Artikel
Borgen van voldoende dekking in sociale fondsen.
Algemene doelstelling
De financiering van de sociale fondsen loopt hoofdzakelijk via premie-inning. In een aantal gevallen acht de overheid premieheffing niet wenselijk, bijvoorbeeld om te voorkomen dat premiepercentages blijvend toenemen en daarmee een evenwichtige koopkrachtontwikkeling in de weg staan. In andere gevallen acht de overheid financiering van een regeling via de algemene middelen passender, maar wordt wel gekozen voor uitvoering via de sociale fondsen. De sociale fondsen worden in dat geval via rijksbijdragen voorzien van voldoende financiering.
Rol en verantwoordelijkheid
De Minister financiert de sociale fondsen uit de algemene middelen, al dan niet in aanvulling op premieheffing. Hij is verantwoordelijk voor:
-
• De vaststelling van de hoogte van de rijksbijdragen aan de desbetreffende sociale fondsen;
-
• Het betalen van de rijksbijdragen aan de sociale fondsen.
Budgettaire gevolgen van beleid
| artikelonderdeel | Realisatie 2009 | Realisatie 2010 | Realisatie 2011 | Realisatie 2012 | Realisatie 2013 | Begroting 2013 | Verschil 2013 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | – | – | – | – | 8.041.464 | 9.553.531 | – 1.512.067 |
| Uitgaven | 14.560.353 | 15.978.291 | 9.119.453 | 11.205.022 | 8.041.464 | 9.553.531 | – 1.512.067 |
| Bijdrage aan sociale fondsen | 14.560.353 | 15.978.291 | 9.119.453 | 11.205.022 | 8.041.464 | 9.553.531 | – 1.512.067 |
| (rijksbijdrage:) | |||||||
| in kosten heffingskortingen AOW | 3.086.400 | 3.090.200 | 3.374.800 | 3.380.700 | 1.659.300 | 1.670.000 | – 10.700 |
| in kosten heffingskortingen Anw | 45.500 | 47.700 | 72.700 | 68.300 | 0 | 0 | 0 |
| vermogenstekort Ouderdomsfonds | 6.662.100 | 8.012.400 | 4.853.400 | 7.421.800 | 5.999.500 | 7.558.900 | – 1.559.400 |
| tegemoetkoming arbeidsongeschikten | 286.459 | 281.130 | 266.600 | 265.202 | 315.260 | 265.602 | 49.658 |
| tegemoetkoming AOW-gerechtigden | 1.213.152 | 1.170.082 | 488.506 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| tegemoetkoming Anw-gerechtigden | 22.401 | 20.685 | 17.433 | 15.541 | 12.904 | 13.728 | – 824 |
| rijksbijdrage spaarfonds AOW | 3.199.151 | 3.312.596 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| zwangere zelfstandigen | 45.190 | 43.498 | 46.014 | 53.479 | 54.500 | 45.301 | 9.199 |
| Ontvangsten | 1.955 | 1.000 | 55 | 37 | 510 | 0 | 510 |
A. Bijdrage aan sociale fondsen55
Toelichting financiële instrumenten
Rijksbijdragen in de kosten van heffingskortingen (BIKK) AOW en Anw
Deze rijksbijdragen compenseren de gewijzigde premieopbrengst als gevolg van de invoering van de Wet inkomstenbelasting 2001. De hoogte van deze rijksbijdragen wordt jaarlijks aangepast aan de geraamde kosten van de heffingskortingen en wijzigingen van de belasting- en premietarieven in de eerste schijf.
Rijksbijdrage vermogenstekort Ouderdomsfonds
De uitgaven uit het Ouderdomsfonds worden grotendeels gedekt door de premie-inkomsten. De hoogte van de AOW-premie is echter wettelijk gemaximeerd om te voorkomen dat de groeiende AOW-uitgaven leiden tot een alsmaar stijgende AOW-premie en een onevenwichtige koopkrachtontwikkeling. Dit leidt echter tot een jaarlijks exploitatietekort in het Ouderdomsfonds. De rijksbijdrage Ouderdomsfonds is bedoeld om het exploitatietekort in het Ouderdomsfonds aan te vullen zodat er een neutrale kaspositie voor dit fonds bestaat.
Budgettaire ontwikkelingen
De rijksbijdrage is in 2013 vastgesteld op € 6,0 miljard. Dit is € 1,6 miljard lager dan begroot. De rijksbijdrage is € 1,8 miljard verlaagd wegens een verrekening van een vermogensoverschot in 2012. Daarnaast zijn de premie-inkomsten AOW ongeveer € 0,3 miljard hoger uitgekomen dan geraamd. De AOW-uitkeringslasten zijn € 0,5 miljard hoger uitgekomen dan geraamd als gevolg van het uitkeren van de loon- en prijsontwikkeling.
Rijksbijdrage tegemoetkoming arbeidsongeschikten
De Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) kent vanaf 2009 onder meer een jaarlijkse tegemoetkoming aan personen die ten minste 35% arbeidsongeschikt zijn en een uitkering ontvangen van het UWV (in plaats van de fiscale aftrek van buitengewone uitgaven). De tegemoetkomingen voor de categorieën IVA, WGA, WAO en WAZ worden gefinancierd uit een rijksbijdrage die in het Toeslagenfonds wordt gestort. De tegemoetkomingen voor Wajongers worden verantwoord op beleidsartikel 4.
Budgettaire ontwikkelingen
De realisatie is € 50 miljoen hoger uitgekomen dan begroot. Deze stijging wordt verklaard door het met terugwerkende kracht exporteren van de ao-tegemoetkoming. In de rijksbijdrage zijn zowel de uitkeringslasten als de uitvoeringskosten van het UWV opgenomen.
Rijksbijdragen tegemoetkoming AOW-gerechtigden en Anw-gerechtigden
De rijksbijdrage tegemoetkoming Anw-gerechtigden dient ter financiering van de in artikel 9 verantwoorde tegemoetkoming Anw.
Budgettaire ontwikkelingen
De rijksbijdrage wordt € 0,8 miljoen lager vastgesteld. Belangrijkste oorzaak is een daling van de uitgaven met € 1 miljoen voortkomend uit het wetsvoorstel deregulering SVB.
Rijksbijdrage zwangere zelfstandigen (ZEZ)
De regeling Zelfstandig en Zwanger voorziet sinds juni 2008 in een uitkering aan zelfstandigen voorafgaand aan en volgend op de bevalling. Deze regeling wordt gefinancierd via een rijksbijdrage aan het Arbeidsongeschiktheidsfonds (Aof). Ook de uitkeringen voor zwangere alfahulpen lopen in de rijksbijdrage mee.
Budgettaire ontwikkelingen
De realisatie is € 9,2 miljoen hoger uitgekomen dan begroot. Dit wordt verklaard door zowel een stijging van het aantal uitkeringen als een stijging van de gemiddelde uitkering. In de rijksbijdrage zijn zowel de uitkeringslasten als de uitvoeringskosten van het UWV opgenomen.
B. Ontvangsten
De ontvangsten van € 0,5 miljoen hebben betrekking op de afrekening met het UWV van zowel de uitkeringslasten als de uitvoeringskosten ZEZ over 2012.