Base description which applies to whole site

3.4 Tijdelijke baten-lastendienst Logius

Inleiding

Missie Logius

De missie van Logius luidt: «Logius, de dienst digitale overheid van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, biedt publieke dienstverleners een samenhangende ICT-infrastructuur, zodat burgers en bedrijven betrouwbaar, snel, groen en gemakkelijk elektronisch zaken met hen kunnen doen.» Logius levert daartoe producten en diensten op het gebied van Toegang, Gegevensuitwisseling, Informatiebeveiliging en Standaardisatie.

Kerntaken

  • het beheer en de exploitatie van bestaande producten;

  • de inbeheername van nieuwe producten;

  • de doorontwikkeling van reeds in beheer genomen producten;

  • stimulering van Veilig Gebruik.

In 2012 is door het ministerie van Financiën een groenlichtmeting uitgevoerd. Dit heeft ertoe geleid dat Logius met ingang van 2013 de definitieve status van baten-lastendienst heeft gekregen. Verder zijn door Logius in het afgelopen jaar een aantal belangrijke stappen gemaakt op het gebied van organisatie en professionalisering. Dit heeft zich gericht op drie onderdelen, te weten inrichting van besturing en controle met nieuw ingerichte financiële administratie met een volledig intracomptabele order- en projectadministratie en de focus op kernactiviteiten.

In het kader van de herziene strategie richt Logius zich op haar kernactiviteiten en in het bijzonder (alleen) op producten met marktpotentieel, welke wordt beoordeeld door middel van een businesscasestudy (BCS). Deze strategiewijziging heeft eveneens tot gevolg dat een aantal projecten en pilots van onvolwassen producten zijn afgestoten en ondergebracht bij andere beheerorganisaties, zoals NL Alert, Informatieknooppunt, Zoekdienst en de inspectieviews.

Bedrijfsvoering

Doelmatigheidsverbetering

Doelmatigheidsverbetering betreft voor een groot deel forse besparingen op de overheidsuitgaven, forse administratieve lastenvermindering en forse verbetering van de dienstverlening aan burgers en bedrijven. De producten en diensten van Logius leveren een meetbare bijdrage aan een positieve businesscase van de klant; de bijdrage kan zowel kwantitatief als kwalitatief zijn. Een voorbeeld is de digitalisering van de verzenden brieven door de Belastingdienst. Dit levert de Belastingdienst een forse besparing op. Verdere winst komt van het steeds meer gebruik maken van voorzieningen (bijv. meer aansluitingen en meer authenticaties) van Logius. In 2012 heeft dit geleid tot verlaging van de kosten van voorzieningen, zoals DigiD en Digipoort OTP. Dit vertaalt zich door in de gunstigere doelmatigheidsindicatoren van betreffende voorzieningen.

Periodiek laat Logius een benchmark uitvoeren om aan te tonen dat zij haar taken doelmatig uitvoert. In maart 2012 is wederom een benchmark afgerond om de marktconformiteit (prijs/kwaliteit) van enerzijds de Logius extern betrokken diensten en anderzijds de dienstverlening van Logius zelf aan haar klanten te meten. De benchmark betreft de kosten voor gebruik, beheer, onderhoud en (additionele) dienstverlening van de producten DigiD voor Burgers; Digipoort; Haagse Ring (onderdeel van Diginetwerk) en Stelselcatalogus. De uitkomst van deze benchmark laat zien dat het meerendeel van de producten of onderdelen marktconforme prijzen hebben. Logius heeft naar aanleiding van de uitkomsten een analyse gemaakt van de benchmarkresultaten, inclusief een extrapolatie naar de andere producten van Logius. In 2012 zijn naar aanleiding van deze analyse enkele concrete maatregelen genomen: het opnemen van de benchmarkclausule in contracten, een betere commerciële uitnutting van contracten gedurende de gehele looptijd en het inzichtelijk maken van keuzen in beschikbaarheidseisen.

Kostenefficiëntie

In 2012 is de kostenefficiëntie op het gebied van contract- en leveranciersmanagement verder verbeterd. Er is een rationalisatie van alle hostingcontracten doorgevoerd en opnieuw aanbesteed (kavel «managed services»). Daarmee worden in de toekomst de diverse hosting-omgevingen teruggebracht tot één hosting-omgeving en -contract.

Voorts is de beperking van de inhuur van externen in 2012 in gang gezet. Dit heeft geleid tot meer productieve uren tegen lagere personele kosten. Tot slot leidt de kwaliteitverbetering van de financiële informatievoorziening tot betere inzichten in de kostenontwikkeling, waardoor gerichtere kostenbeheersing kan plaatsvinden.

Klanttevredenheid

Elk jaar wordt een klanttevredenheidsonderzoek uitgevoerd onder de beleidsopdrachtgevers. De uitkomsten van het onderzoek 2011 zijn meegenomen in de verdere verbetering van de organisatie. Enkele verbeterpunten zijn:

  • aanscherpen klachtenprocedure, zodat doorlooptijd wordt versneld en een juiste afhandeling van de klacht;

  • communiceren op de website wat de reikwijdte is van de dienstverlening van Logius;

  • onderzoeken hoe Logius kan ondersteunen bij het verbeteren in de communicatie naar eindgebruikers;

  • publiceren van de releasekalender op de website, zodat klanten beter kunnen anticiperen op komende ontwikkelingen.

Exploitatie

Baten-lastendienst Logius
Staat van baten en lasten 2012
Bedragen x € 1.000
 

(1)

(2)

(3)=(2)–(1)

(4)

Omschrijving

Oorspronkelijk vastgestelde begroting

Realisatie

Verschil realisatie en oorspronkelijk vastgestelde begroting

Realisatie 2011

Baten

       

Omzet moederdepartement

30.885

42.755

11.870

39.154

Omzet overige departementen

40.822

34.755

– 6.067

28.843

Omzet derden

205

4.490

4.285

7.686

Rentebaten

0

0

0

0

Vrijval voorzieningen

0

0

0

0

Bijzondere baten

0

0

0

0

Totaal baten

71.912

82.000

10.088

75.683

         

Lasten

       

Apparaatskosten

68.329

74.943

6.614

76.223

– personele kosten

22.776

23.322

546

25.774

– materiële kosten

45.553

51.621

6.068

50.449

Afschrijvingskosten

1.592

1.027

– 565

381

– immaterieel

0

0

0

0

– materieel

1.592

1.027

– 565

381

Overige lasten

237

129

– 108

71

– dotaties voorzieningen

0

0

0

0

– rentelasten

237

13

– 224

71

– bijzondere lasten

0

116

116

0

Totaal lasten

70.158

76.099

5.941

76.675

         

Saldo van baten en lasten

1.754

5.901

4.147

– 992

Omzet

Voor alle producten beheer & exploitatie en voor de projectmatige werkzaamheden zoals de nieuwe ontwikkelingen, in beheer names, werk in opdracht en de overige producten, geldt dat de omzet de in rekening gebrachte werkelijke (project) kosten zijn. Echter met dien verstande dat waar het gaat om de langlopende en – over de jaargrens van 2012 lopende- projecten (SBR, DigiInkoop/E(B)F etc.) de omzet vastgesteld is op de werkelijk in 2012 gemaakte kosten. Dit betekent dat het resultaat aan het einde van het project vastgesteld wordt.

Omzet moederdepartement

De opbrengsten van het moederdepartement hebben betrekking op de omzet van de producten waarvan BZK beleidsopdrachtgever is. Het betreft de omzet voor:

  • beheer & exploitatie van de producten zoals DigiD (voor burgers), DigiD Machtigen, Digikoppeling, Digilevering en Digimelding, Digipoort OTP, Eenmalig inloggen, PKI Overheid, Stelselcatalogus en Zoekdienst;

  • in beheer name van nieuwe producten in de loop van 2012 zoals DigiD Machtigen, Digilevering, Stelselcatalogus en Zoekdienst;

  • doorontwikkeling van met name DigiD, DigiD Machtigen, Digikoppeling grote berichten en Digilevering;

  • het stimuleren van het gebruik van de producten die in beheer zijn en in beheer komen.

Omzet overige departementen

De opbrengsten van de overige departementen bestaan uit de omzet voor: Ondersteuning van het programma Electronisch Bestellen en Factureren (EZ & BZK/ DGOBR).Ontwikkeling en implementatie van het Standard Business Reporting (SBR)-programma en Bureau Forum Standaardisatie (EZ) en Veiligheidsprojecten NCV, NL-Alert en Informatieknooppunt (V&J).

Voor zowel moeder- als overige departementen is totaal € 5,8 mln. meer omzet gemaakt dan gepland. Dit wordt veroorzaakt door een hogere omzet voor B&E € 1,1 mln, Doorontwikkeling € 1,1 mln, SBR 4,5 mln en DigiInkoop/E(B)F € 6,3 mln en een lagere omzet voor Inbeheernames € 2,3 mln en MijnOverheid € 5 mln.

Omzet derden

De omzet derden is fors hoger dan oorspronkelijk geraamd. Dit wordt vooral veroorzaakt door de bijdragen van derden in de programma’s Mijn Overheid en SBR.

Kosten

Personele kosten

Tot de personele kosten worden gerekend de lonen en salarissen van eigen personeel en de kosten van inhuur voor de capaciteit die vereist is voor het kunnen uitvoeren van alle geplande activiteiten. De toename in de omzet is voor een belangrijk deel opgevangen door de inzet van eigen personeel. Het feit dat de totale personeelspost maar een «beperkte» stijging laat zien is dus voor een belangrijk deel te verklaren door de substitutie van extern naar intern personeel. Dit betreft een efficiencyslag in het kader van de taakstelling en een doelmatigheidsverbetering.

Materiële kosten

De materiële kosten zijn ten opzichte van 2011 beperkt toegenomen. Dit wordt veroorzaakt door een toename in de orderportefeuille.

Afschrijvingen

De daling van de afschrijvingskosten wordt veroorzaakt door het later dan gepland ontwikkelen en activeren van de investeringen uit hoofde de opschaling MijnOverheid.

Rentelasten

De rentelasten vallen lager uit als gevolg van het feit dat de lening ten behoeve van de investeringen voor de aanschaf van hard- en software in verband met de eigendomsoverdracht van de Berichtenbox van de RDW en voor de opschaling van software Berichtenbox pas eind van 2012 is geëffectueerd.

Bijzondere lasten

Het bedrag onder bijzondere lasten betreft een saldo uit afrekeningen van voorgaande jaren.

Resultaat

Het saldo van baten lasten voor Logius over 2012 is een winst van € 5,902 mln en kan worden verklaard uit 2 componenten, te weten:

Een positief saldo op de overhead als gevolg van lagere kosten overhead en meer dekking overhead als gevolg van het maken van meer direct productieve uren. (De lagere kosten worden veroorzaakt door het efficiënter inkopen en omdat de realisatie lager was dan de prognose.)

Een bezettingswinst als gevolg van het maken van meer direct productieve uren tegen een lager inkoop tarief. Meer productieve uren dan gepland heeft te maken met meer opdrachten van (beleids)opdrachtgevers.

Balans

Baten-lastendienst Logius
Balans per 31 december 2012
Bedragen x € 1.000

Balans 2012

Balans 2011

Activa

   

Immateriële activa

 

0

Materiële activa

5.398

393

– grond en gebouwen

44

57

– installaties en inventarissen

100

132

– overige materiële vaste activa

5.254

204

Voorraden

0

0

Debiteuren

9.407

4.456

Nog te ontvangen

687

3.462

Liquide middelen

53.470

20.687

Totaal activa

68.962

28.998

     

Passiva

   

Eigen Vermogen

7.102

– 992

– exploitatiereserve

1.200

0

– onverdeeld resultaat

5.902

– 992

Voorzieningen

0

0

Leningen bij het MvF

5.650

220

Crediteuren

5.067

4.406

Nog te betalen

51.143

25.364

Totaal passiva

68.962

28.998

Materiële activa

De investeringen voor 2012 hebben betrekking op de aanschaf van hard- en software in verband met de eigendomsoverdracht van de Berichtenbox van de RDW en de opschaling hiervan.

Debiteuren

Voor een aantal grote opdrachten zijn de facturen aan het eind van het jaar opgenomen in de administratie waardoor het saldo debiteuren stijgt.

Nog te ontvangen

De nog te ontvangen bedragen zijn voornamelijk baten voor detacheringen, nog te ontvangen projecten en nog te ontvangen bedrijven.

Liquide middelen

De stijging van de liquide middelen ten opzichte van de beginbalans wordt veroorzaakt door vooruit ontvangen bedragen voor werkzaamheden in het eerste kwartaal 2013 en teveel ontvangen voorschotten 2012.

Eigen vermogen

Het eigen vermogen overschrijdt de toegestane maximumomvang van 5% van de gemiddelde jaaromzet, berekend over de laatste drie jaar. Bij de eerstvolgende suppletoire begrotingswet wordt aangegeven hoe dit wordt hersteld.

Leningen bij het Ministerie van Financiën

In 2012 is een nieuwe uitvraag van een lening gedaan voor de investeringen van MijnOverheid. Dit betreft de Berichtenbox € 4,3 mln. en de opschaling van de Berichtenbox € 2,6 mln. Eind 2012 bleek de te activeren opschaling € 0,9 mln. vertraagd. De werkzaamheden van de opschaling lopen door in 2013, waarmee de activering van deze kosten doorschuift naar 2013.

Nog te betalen

Deze post bestaat onder andere uit resultaten van projecten € 13,7 mln.. Enerzijds betreffen dit voorschotten voor werkzaamheden die doorlopen in het eerste kwartaal 2013. Anderzijds betreft dit teveel ontvangen voorschotten 2012 die nog moeten worden afgerekend met de opdrachtgevers. Verder zijn er nog te ontvangen facturen van € 8,9 mln. Hiervan hebben de kosten betrekking op 2012. Daarnaast is er vooruit gefactureerd 2013 aan beleidsopdrachtgevers € 17,0 mln. en is vooruit ontvangen € 9,6 mln.. Dit laatste is op initiatief van diverse departementen vooruitbetaald. Als laatste is een reservering opgenomen voor eindejaarsuitkering, vakantiedagen en vakantietoeslag opgenomen van € 0,5, mln.

Kasstroomoverzicht

Baten-lastendienst Logius
Kasstroomoverzicht over 2012
Bedragen x € 1.000
   

Oorspronkelijk vastgestelde begroting (1)

Realisatie (2)

Verschil realisatie en oorspronkelijk vastgestelde begroting (3)=(2)–(1)

1.

Rekening-courant RHB 1 januari 2012

0

20.687

20.687

2.

Totaal operationele kasstroom

1.651

29.988

28.337

 

Totaal investeringen (–/–)

– 6.980

– 6.031

949

 

Totaal boekwaarde desinvesteringen (+)

0

0

0

3.

Totaal investeringskasstroom

– 6.980

– 6.031

949

 

Eenmalige uitkering aan moederdepartement (–/–)

0

0

0

 

Eenmalige storting door het moederdepartement (+)

0

2.192

2.192

 

Aflossingen op leningen (–/–)

– 1.551

– 246

1.305

 

Beroep op leenfaciliteit (+)

6.880

6.880

0

4.

Totaal financieringskasstroom

5.329

8.826

3.497

5.

Rekening-courant RHB 31 december 2012 (=1+2+3+4)

0

53.470

53.470

De operationele kasstroom is fors hoger dan begroot. Dit wordt veroorzaakt door een hoger resultaat € 4,2 mln, het onterecht niet opnemen van de afschrijvingen in de begroting € 1 mln, een toename van de kortlopende vorderingen van € 2,2 mln en een toename van de kortlopende schulden van € 25 mln. De toename kortlopende schulden betreffen openstaande verkoopfacturen per 31 december 2012 die betrekking hebben op geleverde prestaties in 2012. De toename van de kortlopende schulden betreft voornamelijk vooruitgefactureerde bedragen voor het 1e kwartaal 2013 en vooruitontvangen bedragen die door diverse departementen zijn gestort.

Doelmatigheid

Doelmatigheidsindicatoren

Omschrijving

realisatie 2009

realisatie 2010

realisatie 2011

begroting 2012

realisatie 2012

Generiek Deel

         

Tarieven/uur

nvt

€ 153

€ 135

nvt

€ 135

FTE-totaal (excl. externe inhuur)

nvt

82

110

125

136

% FTE primair proces

nvt

84

84

76

78

% FTE Overhead

nvt

16

16

24

22

Saldo van baten en lasten (%)

nvt

– 0,5

– 1,3

2,4

7,2

Klanttevredenheid

nvt

6,9

6,8

7

mrt. 2013 bekend

Betrouwbaarheid/TPM

nvt

ja

ja

ja

ja

Periodieke Benchmark producten Logius

nvt

uitgevoerd

gestart

 

uitgevoerd

Specifiek deel

         

Omzet per productgroep (in %)

         

. Beheer & exploitatie

nvt

54

54

83

51

. In beheername trajecten

nvt

7

1

 

1

. Doorontwikkeling

nvt

4

8

8

8

. Stimulering gebruik

nvt

2

2

4

2

. Projecten

nvt

33

34

5

38

DigiD

         

. Aantal nieuw aangesloten overheidsorganisaties

nvt

17

30

150

20

. Aantal burgers met DigiD

nvt

8,1 mln.

8,8 mln.

8,9 mln.

9,9 mln.

. Aantal DigiD authenticaties

nvt

37,2 mln.

52,9 mln.

60 mln.

75,5 mln.

PKI-Overheid

         

. Aantal nieuwe certificaatverstrekkers

nvt

0

7

0

0

Digipoort (OTP)

         

. Aantal aangesloten bedrijven

nvt

480

604

1500

244

. Aantal berichten via Digipoort

nvt

38,6 mln.

72 mln.

65,0 mln.

70,8 mln.

Overige indicatoren**

         

Vragen/klachten

         

. Aantal vragen/klachten

nvt

14

30

   

. Snelheid van eerste reactie

nvt

3 dagen

3 dagen

 

3 dagen

. Snelheid van afhandeling

nvt

39 dagen

14 dagen

 

15 dagen

Tijd tussen verzoek klant en realisatie

         

. Doorlooptijd

nvt

     

niet aangeleverd

Contract- en leveranciersmanagement

         

. Prijsbenchmark

nvt

gestart

   

afgerond

Aantal inhuurkrachten vs. eigen medew.

nvt

 

93%

Proces inbeheername nieuwe producten

         

. Tijdigheid van overdracht/conform planning

       

100%

. Operationeel conform klantverwachting

       

100%

DigiD:

         

Kostprijs per abonnement (naar authenticaties)

         

. Klein gebruiker

nvt

€ 1.028

 

€ 0

. Middel gebruiker

nvt

€ 11.307

 

€ 75

. Groot gebruiker

nvt

€ 61.676

 

€ 12.000

. Zeer groot gebruiker (individuele abonn. prijs)

nvt

€ 0,1 tot € 2,8

 

€ 386.000

           

Kostprijs per aansluiting (eenmalig)

nvt

€ 670

 

€ 768

Kostprijs per authenticatie

nvt

€ 0,17

 

€ 0,15

           

Digipoort:

         

Kostprijs per abonnement (jaarlijks)

         

. Klein

nvt

€ 53.000

 

€ 37.857

. Middel

nvt

€ 402.000

 

€ 287.143

. Groot

nvt

€ 3.216.000

 

€ 2.923.636

Toelichting op indicatoren

Algemene conclusie is dat de volwassen producten goedkoper worden door meer gebruik en de tarieven zijn ondanks de BTW stijging en een stijging van de personele lasten, lager.

  • Benchmark: elke 2 jaar wordt een van de producten van Logius getoetst op marktconformiteit. Hierbij gaat het om producten die minimaal 2 jaar in beheer zijn.

  • Betrouwbaarheid: om de kwaliteit van de IT-beheerprocessen aan te tonen, laat Logius jaarlijks de IT-beheerorganisatie door een onafhankelijke partij certificeren. Dit certificaat is een Third Party Mededeling (TPM). Het betreft hier producten die twee jaar of langer in beheer zijn.

  • Klanttevredenheid: jaarlijks organiseert Logius een onderzoek naar klanttevredenheid met betrekking tot de prestaties betreffende de dienstverlening. De doelstelling is jaarlijks een score van minimaal een 7 te behalen.

  • DigiD: de kostprijs per aansluiting is toegenomen. Dit wordt veroorzaakt door groepsaansluitingen, waarvan de kosten niet uit de totale kosten van aansluitingen zijn de scheiden.

Impact/effecten van de taakstellingen

De trendmatige stijging van de lasten (de jaarlijkse inflatie) is door het efficiënter werken opgevangen. Daarnaast zijn in 2012, door slimmer uitbestedingskavels samen te stellen en slimmere contracten met de leveranciers te sluiten, de kosten verlaagd, waarmee de generieke taakstelling van 2012 ad € 1,1 mln is gedekt.

Licence