinatiesHet RIVM zorgt, onder andere door de aanschaf van vaccins en medicatie, voor een goede uitvoering van het Rijksvaccinatieprogramma, het Nationaal Programma Grieppreventie, de Pneumokkokkenvaccinatie en de Maternale kinkhoestvaccinatie. In totaal gaat het hierbij om € 117,4 miljoen.
Pandemische paraatheidBij de Voorjaarsnota 2022, Miljoenennota 2022 en Voorjaarsnota 2023 is reeds € 70,3 miljoen toegevoegd aan dit beleidsartikel. Deze middelen worden aangewend voor de versterking van de Landelijke Functionaliteit Infectieziektebestrijding (LFI), versterking van de infectieziektebestrijding en versterking IV/ICT bij het RIVM en het Nationaal actieplan versterken zoönosebeleid.
Bijdrage aan ZBO/RWT's
COVID-19
Mede naar aanleiding van het 2e deelrapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid doet ZonMw meerjarig onderzoek naar de epidemiologische effectiviteit en maatschappelijke neveneffecten van maatregelen. Hiervoor is in de jaren 2024 ‒ 2026 totaal € 9 miljoen beschikbaar (€ 4 miljoen in 2024).
Bijdrage aan medeoverheden
COVID-19
Voor de GGD’en is in 2024 totaal € 121 miljoen beschikbaar om de basiscapaciteit voor COVID-19 vaccinaties in stand te houden. In geval van een vaccinatieronde voor risicogroepen in 2024 zal aanvullende financiering nodig zijn. Verder is in 2024 in verband met de afbouw van covidtaken voor de GGD’en in totaal € 27 miljoen beschikbaar voor transitiekosten en voor nog doorlopende financiële en personele verplichtingen.
Pandemische paraatheid
De versterking van de GGD'en is essentieel om de pandemische paraatheid te kunnen bewerkstelligen. Kwetsbaarheden in de medisch-operationele processen op regionaal niveau moeten worden weggewerkt om daadwerkelijk bij te kunnen dragen in de landelijke operatie. Hiervoor is bij de Miljoenennota 2022 en Voorjaarsnota 2023 € 46 miljoen beschikbaar gesteld. Voor de versterking van IV/ICT bij de GGD'en is bij de Voorjaarsnota 2023 € 36 miljoen beschikbaar gesteld. Vanaf 2025 zijn meerjarig middelen beschikbaar gesteld ten behoeve van de reeds benoemde versterking van de GGD-en en voor de versterking van IV/ICT bij de GGD'en.
3. Gezondheidsbevordering
Subsidies
Preventie van schadelijk middelengebruik (alcohol, drugs en tabak)
In 2024 worden diverse subsidies verstrekt voor activiteiten die gericht zijn op preventie van (schadelijk) alcohol-, tabaks- en drugsgebruik. In het kader van het Nationaal Preventieakkoord zijn maatregelen afgesproken voor een rookvrije generatie en het tegengaan van problematisch alcoholgebruik. Hiervoor is circa € 30 miljoen beschikbaar.
Een van de organisaties die uit deze middelen wordt gesubsidieerd is het Trimbos-instituut. Trimbos zet zich in om wetenschappelijk onderbouwde, onafhankelijke informatie te geven aan professionals en burgers. Voorbeelden zijn de uitvoering van de Nationale Drug Monitor (NDM), het Drugs Informatie en Monitoring Systeem (DIMS), het Nationaal Expertisecentrum Tabaksontmoediging (NET), het Expertisecentrum Alcohol en de infolijnen roken, alcohol en drugs.
Op het terrein van alcohol worden er verder onder meer subsidies verstrekt aan het Samenwerkingsverband Vroegsignalering Alcohol, aan de Ik Pas campagne, aan het brede programma Gezonde School en aan de Gezonde Sportkantine.
Om het verstrekken van gratis schoolmaaltijden in 2024 te kunnen continueren, wordt vanuit VWS middelen incidenteel € 10 miljoen vrijgemaakt. Het gaat om € 5,5 miljoen vanuit de beschikbare middelen op artikel 1 voor preventie en € 4,5 miljoen vanuit de middelen die gereserveerd staan op de Aanvullende Post voor Eigen bijdrage huishoudelijke hulp (€ 3,2 miljoen) en Volksziekten (€ 1,3 miljoen).
schadelijk middelen gebruik | 2005 | 2006 | 2007 | 2010 | 2011 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Roken (volwassenen) | 31,4 | 31,3 | 26,9 | 24,1 | 23,1 | 22,4 | 21,7 | 20,2 | 20,6 | 18,9 | |||
Roken (jongeren) | 17,1 | 16,9 | 10,6 | 7,8 | 7,7 | 9,5 | |||||||
Roken (zwangere vrouwen) | 8,6 | 7,4 | 7,7 | ||||||||||
Overmatig alcohol gebruik (volwassenen) | 10,4 | 10,7 | 9,9 | 7,6 | 7,9 | 9,5 | 8,8 | 9,2 | 8,2 | 8,5 | 6,9 | 7,3 | 6,5 |
Alcohol gebruik onder jongeren 12 tm 16 | 47,2 | 37,8 | 25,5 | 25 | 26,2 | 27,8 |
Gezonde leefstijl en gezond gewicht
In het kader van het Nationaal Preventieakkoord, het Gezond en Actief Leven Akkoord, en het Integraal Zorgakkoord krijgt de inzet op gezonde leefstijl, gezonde voeding en een gezond gewicht ook in 2024 extra aandacht. Hierbij wordt zoveel mogelijk aangesloten bij effectieve en bestaande programmalijnen.
Er worden diverse subsidies verstrekt. Dit zijn onder andere:
– Subsidie aan het Voedingscentrum om te voorzien in de juiste informatie over gezonde en veilige voeding voor burgers en professionals.
– Subsidie aan de Stichting Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG) om in gemeenten een gezonde(re) omgeving te creëren en in te zetten op een stijging van het aantal jongeren op een gezond gewicht en de implementatie van het programma Kind naar Gezonder Gewicht i.r.t. de ketenaanpak voor kinderen met overgewicht en obesitas. Hierbij werkt de stichting samen met diverse partijen: overheden, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties.
– De brede programma’s Gezonde School en Gezonde Kinderopvang. Hierin worden in nauwe samenwerking met de ministeries van OCW, LNV en SZW de kinderen in voorschoolse voorzieningen, het basis- en voortgezet onderwijs en mbo gestimuleerd tot een gezonde leefstijl. Onderdeel daarvan is het streven dat alle schoolkantines beschikken over een gezond aanbod volgens de richtlijnen van het Voedingscentrum.
– Subsidie aan het Erasmus MC voor het ontwikkelen en implementeren van een leefstijlscreeningsinstrument voor kinderen ‘Flykids’. Dit instrument draagt bij aan de bewustwording van ouders/verzorgers en het verkleinen van (lange termijn) risico’s van een ongezonde leefstijl bij kinderen.
– Subsidie aan het Partnerschap Overgewicht Nederland (PON) voor de ketenaanpak volwassenen. Deze netwerkaanpak heeft als doel dat mensen met overgewicht en obesitas passende zorg en ondersteuning krijgen.
– Subsidie aan Vita Valley voor uitvoering van het programma 2Diabeat waarbij een wijkgerichte aanpak inzet op samenwerken aan leefstijlverandering in een wijk of dorp.
In totaal gaat het om circa € 30 miljoen.
Letselpreventie
Voor letselpreventie is in 2024 circa € 6,7 miljoen beschikbaar voor onder andere een instellingssubsidie aan de Stichting VeiligheidNL voor het uitvoeren en monitoren van haar activiteiten die zijn gericht op letselpreventie; via thema’s als kinderveiligheid, preventie gehoorschade en valpreventie ouderen. De inzet van VeiligheidNL binnen deze inhoudelijke thema’s richt zich vooral op het ontwikkelen en verspreiden van kennis en het ontwikkelen van interventies en programma’s.
Bevordering van de seksuele gezondheidUitvoering van het Zevenpuntenplan onbedoelde zwangerschappen. In de aanpak preventie en hulp bij onbedoelde zwangerschap wordt ingezet op het voorkomen van onbedoelde zwangerschap via voorlichting, gerichte campagnes en het realiseren van gratis en toegankelijke anticonceptie voor personen in een kwetsbare situatie. Het landelijk informatiepunt onbedoelde zwangerschap en de keuzehulp blijft beschikbaar. Daarnaast wordt er psycho-sociale hulp na een abortus gerealiseerd. De aanpak wordt nauw verbonden met het Actieprogramma Kansrijke Start. In onderzoek en monitoring krijgen personen in een meer kwetsbare situatie specifieke aandacht, met als doel de preventie en ondersteuning op het gebied van onbedoelde zwangerschap en seksuele gezondheid voor hen te verbeteren.
Om de seksuele gezondheid te bevorderen worden verder subsidies verstrekt aan diverse instellingen die zich bezighouden met gezondheidsbevordering. Dit betreft onder andere FIOM, Rutgers, Soa-Aids Nederland, Stichting hiv-monitoring en de hiv-vereniging Nederland. In totaal is een bedrag van € 19,5 miljoen beschikbaar.
Opdrachten
GezondheidsbevorderingEr worden in 2024 diverse opdrachten verstrekt in het kader van gezondheidsbevordering voor de volgende thema’s: de medicatie voor medische heroïnebehandeling, de preventie van alcohol, drugs en tabak, letselpreventie en gezonde leefstijl, gezonde voeding en een gezond gewicht. Hier is circa € 12,5 miljoen voor beschikbaar.
Bijdragen aan medeoverheden
Heroïnebehandeling op medisch voorschriftEr wordt een financiële bijdrage van circa € 15,8 miljoen verstrekt aan gemeenten voor het binnen een gesloten systeem aanbieden van een behandeling aan een beperkte groep langdurige opiaatverslaafden voor wie behandeling met methadon onvoldoende effect had. Voor deze behandeling wordt medicinale heroïne verstrekt
Seksuele gezondheidDit betreft de financiering van soa-onderzoek, aanvullende seksuele gezondheidszorg en van het aanbieden van hiv-remmers - Pre Expositie Profylaxe (PrEP) - aan de hoog risicogroep van mannen die seks hebben met mannen (MSM). In totaal gaat het hierbij om € 44,7 miljoen.
4. Ethiek
Subsidies
AbortuskliniekenSinds de inwerkingtreding van de Wet langdurige zorg vindt de subsidiëring van de abortusklinieken plaats via een subsidieregeling. Tevens vallen hieronder de kosten voor de uitvoering van de Subsidieregeling Opleidingskosten Abortusartsen. In totaal gaat het hierbij om € 19,2 miljoen.
Medische Ethiek Voor de uitvoering van de subsidieregeling Kunstmatige inseminatie met donorsemen (KID) is € 8,5 miljoen beschikbaar en voor de overige subsidieactiviteiten € 2,0 miljoen.
Bijdragen aan agentschappen
CIBG: Uitvoeringstaken medische ethiekHet CIBG verzorgt het secretariaat van de stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting. In totaal gaat het hierbij om € 2,6 miljoen.
Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s
Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek (CCMO)De CCMO is een bij wet (Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen en de Embryowet) ingestelde commissie en deze waarborgt de bescherming van proefpersonen betrokken bij medisch-wetenschappelijk onderzoek. Dit wordt gedaan via toetsing aan de daarvoor vastgestelde wettelijke bepalingen en met inachtneming van de voortgang van de medische wetenschap.
Ontvangsten
In het kader van haar handhavingsbeleid schrijft de NVWA bestuurlijke boetes uit. Hieruit vloeien ontvangsten voort. Deze worden voor 2024 geraamd op € 5,2 miljoen. Verder worden ontvangsten geraamd als gevolg van in eerdere jaren te hoog verstrekte (subsidie)voorschotten voor onder andere de Bevolkingsonderzoeken kanker en de uitvoering Preventieve programma's door het RIVM (€ 32,8 miljoen).