Het KNMI garandeert als onafhankelijke autoriteit aan Nederland de best beschikbare informatie op het gebied van meteorologie, klimatologie en seismologie als bijdrage aan de veiligheid, bereikbaarheid en leefbaarheid van Nederland, inclusief de openbare lichamen Saba, Sint Eustatius en Bonaire.

Financieren

De Minister is verantwoordelijk voor het faciliteren van een internationaal systeem van organisaties waarin Nederland vertegenwoordigd wordt door het KNMI. Dit doet zij door haar rol van financier in de vorm van bijdragen en contributies. Met name te noemen zijn EUMETSAT, ECMWF en WMO.

(Doen) uitvoeren

De Minister is verantwoordelijk voor de uitvoering van de wettelijke taken van het agentschap KNMI zoals vastgelegd in de Wet op het KNMI (2002). De rol «(doen) uitvoeren» heeft betrekking op de volgende taken:

• a. het kosteloos verstrekken van algemene weerberichten omtrent de toestand van het huidige weer en het te verwachten weer;

• b. waarschuwingen aan het algemeen publiek bij verwacht of werkelijk gevaarlijk of maatschappij-ontwrichtend weer of waarschuwingen bij calamiteiten waarbij het weer een belangrijke rol speelt;

• c. het onverwijld informeren van het algemeen publiek bij een significante bodembeweging door geofysische bronnen of vulkanische activiteit;

• d. het kosteloos ondersteunen van bestuursorganen in gedefinieerde gevallen.

• e. het voortbrengen of verzamelen van meteorologische, seismologische en andere geofysische gegevens in het kader van de uitvoering van de taken zoals opgenomen in de Wet meteorologie en seismologie;

• f. het beheer en onderhoud van de voor de uitvoering van zijn taken noodzakelijke technische infrastructuur;

• g. het overeenkomstig ministeriële regeling desgevraagd ondersteunen van bestuursorganen, de rechterlijke organisatie, overheidsbedrijven of openbare lichamen op het terrein van meteorologie, seismologie of andere geofysische terreinen bij de uitvoering van aan hen bij of krachtens wet opgedragen taken;

• h. onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek en technologische ontwikkeling met betrekking tot meteorologie, seismologie en andere geofysische terreinen;

• i. meteorologische, seismologische en andere geofysische gegevens of het onderzoek, bedoeld in onderdeel h, op verzoek van internationale organisaties voortbrengen, verzamelen of beschikbaar stellen;

• j. het voor hergebruik als bedoeld in de Wet hergebruik van overheidsinformatie, zonder dat daartoe een verzoek is gedaan op grond van die wet, beschikbaar stellen van meteorologische, seismologische en andere geofysische gegevens of onderzoeksresultaten, of de opzet daarvan, voor zover intellectuele eigendomsrechten van anderen dat niet beperken, waarbij er op basis van een overeenkomst aanvullende dienstverlening kan worden verleend;

• k. internationale samenwerking op het gebied van meteorologie en seismologie en andere geofysische terreinen; en

• l. het verlenen van meteorologische diensten voor de luchtvaartnavigatie.

De Minister van Buitenlandse Zaken is verantwoordelijk voor het Kernstopverdrag en de Minister van Economische Zaken is verantwoordelijk voor het kader van de Mijnbouwwet.

Toelichting

Evaluatie weeralarm:

Op donderdagochtend 18 januari werd door het KNMI, in overleg met het Weeralarm Impact Team (WIT), opgeschaald van code oranje naar code rood voor een uitzonderlijk zware westerstorm. Al voor de middag nam de wind in het westen snel af, in het oosten was de storm rond 13.00 uur over haar hoogtepunt heen. De impact van deze storm was aanzienlijk. Het treinverkeer en vliegverkeer werden stilgelegd. Een aantal NS-stations en winkelcentra werd afgesloten wegens schade en gevaar voor reizigers en bezoekers. Vanwege 66 omgewaaide vrachtwagens werden meerdere wegen afgesloten en het wegverkeer gehinderd. Gezien de omvang van de maatschappelijke ontwrichting was de uitgifte van een code rood terecht, zo oordeelde ook het WIT.

Hieronder volgen enkele noemenswaardige ontwikkelingen die in 2018 hebben plaatsgevonden.

Weerwaarschuwingen

In 2018 is er door het KNMI zeven keer code oranje uitgegeven; waarschuwingen voor zeer zware windstoten, voor onweersbuien en voor extreme hitte. Van de zeven keer is zes keer daadwerkelijk gevaarlijk weer opgetreden. Een keer is achteraf gebleken dat een code geel voldoende zou zijn geweest. Dat betekent niet dat er geen zwaar weer was, maar dat de heftigheid uiteindelijk is meegevallen.

Klimaattop

In december 2018 vond de 24e klimaattop (COP24) plaats in de Poolse stad Katowice. Het KNMI heeft daar bijgedragen aan verschillende studies en rapporten over klimaatbeleid en opties voor mitigatie. Het KNMI was namens Nederland één van de vertegenwoordigers in het IPCC. Ook is het KNMI nauw betrokken bij de onderhandelingen namens de Nederlandse overheid.

Tropomi voor luchtkwaliteitsmetingen

In oktober 2017 is het Nederlandse ruimte-instrument Tropomi in de ruimte gebracht. Vanaf 11 juli 2018 zijn de gegevens voor iedereen beschikbaar. Wetenschappers en professionele gebruikers kunnen de data gebruiken voor onderzoek en de ontwikkeling van operationele diensten zoals de luchtkwaliteitsverwachting.

Aaeolus voor windmetingen

Op 22 augustus 2018 is satelliet Aeolus succesvol gelanceerd. Het KNMI is sinds 1992 een belangrijke voortrekker van de Aeolus missie, die wordt gecoördineerd door ESA. Deze satelliet brengt de opbouw van de wind op verschillende hoogten in kaart. Hierdoor zijn we beter in staat om weer- en klimaatmodellen bij te sturen. Dit zorgt voor betere weersverwachtingen wereldwijd en draagt bij aan klimaatonderzoek. De eerste data van de satelliet laten al zien dat de gemeten windpatronen echt kunnen afwijken van wat nu in modellen zit. Het verwerken van deze metingen in de weer- en klimaatmodellen kan tot wezenlijke verbeteringen van de weersverwachtingen leiden.

KNMI online

In totaal is de website van het KNMI 57,6 miljoen keer bezocht, gemiddeld 4,8 miljoen bezoekers per maand. Pieken deden zich voor rondom de afgegeven weerwaarschuwingen (8 in totaal). In toenemende mate is het KNMI sinds 2017 ook actief op Twitter en Instagram. Ten opzichte van 2017 is het bereik met meer dan 30% toegenomen.

Evaluatie

Op 1 januari 2016 is de Wet meteorologie en seismologie (Wtms) in werking getreden, evenals de bijbehorende Ministeriele Regeling. Het KNMI laat in beginsel dienstverlening over aan de markt, uitzonderingen daarop zijn in de Wtms en de regeling beschreven. Over het algemeen kan gesteld worden dat zowel de Wtms als de Regeling conform de verwachtingen werken. Om over de beschreven uitzonderingen geen misverstanden te laten ontstaan, is onder regie van het Overleg Infrastructuur en Milieu (OIM) en in overleg met het bedrijfsleven een protocol unieke kennis ontwikkeld en vastgesteld. In 2018 is gestart met de evaluatie hiervan, in het voorjaar 2019 zullen de uitkomsten beschikbaar komen.

Onderstaand wordt op het niveau van financieel instrument een toelichting gegeven op de verschillen (de mutaties) tussen de begroting en de realisatie, zie voor de gehanteerde norm de toelichting «normering jaarverslag» zoals opgenomen in de leeswijzer.

• 1. De hogere verplichtingen realisatie van € 3,4 miljoen is als gevolg van door de toevoeging van middelen voor het programma Basale Dienstverlening (€ 6,4 miljoen), het opnemen van een verplichting voor de contributie 2019 WMO (€ 0,8 miljoen), een verlaging van de verplichting voor aardobservatie in verband met een doorgevoerde kasschuif (€ 6,2 miljoen). Tenslotte een toename door het toevoegen van diverse kleinere posten (€ 2,4 miljoen).

• 2. De hogere realisatie van € 7,8 miljoen wordt veroorzaakt door:

  • a. Meteorologie; het verschil tussen de realisatie en de oorspronkelijke begroting wordt met name veroorzaakt door besluitvorming over het programma Basale Dienstverlening + (BD+). Naar aanleiding van besluitvorming over dit programma zijn in 2018 aanvullende middelen beschikbaar gesteld (€ 6,4 miljoen). Daarnaast heeft het KNMI een compensatie ontvangen voor de overdracht van facilitaire dienstverlening naar RWS (€ 0,3 miljoen) en voor de financiering van gestegen lonen en prijzen (€ 0,1 miljoen). Tot slot heeft het KNMI aanvullende middelen ontvangen voor het uitvoeren van specifieke opdrachten in het kader van Broeikasgasmetingen (€ 0,4 miljoen) en Space Weather (€ 0,2 miljoen).

  • b. Seismologie; het verschil tussen de realisatie en de oorspronkelijke begroting wordt veroorzaakt door een compensatie voor de gestegen lonen en prijzen van € 0,3 miljoen.

• 3. Het verschil tussen de realisatie en de oorspronkelijke begroting van (€ 6,1 miljoen wordt veroorzaakt door het doorvoeren van een kasschuif voor de contributie met betrekking tot aardobservatie om de middelen aan te laten sluiten bij de programmering (€ 6,2 miljoen). Daarnaast heet het KNMI een compensatie ontvangen ter financiering van de prijsbijstelling (€ 0,1 miljoen).

23.01 Meteorologie en seismologie

23.01.03 Bijdrage aan het agentschap KNMI

Meteorologie

De volgende producten zijn geleverd:

• • Reguliere uitgifte van een algemeen weerbericht en van waarschuwingen voor gevaarlijk weer (code geel, code oranje en weeralarm);

• • Ter beschikkingstelling van de meteorologische basisdata van het nationale meteorologische meetnet en de nationale meteorologische modelinfrastructuur, op basis van een open databeleid;

• • Ter beschikkingstelling van data, informatie en kennis over het huidige klimaat;

• • Het leveren van projecties over het toekomstige klimaat (klimaatscenario’s);

• • Verrichten van strategisch en toegepast onderzoek en het geven van beleidsadviezen op het gebied van de meteorologie;

• • Internationale vertegenwoordigingen op het gebied van de meteorologie (met name WMO, EUMETSAT en ECMWF);

• • Beantwoorden van vragen vanuit de maatschappij over weer en klimaat.

Seismologie

De volgende producten zijn geleverd:

• • Continue monitoring van natuurlijke en geïnduceerde seismiciteit in Nederland;

• • Verrichten van strategisch en toegepast onderzoek en het geven van beleidsadviezen op het gebied van de seismologie;

• • Beantwoorden van vragen vanuit de maatschappij op het gebied van aardbevingen en tsunami’s;

• • Verrichten van waarnemingen en onderzoek ten behoeve van het Nationaal Data Centre (NDC) voor de CBTBO.

23.01.05 Bijdragen aan internationale organisatie:

Contributie WMO

De beschikbare middelen worden gebruikt om de Nederlandse contributie aan de WMO te voldoen. Deelname aan de activiteiten van de WMO wordt gefinancierd uit HGIS. De Wereld Meteorologische Organisatie is de overkoepelende gespecialiseerde organisatie van de Verenigde Naties op het gebied van weer, klimaat en water. De WMO is van groot belang voor internationale samenwerking op meteorologisch gebied, de uitwisseling van meteorologische gegevens en producten en het bevorderen van wetenschappelijk onderzoek op het gebied van weer en klimaat.

23.02 Aardobservatie

23.02.03 Bijdrage aan het agentschap KNMI

Aardobservatie

De volgende producten zijn geleverd:

• • Het verzorgen van de waarnemingen vanuit polaire en geostationaire weersatellieten in Europees verband (EUMETSAT).