De overheidsfinanciën vallen positiever uit dan eerder geraamd. Het EMU-saldo komt uit op ‒ 0,3% van het bbp en de EMU-schuld komt uit op 46,5% van het bbp. Hiermee blijft Nederland binnen de Europese referentiewaarden van het Stabiliteits- en Groeipact (SGP). Het positiever uitvallen van het saldo en de schuld kent meerdere oorzaken. Zo heeft het kabinet een ambitieuze investeringsagenda opgesteld, waarvan dit jaar slechts een deel tot besteding is gekomen. Meerdere factoren spelen hier een rol, waaronder arbeidsmarktkrapte. In paragrafen 1.3.1 en 1.3.2 worden de hoogte van het saldo en de schuld nader toegelicht. Tabel 1.3.1 schetst en vergelijkt de overheidsfinanciën bij de Miljoenennota 2023 en bij dit Financieel Jaarverslag van het Rijk. Deze budgettaire kerngegevens worden nader toegelicht in hoofdstuk 2. Paragraaf 1.3.3 licht de uitgaven gerelateerd aan de oorlog in Oekraïne verder toe, evenals de budgetaire verwerking hiervan. De oorlog heeft impact op de macro-economische ontwikkeling, en hiermee ook op de overheidsfinanciën. De koopkrachtmaatregelen die het kabinet heeft genomen naar aanleiding van de hoge (energie)prijzen worden nader toegelicht in paragraaf 1.3.4.
MN 2023 | FJR 2023 | Verschil | |
---|---|---|---|
Inkomsten (belastingen en sociale premies) | 366,4 | 385,6 | 19,1 |
Nood- en steunmaatregelen corona relevant voor EMU-saldo (uitgaven) | 5,2 | 2,1 | ‒ 3,1 |
Reguliere netto-uitgaven onder het uitgavenplafond | 372,6 | 373,8 | 1,3 |
Rijksbegroting | 161,5 | 170,8 | 9,3 |
Sociale Zekerheid | 99,7 | 98,6 | ‒ 1,0 |
Zorg | 89,4 | 87,7 | ‒ 1,7 |
Investeringen | 22,0 | 16,6 | ‒ 5,4 |
Overige netto-uitgaven en correcties voor het EMU-saldo | 17,2 | 14,4 | ‒ 2,8 |
Totale netto-uitgaven en correcties voor het EMU-saldo | 395,0 | 390,3 | ‒ 4,7 |
EMU-saldo centrale overheid | ‒ 28,5 | ‒ 4,8 | 23,8 |
EMU-saldo decentrale overheden | ‒ 1,0 | 1,2 | 2,2 |
EMU-saldo collectieve sector | ‒ 29,6 | ‒ 3,5 | 26,0 |
EMU-saldo collectieve sector (in procenten bbp) | ‒ 3,0% | ‒ 0,3% | 2,6% |
EMU-schuld collectieve sector | 491,7 | 480,7 | ‒ 11,0 |
EMU-schuld collectieve sector (in procenten bbp) | 49,5% | 46,5% | ‒ 3,0% |
Bruto binnenlands product (bbp) | 993,8 | 1.034,1 | 40,3 |