Base description which applies to whole site

2 Agentschap Koninklijk Nederlands Metereologisch Instituut

Het KNMI adviseert en waarschuwt de samenleving om risico’s met atmosferische of seismologische oorsprong terug te dringen. Het KNMI ontwikkelt daartoe hoogwaardige kennis, verricht waarnemingen, en zet die om in producten en diensten die de veiligheidsrisico’s verminderen, bijdragen aan een duurzame samenleving en economische mogelijkheden bevorderen.

Het KNMI richt zich op publieke taken. Per 1 januari 2016 is de Wet taken Meteorologie en Seismologie (WtMS) in werking getreden.

Producten en diensten

Om de bovengenoemde doelstelling te bereiken levert het KNMI voortdurend informatie, kennis en data op het gebied van meteorologie en seismologie. Deze worden permanent bijgehouden volgens de modernste inzichten van wetenschap en techniek. Informatie, kennis en data moeten ook effectief op de plaatsen terechtkomen waar ze daadwerkelijk nodig zijn: bij burgers, brandweer, politie, water- en wegbeheerders, luchtvaartautoriteiten, bedrijven, beleidsmakers en rampenbestrijders. Daarbij spelen ook de particuliere weerbureaus en de media een belangrijke rol. Het KNMI heeft zijn producten en diensten ingedeeld in de productgroepen Meteorologie en Seismologie. Daarnaast wordt Aardobservatie als product onderscheiden. Meetbare gegevens voor deze productgroepen zijn opgenomen in het beleidsartikel 23.

Omzet moederdepartement

Voor de verslaggevingsjaren 2023 en 2022 kan de huidige wijze van vastlegging worden gebruikt om de koppeling tussen de ontvangen bijdragen van de opdrachtgever (IenW) aan de opdrachtnemers (agentschappen) aan te tonen (uitzondering op art 14 regeling Agentschappen).

Tabel 110 Staat van baten en lasten van het baten-lastenagentschap 2023 (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting (1)

Realisatie 2023 (2)

Verschil (3) = (2) - (1)

Realisatie 2022 (4)

Baten

    

Omzet

100.793

103.649

2.856

96.354

waarvan omzet moederdepartement

67.792

70.241

2.449

65.230

waarvan omzet overige departementen

3.610

3.421

‒ 189

3.306

waarvan omzet derden

29.391

29.986

595

27.818

Rentebaten

0

37

37

3

Vrijval voorzieningen

0

0

0

0

Bijzondere baten

0

0

0

0

Totale Baten

100.793

103.685

2.893

96.357

     

Lasten

    

Apparaatskosten

75.049

82.392

7.344

74.130

- Personele kosten

45.882

53.550

7.668

46.164

waarvan eigen personeel

42.417

45.654

3.237

40.104

waarvan inhuur externen

3.411

7.869

4.458

6.038

waarvan overige personele kosten

54

27

‒ 27

22

- Materiële kosten

29.167

28.842

‒ 325

27.966

waarvan apparaat ICT

12.220

13.026

806

11.523

waarvan bijdrage aan SSO's

5.472

5.951

479

4.849

waarvan overige materiële kosten

11.475

9.865

‒ 1.610

11.594

Rentelasten

0

97

‒ 574

2.196

Afschrijvingskosten

2.361

1.787

‒ 121

186

- Materieel

2.145

1.692

‒ 453

2.010

waarvan apparaat ICT

156

71

‒ 85

678

waarvan overige materiële afschrijvingskosten

1.989

1.621

‒ 368

1.332

- Immaterieel

0

95

97

13

Overige lasten

23.358

20.120

‒ 3.238

19.763

waarvan Aardobservatie

21.888

19.927

‒ 1.961

19.762

waarvan dotaties voorzieningen

0

73

73

0

waarvan bijzondere lasten

1.470

120

‒ 1.350

1

Totaal Lasten

100.768

104.395

3.628

96.102

Saldo van baten en lasten gewone bedrijfsuitoefening

25

‒ 710

‒ 735

255

Agentschapsdeel Vpb-lasten

25

‒ 77

‒ 102

25

Saldo van baten en lasten na resultaatbestemming

0

‒ 633

‒ 633

230

Tabel 111 Voorgestelde resultaatbestemming (bedragen x € 1.000)

Voorgestelde resultaatbestemming

Vastgestelde begroting (1)

Realisatie (2)

Verschil (3) = (1) + (2)

Realisatie t-1 (4)

(Voorgesteld resultaat als volgt te verdelen)

    
     

Toevoeging/ onttrekking:

    

0

‒ 633

‒ 633

230

Saldo van baten en lasten

0

‒ 633

‒ 633

230

Toelichting

Het nog te verdelen resultaat 2023 bedraagt ‒ € 0,6 miljoen.

Baten

Omzet

Omzet moederdepartement

De bijdrage van het moederdepartement dient ter dekking van de taken onder de Wet Meteorologie en Seismologie en Aardobservatie. Daarnaast stelt het moederdepartement aanvullende middelen beschikbaar voor het uitvoeren van aanvullende maatwerk opdrachten.

Tabel 112 Specificatie omzet per productgroep 2023 (bedragen x € 1.000)

Productgroep

Begroting 2023

Realisatie 2023

Verschil

Realisatie 2022

Meteorologie

44.879

48.466

3.587

43.462

Seismologie

1.025

1.848

823

2.006

Aardobservatie

21.888

19.927

‒ 1.961

19.762

Totaal

67.792

70.241

2.449

65.230

Tabel 113 Specificatie omzet moederdepartement 2023 (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Begroting 2023

Realisatie 2023

Verschil

Realisatie 2022

Artikel 11 Integraal Waterbeleid

394

952

558

919

Artikel 16 Openbaar vervoer en Spoor

47

14

‒ 33

14

Artikel 17 Luchtvaart

14

14

0

14

Artikel 19 Uitvoering Milieubeleid en Internationaal

10

15

5

Artikel 20 Lucht en Geluid

10

Artikel 23 Meteorologie, seismologie en aardobservatie

61.580

69.345

7.765

62.985

Nog uit te voeren werkzaamheden

2.217

‒ 3.181

‒ 5.398

‒ 2.256

Bijdrage ILT

 

0

0

0

Bijdrage RWS

2.210

2.223

13

2.207

ANVS

223

234

11

229

Overig IenW

1.097

625

‒ 472

1.108

Totaal

67.792

70.241

2.449

65.230

* waarvan direct gerelateerd aan geleverde producten/diensten

45.904

50.314

4.410

45.468

* waarvan programma (aadoberservatie)

21.888

19.927

‒ 1.961

19.762

Toelichting

  • Artikel 23 Meteorologie, seismologie en aardobservatie: Omzet is met name hoger dan begroot door toevoegen loon- en prijsbijstelling (€ 4,0 miljoen), Projecten OCW (€ 3,5 miljoen) en diverse kleine posten (€ 0,3 miljoen). De projecten OCW hebben betrekking op Cofinanciering Europese samenwerking en verlagen matchingsdruk (€ 1,0 miljoen), Versterking Europese samenwerking (€ 1,5 miljoen) en versterken cruciale kennisposities op het gebied van Artificial intelligence en Klimaat (€ 1,0 miljoen).

  • De omzet moederdepartement bevat € 3,2 miljoen aan agentschapsbijdragen welke gerealiseerd zullen worden in komende jaren. Dit betreft vooral lagere kosten en daardoor lagere omzet voor aardobservatie (€ 3,3 miljoen), OCW projecten (€ 1,0 miljoen) en Masterplan (€ 1,7 miljoen). Hoger dan begroot door aanwending middelen I-strategie (€ 1,1 miljoen). Daarnaast per saldo nog € 0,6 miljoen stijging door diverse kleinere projecten.

  • De overige ontvangsten/bijdragen van het moederdepartement bestaan voornamelijk uit gefactureerde bedragen aan RWS (€ 0,5 miljoen) en DCC (€ 0,1 miljoen).

Omzet overige departementen

De omzet overige departementen heeft betrekking op van andere departementen (dan IenW) ontvangen vergoedingen voor opdrachten die door KNMI voor die andere departementen zijn uitgevoerd.

Tabel 114 Specificatie omzet overige departementen 2023 (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Begroting 2023

Realisatie 2023

Verschil

Realisatie 2022

Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

72

100

28

74

Ministerie van Defensie

1.360

1.548

188

1.239

Ministerie van Economische Zaken en Klimaat

2.150

1.603

‒ 547

1.988

Ministerie van Buitenlandse Zaken

29

165

136

5

Overig

0

5

5

0

Totaal

3.610

3.421

‒ 191

3.306

De lagere realisatie in 2023 voor EZK (€ 0,5 miljoen) komt vooral door het minder uitvoeren van additionele werkzaamheden op het gebied van weer (€ 0,1 miljoen), klimaat (€ 0,1 miljoen) en seismologie (€ 0,3 miljoen) en overig.

Omzet derden

De omzet derden heeft betrekking op vergoedingen voor activiteiten die door het KNMI voor derden partijen, niet zijnde ministeries, zijn uitgevoerd.

Tabel 115 Specificatie omzet derden 2023 (bedragen x €1.000)

Omschrijving

Begroting 2023

Realisatie 2023

Verschil

Realisatie 2022

Luchtvaart

15.018

14.816

‒ 202

13.044

Projecten extern gefinancierd

11.578

13.312

1.734

13.256

Dataverstrekkingen en licenties

550

120

‒ 430

‒ 224

Overig

2.245

1.738

‒ 507

1.742

Totaal

29.391

29.986

595

27.818

De opbrengsten voor dataverstrekkingen en licenties zijn lager dan begroot wegens de afbouw van de verkoop van data (met name ECMWF). De omzet subsidieprojecten is gestegen door het uitvoeren van enkele grote projecten enerzijds en anderzijds door het bereiken van milestones en het afronden van projecten.

Rentebaten

De rentebaten in 2023 € 0,037 miljoen (2022: € 0,002 miljoen) bestaan voornamelijk uit ontvangen rente over het saldo rekening courant.

Vrijval voorzieningen

In 2023 is er geen vrijval van de voorzieningen geweest.

Bijzondere baten

In 2023 zijn geen bijzonder baten gerealiseerd.

Lasten

Apparaatskosten

Personele kosten

Tabel 116 Specificatie personele kosten (bedragen x € 1.000)
 

Begroting 2023

Realisatie 2023

Verschil

Realisatie 2022

Eigen personeelskosten

    

Loonkosten

 

42.752

 

38.227

Overige

 

2.902

 

1.877

Totaal eigen personeelskosten

42.417

45.654

3.237

40.104

Inhuur

3.411

7.869

4.458

6.038

Overige personele kosten

54

27

‒ 27

22

Totaal personeelskosten

 

53.550

 

46.164

Toelichting

De gemiddelde bezetting in 2023 betreft 443 fte (2022: 411,5 fte), dit is 3 fte meer dan begroot voor 2023. De eigen personeelskosten zijn hoger dan in 2022 (€ 5,6 miljoen). Dit is enerzijds door een toename van de loonkosten als gevolg van de CAO loonsverhoging en de hogere bezetting en anderzijds door de wijziging in de CAO met betrekking tot extra IKB uren die heeft geleid tot een extra verlofreservering (€ 1,4 miljoen).

De inhuur is gestegen ten opzichte van begroot (€ 4,4 miljoen) en 2022 (€ 1,8 miljoen). De inhuur bedraagt 14,7% (2022: 13,1%) van de totale personeelskosten. De overschrijding wordt vooral verklaard door inhuur voor verbetering informatievoorziening en modernisering van de waarneeminfrastructuur. Daarnaast is wederom veel ingehuurd doordat het invullen van vacatures lastig is gebleken.

Het voortschrijdend jaargemiddelde van verzuim (4,1%) is in 2023 boven de Verbaan norm (4,0% ) en lager dan in 2022 (4,6%).

Materiële kosten

Tabel 117 Specificatie materiële kosten (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Begroting 2023

Realisatie 2023

Verschil

Realisatie 2022

Apparaat ICT

12.220

13.026

‒ 806

11.523

Bijdrage aan SSO's

5.472

5.951

‒ 479

4.849

Overige materiele kosten

11.475

9.865

1.610

11.594

Totaal

29.167

28.842

325

27.966

De kosten apparaat ICT zijn toegenomen ten opzichte van 2022 door extra fte’s en een hogere doorbelasting van kosten van Campus. De overige materiële kosten zijn gedaald ten opzichte van 2022 wegens lagere uitbestedingskosten.

Afschrijvingskosten

De afschrijvingskosten zijn in 2023 (net zoals in 2022) lager uitgevallen dan oorspronkelijk begroot. Dit komt met name door het uitblijven van investeringen en door het later in gebruik nemen van de activa.

Rentelasten

De rentelasten in 2023 zijn (€ 97k ) door rente (0,0% ‒ 2,85 %) op de bestaande leningen (2022: € 13k).

Overige lasten

Aardobservatie

EUMETSAT past jaarlijks haar (meerjaren)budgetten aan op basis van de nieuwste inzichten. Het KNMI past de begroting hier indien nodig op aan.

Dotatie voorzieningen

Tabel 118 Specificatie voorzieningen (bedragen x € 1.000)
 

Wachtgeld

Stand per 1 jan 2023

97

Bij:

 

Dotatie

73

Af:

 

Vrijval

 

Uitkering

60

Totaal af

60

  

Stand per 31 dec 2023

109

Agentschapsdeel Vpb lasten

Tabel 119 Agentschapsdeel Vpb lasten

Omschrijving

Begroting 2023

Realisatie 2023

Verschil

Realisatie 2022

Huidig boekjaar

25

40

15

25

Voorgaande boekjaren

0

‒ 117

‒ 117

0

Totaal

25

‒ 77

‒ 102

25

Saldo van baten en lasten

Het resultaat over 2023 is € 0,7 miljoen negatief. Het verwachte resultaat in de begroting 2023 was begroot nihil. Het resultaat zal ten laste van het eigen vermogen worden gebracht.

De directie van het KNMI zal er tussentijds op toezien dat de begroting 2024 zal worden gevolgd en derhalve het gerealiseerde resultaat gedurende het jaar kritisch blijven volgen opdat er tijdig door het KNMI kan worden bijgestuurd.

Balans

Tabel 120 Balans per 31 december 2023 (bedragen x € 1.000)

(voor resultaatbestemming)

31-12-2023

31-12-2022

Activa

  

Vaste activa

  

Immateriële vaste activa

106

73

* Software licenties

106

73

* In ontwikkeling

Materiële vaste activa

9.876

9.416

* Grond en gebouwen

1.627

2.086

* Installaties en inventaris

151

222

* Projecten in uitvoering

1.113

3.258

* Overige materiële vaste activa

6.985

3.850

Totaal vaste activa

9.982

9.489

Vlottende activa

38.091

27.904

* Onderhanden projecten

5.522

5.221

* Debiteuren

1.577

1.254

* Belastingen en premies sociale lasten

786

0

* Overige vorderingen en overlopende activa

13.409

12.933

* Liquide middelen

16.796

8.496

Totaal activa

48.073

37.393

   

Passiva

  

Eigen vermogen

4.095

2.619

* Exploitatiereserve

4.728

2.389

* Onverdeeld resultaat

‒ 633

230

Voorzieningen

109

97

Langlopende schulden

7.189

6.832

* Leningen bij het Ministerie van Financiën

7.189

6.832

Kortlopende schulden

36.679

27.844

* Onderhanden projecten

9.166

9.371

* Crediteuren

359

51

* Belastingen en premies sociale lasten

0

435

* Kortlopend deel leningen bij het Ministerie van Financiën

2.108

2.056

* Overige schulden en overlopende passiva

25.046

15.931

Totaal passiva

48.073

37.393

Toelichting balans

Tabel 121 Debiteuren (bedragen x € 1.000)
 

31-12-2023

31-12-2022

Moederdepartement

166

72

Andere ministeries

20

18

Derden

1.390

1.164

Dubieuze debiteuren

1

Totaal

1.577

1.254

Tabel 122 Belastingen en premies sociale verzekeringen (bedragen x € 1.000)
 

31-12-2023

31-12-2022

Omzetbelasting

786

Totaal

786

Tabel 123 Overige vorderingen en overlopende activa (bedragen x € 1.000)
 

31-12-2023

31-12-2022

Vorderingen moederdepartement

27

Vorderingen andere ministeries

45

45

Vorderingen luchtvaart

12.489

12.257

Vorderingen derden

174

Vooruitbetaalde kosten

674

631

Totaal

13.409

12.933

Tabel 124 Opbouw Eigen Vermogen (bedragen x € 1.000)
 

Begroting 2023

2023

2022

Saldo Eigen vermogen per 31 december jaar ‒ 1

 

2.389

1.147

Onverdeeld resultaat

 

230

(332)

Stand per 1 januari

815

2.619

815

Eenmalige uitkering van moederdepartement

300

300

300

Bijdrage IHH en IV

 

1.809

1.274

Onverdeeld resultaat

 

(633)

230

Stand per 31 december

1.115

4.095

2.619

% gemiddelde omzet laatste 3 jaar

1,1%

4,2%

2,8%

Toelichting

Het KNMI heeft in 2017 een toekomstplan opgesteld. Op basis van deze plannen ontwikkelt het KNMI zich tot een Instituut met een gezonde bedrijfsvoering met een adequate technische infrastructuur om te voorzien in een dienstverlening die aansluit op de ontwikkelingen in de samenleving. Onderdeel van de gemaakte afspraken hierover is het behoedzaam opbouwen van een eigen vermogen. Hiertoe heeft in 2023 vanuit het moederdepartement een vermogensmutatie plaatsgevonden (€ 0,3 miljoen). Vanaf 2024 stopt deze vermogensmutatie.

Daarnaast een storting vanuit het moederdepartement van € 0,9 miljoen voor het programma Open Overheid met als doel de openheid van de overheid te vergroten en haar informatiehuishouding en -voorziening te verbeteren.

Tenslotte is ook een storting van € 0,9 miljoen vanuit het moederdepartement gedaan voor het versterken van life cycle management en vergroting leveringszekerheid Informatiehuishouding (IV).

Het KNMI heeft in 2023 een negatief resultaat van € 0,6 miljoen. Dit resultaat wordt onttrokken aan het eigen vermogen waarmee de stand eind december 2023 op € 4,1 miljoen positief uitkomt. Het behoedzaam opbouwen van het eigen vermogen blijft, ondanks het verlies in 2023, het doel.

Voorzieningen

Tabel 125 Specificatie voorzieningen (bedragen x € 1.000)
 

Wachtgeld

Stand per 1 jan 2023

97

Bij:

 

Dotatie

73

Af:

 

Vrijval

 

Uitkering

60

Totaal af

60

  

Stand per 31 dec 2023

109

Toelichting

Wachtgeldvoorziening

In 2015 is er een wachtgeldvoorziening gevormd voor een wettelijke en juridische verplichting aan één voormalige medewerker. Van de voorziening is een bedrag van € 36k als langlopend (langer dan 1 jaar) aan te merken.

Tabel 126 Crediteuren (bedragen x € 1.000)
 

31-12-2023

31-12-2022

Moederdepartement

54

Andere Ministeries

53

(3)

Derden

306

0

Totaal

359

51

Tabel 127 Belastingen en sociale premies (bedragen x € 1.000)
 

31-12-2023

31-12-2022

Omzetbelasting

435

Totaal

435

Tabel 128 Overige schulden en overlopende activa (bedragen x € 1.000)
 

31-12-2023

31-12-2022

Vooruitontvangen moederdepartement

6.892

2.664

Vooruitontvangen derden

860

840

Te betalen vakantiedagen

5.100

3.679

Te betalen jubilea

65

226

Nog te betalen moederdepartement

2.036

233

Nog te betalen andere Ministeries

4.314

1.880

Nog te betalen derden

5.779

6.407

Totaal

25.046

15.931

Kasstroomoverzicht

Tabel 129 Kasstroomoverzicht over 2023 (bedragen x € 1.000)
  

(1) Vastgestelde begroting

(2) Realisatie

(3)=(2)-(1) Verschil realisatie en vastgestelde begroting

1.

Rekening-courant RHB 1 januari 2023 + stand depositorekeningen

4.269

8.496

4.227

 

Totaal ontvangsten operationele kasstroom (+)

4.464

10.841

6.377

 

Totaal uitgaven operationele kasstroom (-/-)

‒ 2.217

‒ 2.725

‒ 508

2.

Totaal operationele kasstroom

2.247

8.116

5.869

 

Totaal investeringen (-/-)

‒ 5.300

‒ 2.284

3.016

 

Totaal boekwaarde desinvesteringen (+)

0

3

3

3.

Totaal investeringskasstroom

‒ 5.300

‒ 2.281

3.019

 

Eenmalige uitkering aan moederdepartement (-/-)

0

0

0

 

Eenmalige storting door het moederdepartement (+)

300

2.109

1.809

 

Aflossingen op leningen (-/-)

‒ 2.197

‒ 1.465

732

 

Beroep op leenfaciliteit (+)

5.300

1.822

‒ 3.478

4.

Totaal financieringskasstroom

3.403

2.466

‒ 937

5.

Rekening-courant RHB 31 december 2023 + stand depositorekeningen  (=1+2+3+4), de maximale roodstand is 0,5 miljoen €.

4.618

16.796

12.179

Toelichting

Operationele kasstroom

Totaal ontvangsten operationele kasstroom bestaat uit afschrijvingskosten (€ 1,8 miljoen) en een toename van de schulden (€ 9,0 miljoen).Totaal uitgaven operationele kasstroom bestaan uit toename onderhanden projecten (€ 0,5 miljoen), een toename van vorderingen (€ 1,6 miljoen) en het saldo van baten en lasten (- € 0,6 miljoen).

Investeringskasstroom

De investeringen in 2023 hebben betrekking op investeringen in Scanning wind lidar (€ 0,4 miljoen), UV-lidars (€ 0,4 miljoen), Campbell Testveld installatie (€ 0,2 miljoen), present weather sensoren (€ 0,2 miljoen) en diverse andere investeringen optellend tot € 1,1 miljoen.

Financieringskasstroom

Ten behoeve van het behoedzaam opbouwen van het eigen vermogen is een directe vermogensmutatie gedaan vanuit het moederdepartement (€ 0,3 miljoen). Tussen eigenaar en opdrachtgever is afgesproken dat deze storting jaarlijks plaatsvindt tot en met het jaar 2023. De andere stortingen vanuit het moederdepartement betreffen het programma Informatie huishouding (IHH) (€ 0,9 miljoen) en het Informatie Voorziening (IV) (€ 0,9 miljoen).

In 2023 is € 1,5 miljoen afgelost (2022: € 1,7 miljoen) en de aflossing loopt hiermee, net zoals vorig jaar, achter op de begroting. In 2023 is er voor € 1,8 miljoen een beroep op de leenfaciliteit ter financiering van de investeringen in activa in 2023 gedaan.

Doelmatigheidsindicatoren

Tabel 130 Overzicht doelmatigheidsindicatoren per 31 december 2023

Overzicht doelmatigheidsindicatoren per 31 december 2021

Realisatie

Begroting

 

2020

2021

2022

2023

2023

Kostprijs per product

     

- percentage overhead1

97

82

85

88

85

- fte's indirect

103

111

118

145

128

      

Tarieven/uur

115

114

114

120

111

      

Omzet per productgroep (PxQ)

     

- meteorologie

66.721

70.879

72.240

79.912

76.436

- seismologie

2.148

4.002

4.353

3.810

2.428

- aardobservatie

19.614

20.683

19.762

19.927

21.888

      

FTE-totaal (excl. externe inhuur)

370

402

411

443

440

      

Saldo van baten en lasten (%)

0%

0%

0%

‒ 1%

0%

1

= indexcijfer, 2015 = 100

Toelichting

Kostprijs per product

Het percentage overhead is gedaald ten opzichte van 2022 (-3,5%).

Het aantal fte’s indirect stijgt sterk (22,5%). Enerzijds door een herindeling van de activiteiten, anderzijds door meer inzet op projecten/activiteiten zonder directe relatie met producten.

Tarieven/uur

De tarieven per uur zijn gestegen ten opzichte van 2022 (4,8%). De loonkosten per uur zijn nagenoeg gelijk gebleven, maar de overheadkosten per uur zijn gestegen (11,0%).

FTE per 31 december (gemiddelde)

Het aantal fte’s (gemiddelde) is een ondanks een krappe arbeidsmarkt gestegen met 32 (7,7%).

Licence