41.1 Algemene doelstelling
Een goede volksgezondheid, waarbij mensen gezond leven en zo min mogelijk bloot staan aan bedreigingen van hun gezondheid.
41.2 Budgettaire gevolgen van beleid
| Bedragen x € 1 000 | Realisatie 2007 | Realisatie 2008 | Realisatie 2009 | Realisatie 2010 | Realisatie 2011 | Vastgestelde begroting 2011 t/m incidentele suppletoire begroting | Verschil 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 573 841 | 708 614 | 1 065 745 | 705 853 | 471 231 | 679 233 | – 208 002 |
| Uitgaven | 557 412 | 604 057 | 802 100 | 800 501 | 633 387 | 686 827 | – 53 440 |
| Programma-uitgaven | 548 613 | 595 366 | 792 968 | 791 204 | 624 501 | 677 747 | – 53 246 |
| 1. Meer mensen kiezen voor een gezonde leefstijl | 34 893 | 47 645 | 46 188 | 40 722 | 38 724 | 41 786 | – 3 062 |
| waarvan bijdragen aan specifieke uitkeringen | 6 485 | 10 883 | 16 788 | 16 805 | 17 125 | 17 082 | 43 |
| waarvan bijdragen aan baten- lastendiensten | 125 | 282 | 4 910 | 3 140 | 0 | 1 553 | – 1 553 |
| 2. Het voorkomen van gezondheidsschade door onveilig voedsel en onveilige producten | 79 312 | 80 324 | 80 341 | 80 418 | 69 969 | 73 521 | – 3 552 |
| waarvan bijdragen aan baten- lastendiensten | 75 288 | 76 597 | 77 346 | 78 089 | 67 674 | 69 570 | – 1 896 |
| 3. De vermijdbare ziektelast neemt af door een goede bescherming tegen infectieziekten en chronische ziekten | 270 944 | 290 412 | 488 648 | 445 668 | 297 013 | 343 407 | – 46 394 |
| waarvan bijdragen aan baten- lastendiensten: | 237 679 | 258 243 | 438 713 | 393 738 | 254 543 | 307 176 | – 52 633 |
| RIVM: Opdrachtverlening centra | 51 304 | 70 416 | 76 559 | 77 331 | 107 702 | 51 853 | 55 849 |
| RIVM: Uitvoeringskosten subsidieregeling Publieke gezondheid | 131 774 | 130 797 | 201 770 | 146 980 | 131 638 | 191 212 | – 59 574 |
| RIVM: Uitvoering subsidieregeling VWS subsidies | 9 608 | 10 885 | 8 925 | 9 575 | 9 429 | 9 390 | 39 |
| Nederlands Vaccin Instituut (NVI) | 44 993 | 46 145 | 151 459 | 159 446 | 5 774 | 54 721 | – 48 947 |
| Overige baten-lastendiensten | 0 | 0 | 0 | 406 | 0 | 0 | 0 |
| waarvan specifieke uitkeringen | 21 099 | 17 521 | 20 899 | 21 767 | 26 167 | 17 464 | 8 703 |
| waarvan bijdragen aan zbo's | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 100 | – 100 |
| 4. Er is een doelmatig systeem van openbare gezondheidszorgvoorzieningen | 150 359 | 162 526 | 162 355 | 208 969 | 202 007 | 202 353 | – 346 |
| waarvan bijdragen aan baten- lastendiensten | 15 888 | 22 977 | 18 740 | 19 798 | 18 384 | 14 515 | 3 869 |
| waarvan bijdragen aan zbo's | 123 101 | 114 671 | 106 924 | 153 204 | 149 444 | 149 185 | 259 |
| 5. Het bevorderen van ethisch verantwoord handelen in de gezondheidszorg en bij het wetenschappelijk onderzoek | 13 105 | 14 459 | 15 436 | 15 427 | 16 788 | 16 680 | 108 |
| waarvan bijdragen aan baten- lastendiensten | 0 | 0 | 1 758 | 1 951 | 2 266 | 1 950 | 316 |
| waarvan bijdragen aan zbo's | 11 018 | 11 433 | 12 165 | 12 104 | 13 500 | 12 104 | 1 396 |
| Apparaatsuitgaven | 8 799 | 8 691 | 9 132 | 9 297 | 8 886 | 9 080 | – 194 |
| Ontvangsten | 9 461 | 14 200 | 12 933 | 17 234 | 10 277 | 10 837 | – 560 |
De uitgaven van de jaren 2008 t/m 2010 zijn gecorrigeerd voor de budgetten die in het kader van de herverkaveling van het voormalig programmaministerie Jeugd en Gezin zijn toegevoegd aan artikel 41 Volksgezondheid.
41.3 Financiële toelichting
In deze paragraaf worden per operationele doelstelling en voor de apparaatsuitgaven en de ontvangsten de belangrijkste verschillen tussen begroting en realisatie verklaard. Daarbij is aangegeven of deze verschillen bij incidentele suppletoire begroting (TK 32 609 XVI, nr. 1 en 2), suppletoire begroting Voorjaarsnota (TK 32 780 XVI, nr. 1 en 2) of suppletoire begroting Najaarsnota (TK 33 090 XVI, nr. 1 en 2) voorgelegd waren, dan wel dat ze in de slotwetmutaties zijn begrepen.
Programma-uitgaven
De algemene doelstelling van dit beleidsartikel is vertaald in vijf operationele doelstellingen:
-
1. Meer mensen kiezen voor een gezonde leefstijl;
-
2. Het voorkomen van gezondheidsschade door onveilig voedsel en onveilige producten;
-
3. De vermijdbare ziektelast neemt af door een goede bescherming tegen infectieziekten en chronische ziekten;
-
4. Er is een doelmatig systeem van openbare gezondheidszorgvoorzieningen dat bijdraagt aan een betere volksgezondheid;
-
5. Het bevorderen van ethisch verantwoord handelen in de gezondheidszorg en bij het wetenschappelijk onderzoek.
1. Meer mensen kiezen voor een gezonde leefstijl
| Stand vastgestelde ontwerpbegroting (bedragen x € 1 000) | 41 761 |
| Mutaties incidentele suppletoire begroting: | |
| 1. Overboeking van begroting 2011 Jeugd en Gezin (TK 32 500 XVII). Betreft het bevorderen van een gezonde leefstijl bij kinderen en jongeren. | 25 |
| Stand incidentele suppletoire begroting | 41 786 |
| Mutaties suppletoire begroting VJN: | |
| 1. Overboeking naar artikel 41 OD 3 en 4. Betreft additionele opdrachten aan het RIVM op het terrein van de Voedselconsumptiepeiling, bloedstatusbepaling en GHB neurotoxiciteit. Daarnaast gaat het om het campagnebudget kinderwensconsult, middelen voor amendement Kooiman (TK 32 500 XVI, nr. 16) over het in stand houden van het informatieaanbod en de innovatiekracht van het Erfocentrum, alsmede een aanvulling op het ZonMw-programma «Gezonde Slagkracht». | – 855 |
| 2. Overboeking naar artikel 42 OD 2. Betreft Voorlichtingscampagne Zwangerschap en geboorte. In navolging van de adviezen van de Stuurgroep Zwangerschap en geboorte (TK 32 279, nr. 6) wordt fors ingezet op de verbetering van de perinatale zorg in Nederland. Eén van de maatregelen die daartoe moeten leiden is het verbeteren van de voorlichting over gezond zwanger worden aan met name groepen in achterstandssituaties. | – 965 |
| 3. Overige mutaties. | – 180 |
| Stand suppletoire begroting VJN | 39 786 |
| Mutaties suppletoire begroting NJN: | |
| 1. Overige mutaties. | – 782 |
| Stand suppletoire begroting NJN | 39 004 |
| Slotwetmutaties: | |
| 1. Overige mutaties. | – 280 |
| Stand realisatie 2011 | 38 724 |
2. Het voorkomen van gezondheidsschade door onveilig voedsel en onveilige producten
| Stand vastgestelde ontwerpbegroting (bedragen x € 1 000) | 73 521 |
| Mutaties incidentele suppletoire begroting: | |
| 1. Geen mutaties. | 0 |
| Stand incidentele suppletoire begroting | 73 521 |
| Mutaties suppletoire begroting VJN: | |
| 1. Overboeking naar artikel 41 OD 3 en 4. Betreft additionele opdrachten aan het RIVM op het terrein van het Nationale Kenniscentrum Alternatieven voor Dierproeven, het Kennis- en informatiepunt Risico’s van Nanotechnologie (KIR-nano) en onderzoek naar contaminanten en additieven. | – 725 |
| 2. Overige mutaties. | 107 |
| Stand suppletoire begroting VJN | 72 903 |
| Mutaties suppletoire begroting NJN: | |
| 1. Bijdrage aan de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA). In verband met de reorganisatie van de NVWA wordt er een voorziening getroffen. Deze wordt in de komende jaren aangewend voor de kosten van herplaatsingskandidaten, het uitbetalen van WW aan tijdelijk aangestelde ambtenaren, alsmede voor de kosten van sociaal flankerend beleid. VWS draagt in 2011 eenmalig € 10 miljoen bij aan de oplossing van de problematiek door middel van een overboeking naar het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie (EL&I). De resterende problematiek wordt door het Ministerie van EL&I gefinancierd. | 10 000 |
| 2. Overboeking naar het Ministerie van EL&I (zie 1). | – 10 000 |
| 3. Overige mutaties. | – 2 273 |
| Stand suppletoire begroting NJN | 70 630 |
| Slotwetmutaties: | |
| 1. Overige mutaties. | – 661 |
| Stand realisatie 2011 | 69 969 |
3. De vermijdbare ziektelast neemt af door een goede bescherming tegen infectieziekten en chronische ziekten
| Stand vastgestelde ontwerpbegroting (bedragen x € 1 000) | 343 407 |
| Mutaties incidentele suppletoire begroting: | |
| 1. Geen mutaties. | 0 |
| Stand incidentele suppletoire begroting | 343 407 |
| Mutaties suppletoire begroting VJN: | |
| 1. Het gaat hier om overheveling van middelen uit het BKZ voor enerzijds de reguliere HPV-campagne en anderzijds de bekostiging van onderzoek door het RIVM voor Hepatitis B. De HPV-campagne wordt via de begroting gefinancierd terwijl de middelen gereserveerd zijn op het BKZ. Om die reden is het noodzakelijk om een ijklijnmutatie in werking te stellen. Uiterlijk per 1-1-2012 wordt het vaccin tegen Hepatitis B toegevoegd aan het Rijksvaccinatieprogramma. | 7 000 |
| 2. Als gevolg van een vertraging in het project Respiratoir Syncytieel Virus (RSV)-vaccin zijn de verrichte uitgaven over 2010 lager uitgevallen. De middelen zijn verschoven naar 2011. | 1 344 |
| 3. Overboeking van artikel 41 OD 1 en 2. Betreft onder andere het campagnebudget kinderwensconsult en middelen voor amendement Kooiman (TK 32 500 XVI, nr. 16) over het in stand houden van het informatieaanbod en de innovatiekracht van het Erfocentrum. | 236 |
| 4. Overboeking naar artikel 98 (apparaat) in verband met dekking knelpunten Nederlands Vaccin Instituut (NVI) en Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Onder andere vanwege de transitie bij beide agentschappen treden er frictiekosten op. De betaling van deze kosten wordt door de eigenaar gedaan. Vandaar dat er een overboeking naar artikel 98 plaatsvindt. | – 8 250 |
| 5. Overige mutaties. | – 550 |
| Stand suppletoire begroting VJN | 343 187 |
| Mutaties suppletoire begroting NJN: | |
| 1. Overboeking naar artikel 45 OD 1 ter dekking van de loonbijstelling 2011 van de Brede Doeluitkering Centra voor Jeugd en Gezin. | – 3 003 |
| 2. De onderuitputting op deze doelstelling is grotendeels toe te schrijven aan vrijval van middelen op verschillende onderwerpen. Op de eerste plaats is onlangs gebleken dat het niet nodig is om nog dit jaar vaccins aan te schaffen voor de HPV-campagne (€ 6 miljoen). Er zijn nog voldoende vaccins beschikbaar. Daarnaast is gebleken dat de voorraad antivirale middelen langer houdbaar is dan verwacht en dus is vervanging niet noodzakelijk (€ 9,3 miljoen). Ook voor het Respiratoir Syncytieel Virus (RSV) project zijn de uitgaven lager uitgevallen (€ 2 miljoen). Het restant is toe te schrijven aan diverse kleine mutaties. | – 29 279 |
| 3. Overboeking naar artikel 98 (apparaat) in verband met dekking knelpunten Nederlands Vaccin Instituut (NVI). Ter voorbereiding op de privatisering treden er frictiekosten op. De betaling van deze kosten wordt door de eigenaar gedaan. Vandaar dat er een overboeking naar artikel 98 plaatsvindt. | – 9 300 |
| 4. Overige mutaties. | 462 |
| Stand suppletoire begroting NJN | 302 067 |
| Slotwetmutaties: | |
| 1. De onderuitputting wordt grotendeels veroorzaakt door de onderuitputting bij budgetten voor technologische en demografische ontwikkelingen (€ 4,8 miljoen). Het restant (€ 0,2 miljoen) is toe te schrijven aan diverse kleine mutaties. | – 5 054 |
| Stand realisatie 2011 | 297 013 |
4. Er is een doelmatig systeem van openbare gezondheidszorgvoorzieningen dat bijdraagt aan een betere volksgezondheid
| Stand vastgestelde ontwerpbegroting (bedragen x € 1 000) | 202 353 |
| Mutaties incidentele suppletoire begroting: | |
| 1. Geen mutaties. | 0 |
| Stand incidentele suppletoire begroting | 202 353 |
| Mutaties suppletoire begroting VJN: | |
| 1. Overboeking van artikel 41 OD 1 en 2. Betreft onder andere additionele opdrachten aan het RIVM op het terrein van de Voedselconsumptiepeiling, het Nationaal Kenniscentrum Alternatieven voor Dierproeven, het kennis- en informatiepunt Risico’s van Nanotechnologie (KIR-nano), bloedstatusbepaling, GHB neurotoxiciteit, en contaminanten en additieven. | 1 344 |
| 2. Overboeking van artikel 42 OD 2. Het betreft de opdrachtverlening aan ZonMw voor de uitvoering van het programma Zwangerschap en geboorte. Dit programma loopt van 2011 tot en met 2015. Binnen het programma zal aandacht worden besteed aan de doelmatigheid en effectiviteit van het kinderwensconsult en van een extra echo in het laatste trimester van de zwangerschap. | 1 000 |
| 3. Ter invulling van de subsidietaakstelling uit het Regeerakkoord Rutte/Verhagen wordt onder andere de bevoorschotting ZonMw aangepast. | – 7 000 |
| 4. Overige mutaties. | 640 |
| Stand suppletoire begroting VJN | 198 337 |
| Mutaties suppletoire begroting NJN: | |
| 1. De landelijke nota Gezondheidsbeleid is later gepubliceerd dan verwacht. De hiermee gepaard gaande activiteiten konden dus ook pas later van start gaan en daardoor is een deel van de middelen vrijgevallen (€ 1,1 miljoen). Voorts zijn de middelen vrijgevallen die gereserveerd waren voor het opvangen van rampen en crises (€ 1,9 miljoen). | – 3 000 |
| 2. Loonbijstelling tranche 2011, kader Rijksbegroting in enge zin. | 1 972 |
| 3. Overboeking van 42 OD 2. Betreft uitvoering van activiteiten voor het programma Goed Gebruik Geneesmiddelen door ZonMw in 2011 alsmede een onderzoeksproject inzake de effecten en doelmatige toepassing van TNF-alfaremmers bij reumatische artritis. | 1 575 |
| 4. Overige mutaties. | 4 369 |
| Stand suppletoire begroting NJN | 203 253 |
| Slotwetmutaties: | |
| 1. De onderuitputting wordt veroorzaakt, doordat een instelling heeft aangegeven af te zien van deelname aan het project CBRN weerstandsverhoging onderzoeksinstellingen. Verder is vertraging in de uitvoering van andere projecten op dit terrein opgetreden. Hierdoor is de betaling van voorschotten verschoven naar 2012. | – 1 296 |
| 2. Overige mutaties. | 50 |
| Stand realisatie 2011 | 202 007 |
5. Het bevorderen van ethisch verantwoord handelen in de gezondheidszorg en bij het wetenschappelijk onderzoek
| Stand vastgestelde ontwerpbegroting (bedragen x € 1 000) | 16 680 |
| Mutaties incidentele suppletoire begroting: | |
| 1. Geen mutaties. | 0 |
| Stand incidentele suppletoire begroting | 16 680 |
| Mutaties suppletoire begroting VJN: | |
| 1. Overige mutaties. | 189 |
| Stand suppletoire begroting VJN | 16 869 |
| Mutaties suppletoire begroting NJN: | |
| 1. De uitgaven voor de verbetering van de abortushulpverlening zijn lager dan geraamd (€ 495 000). Voorts waren de uitgaven voor projecten op het terrein van de medische ethiek lager dan verwacht. | – 754 |
| 2. Van het CVZ is de afrekening 2010 ontvangen van de Rijksbijdrage Zwangerschapsafbreking. Hieruit volgt dat er een bedrag van € 1 396 000 moet worden nabetaald, terwijl een bedrag van € 642 000 was geraamd. | 754 |
| 3. Loonbijstelling tranche 2011, kader Niet tot een ijklijn behorend (abortusklinieken). | 116 |
| 4. Prijsbijstelling tranche 2011, kader Niet tot een ijklijn behorend (abortusklinieken). | 126 |
| 5. Overige mutaties. | 42 |
| Stand suppletoire begroting NJN | 17 153 |
| Slotwetmutaties: | |
| 1. Overige mutaties. | – 365 |
| Stand realisatie 2011 | 16 788 |
Apparaatsuitgaven
| Stand vastgestelde ontwerpbegroting (bedragen x € 1 000) | 9 080 |
| Mutaties incidentele suppletoire begroting: | |
| 1. Geen mutaties. | 0 |
| Stand incidentele suppletoire begroting | 9 080 |
| Mutaties suppletoire begroting VJN: | |
| 1. Geen mutaties. | 0 |
| Stand suppletoire begroting VJN | 9 080 |
| Mutaties suppletoire begroting NJN: | |
| 1. Verschillende posten op het gebied van personele en materiële uitgaven. | – 58 |
| Stand suppletoire begroting NJN | 9 022 |
| Slotwetmutaties: | |
| 1. Verschillende posten op het gebied van personele en materiële uitgaven. | – 136 |
| Stand realisatie 2011 | 8 886 |
Ontvangsten
| Stand vastgestelde ontwerpbegroting (bedragen x € 1 000) | 10 837 |
| Mutaties incidentele suppletoire begroting: | |
| 1. Geen mutaties. | 0 |
| Stand incidentele suppletoire begroting | 10 837 |
| Mutaties suppletoire begroting VJN: | |
| 1. Overige mutaties. | 273 |
| Stand suppletoire begroting VJN | 11 110 |
| Mutaties suppletoire begroting NJN: | |
| 1. Geen mutaties. | 0 |
| Stand suppletoire begroting NJN | 11 110 |
| Slotwetmutaties: | |
| 1. Door onder andere de vaststelling van de invoering van de subsidie voor HPV-vaccinatie 2009/2010 (€ 1,0 miljoen) en de pandemische griepvaccinatie (nieuwe Influenza A H1N1) (€ 3,9 miljoen) is meer ontvangen dan geraamd. | 5 070 |
| 2. Lagere ontvangsten bestuurlijke boetes wegens een te hoge raming en wijzigingen in de uitoefening van het toezicht. Het interventiebeleid van de NVWA is tegenwoordig gebaseerd op een risicogerichte aanpak en op de nalevingshulp voor ondernemers. | – 4 309 |
| 3. Lagere ontvangsten op het terrein van gezonde leefstijl, vooral als gevolg van het niet vaststellen van specifieke uitkeringen aan gemeenten in het kader van de regeling heroïnebehandeling (€ 0,75 miljoen) vanwege heraanlevering van de SiSa- verantwoording 2010. | – 1 274 |
| 4. Door vertraging in de vaststelling van de definitieve bijdragen oude jaren van het NVI zijn de gerealiseerde ontvangsten lager dan geraamd. | – 1 114 |
| 5. Overige mutaties. | 794 |
| Stand realisatie 2011 | 10 277 |
41.4 Slotwetmutaties
De slotwetmutaties zijn uitgesplitst naar operationele doelstelling, apparaatsuitgaven en ontvangsten toegelicht in paragraaf 41.3 Financiële toelichting.
| Stand suppletoire begroting NJN | 641 129 |
| Slotwetmutaties | – 7 742 |
| Stand realisatie 2011 | 633 387 |
| Stand suppletoire begroting NJN | 11 110 |
| Slotwetmutaties | – 833 |
| Stand realisatie 2011 | 10 277 |
41.5 Overzicht uitgevoerde evaluatieonderzoeken
| Onderzoek | Onderwerp | AD of OD | Start | Afgerond | Vindplaats |
|---|---|---|---|---|---|
| Beleidsdoorlichting | – | ||||
| Effectenonderzoek ex post | – | ||||
| Overig evaluatieonderzoek | Evaluatie aanpak Nieuwe Influenza A (H1N1) | 41.3 | 2010 | 2011 | |
| Evaluatie aanpak en bestrijding Q-koorts (Commissie van Dijk) | 41.3 | 2010 | 2010 | ||
| Evaluatie ZonMw | 41.4 | 2010 | 2011 |