Maatregelen in het hoofdwatersysteem op het gebied van waterkwaliteit ten behoeve van de Kaderrichtlijn Water worden verantwoord op dit artikel.

Waterveiligheid en waterkwaliteit vragen specifiek aandacht in de Zuidwestelijke Delta en in delen van de grote wateren. Hierbij is mede aandacht voor ontwikkelingsmogelijkheden en veiligheid van de scheepvaart, en voor natuurcompensatie, recreatie en het verbeteren van de habitat van flora en fauna (Natura 2000).

Het artikel investeren in waterkwaliteit is gerelateerd aan beleidsartikel 12 (Waterkwaliteit) op de Begroting hoofdstuk XII.

• Ad 1) De projecten Natuurcompensatie Perkpolder en het Natuurlijker Markermeer -IJmeer hadden in 2015 een hogere verplichtingenrealisatie. Per 1 jan 2015 is waterkwaliteit onderdeel van Artikel 7 geworden door uitvoering van de motie Jacobi (Kamerstukken II, 2014–2015, 34 000-J nr. 16). De middelen zijn overgekomen van IenM Hoofdstuk 12 artikel 12. Deze projecten waren niet geheel in de verplichtingenbegroting overgenomen omdat dit inzicht gedeeltelijk ontbrak in de MN2016 is voor 2015 de verplichtingenstand op het juiste niveau gebracht.

• Ad 2) Bij de projecten van de Kaderrichtlijn Water speelt een combinatie van (1) de invoering van de Waterwet waardoor de vergunningverlening bij invoering wat trager is verlopen dan verwacht en (2) de opdrachtnemers hebben vrijheden in het inrichten van hun planning, door de gekozen contractvorm, waardoor een aantal werkzaamheden die niet noodzakelijk waren om het doelbereik KRW 2015 te behalen naar achteren zijn geschoven.

7.01 Investeringen waterkwaliteit

Het op orde krijgen en houden van een duurzaam watersysteem tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten, waardoor Nederland schoon (drink)water heeft.

Verbeterprogramma Waterkwaliteit

Het Verbeterprogramma Waterkwaliteit bestaat uit een lijst concrete projecten. De projecten richten zich op het herstel van natuurlijkere overgangen tussen land en water, zoet en zout en van verbindingen, waaronder die tussen het hoofd- en regionaal watersysteem. Het betreft vooral aanlegprojecten om een meer natuurlijke inrichting van de watersystemen te bewerkstelligen. Dit moet bijdragen aan het bereiken van een goede ecologische en chemische toestand van de watersystemen, zoals de Europese Kaderrichtlijn vraagt. Tevens draagt dit bij aan de doelen voor Natura 2000 en de Kaderrichtlijn Mariene Strategie.

Hieronder zijn de indicatoren en kengetallen voor waterkwaliteit opgenomen. Deze indicatoren en kengetallen zijn gerelateerd aan beleidsartikel 12 (Waterkwaliteit) op de Begroting hoofdstuk XII.

De indicator hierboven geeft informatie over de stand van zaken van de maatregelen ter verbetering van de waterkwaliteit, volgens de Kaderrichtlijn Water. Het geeft een meerjarig inzicht in de voortgang van de maatregelen van de betreffende projecten. De beleidsinspanningen van de Minister van IenM richten zich op de regie en realisatie van deze projecten. De voortgang van het Verbeterprogramma Waterkwaliteit Rijkswateren 1^ste tranche ligt goed op schema. Eind 2015 is 96% van de in totaal 300 maatregelen gerealiseerd. Noot: De streefwaarde was 300 maatregelen gereed eind 2015, door politieke besluiten in de periode 2010–2015 is het programma aangepast en zijn er een aantal maatregelen ingetrokken of getemporiseerd.

In het figuur is te zien dat de programma’s voortvarend worden aangepakt. Over de uitvoering van alle maatregelen, ook die uitgevoerd door de waterschappen, gericht op de ecologische en chemische kwaliteit van de oppervlaktewateren in de stroomgebieden van de Rijn, Maas, Schelde, Eems en de uitvoering gericht op een goede chemische en kwantitatieve toestand van de grondwateren in de vier stroomgebieden wordt de Tweede Kamer jaarlijks geïnformeerd via «Water in Beeld»2]

Toelichting:

• Ad 1) Bij het Verbeterprogramma Waterkwaliteit worden een aantal afrondende werkzaamheden uitgevoerd in 2016. Deze werkzaamheden zijn niet noodzakelijk voor het doelbereik van de Kaderrichtlijn Water in 2015. De gekozen contractvorm is zodanig dat de opdrachtnemer deze vrijheid heeft in de planning mits het te behalen doelbereik niet in gevaar komt. Tevens vindt na 2015 de financiële afwikkeling van de eerste tranche plaatst.

7.02 Overige investeringen waterkwaliteit

Naast het Verbeterprogramma Waterkwaliteit ten behoeve van de Kaderrichtlijn Water zijn hieronder de overige aanlegprojecten inzake waterkwaliteit opgenomen.

De overige investeringen waterkwaliteit hebben betrekking op de volgende producten:

Natuurcompensatie Perkpolder

Het project «Natuurcompensatie Perkpolder» maakt onderdeel uit van het wettelijk verplichte natuurcompensatieprogramma voor de tweede verdieping van de Westerschelde. De gebiedsontwikkeling combineert de natuurdoelstelling met functies als wonen en recreatie en innovatieve concepten voor de lange termijn waterveiligheid. Het project is in 2015 opgeleverd.

Verruiming vaargeul Westerschelde

De derde verruiming van de vaargeul van de Westerschelde (zowel op Vlaams als Nederlands grondgebied) is uitgevoerd en gefinancierd door het Vlaams Gewest. Dit geldt ook voor het onderhoud van de verruimde vaargeul. Nederland financiert maximaal € 30 miljoen op Nederlands grondgebied voor wrakkenberging, kabels- en leidingenbescherming, vaargeulwandverdediging, onderzoek en monitoring.

Natuurlijker Markermeer-IJmeer

Door verschillende oorzaken is sprake van een voortdurende verslechtering van de ecologische situatie in het Markermeer-IJmeer, waarbij de Natura2000 instandhoudingsdoelstelling voor het gebied in gevaar komt. Het programma Natuurlijker Markermeer-IJmeer heeft tot doel om mogelijke maatregelen ter verbetering van de waterkwaliteit te onderzoeken en in de praktijk te toetsen. Hieruit volgt een pilot om te experimenteren met de maatregelen in het klein. In 2015 is het kennissysteem opgeleverd en publiek beschikbaar gekomen. Daarmee is het belangrijkste eindproduct van Natuurlijker Markermeer-IJmeer gereed. Er wordt nog de laatste hand gelegd aan een migratie naar het platform van de website markermeerijmeer.nl, en er komt ook een link tussen beide sites.

Toelichting:

• Ad 1) Het verschil bij het Natuurlijker Markermeer betreft een administratieve correctie veroorzaakt door de overgang van het RWS Baten-Lasten Stelsel IenM Hoofdstuk 12 artikel 12 naar het realisatie Artikel 7 per 1 januari 2015. In 2015 is binnen Artikel 7 een correctie gedaan van RWS BLS naar realisatie, deze correctie was binnen het project budgettair neutraal maar leidde tot hogere realisatie in 2015. Deze correctie was niet voorzien in de begroting 2015.