Base description which applies to whole site

3.5 Artikel 5 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

Op dit artikel worden de apparaatskosten van RWS en de Staf Deltacommissaris geraamd alsmede de investeringsruimte, de overige netwerkgebonden uitgaven van RWS en programma-uitgaven van de Deltacommissaris die niet direct aan de afzonderlijke projecten uit dit Deltafonds zijn toe te wijzen.

Tabel 29 Budgettaire gevolgen van de uitvoering art. 5 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven (bedragen x € 1.000)
 

2023

2024

2025

2026

2027

2028

2029

Verplichtingen

367.021

379.461

450.353

564.494

606.315

580.546

599.820

Uitgaven

366.946

378.693

449.652

563.793

605.614

579.845

599.119

5.01 Apparaat

281.310

306.494

312.729

321.914

314.853

309.703

309.952

5.01.01 Staf Deltacommissaris

1.521

1.484

1.650

1.650

2.091

2.172

2.123

5.01.02 Apparaatskosten RWS

279.789

305.010

311.079

320.264

312.762

307.531

307.829

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

279.789

305.010

311.079

320.264

312.762

307.531

307.829

5.02 Overige uitgaven

85.636

71.259

76.648

131.435

153.204

151.339

148.834

5.02.01 Overige netwerkgebonden uitgaven

84.082

69.036

73.224

129.349

151.109

149.363

146.858

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

84.082

69.036

73.224

129.349

151.109

149.363

146.858

5.02.02 Programma-uitgaven DC

1.554

2.223

3.424

2.086

2.095

1.976

1.976

5.03 Investeringsruimte

0

200

55.400

98.760

126.257

44.913

41.500

5.03.01 Programmaruimte

0

200

55.400

98.760

126.257

44.913

41.500

5.03.02 Beleidsruimte

    

0

0

0

5.04 Reserveringen

0

740

4.875

11.684

11.300

73.890

98.833

5.04.01 Reserveringen

0

740

4.875

11.684

11.300

73.890

98.833

Ontvangsten

231.529

207.513

     

5.10 Saldo afgesloten rekeningen

231.529

207.513

     

Geschatte budgetflexibiliteit

Met uitzondering van de investeringsruimte en reserveringen, zijn de budgetten in 2025 juridisch verplicht op de peildatum 1 januari 2025. De budgetten voor investeringsruimte en reserveringen zijn beleidsmatig gereserveerd.

Tabel 30 Geschatte budgetflexibiliteit
 

2025

Juridisch verplicht

87%

Bestuurlijk gebonden

 

Beleidsmatig gereserveerd

13%

Nog niet ingevuld/vrij te besteden

 

5.01 Apparaat

Motivering

In uitzondering op de systematiek van «Verantwoord Begroten» worden op deze begroting ook de apparaatskosten van de Staf Deltacommissaris en RWS gepresenteerd.

Producten

Staf Deltacommissaris

Overeenkomstig de Deltawet heeft de Deltacommissaris een eigen staf ter ondersteuning van zijn taken en een budget voor de aan hem toebedeelde taken. Op dit artikel worden personele en materiële kosten gepresenteerd, die nodig zijn om de taken van de Staf Deltacommissaris te kunnen uitvoeren.

Apparaatskosten Rijkswaterstaat

Dit betreft de apparaatskosten (inclusief afschrijving en rente) voor de programma’s Ruimte voor de Rivier, Maaswerken, HWBP-2, HWBP, Afsluitdijk, overige aanlegprojecten, verkenningen en planuitwerkingen, watermanagement, exploitatie en onderhoud en de uitvoering van landelijke taken en inhuur.

5.02 Overige Uitgaven Producten

Producten

Overige netwerkgebonden uitgaven

Onder overige kosten zijn de externe kosten verantwoord die niet direct toewijsbaar zijn aan de producten van het Deltafonds. Hiertoe behoren externe kosten voor de landelijke taken basisinformatie, sectorspecifieke ICT, kennisontwikkeling & innovatie, watermanagement, beheer en onderhoud en overige.

Programmauitgaven Deltaprogramma actie Staf DC

Deze uitgaven worden gedaan voor het Deltaprogramma en de hoofdtaken van de Deltacommissaris. Dit betreffen vooral programma-uitgaven voor: kennis- en strategieontwikkeling (waaronder voorbereiding van de tweede zesjaarlijkse herijking en Kennisprogramma Zeespiegelstijging); monitoring en evaluatie in het kader van het bewaken van de voortgang en samenhang van de uitvoering van het Deltaprogramma; de totstandkoming en het bevorderen van de uitvoering van het jaarlijkse Deltaprogramma; en voor het betrekken en informeren van belanghebbenden en publiek (communicatie en Deltacongres).

5.03 Investeringsruimte

Op dit artikel wordt de voor het Deltafonds beschikbare investeringsruimte verantwoord. Het kabinet heeft besloten tot een jaarlijkse verlenging van de investeringsfondsen. In deze begroting betekent dit een verlenging tot en met 2038. Na aftrek van de doorlopende verplichtingen (exploitatie, onderhoud en vernieuwing, netwerkkosten RWS en het HWBP) betekent dit een toevoeging van € 473 miljoen aan investeringsruimte in 2038. Na de verlenging van het Deltafonds en budgettaire aanpassingen bedraagt de generieke investeringsruimte € 1.878 miljoen. Het grootste deel van de investeringsruimte is pas vanaf 2035 beschikbaar.

Deze investeringsruimte is beschikbaar voor prioritaire beleidsopgaven binnen de scope van het Deltafonds. De uitwerking van het Deltaprogramma is in volle gang. Gedurende de lopende trajecten, zoals de beoordeling op basis van de nieuwe waterveiligheidsnormen, de nadere beleidsuitwerking van Integraal Riviermanagement, het Deltaplan zoetwater en de Programmatische Aanpak Grote Wateren, zullen de komende jaren deze investeringsmiddelen op adaptieve wijze nader worden geprogrammeerd. In de investeringsruimte van € 1.878 miljoen zijn risicoreserveringen opgenomen van in totaal circa € 620 miljoen.

Tabel 31 Investeringsruimte (bedragen x € 1.000)
 

2024

2025

2026

2027

2028

2029

2030

2031

Vrije Investeringsruimte

951

0

3.000

4.216

7.013

7.900

49.395

55.449

Risicoreserveringen

200

55.400

95.760

121.090

30.000

41.500

67.550

71.850

Totaal

1.151

55.400

98.760

125.306

37.013

49.400

116.945

127.299

Tabel 32 Vervolg Investeringsruimte (bedragen x € 1.000)

Vervolg Investeringsruimte

2032

2033

2034

2035

2036

2037

2038

2024-2038

         

Vrije Investeringsruimte

55.752

61.417

82.308

136.420

196.209

235.175

363.618

1.258.823

Risicoreserveringen

26.628

21.378

17.878

17.878

17.878

17.875

16.887

619.752

Totaal

82.380

82.795

100.186

154.298

214.087

253.050

380.505

1.878.575

5.04 Reserveringen

Op artikelonderdeel 5.04 worden uitgaven geraamd voor toekomstige opgaven, waarvoor nog geen startbeslissing is genomen. Op dit moment zijn tot en met 2037, onder voorbehoud van cofinanciering, met name de volgende posten gereserveerd:

  • Regionale keringen in beheer bij het Rijk (€ 183 miljoen): Om de regionale keringen in beheer bij het Rijk te laten voldoen aan de in het Waterbesluit opgenomen normen is binnen de investeringsruimte een reservering getroffen.

  • Integraal Rivier Management (€ 685 miljoen):  In dit programma worden de Rijksopgaven voor de rivier, waaronder waterveiligheid, scheepvaart, waterkwaliteit en -kwantiteit, rivierbodemligging en vegetatiebeheer in samenhang met elkaar gebracht om synergie in programmering en uitvoering te bereiken. In het programma worden nieuwe beleidsdoelen voor het rivierengebied vastgelegd voor ‘rivierbodemligging en sedimenthuishouding’ en voor ‘afvoer- en bergingscapaciteit’. Tevens worden deze daar waar dit leidt tot synergie verbonden met urgente regionale opgaven. Het programma is zomer 2024 vastgesteld als een Programma onder de Omgevingswet waarna de komende jaren worden de beleidskeuzes concreet uitgewerkt tot maatregel-pakketten inclusief de benodigde financiering. Al lopende projecten en pilots dragen bij aan dit doel.

  • Deltaplan Zoetwater (€ 462 miljoen):  Dit betreft voortzetting van het beleid (vervolg op het 1e pakket zoetwater) om schade ten gevolge van droogte en verzilting te voorkomen. Het was in Nederland in 2022 voor de vierde keer in vijf jaar droog, met name op de hoge zandgronden.  Bovendien was er in 2022 en in 2018 sprake van een feitelijk watertekort. De KNMI klimaatscenario’s laten zien dat droogte intenser wordt en zich vaker gaat voordoen. Dit laat zien dat we meer moeten doen om problemen en schade door zoetwatertekorten en verzilting, zoals op de hoge zandgronden en o.a. in IJsselmeergebied, te voorkomen. Daarvoor wordt in het Deltafonds in 2028 €35,7 miljoen en vanaf 2029 jaarlijks € 42 miljoen gereserveerd.

  • Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW) (€ 429 miljoen): PAGW betreft systeemingrepen (inrichting en transities in gebruik en beheer)  gericht op het verbeteren van de ecologische waterkwaliteit en het creëren van  hoogwaardige natuur in de grote wateren die goed samengaat met een krachtige economie. PAGW levert daarmee ook de noodzakelijke uitgangssituatie voor de realisatie van de wettelijke opgaven voor ecologische waterkwaliteit (KRW) en natuur (N2000). Het programma heeft een doorlooptijd tot en met 2050. Voor de opgave in de periode 2030–2040 wordt jaarlijks € 85,8 mln per jaar en in de periode 2041-2050 jaarlijks € 66 mln aan de beleidsreservering toegevoegd voor de bekostiging van de urgente opgave.

  • Onderzoekreservering (€ 26 miljoen): dit betreft middelen voor onderzoek ten behoeve van de brede wateropgave. Het gaat onder andere om onderzoek naar waterveiligheid, rivieren, verbetering waterkwaliteit en waterkwantiteit (zoetwatervoorziening). Uit deze reservering kan geput worden als onderzoeksopgaven verder zijn uitgewerkt en financieel onderbouwd. Aan de bestaande beleidsreservering wordt jaarlijks € 2 miljoen toegevoegd.

  • Wettelijk Beoordelingsinstrumentarium 2035 (€ 47 miljoen): Beheerders van primaire waterkeringen (Waterschappen en Rijk) zijn conform de Omgevingswet wettelijk verplicht minimaal iedere twaalf jaar verslag uit te brengen aan de Minister over de waterstaatkundige toestand (omgevingswaarden) van deze keringen. Bij ministeriële regeling worden nadere regels gesteld over de beoordeling hiervan. Deze regels zijn bekend onder het «Wettelijk beoordelingsinstrumentarium». De scope van dit programma omvat de (door)ontwikkeling en ontsluiting van instrumenten, technische leidraden, voorschriften, procedures, ondersteuning, beheer en onderhoud. De reservering dient voor het dekken van de benodigde jaarlijkse kosten voor dit programma in de periode 2024–2035.

  • IJsselmeergebied € 4,1 miljoen: Samen met de regiopartners werkt IenW in de periode 2023-2026 aan de voorbereiding van de herijking van de voorkeursstrategie en Deltabeslissing IJsselmeergebied in 2026. De komende jaren zal gewerkt worden aan een integrale analyse van kansrijke alternatieven en nieuwe beleidsbesluiten. Vanaf 2030 wordt een beleidsreservering van € 4,1 miljoen aangelegd met een structurele doorwerking. Hiervan zal gebruik gemaakt worden als er meer zicht is op de doorwerking van de deltabeslissing in 2026 en de uitwerking en implementatie van het beleid in de jaren daarna.

  • CA Instandhouding € 1.580 miljoen: De reservering CA Instandhouding betreft de middelen vanuit het coalitieakkoord voor instandhouding van het hoofdwatersysteem voor het Deltafonds voor de periode na 2030.

Licence