| Oorspronkelijk vastgestelde begroting (1) | Realisatie 2012 (2) | Verschil realisatie en oorspronkelijk vastgestelde begroting (3 = 2–1) | Realisatie 2011 (4) | |
|---|---|---|---|---|
| Baten | ||||
| Omzet moederdepartement | 151.916 | 175.506 | 23.590 | 160.060 |
| Omzet overige departementen | 52.371 | 55.954 | 3.583 | 60.686 |
| Omzet derden | 187.772 | 136.089 | – 51.683 | 167.632 |
| Rentebaten | 50 | 296 | 246 | 294 |
| Vrijval uit voorzieningen | 0 | 2.917 | 2.917 | 1.990 |
| Bijzondere baten | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Totaal baten | 392.109 | 370.762 | – 21.347 | 390.662 |
| Lasten | ||||
| Apparaatskosten | 384.776 | 357.793 | – 26.983 | 360.518 |
| – personele kosten | 118.308 | 116.437 | – 1.871 | 122.658 |
| – materiële kosten | 266.468 | 241.356 | – 25.112 | 237.860 |
| Afschrijvingskosten | 6.886 | 6.402 | – 484 | 5.836 |
| – immaterieel | 716 | 283 | – 433 | 582 |
| – materieel | 6.170 | 6.119 | – 51 | 5.254 |
| Overige lasten | 447 | 3.766 | 3.319 | 3.674 |
| – dotaties voorzieningen | 0 | 3.472 | 3.472 | 3.396 |
| – rentelasten | 447 | 294 | – 153 | 278 |
| – bijzondere lasten | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Totaal lasten | 392.109 | 367.961 | – 24.148 | 370.028 |
| Saldo van baten en lasten | 0 | 2.801 | 2.801 | 20.634 |
Toelichting op de staat van baten en lasten
Ten opzichte van de raming is de realisatie van zowel baten als lasten aanzienlijk lager. Dit is toe te schrijven aan veranderingen in facilitaire serviceverlening op de locatie Bilthoven door de verkoop van de NVI-productiefaciliteiten en aan een lager dan geraamde inzet voor door derden opgedragen werkzaamheden.
Resultaat
Er is in 2012 een positief resultaat gerealiseerd van € 2,8 miljoen. Dit resultaat is voornamelijk toe te schrijven aan:
-
– een beperkt negatief exploitatieresultaat vanuit de normale bedrijfsvoering (p*q) van € 1,9 miljoen;
-
– een positief resultaat op de projecten vanwege efficiency voordelen (€ 2,5 miljoen);
-
– meevallende huisvestingskosten (€ 1,3 miljoen);
-
– per saldo enkele mee- en tegenvallers (€ 0,9 miljoen).
Baten
De omzet moederdepartement (VWS-eigenaar en VWS-opdrachtgevers) omvat de bijdrage van VWS als eigenaar voor het programma strategisch onderzoek en enkele specifieke bedragen, waaronder een aanvullende bijdrage voor de huisvestingskosten en taakstellings- en veranderingstrajecten (€ 18,8 miljoen) en de bijdrage van VWS als opdrachtgever voor de in 2012 opgedragen onderzoeks- en adviesprogramma’s en voor verstrekte additionele opdrachten (€ 142,6 miljoen).
De gerealiseerde omzet moederdepartement is circa € 23,6 miljoen hoger dan geraamd. Van de eigenaar is een aanvullende bijdrage ontvangen van circa € 10,0 miljoen voor de afkoopkosten van een aantal huurcontracten met de RGD. In verband met de verkoop van de productiediensten en -faciliteiten van het NVI zijn huurcontracten door het RIVM opgezegd. Daarnaast zijn door de VWS-opdrachtgevers aanvullende opdrachten verstrekt (€ 7 miljoen) en was de vergoeding voor de aankoop van vaccins ter uitvoering van de vaccinatie tegen baarmoederhalskanker, die in eerste instantie niet was begroot, € 5,9 miljoen.
In de omzet overige departementen zijn begrepen de bijdragen van het ministerie van Infrastructuur en Milieu (DG Milieu en Internationaal en Inspectie Leefomgeving en Transport) voor de reguliere onderzoeks- en adviesprogramma’s en voor verstrekte additionele opdrachten (€ 40,2 miljoen), de bijdrage van het ministerie van Economische Zaken voor het reguliere onderzoeks- en adviesprogramma (€ 7,2 miljoen) en de bijdrage van overige departementen (€ 8,6 miljoen). De feitelijk uitgevoerde werkzaamheden hebben geresulteerd in de gerealiseerde omzetten, anders dan geraamd. De gerealiseerde omzet overige departementen is € 3,6 miljoen hoger dan geraamd.
De omzet derden bestaat onder andere uit projecten ten behoeve van en gefinancierd door andere nationale en internationale opdrachtgevers, zoals de EU en de WHO (gezamenlijk € 9,8 miljoen). Verder omvat deze post de aan het Nederlands Vaccin Instituut (NVI) en het Planbureau voor de Leefomgeving in rekening gebrachte kosten voor dienstverlening (gezamenlijk € 8,5 miljoen).
Tevens is onder deze post begrepen de declaratie ten laste van de AWBZ voor de kosten van de uitvoering van het Rijksvaccinatieprogramma (€ 93,7 miljoen).
De gerealiseerde omzet derden is € 51,7 miljoen lager dan geraamd. Op het moment van opstellen begroting 2012 bestond nog onvoldoende zicht op de financiële mutatie van veranderingen die doorwerken in de post omzet derden, zoals wijzigingen in de facilitaire dienstverlening van het RIVM aan het NVI en het Planbureau voor de Leefomgeving (totaal € 26 miljoen), de uitplaatsing van de eenheid geneesmiddelen naar het ACBG (circa € 3,0) en fluctuaties op in de omzet derden in uitvoering zijnde projecten (€ 12 miljoen). Daarnaast was de AWBZ-bijdrage circa € 10 miljoen lager dan geraamd als gevolg van beduidend lagere inkoopkosten van vaccins voor het Rijksvaccinatieprogramma door een gunstig verlopen Europese aanbesteding van met name het pneumokokkenvaccin.
Lasten
De personele kosten zijn marginaal lager dan begroot.
De lagere materiële kosten hangen samen met de lagere facilitaire serviceverlening en de geringere omvang van de werkzaamheden voor derden.
| Balans 31-12-2012 | Balans 31-12-2011 | |
|---|---|---|
| Activa | ||
| Immateriële activa | 50 | 311 |
| Materiële activa | 9.238 | 12.256 |
| – grond en gebouwen | 0 | 0 |
| – installaties en inventarissen | 1.691 | 2.236 |
| – overige materiële vaste activa | 7.547 | 10.020 |
| Voorraden | 37.575 | 49.123 |
| Debiteuren | 8.417 | 5.714 |
| Nog te ontvangen | 52.135 | 49.881 |
| Liquide middelen | 64.573 | 55.047 |
| Totaal activa | 171.988 | 172.332 |
| Passiva | ||
| Eigen vermogen | 44.582 | 41.781 |
| – exploitatiereserve | 41.781 | 21.147 |
| – onverdeeld resultaat | 2.801 | 20.634 |
| Voorzieningen | 11.528 | 21.224 |
| Leningen bij het ministerie van Financiën | 0 | 0 |
| Crediteuren | 6.126 | 18.659 |
| Nog te betalen | 109.752 | 90.768 |
| Totaal passiva | 171.988 | 172.432 |
Toelichting op de balans
Eigen vermogen
De post onverdeeld resultaat van € 2,8 miljoen bevat het saldo van baten en lasten over het exploitatiejaar 2012. Dit saldo wordt toegevoegd aan de exploitatiereserve.
In de exploitatiereserve is begrepen een door het ministerie van VWS in de rol van eigenaar in 2005 verstrekte vermogensinjectie aan het RIVM van € 3,5 miljoen, waarmee invulling is gegeven aan het vigerende risicobeleid en de daarin benoemde verantwoordelijkheden van eigenaar, primaire opdrachtgevers en het RIVM.
In de exploitatiereserve is conform de regeling AWBZ de reserve aanvaardbare kosten (RAK) van de per 2008 in het RIVM geïntegreerde regionale entadministraties begrepen (ultimo 2011 € 4,2 miljoen). Met instemming van het ministerie van VWS wordt de RAK sinds 2008 aangewend voor kosten van reorganisatie van voormalige entadministraties.
Het maximaal toegestaan eigen vermogen bedraagt 5% van de gemiddelde omzet van de afgelopen drie jaar (€ 18,7 miljoen). Het bedrag wordt met toestemming van het ministerie van Financiën verhoogd met een bedrag van € 28,9 miljoen wat betrekking heeft op de financiering van de (veiligheids)voorraad vaccins voor het Rijksvaccinatieprogramma. Het maximaal toegestane eigen vermogen per 31 december 2012 bedraagt derhalve € 47,6 miljoen. Het eigen vermogen per jaarultimo bedraagt € 44,6 miljoen.
Voorzieningen
De post voorzieningen bedraagt € 11,5 miljoen ultimo 2012 en bestaat uit een viertal rubrieken:
-
– Personeel. Dit betreft toekomstige verplichtingen als gevolg van rechten op de balansdatum van voormalige werknemers;
-
– Reorganisatie. Dit betreft met name een voorzien bedrag vanwege de kosten voor aanpassing van de pensioenrechten van overgenomen medewerkers;
-
– Projecten. Dit betreft per balansdatum voorziene tekorten op in uitvoering zijnde projecten;
-
– Diversen. Dit betreft een verplichting in verband met het saneren van verouderde olietanks.
De mutatie in 2012 wordt grotendeels veroorzaakt door de verwachte afloop van diverse voorzieningen in 2013 waartoe de betrokken posten zijn overgeboekt vanuit de voorzieningen naar de overlopende passiva.
Kasstroomoverzicht
| Omschrijving | Oorspronkelijk vastgestelde begroting (1) | Realisatie (2) | Verschil (3) = (2)–(1) | |
|---|---|---|---|---|
| 1. | Rekening-courant RHB 1-1-2012+ stand depositorekeningen | 29.442 | 55.047 | 25.605 |
| 2. | Totaal operationele kasstroom | 7.047 | 12.549 | 5.502 |
| Totaal investeringen (–/–) | – 6.886 | – 3.023 | 3.863 | |
| Totaal boekwaarde desinvesteringen (+) | 0 | 0 | 0 | |
| 3. | Totaal investeringskasstroom | – 6.886 | – 3.023 | 3.863 |
| Eenmalige uitkering aan moederdepartement (–/–) | 0 | 0 | 0 | |
| Eenmalige storting door het moederdepartement (+) | 0 | 0 | 0 | |
| Aflossingen op leningen (–/–) | 0 | 0 | 0 | |
| Beroep op leenfaciliteit (+) | 0 | 0 | 0 | |
| 4. | Totaal financieringskasstroom | 0 | 0 | 0 |
| 5. | Rekening-courant RHB 31-12-2012 + stand depositorekeningen (=1+2+3+4) | 29.603 | 64.573 | 34.970 |
Toelichting op het kasstroomoverzicht
Operationele kasstroom
De mutatie van de operationele kasstroom wordt voornamelijk veroorzaakt door een toename van het werkkapitaal van € 13,0 miljoen.
Investeringskasstroom
Het in de begroting opgenomen investeringsniveau is gebaseerd op het verwachte bedrag aan investeringen. De gerealiseerde investeringen van € 3,0 miljoen konden uit beschikbare liquide middelen worden betaald en zijn lager uitgevallen. De investeringen hebben voornamelijk betrekking op ICT en audiovisuele apparatuur, laboratoriumapparatuur en gebouwgebonden installaties en infrastructuur.
Financieringskasstroom
Er is in 2012 geen gebruik gemaakt van de leenfaciliteit. De investeringen zijn betaald uit beschikbare liquide middelen.
Doelmatigheidsindicatoren
| 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | Oorspronkelijke begroting 2012 | |
|---|---|---|---|---|---|
| Generiek | |||||
| 1. Tarieven/ uur | |||||
| – Gewogen uurtarief in € | 106,60 | 108,04 | 108,96 | 93,00 | 108,96 |
| – Gewogen labtarief in € | 42,00 | ||||
| – Ontwikkeling uurtarief (2012=100) | 100,00 | ||||
| 2. Totaal aantal fte (exclusief externe inhuur) | 1.378,4 | 1.346,7 | 1.434,4 | 1.457,3 | 1.516,0 |
| 3. Saldo van baten en lasten (% van de baten) | – 0,14% | – 0,87% | 5,28% | 0,76% | 0,00% |
| Specifiek | |||||
| 1. Liquiditeit (current ratio; norm> 1,5) | 1,1 | 1,1 | 1,5 | 1,40 | 1,51 |
| 2. Solvabiliteit (debt ratio) | 0,95 | 0,96 | 0,63 | 0,67 | 0,94 |
| 3. Rentabiliteit eigen vermogen | – 6,1% | – 40,6% | 97,6% | 6,7% | 0,0% |
| 4. Percentage externe inhuur ten opzichte van totale personele kosten | 15,9% | 16,9% | 10,9% | 6,8% | 10,0% |
| 5. Percentage facturen betaald binnen 30 dagen | 77,6% | 95,9% | 97,2% | 96,3% | 97,5% |
Toelichting doelmatigheidsindicatoren
Tarieven per uur
De uurtarieven worden jaarlijks vastgesteld door de eigenaar. Per 1 januari 2012 is het kostprijsmodel van het RIVM met goedkeuring van de eigenaar herzien. Dit heeft geleid tot aanpassing van de samenstelling van de uurtarieven. Hierbij is een onderscheid gemaakt naar een basisuurtarief en één generiek labtarief. Het aantal te declareren uren op jaarbasis bedraagt voor het RIVM in 2012 1.350 uur per fulltimerequivalent.
Totaal aantal fte (exclusief externe inhuur)
De ontwikkeling van het aantal fulltimerequivalenten (fte’s) verloopt conform de afspraken voortvloeiende uit de taakstelling vanuit het programma Vernieuwing Rijksdienst (Balkenende IV).
Saldo van baten en lasten (% van de baten)
De ontwikkeling van het procentuele saldo is een weergave van de realisatie, zoals de afgelopen jaren in de jaarrekening gepresenteerd.
Liquiditeit/Solvabiliteit/Rentabiliteit
Voor wat betreft de doelmatigheidsindicatoren steunt het RIVM op de gangbare bedrijfseconomische indicatoren liquiditeit, solvabiliteit en de rentabiliteit van het eigen vermogen.
De current ratio geeft aan in hoeverre de kortlopende schulden kunnen worden voldaan vanuit de kortlopende activa. Een waarde van boven de 1 wordt over het algemeen als gezond gekenmerkt. Het RIVM voldoet hieraan gezien de waarde van 1,4.
Het positieve resultaat over 2012 leidt tot een stijging van het eigen vermogen en daarmee tot een daling van de debt ratio ten opzichte van de voorgaande jaren.
De positieve rentabiliteit op het eigen vermogen is het gevolg van het positieve resultaat dat in 2012 is gerealiseerd.
Percentage externe inhuur ten opzichte van de totale personele kosten
De totale externe inhuur bedroeg in 2012 € 7,5 miljoen, wat beduidend onder het niveau van 2011 ligt (€ 12,6 miljoen). Het inhuurpercentage over 2012 komt uit op 6,8%. In 2011 was dit 10,9%. De realisatie is ruim onder het voor 2012 toegestane plafond van 10% gebleven door een strakkere sturing en het ruimer gebruik van de binnen het Rijk beschikbare expertise.
Percentage facturen betaald binnen 30 dagen
Het RIVM heeft in 2008/2009 de factuurverwerking gedigitaliseerd. Hierdoor is de gemiddelde betaaltermijn fors verlaagd en is een efficiencybesparing in de factuurverwerking gerealiseerd. Het percentage facturen dat wordt betaald binnen 30 dagen bedraagt 96,3% en ligt daarmee ruim boven de norm van 90%.