A. Algemene doelstelling
De zorg financieel toegankelijk houden.
B. Rol en verantwoordelijkheid Minister
De Minister is verantwoordelijk voor:
Financieren:
-
– Financieren van de zorgtoeslag. Vaststellen van de hoogte van de zorgtoeslag en de vormgeving van het stelsel van wet- en regelgeving.
-
– De uitbetaling van de tegemoetkomingen Wtcg aan rechthebbenden waarvan het rekeningnummer alsnog bekend is geworden en de tegemoetkoming alsnog kan worden uitbetaald (nabetalingen Wtcg 2009 t/m Wtcg 2013).
-
– De tegemoetkoming voor personen die in de inkomstenbelasting hun uitgaven voor specifieke zorgkosten als gevolg van heffingskortingen niet of niet geheel kunnen verzilveren.
C. Beleidsconclusies
Zorgtoeslag
De aanpassing van de normpercentages bij alleenstaande huishoudens heeft er toe geleid dat de zorgtoeslag voor alleenstaande huishoudens met een minimuminkomen in 2018 is gestegen met € 73. Deze stijging is hoger dan de stijging van de standaardpremie met € 16 per jaar. Bij de meerpersoonshuishoudens zijn de normpercentages ook aangepast. Voor meerpersoonshuishoudens met een minimuminkomen betekende dit een stijging van de zorgtoeslag met € 78 per jaar ten opzichte van een stijging van de standaardpremie voor deze groep met € 32. Hiermee zijn de zorgpremie en het eigen risico betaalbaar gebleven voor huishoudens met lage inkomens.
Kengetal: Het aantal eenpersoons- en tweepersoonshuishoudens met een (voorlopige toekenning)
Bovenstaande grafiek bevat de stand van het aantal ontvangers van zorgtoeslag voor het betreffende toeslagjaar. De aantallen betreffen de stand per januari 2019 (bron: Belastingdienst). In deze cijfers zijn zowel definitieve als voorlopige beschikkingen meegenomen. Het uiteindelijk aantal ontvangers kan hoger of lager uitvallen.
Er kunnen huishoudens bijkomen omdat de zorgtoeslag met terugwerkende kracht kan worden aangevraagd en er kunnen huishoudens afvallen als hun inkomen hoger blijkt te zijn geweest dan waarvan bij de voorlopige beschikking werd uitgegaan. Daarnaast wijzigt het aantal ontvangers nog in verband met personen die uitstel van aangifte inkomstenbelasting hebben. Als alle aanvragen definitief beschikt zijn, is pas duidelijk hoeveel rechthebbenden er zijn. Op 31 december 2018 was de zorgtoeslag tot en met 2013 geheel afgerond (bron: Belastingdienst).
D. Tabel Budgettaire gevolgen van beleid
| Realisatie | Realisatie | Realisatie | Realisatie | Realisatie | Oorspronkelijk vastgestelde begroting | Verschil | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2018 | 2018 | |||
| Verplichtingen | 5.296.989 | 4.825.515 | 4.980.306 | 4.994.298 | 5.348.340 | 5.247.149 | 101.191 | ||
| Uitgaven | 5.296.989 | 4.825.515 | 4.980.306 | 4.994.270 | 5.348.368 | 5.249.091 | 99.277 | ||
| Inkomensoverdrachten | 5.296.989 | 4.825.515 | 4.980.306 | 4.994.270 | 5.348.368 | 5.249.091 | 99.277 | ||
| 1. Zorgtoeslag | 4.842.250 | 4.741.888 | 4.931.354 | 4.955.535 | 5.294.815 | 5.209.700 | 85.115 | ||
| 2. Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) | 408.792 | 41.778 | 176 | 1.000 | 28 | 1.942 | – 1.914 | ||
| 3. Tegemoetkoming specifieke zorgkosten | 45.947 | 41.849 | 48.776 | 37.735 | 53.525 | 37.449 | 16.076 | ||
| Ontvangsten | 786.389 | 800.656 | 723.082 | 690.026 | 663.116 | 0 | 663.116 | ||
| Overig | 786.389 | 800.656 | 723.082 | 690.026 | 663.116 | 0 | 663.116 | ||
E. Toelichting op de instrumenten
Inkomensoverdrachten
Zorgtoeslag
De zorgtoeslag is een inkomensafhankelijke tegemoetkoming van het Rijk in de kosten van de nominale Zvw-premie en het gemiddelde eigen risico. Hierdoor hoeft niemand een groter dan aanvaardbaar deel van zijn of haar inkomen aan Zvw-premie te betalen. De Belastingdienst/Toeslagen betaalt deze zorgtoeslag uit en is verantwoordelijk voor de uitvoering en het bestrijden van misbruik en oneigenlijk gebruik van de zorgtoeslag. De uitgavenraming zorgtoeslag is op basis van ramingen van het Centraal Planbureau verlaagd bij eerste suppletoire begroting met € 235,3 miljoen en verlaagd bij tweede suppletoire begroting met € 402,6 miljoen. De Belastingdienst/Toeslagen heeft in 2018 in totaal € 5.295 miljoen betaald aan voorschotten zorgtoeslag en nabetalingen ten behoeve van definitieve tegemoetkomingen in voorgaande jaren. Dit leidt tot een opwaartse bijstelling van € 723 miljoen ten opzichte van de tweede suppletoire begroting. Hier staan € 663 miljoen ontvangsten zorgtoeslag tegenover. Per saldo zijn de netto-uitgaven aan zorgtoeslag dan ook € 60 miljoen hoger uitgekomen dan geraamd in de tweede suppletoire begroting 2018.
Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg)
Chronisch zieken en gehandicapten ontvangen een algemene tegemoetkoming in de meerkosten die zij hebben als gevolg van hun chronische ziekte of handicap. De Wtcg is afgeschaft per 2014. De raming voor 2018 bedroeg circa € 1,9 miljoen. Dit bedrag is bij eerste suppletoire begroting met € 1,8 miljoen verlaagd. Het budget is bestemd voor nabetalingen over de tegemoetkomingsjaren 2009 tot en met 2013. Het betreft betalingen aan rechthebbenden waarvan het rekeningnummer (alsnog) beschikbaar is gekomen. Het aantal nabetalingen is inmiddels sterk teruggelopen. Van het budget is uiteindelijk in 2018 slechts € 0,03 miljoen tot uitbetaling gekomen.
Tegemoetkoming specifieke zorgkosten (TSZ)
Conform het begrotingsakkoord 2014 blijft fiscale aftrek mogelijk van uitgaven voor specifieke zorgkosten. De TSZ-regeling is een tegemoetkomingsregeling voor personen die in de inkomstenbelasting hun uitgaven voor specifieke zorgkosten als gevolg van heffingskortingen niet of niet geheel kunnen verzilveren.
De oorspronkelijke raming voor 2018 was € 37,4 miljoen en is in de tweede suppletoire begroting verhoogd tot € 45,9 miljoen. De Belastingdienst heeft in 2018 definitieve IB-aanslagen sneller opgelegd en daardoor een groot deel van de tegemoetkomingen eerder kunnen vaststellen. Deze versnelling heeft ertoe geleid dat de uitgaven € 16 miljoen hoger zijn uitgevallen.
Ontvangsten
De ontvangsten zorgtoeslag bedragen € 663 miljoen. Bestaand uit: € 657 miljoen terugontvangsten zorgtoeslag inclusief bijkomende heffingsrente, als ook € 6 miljoen bijkomende invorderingsrente. De ontvangsten voor de TSZ bedragen € 0,3 miljoen.