2.2.1 Algemene beleidsdoelstelling: Het bevorderen van de eenheid van het algemeen regeringsbeleid

De verantwoordelijkheid van de minister-president, zoals neergelegd in de Grondwet en diverse regelgeving.

Het in stand houden en zo nodig aanpassen van het stelsel van overleg en besluitvorming, zoals dat vorm krijgt in de ministerraad, onderraden, ministeriële commissies enz.

De coördinerende verantwoordelijkheid van de minister-president heeft een ander karakter dan die van andere ministers met een coördinerende taak. «Eenheid» en «algemeen regeringsbeleid» zijn hier staatsrechtelijke begrippen. Er is geen sprake van een beleidsveld.

2.2.2 Budgettaire gevolgen van beleid

In onderstaande tabel zijn de programma- en de apparaatsuitgaven voor de komende jaren opgenomen.

Een toelichting op de budgettaire gevolgen van het beleid is terug te vinden in de verdiepingsparagraaf 2.4 van deze begroting.

2.2.3 Operationele doelstellingen

2.2.3.1 Operationele doelstelling: Het Algemeen regeringsbeleid

De coördinatie van het algemeen regeringsbeleid kan worden gesplitst in een inhoudelijk aspect en een woordvoeringsaspect. Beoogd worden een adequate ambtelijke ondersteuning van de minister-president (in zijn coördinerende rol) en van de ministerraad, alsmede van de woordvoering daartoe.

De ambtelijke ondersteuning van de minister-president bestaat uit de inhoudelijke advisering ter voorbereiding van de ministerraad en de onderraden. Deze advisering ligt voor het grootste gedeelte bij het secretariaat Ministerraad, tevens Kabinet van de Minister-President.

2.2.3.2 Operationele doelstelling: Coördinatie van het algemeen communicatiebeleid

Er wordt rijksbreed gestreefd naar het versterken van interdepartementale samenwerking op het gebied van communicatie. Kernbegrippen hierbij zijn eenheid in presentatie naar inhoud en vorm, betere beschikbaarheid en toegankelijkheid van informatie, meer samenhang in de publiekscommunicatie en het duiden en gebruiken van signalen uit de samenleving.

De Voorlichtingsraad, het overleg van directeuren communicatie van alle departementen, formuleert jaarlijks gemeenschappelijke ambities op het gebied van communicatie in zijn Jaarprogramma Gemeenschappelijke Communicatie. Beoogd wordt te investeren in vernieuwing en beheer van de communicatiediscipline om ook in de toekomst goed in te kunnen spelen op ontwikkelingen in samenleving en overheid. Rijks- en kabinetsbrede communicatie en gezamenlijke publiekscommunicatie ondersteunen dat streven.

• Rijks- en kabinetsbrede communicatie

Voor burgers is het van belang dat het kabinet zo eenduidig mogelijk communiceert en dat de Rijksoverheid toegankelijk, herkenbaar en eenduidig is. Hieraan wordt gewerkt door implementatie van de missie en het motto van de Rijksoverheid, de verdere invoering en het beheer van de rijksbrede huisstijl, en door de verdere ontwikkeling en het beheer van de rijksbrede website en het rijksbrede intranet. Missie en motto geven voor een langere periode richting aan de communicatie van de Rijksoverheid. Analyse en onderzoek bevorderen het streven naar samenhang en herkenbaarheid.

• Gezamenlijke publiekscommunicatie

Het snel en goed beantwoorden van de vele vragen die burgers en bedrijven per telefoon, e-mail of brief stellen over het overheidsbeleid, is belangrijk. Vanouds zijn er de informatievoorziening en campagnes van Postbus 51. Met het project Overheidscommunicatie Nieuwe Stijl (ONS) zijn daar gemeenschappelijke diensten bijgekomen. Deze worden per 1 januari 2011 door de Dienst Publiek en Communicatie uitgevoerd (zie 2.3). De website van Postbus 51 is opgegaan in . Het aantal massamediale campagnes van de Rijksoverheid is de afgelopen jaren bewust verminderd. De mogelijkheden van online communicatie ontwikkelen zich in rap tempo en bovendien maken steeds meer doelgroepen vooral gebruik van online media om zich te informeren. Het is daarom van belang dat de communicatie van de Rijksoverheid zich blijft ontwikkelen en gebruikt maakt van deze online mogelijkheden, ook om te voorkomen dat doelgroepen niet meer worden bereikt. Het gebruik van nieuwe mogelijkheden wordt gestimuleerd en zo nodig wordt er gezamenlijk beleid ontwikkeld. Daarnaast worden de eigen online kanalen (zoals ) verder verbeterd en ontwikkeld.

2.2.3.3 Operationele doelstelling: Het leveren van bijdragen aan de langere termijn beleidsontwikkeling van het regeringsbeleid

De ontwikkeling van het regeringsbeleid is gebaat bij inzichten in zaken die op langere termijn de samenleving kunnen beïnvloeden. De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) tracht op een wetenschappelijk gefundeerde manier aan dergelijke inzichten bij te dragen. De WRR heeft tot taak hierbij tijdig te wijzen op tegenstrijdigheden in en te verwachten knelpunten voor het regeringsbeleid, dilemma’s te formuleren over de grote beleidsvraagstukken en beleidsalternatieven aan te dragen. De WRR kan zich bezighouden met alle gebieden van (potentieel) regeringsbeleid.

• Werkprogramma

In het najaar van 2010 wordt een werkprogramma gepresenteerd voor de jaren 2010 t/m 2012. Mede naar aanleiding van de evaluatie van de vorige raad door de commissie Van Rooy eind 2007, neemt internationalisering een belangrijke plaats in, met name in de onderwerpkeuze en de voorbereiding van de afzonderlijke adviezen, maar ook in de vorm van het onderhouden van het algemene internationale netwerk. Onderwerpen die in dit nieuwe werkprogramma zullen worden opgenomen, zijn o.a. «Markt, staat en samenleving» en «Vertrouwen in de burger.» Het werkprogramma wordt door de raad vastgesteld, na overleg met de Minister-President, die hierover voorafgaand de meningen hoort in de ministerraad.

• Publicaties

Op grond van door de WRR geïnitieerd onderzoek worden rapporten aan de regering uitgebracht waarop een regeringsreactie wordt gegeven. Dit proces kan leiden tot beleidsontwikkeling en wetgeving. Het zal altijd van een politieke afweging afhangen of, en zo ja in hoeverre, inzichten van de WRR doorwerken in beleid en regelgeving. Door hun sectoroverstijgend karakter dragen sommige rapporten bij aan de eenheid van het regeringsbeleid. Achtergrondstudies die in het kader van WRR-rapporten tot stand zijn gekomen, worden als Verkenningen of als Webpublicaties gepubliceerd.

• Bijdrage beleidsdialoog en publiek debat

De WRR brengt naast regeringsadviezen en verkennende studies ook internetpublicaties, essays en wetenschappelijke of opiniërende artikelen in Nederlandse dagbladen uit. Via grote conferenties, expertmeetings en de jaarlijkse WRR-lezing draagt hij ook actief bij aan het verbinden van de werelden van wetenschap en beleid en het creëren van «netwerksynergie» met de adviesorganen en de planbureaus. Naast de regering, ambtelijke en bestuurlijke kaders, de volksvertegenwoordiging, denktanks, adviesorganen en regionale en lokale overheden profiteren ook andere partijen en groepen in de samenleving van WRR-inzichten, zoals non-profit organisaties, het bedrijfsleven, de media en online netwerken. De WRR organiseert bovendien ook thematische of sectorgerelateerde debatten in samenwerking met universiteiten, onderzoeksinstellingen of andere adviesraden. Verder levert de raad een actieve bijdrage aan het maatschappelijke debat door deel te nemen aan en/of te publiceren over door derden georganiseerde bijeenkomsten of online debatten. Aldus agendeert de WRR belangrijke thema’s en stimuleert hij het publieke debat.

Het functioneren van de WRR kan in beperkte mate kwantitatief worden weergegeven. De beperking van een dergelijk overzicht is dat het meten van zowel wetenschappelijke prestaties als de doorwerking van adviezen in beleid door middel van kwantitatieve outputindicatoren een discutabele zaak blijft. De effecten van het werk van denktanks c.q. brede advies-organen als de WRR zijn immers veelal indirect en pas zichtbaar op de lange termijn.