Op dit artikel worden de producten op het gebied van instandhouding verantwoord. Dit betreft het watermanagement, het regulier beheer en onderhoud en vervanging en renovatie. Doel hierbij is het duurzaam op orde houden van het watersysteem tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten, zodat Nederland droge voeten heeft.
Dit artikel is gerelateerd aan beleidsartikel 11 Integraal Waterbeleid op de Begroting hoofdstuk XII.
Realisatie | Vastgestelde begroting | Verschil | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2021 | 2021 | ||
Verplichtingen | 141.712 | 173.942 | 179.822 | 138.955 | 222.293 | 146.299 | 75.994 | 1 |
Uitgaven | 179.456 | 207.793 | 194.722 | 143.892 | 229.412 | 154.524 | 74.888 | |
3.01 Watermanagement | 7.162 | 7.294 | 7.411 | 7.458 | 7.809 | 7.458 | 351 | |
3.01.01 Watermanagement | 7.162 | 7.294 | 7.411 | 7.458 | 7.809 | 7.458 | 351 | |
- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS | 7.162 | 7.294 | 7.411 | 7.458 | 7.809 | 7.458 | 351 | |
3.02 Beheer onderhoud en vervanging | 172.294 | 200.499 | 187.311 | 136.434 | 221.603 | 147.066 | 74.537 | |
3.02.01 Waterveiligheid | 111.354 | 141.412 | 135.784 | 91.761 | 177.644 | 110.524 | 67.120 | 2 |
- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS | 111.354 | 141.412 | 135.784 | 91.761 | 177.644 | 110.524 | 67.120 | |
3.02.02 Zoetwatervoorziening | 15.731 | 20.219 | 27.744 | 29.190 | 34.797 | 18.962 | 15.835 | 3 |
- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS | 15.731 | 20.219 | 27.744 | 29.190 | 34.797 | 18.962 | 15.835 | |
3.02.03 Vervanging | 45.209 | 38.868 | 23.783 | 15.483 | 9.162 | 17.580 | ‒ 8.418 | 4 |
3.09 Ontvangsten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Onderstaand wordt op het niveau van artikelonderdeel en de verplichtingen een toelichting gegeven op de verschillen (de mutaties) tussen de begroting en de realisatie. Zie voor de gehanteerde norm de toelichting ‘normering jaarverslag’ zoals opgenomen in de leeswijzer.
1. De hogere realisatie op de verplichtingen is direct gerelateerd aan de hieronder toegelichte uitgavenmutaties.
2. De hogere realisatie van € 67,1 miljoen betreft de Inzet en verlenging van tijdelijke pompinstallaties bij gemaal IJmuiden (€ 50,4 miljoen), de gevolgen van het hoog water in Limburg in juli 2021 (€ 13,3 miljoen). De prijsbijstelling 2021 (€ 3,2 miljoen) en kleine mutaties (€ 0,2 miljoen).
3. Ten laste van het artikelonderdeel zoetwater is € 15,8 miljoen meer gerealiseerd. Dit betreft het uitvoeren van herstelwerkzaamheden stuw Linne (€ 9 miljoen), Wind op Zee 2021, als gevolg van risico's voor scheepvaartveiligheid voor het plaatsen van windmolenparken op zee (€ 6,3 miljoen) en prijsbijstelling (€ 0,5 miljoen).
4. De reservering vervanging en renovaties is ingezet voor het inrichten tijdelijke bemaalinstallaties IJmuiden en de versnelde aanschaf van de pomp bij Gemaal IJmuiden (€ -26 miljoen). Daarnaast is € -9 miljoen overgeboekt naar artikelonderdeel 3.02.02 voor stuw Linne. Ter financiering van deze posten is vanuit latere jaren € 24,7 miljoen aan 2021 toegevoegd. Diverse kleinere mutaties van per saldo € 1,9 miljoen.
3.01 Watermanagement
Motivering
Met Watermanagement streeft IenW naar:
• Het reguleren van de hoeveelheid water in het hoofdwatersysteem onder normale omstandigheden en bij zowel (extreem) hoogwater als laagwater;
• Een duurzaam watersysteem, met zowel een goede chemische als ecologische kwaliteit, dat voorziet in de beschikbaarheid van voldoende water van goede kwaliteit voor het beoogde gebruik;
• Het goed voorbereid zijn op crisissituaties door te zorgen voor een robuuste informatievoorziening;
Producten
Binnen het watermanagement worden de volgende activiteiten uitgevoerd:
• Monitoring waterstanden, waterkwaliteit en informatievoorziening;
• Crisisbeheersing en -preventie;
• Regulering gebruik door vergunningverlening en handhaving;
• Het nakomen van bestuurlijke afspraken waterverdeling en gebruik (onder andere in waterakkoorden);
• Regulering waterverdeling (operationele modellen actualiseren en toepassen, bediening (stormvloed)keringen, stuwen, gemalen en spuien).
De activiteiten die door RWS centraal worden uitgevoerd, worden gefinancierd uit de budgetten voor netwerkgebonden kosten. Deze staan op artikel 5.
De doelstellingen voor het waterkwantiteitsbeheer van de Rijkswateren zijn:
• Het op orde brengen en houden van de samenhang tussen het regionaal- en het hoofdwatersysteem, zodat zowel wateroverlast als watertekort wordt bestreden;
• Het kunnen beschikken over voldoende water in de Rijkswateren, zodat kan worden voldaan aan de behoeften die voortvloeien uit de gebruiksfuncties.
Daarnaast is zorg gedragen voor een adequate informatievoorziening over de reguliere waterkwantiteit en waterkwaliteit. Dit houdt de vergaring en beschikbaarstelling in van interne en externe informatie over het watersysteem. Het gaat daarbij om de dagelijkse informatie voor de verschillende gebruikers (waaronder scheepvaart, drinkwaterbedrijven, zwemwaterkwaliteit/provincies en recreatie) en om berichtgeving bij uitzonderlijke situaties over hoog- en laagwater , naderende stormvloeden, verontreinigingen en ijsvorming
Meetbare gegevens
Omvang Areaal | Areaaleenheid | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | Realisatie 2021 | Begroting 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
Watermanagement | km2 water | 90.191 | 90.192 | 90.191 | 90.189 | 90.187 | 90.196 |
Bron: Rijkswaterstaat, 2021
Toelichting
De realisatie van de omvang water 2021 is lager dan de begroting. In de begroting was in 2021 een toename van het wateroppervlak voorzien door met name de realisatie van nevengeulen bij de tweede tranche KRW-maatregelen. Tegelijkertijd trad zowel een afname op door overdrachten in 2020, zoals toegelicht in het Jaarverslag 2020, als een afname door verbeterde registratie in het bronsysteem in 2020 en 2021. Beide afnames waren onvoorzien in de begroting.
Indicatoren | 2018 | 2019 | 2020 | Realisatie 2021 | Streefwaarde 2021 | toelichting |
|---|---|---|---|---|---|---|
RWS verstrekt informatie binnen afgesproken termijn en van voldoende kwaliteit bij maatschappelijk vitale processen. | 99% | 99% | 100% | 96% | 95% | 1 |
Waterhuishouding op orde in alle peilgereguleerde gebieden | 98% | 75% | 50% | 100% | 100% | 2 |
Bron: Rijkswaterstaat, 2021
Toelichting
De indicatoren voor de uitvoering van de RWS-taken op het gebied van watermanagement zijn geënt op het leveren van snelle en betrouwbare informatie en op het handhaven van de afgesproken peilen, voldoende wateraanvoer en bestrijden verzilting.
1. De eerste indicator betreft de informatievoorziening voor maatschappelijk vitale processen ten tijde van hoogwater, ijsgang of calamiteuze lozingen. RWS verstrekt dan informatie binnen afgesproken termijn en van voldoende kwaliteit over ijsberichtgeving, berichtgeving over hoogwater, stormvloed en berichten over verontreinigingen. De informatievoorziening voldeed in 2021 aan de norm.
2. De streefwaarde voor ‘Waterhuishouding op orde’ is gesteld op 100%, die gerealiseerd wordt als alle vier onderliggende indicatoren voldoen aan de prestatieafspraak. De totale PIN scoort lager dan 100% zodra overlast ontstaat door het onvoldoende realiseren van afspraken die zijn vastgelegd in Waterakkoorden en Peilbesluiten.
In 2021 zijn de streefwaarden van alle vier de onderliggende indicatoren gehaald. Wel waren gedurende een groot deel van 2020 en 2021 twee van de zes pompen van gemaal IJmuiden vrijwel niet inzetbaar als gevolg van kritische defecten. Dat leidde tot een toegenomen kans op wateroverlast en incidenteel tot een verhoogde zoutlast. Door de inzet van tijdelijke pompen en met hulp andere waterbeheerders, is alsnog voldaan aan de waterakkoorden en peilbesluiten.
3.02 Beheer, onderhoud en vervanging
Motivering
Het beheer, onderhoud en vervanging omvat waterveiligheid (bescherming tegen overstromen door hoogwater) en de zoetwatervoorziening. Het is gericht op het zodanig in conditie houden van het hoofdwatersysteem dat de primaire functie voor zowel waterveiligheid als voor de zoetwatervoorziening wordt vervuld.
Producten
De activiteiten die door RWS centraal worden uitgevoerd, worden gefinancierd uit de budgetten voor netwerkgebonden kosten. Deze staan op artikel 5.
Uitgesteld en achterstallig onderhoud
Conform toezegging aan de Tweede Kamer wordt in het jaarverslag aangegeven wat de omvang van het uitgesteld en (eventueel) achterstallig onderhoud aan het einde van het jaar was. Voor het Hoofdwatersysteem beliep het uitgesteld onderhoud per 31 december 2021 € 190 miljoen, daarvan was € 3 miljoen achterstallig. Ten opzichte van 2020 is het achterstallig onderhoud met € 2 miljoen toegenomen.
Voor een overzicht van het uitgesteld en achterstallig onderhoud op alle RWS-netwerken, wordt u verwezen naar de bijlage 1 'Instandhouding netwerken Rijkswaterstaat' bij dit Jaarverslag.
2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Volume uitgesteld onderhoud | Waarvan achterstallig | Volume uitgesteld onderhoud | Waarvan achterstallig | Volume uitgesteld onderhoud | Waarvan achterstallig | Volume uitgesteld onderhoud | Waarvan achterstallig | Volume uitgesteld onderhoud | Waarvan achterstallig | |
Hoofdwatersysteem | 80 | 7 | 106 | 8 | 106 | 8 | 159 | 1 | 190 | 3 |
Bron: Rijkswaterstaat, 2021
3.02.01 Waterveiligheid
Binnen waterveiligheid wordt onderscheid gemaakt tussen:
1. Kustlijnhandhaving (conform de herziene basiskustlijn 2017).
2. Beheer en onderhoud Rijkswaterkeringen en stormvloedkeringen (conform de Waterwet).
3. Beheer en onderhoud uiterwaarden.
RWS heeft de wettelijke zorg voor de primaire waterkeringen en de stormvloedkeringen, die in beheer zijn bij het Rijk, en voor de handhaving van de basiskustlijn. De handhaving van de basiskustlijn gaat afslag van strand en duinen tegen (veiligheid) en houdt Nederland (het strand) op zijn plaats. Het zijn voornamelijk de waterschappen die de primaire waterkeringen (dijken en duinen) beheren, ook die langs de Nederlandse kustlijn. Er wordt hier alleen gerapporteerd over het areaal dat in beheer van het Rijk is.
ad 1. Kustlijnhandhaving
Het handhaven van de kustlijn wordt gerealiseerd door het suppleren van zand op het strand of in de vooroever (onder water). Het Nederlandse kustsysteem kent een continu tekort aan zand mede als gevolg van de zeespiegelstijging. Tevens wordt ook extra zand in het kustfundament gesuppleerd om de zandverliezen deels te compenseren. Daarnaast zijn lokale maatregelen zoals onderhoud van dammen en strandhoofden van belang, om structurele kusterosie te bestrijden.
ad 2. Beheer en Onderhoud Rijkswaterkeringen en stormvloedkeringen
– Rijkswaterkeringen: RWS beheert en onderhoudt 201 kilometer primaire waterkeringen . Er wordt vast onderhoud uitgevoerd, bijvoorbeeld het maaien van dijken. Daarnaast wordt variabel onderhoud gepleegd. Dat betekent dat de waterkeringen periodiek worden geïnspecteerd en dat zo nodig tekortkomingen worden verholpen.
– Primaire waterkeringen zijn waterkeringen die onder de Waterwet vallen, omdat ze bescherming bieden tegen het buitenwater. Het gaat met name om enkele zeedijken op de Waddeneilanden, de Afsluitdijk, de Houtribdijk, de dijk van Marken en dammen in Zeeland en Zuid-Holland. In 2011 is de derde landelijke toetsing van primaire waterkeringen afgerond. Keringen die bij deze inspectie zijn afgekeurd worden meegenomen in het kader van het HWBP. Naast deze primaire waterkeringen beheert en onderhoudt RWS ook 623 kilometer niet-primaire waterkeringen (dijken en duinen) meestal aangeduid als regionale keringen. Deze hoeven geen bescherming te bieden tegen het buitenwater. De normen voor deze regionale keringen in beheer bij het Rijk zijn in 2015 door de Minister vastgesteld na afstemming met de provincies.
– Stormvloedkeringen: Om ons land tegen de zee te beveiligen is een aantal stormvloedkeringen aangelegd, die bij hoogwater gesloten kunnen worden. Deze stormvloedkeringen zijn primaire waterkeringen die vallen onder de Waterwet. Het Rijk heeft sinds 2018 zes stormvloedkeringen in beheer: de Oosterscheldekering, de Maeslantkering, de Hartelkering, de Hollandsche IJsselkering, de stormvloedkering Ramspol en de Haringvlietsluizen. Het onderhoud aan de keringen betreft voornamelijk het conserveren van schuiven en overige constructiedelen, het onderhoud aan werktuigbouwkundige en elektronische onderdelen en het onderhoud aan het besturingssysteem. Naast deze onderhoudsactiviteiten vindt de bediening van deze objecten plaats en worden periodiek inspecties uitgevoerd.
ad 3. Beheer en Onderhoud uiterwaarden
Het Rijk beheert 5.183 hectare aan uiterwaarden. Het beheer en onderhoud is gericht op het op orde houden van de vegetatie in de uiterwaarden teneinde hoogwater effectief te kunnen afvoeren.
3.02.02 Zoetwatervoorziening
Onder dit programma vallen alle activiteiten die noodzakelijk zijn om het hoofdwatersysteem zodanig te onderhouden dat de beoogde functies voor waterverdeling volgens de vigerende regelgeving en waterakkoorden kunnen worden vervuld. De beoogde functies voor waterverdeling zijn opgenomen in het Beheer- en Ontwikkelplan voor de Rijkswateren (BPRW). Dit betreft onder meer het beheer en onderhoud aan:
• Waterverdeling en peilbeheer;
• Stuwende en spuiende kunstwerken;
• Natuurvriendelijke oevers, implementatie KRW, implementatie Waterwet en Natura 2000.
Onder zoetwatervoorziening valt ook de uitwerking van respectievelijk «Anders omgaan met water; Waterbeleid voor de 21e eeuw (WB21) en de maatregelen in het kader van Natura-2000. Natura-2000 streeft naar het beschermen van gezonde watersystemen die een duurzaam gebruik mogelijk maken. Uitgaven voor de KRW in het hoofdwatersysteem worden verantwoord op artikel 7 Waterkwaliteit.
Binnnen het Deltaprogramma Zoetwater worden de functies voor waterverdeling geanalyseerd om knelpunten op te sporen. Dit gebeurt aan de hand van het instrument waterbeschikbaarheid. Door middel van een dialoog met gebruikers zijn de functies voor waterverdeling en de daaraan gekoppelde activiteiten in 2021 en de jaren daarvoor in beeld gebracht en zijn waar mogelijk geoptimaliseerd.
Inzicht in de waterbeschikbaarheid is een voorwaarde om goede maatregelen te kunnen kiezen. De droge zomers van 2018, 2019 en 2020 hebben die behoefte aan inzicht hierin vergroot. In 2021 is het maatregelenpakket voor fase 2 van het Deltaprogramma Zoetwater vastgesteld in het Deltaplan 2022-2027. Waterbeschikbaarheid heeft een cruciale rol gespeeld in de totstandkoming van het maatregelpakket. In dit Deltaplan is aanbevolen dat zoetwaterregio’s zich blijvend inzetten op de uitwerking van waterbeschikbaarheid. Dat gebeurt steeds meer in samenhang met de gebiedsprocessen voor het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie (DPRA).
Het Bestuurlijk Platform Zoetwater (BPZ) bewaakt de voortgang van waterbeschikbaarheid aan de hand van de jaarlijkse voortgangsrapportage Zoetwater. De opgaven, strategische keuzes en maatregelen voor het hoofdwatersysteem in relatie tot waterbeschikbaarheid zijn opgenomen in het Deltaplan Zoetwater 2022-20271.
Met de strategie Klimaatbestendige Zoetwatervoorziening Hoofdwatersysteem wordt gewerkt aan transparantie en optimalisatie, waarmee de invulling van waterbeschikbaarheid voor het hoofdwatersysteem vorm krijgt. De voortgang van waterbeschikbaarheid per regio is opgenomen in de jaarlijkse voortgangsrapportage Zoetwater. De voortgangsrapportage Zoetwater van 2021 wordt in september 2022 gepubliceerd2.
Meetbare gegevens
Omvang Areaal | Eenheid | Realisatie omvang 2018 | Realistie omvang 2019 | Realistie omvang 2020 | Realisatie omvang 2021 | Prognose omvang 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|
Kustlijn | km | 293 | 293 | 293 | 293 | 293 |
Stormvloedkeringen | stuks | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 |
Dammen, dijken en duinen, uiterwaarden w.o.: | ||||||
– Dijken, dammen en duinen, primaire waterkeringen | km | 198 | 198 | 195 | 201 | 198 |
– Niet-primaire waterkeringen/duinen | km | 646 | 646 | 625 | 623 | 625 |
– Uiterwaarden in beheer Rijk | ha | 5.007 | 5.351 | 5.185 | 5.183 | 5.305 |
Bron: Rijkswaterstaat, 2021
Toelichting
De realisatie 2021 van de primaire keringen is hoger dan de begroting en de realisatie 2021 van de niet-primaire waterkeringen is lager dan de begroting. Zowel primaire als niet-primaire keringen namen in 2020 af door overdrachten van keringen naar andere partijen, zoals toegelicht in het Jaarverslag 2020. In 2021 zijn hernieuwde inventarisaties uitgevoerd voor zowel de primaire als de niet-primaire keringen. Deze inventarisaties hebben geleid tot een aanpassing in de realisatiecijfers. Beide veranderingen waren niet voorzien in de begroting.
In 2021 was voor de uiterwaarden een afname voorzien door met name de realisatie van nevengeulen bij de tweede tranche KRW-maatregelen. De realisatie van de omvang uiterwaarden 2021 is lager dan de begroting. Dit wordt veroorzaakt door zowel overdrachten naar andere partijen in 2020, zoals toegelicht in het Jaarverslag 2020, als administratieve correcties in het bronsysteem in 2020 en 2021. Beiden zorgen voor een afname in de realisatie en waren niet voorzien in de begroting.
Indicatoren BenO Waterveiligheid | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
Indicator | Realisatie 2018 | Realisatie 2019 | Realisatie 2020 | Realisatie 2021 | Streefwaarde 2021 | |
De basiskustlijn is voldoende op zijn plaats gebleven (minstens 90% van de meetlocaties ligt zeewaarts van de afgesproken kustlijn). | 92% | 92% | 91% | 90% | 90% | 1. |
De zes stormvloedkeringen zijn tijdens het stormseizoen steeds beschikbaar om hoogwater te keren en voldoen aan de veiligheidsnormen uit de Waterwet. De Indicator is het percentage van het aantal stormvloedkeringen dat voldoet aan de afgesproken faalkanseis of het beschermingsniveau. | 40% | 83% | 83% | 83% | 100% | 2. |
Bron: Rijkswaterstaat, 2021
Toelichting
1. De eerste indicator geeft aan of de basiskustlijn niet verder landinwaarts is verschoven dan in 1990 is afgesproken (en in 2001 is herijkt). Kleine verschuivingen zijn normaal en toegestaan en worden door middel van het programma voor kustsuppletie gecorrigeerd. Deze kleine verschuivingen komen tot uitdrukking in de streefwaarde dat 90 procent van de kustlijn op zijn plaats blijft. Ook in 2021 is deze streefwaarde gehaald.
2. Deze indicator is erop gericht dat de zes stormvloedkeringen te allen tijde (in het stormseizoen) voldoen aan de afgesproken faalkanseis of voldoen aan de toetsing op de wettelijk vastgestelde eis m.b.t. het overstromingsrisico (Oosterscheldekering, Haringvlietsluizen). Realisatie op deze indicator is 83% in 2021. Van de zes keringen voldoet de Ramspolkering niet aantoonbaar aan de maximaal afgesproken faalkanseis per sluitvraag (zie nadere toelichting hieronder).
Stormvloedkeringen | Faal- of overschrijdingskans | Realisatie 2021 | Streefwaarde 2021 | Norm waterwet |
|---|---|---|---|---|
Maeslantkering | faalkans bij sluiten | 1:109 | 1:100 | 1:100 |
Hartelkering | faalkans bij sluiten | 1:13 | 1:10 | 1:10 |
Hollandsche IJsselkering | faalkans bij sluiten | 1:650 | 1:200 | 1:200 |
Ramspolkering | faalkans bij sluiten | niet beschikbaar | 1:100 | 1:100 |
Oosterscheldekering | Beschermingsniveau in jaren | 1:10.000 | 1:10.000 | 1:10.000 |
Haringvlietsluizen | Beschermingsniveau in jaren | 1:1.000 | 1:1.000 | 1:1.000 |
Bron: Rijkswaterstaat, 2021
Toelichting
De faalkanseisen voor de stormvloedkeringen worden op basis van de normering van de achterliggende waterkeringen vastgesteld. Bepalend daarvoor zijn de beschermingsniveaus van de achterliggende dijktrajecten, ook wel aangeduid als het «achterland». Gegeven de veiligheidseis aan het achterland, en de hoogte en sterkte van de waterkerende objecten die het achterland beschermen kan afgeleid worden welke aanvullende veiligheid, in termen van waterstandsverlaging, de keringen moeten borgen. Deze waterhuishoudkundige samenhang resulteert uiteindelijk in verschillende faalkanseisen per kering.
Voor stormvloedkeringen met maximaal twee kerende deuren of balgen, kan het effect op de waterveiligheid van het achterland direct worden door vertaald naar de prestatie-eis. Dit geldt voor de Ramspol kering, de Maeslantkering, de Hartelkering en de Hollandsche IJsselkering. De Maeslantkering mag bijvoorbeeld per honderd sluitvragen hooguit één keer falen (1:100).
De methodiek van faalkansberekening is bij de Oosterscheldekering en Haringvlietsluizen afwijkend van de andere stormvloedkeringen vanwege de constructie met 62 resp. 17 schuiven. Bij deze keringen is het van belang dat de combinatie wordt gemaakt van de verschillende faalscenario’s (partieel falen) en het gecombineerde effect daarvan op de waterveiligheid van het achterland. De kans wordt uitgedrukt in jaren (Bijvoorbeeld 1: 10.000 jaar).
Bij de Maeslantkering is de implementatie van de maatregel Alternatieve Bediening van de Kerende Wanden (ABK) voltooid waardoor de kering weer voldoet aan de wettelijke faalkanseis.
Voor de Ramspolkering kan op dit moment niet aantoonbaar gemaakt worden of de kering voldoet aan de afgesproken faalkanseis vanwege het niet voldoen aan de organisatorische randvoorwaarden voor goed probobalistisch beheer en onderhoud. Inmiddels zijn verbetermaatregelen genomen zoals het op peil brengen van de capaciteit en het kennis- en kwaliteitsniveau van de beheerorganisatie. Deze verbeteringen zullen naar verwachting op z’n vroegst in het najaar van 2022 in de faalkansanalyse zichtbaar worden.
Jaarlijkse hoeveelheden zandsuppleties en percentages raaien waarin de basiskustlijn is overschreden:
Figuur 3
Bron: Rijkswaterstaat, 2021
Toelichting
Het streven is dat minimaal 90% de kustlijn zeewaarts ligt van de basiskustlijn. In Figuur xx is weergegeven hoe afgelopen jaren gepresteerd is op dat onderdeel, hoeveel zand er gesuppleerd is en hoeveel zand er naar verwachting in 2022 gesuppleerd zal worden. De realisatie van 16,1 miljoen m3 is ongeveer gelijk aan de prognose van 2021 van 16,6 miljoen m3. De prognose voor 2022 is dat in totaal 13,3 miljoen m3 wordt gesuppleerd. De streefwaarde van de PIN basiskustlijn is 90% en met een score van 90,4% wordt de PIN gehaald.
Suppleren voor kustlijnzorg
Om de basiskustlijn en het kustfundament te kunnen handhaven, is een zandsuppletieprogramma opgesteld en worden meerjarige contracten afgesloten. Het suppletieprogramma wordt jaarlijks geactualiseerd aan de hand van de laatste kustmetingen. De inhoud en omvang van dit programma kan jaarlijks variëren naargelang de specifieke behoefte en budgettaire mogelijkheden. Om te bereiken dat voor het beschikbare budget de maximale hoeveelheid zand wordt gesuppleerd, is vanaf 2012 een nieuwe marktbenadering gekozen met meerjarige contracten. Binnen het contract hebben de aannemers de vrijheid om de suppletiewerkzaamheden over meerdere jaren te spreiden.
Realisatie in miljoen m3 | Prognose in miljoen m3 | |
|---|---|---|
2021 | 2022 | |
Handhaven basiskustlijn en kustfundament | 16,1 | 13,3 |
Bron: Rijkswaterstaat, 2021
Toelichting
De realisatie van 16,1 miljoen m3 is ongeveer gelijk aan de prognose van 2021 van 16,6 miljoen m3. De prognose voor 2022 is dat in totaal 13,3 miljoen m3 wordt gesuppleerd.
Areaal Zoetwatervoorziening | Eenheid | Omvang gerealiseerd 2021 | Omvang begroot 2021 | Gerealiseerd budget 2021 x € 1 mln | Totaal budget 2021 x € 1 mln. |
|---|---|---|---|---|---|
Binnenwateren en daarin gelegen kunstwerken (spui- en uitwateringskolken, stuwen en gemalen)1 | km2 | 3044 | 3053 | ||
Aantal kunstwerken | stuks | 116 | 116 | ||
Totaal | 34,797 | 18,962 |
Bron: Rijkswaterstaat, 2021
Toelichting
De realisatie van de omvang water 2021 is lager dan de begroting. In de begroting was in 2021 een toename van het wateroppervlak voorzien door met name de realisatie van nevengeulen bij de tweede tranche KRW-maatregelen. Tegelijkertijd trad zowel een afname op door overdrachten in 2020, zoals toegelicht in het Jaarverslag 2020, als een afname door verbeterde registratie in het bronsysteem in 2020 en 2021. Beiden waren onvoorzien in de begroting.
Het aantal kunstwerken is in 2021 met één toegenomen door de ingebruikname van de nieuwe spuisluis bij de Reevesluis. De begroting en de realisatie zijn gelijk, omdat in 2020 het aantal met één is afgenomen. In 2020 is de classificatie van een kunstwerk overgegaan van een spuisluis naar een waterreguleringswerk, zoals reeds gemeld in het jaarverslag 2020.
De hogere realisatie ten opzichte van het budget is te verklaren door het uitvoeren van herstelwerkzaamheden stuw Linne (€ 9 miljoen), Wind op Zee 2021, als gevolg van risico's voor scheepvaartveiligheid voor het plaatsen van windmolenparken op zee (€ 6,3 miljoen) en prijsbijstelling (€ 0,5 miljoen).
3.02.03 Vervanging
Motivering
Het zodanig in conditie houden van het hoofdwatersysteem dat de primaire functie voor zowel waterveiligheid als zoetwatervoorziening vervuld kan worden
Producten
De waterveiligheid en beschikbaarheid moet in stand worden gehouden tegen de achtergrond van een beperkte technische levensduur van kunstwerken. Het einde van de levensduur kan ontstaan door de ouderdom van het kunstwerk of door intensiever gebruik dan bij het ontwerp is voorzien. Door de intensieve aanleg in de eerste helft en met name ook vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw valt te verwachten dat deze problematiek geleidelijk zal toenemen.
Vervangingen en renovaties van kunstwerken worden ondergebracht binnen het programma Vervanging en Renovatie. De scope van het programma omvat alle kunstwerken waar zich binnen de duur van het programma een levensduurproblematiek voordoet met mogelijke ernstige gevolgen voor de veiligheid en beschikbaarheid. De projecten in het programma verlengen de levensduur van de kunstwerken zodat de veiligheid en de beschikbaarheid van de bestaande infrastructuur in stand wordt gehouden.
Meetbare gegevens
Het budget dat op dit artikelonderdeel in de huidige begrotingsperiode is opgenomen, is met name bestemd voor de werkzaamheden ten behoeve van de stuwen Nederrijn/Lek en het landelijk meetnet water.