Inleiding

De Huurcommissie is een zelfstandig bestuursorgaan. Dit zelfstandig bestuursorgaan wordt ambtelijk ondersteund door de Dienst van de Huurcommissie, die de status van baten-lastenagentschap heeft. Jaarlijks verstrekt de directie Woningmarkt (onderdeel van DG Bestuur, Ruimte en Wonen bij het ministerie van BZK) een opdracht aan de Huurcommissie voor de uitvoering van de huurgeschillenbeslechting- en overige werkzaamheden. De opdracht wordt vanaf 2018 deels gefinancierd door de directie Woningmarkt, deels door de verhuurders middels een verhuurderbijdrage en deels uit de leges.

Staat van baten en lasten

Toelichting

Baten

Omzet moederdepartement

De omzet moederdepartement bestaat uit de vergoeding van de opdrachtgevende beleidsdirectie Woningmarkt. De totale bijdrage voor de opdracht bedroeg € 8,8 mln, hiervan was € 3,5 mln. bestemd voor een bijdrage in de transitiekosten. Deze bijdrage is verwerkt als een vermogensstorting. De opdracht voor 2019 is aangegaan op basis van lump sum financiering. In de Voorjaarsnota 2019 is de mutatie van € 1,5 mln. in de omzet moederdepartement opgenomen en in het eigen vermogen verwerkt.

Toelichting op de post omzet moederdepartement

In vergelijking met de Ontwerpbegroting 2019 is de productie over 2019 hoger uitgekomen dan verwacht. In de aantallen van de huurverhogingsverschillen zitten 1.152 zaken van 2018 die grotendeels in het begin van 2019 zijn afgehandeld.

Omzet derden

De omzet derden bestaat uit de verhuurderbijdrage die aan de verhuurders in rekening is gebracht en uit de ontvangen legesgelden. De in rekening gebrachte verhuurderbijdrage aan verhuurders bedraagt in 2019 € 5,3 mln. De ontvangen legesgelden in 2019 bedragen € 0,5 mln. 

Vrijval voorzieningen

In de loop van 2019 hebben twee medewerkers die aan het Van Werk Naar Werk traject deelnamen een nieuwe functie gevonden waardoor hun deel in de voorziening is vrijgevallen.

Bijzondere baten

De bijzondere baten bestaan uit de volgende componenten:

De voorraad is gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijzen. Deze vervaardigingsprijzen zijn tot stand gekomen met behulp van inschattingen van de normtijden voor de diverse handelingen per product. De waarde per 1 januari 2019 was € 1,6 mln. en de waarde per 31 december 2019 € 2,0 mln., zodat een mutatie op de voorraad (onderhanden werk) heeft plaatsgevonden van € 0,4 mln. Onder overige baten is het niet benutte deel van de stimuleringsregelingen opgenomen.

Lasten

Personele kosten

De post personele kosten bestaat uit de loonkosten voor eigen personeel (inclusief kosten voor gedetacheerden vanuit de Rijksoverheid), kosten van externe inhuur en overige personeelskosten. De kosten voor eigen personeel zijn iets lager dan was begroot. De kosten voor externe inhuur zijn toegenomen. Een deel van de vrijgevallen functies in 2018 en 2019 is met externen opgevuld en er zijn extra externe medewerkers aangetrokken om de productie op peil te houden, bij de doorontwikkeling van de reorganisatie, en om de voorraad niet verder op te laten lopen. De externe inhuur is hierdoor hoger uitgekomen dan begroot.

De overige personele kosten betreffen kosten als reiskosten, studiekosten, arbeidsongeschiktheids ondersteuning en bedrijfsmaatschappelijk werk. Deze kosten zijn lager uitgevallen dan was ingeschat.

Materiële kosten

De materiële kosten, met name de kosten voor externe expertise, zijn in 2019 lager uitgevallen dan oorspronkelijk begroot.

Afschrijvingskosten

De afschrijvingskosten zijn lager dan oorspronkelijk begroot.

Dotatie voorzieningen

De dotatie aan de voorziening Reorganisatie 2012 heeft betrekking op twee medewerkers die een beroep hebben gedaan op hun recht op loonsuppletie bij het aanvaarden van een dienstbetrekking binnen de Rijksoverheid met een lager salaris. De dotatie aan de voorziening Reorganisatie 2018 is het gevolg van het beroep, dat eén van de twee Van Werk Naar Werk kandidaten die in 2019 een nieuwe dienstbetrekking hebben gevonden, op het recht van loonsuppletie bij het aanvaarden van een dienstbetrekking binnen de Rijksoverheid met een lager salaris.

Bijzondere lasten

Dit betreft de transitiekosten 2019 (implementatie toekomstverkenning en ICT). Hieronder vallen kosten van de doorontwikkeling van de implementatie van de gewijzigde wet Uitvoeringswet huurprijzen woonruimte en kosten om de ICT aan te passen aan de nieuwe organisatie. Ook vallen de verhuiskosten naar de Zurichtoren onder deze post.

De kosten voor ICT zijn lager uitgevallen doordat een deel van de ICT ontwikkelingen (en dus ook externe expertise) is doorgeschoven naar volgend jaar. Onder de overige bijzondere lasten vallen de aanvullingen op de stimuleringsregelingen.

Saldo van baten en lasten

Over 2019 heeft de Dienst van de Huurcommissie een negatief exploitatieresultaat behaald ( € 0,3 mln.). Ten opzichte van de Ontwerpbegroting wordt dit resultaat grotendeels veroorzaakt doordat de bijdrage van het moederdepartement voor het primaire proces € 1,5 mln. lager was, de mutatie in het onderhanden werk € 0,4 mln. positief was, er een vrijval van de voorziening was van € 0,4 mln. en de bijzondere lasten € 0,5 mln. lager waren dan begroot.

Balans

Toelichting

Activa

Materiële vaste activa

De materiële activa bestaan uit hardware en installaties. De Dienst van de Huurcommissie huurt zijn kantoorruimten, deze panden staan daarom niet op de balans als activa. Het grootste deel van de activa is begin deze eeuw aangeschaft waardoor de restwaarde beperkt is. Veel activa worden nog gebruikt terwijl ze inmiddels afgeschreven zijn. In 2019 zijn geen investeringen gedaan.

Voorraden en onderhanden projecten

De voorraad is gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijzen. Deze vervaardigingsprijzen zijn tot stand gekomen met behulp van normtijden voor de diverse handelingen per product. De waarde per 1 januari 2019 was € 1,6 mln. en de waarde per 31 december 2019 € 2,0 mln., zodat een mutatie heeft plaatsgevonden van € 0,4 mln.

Debiteuren

Deze post heeft met name betrekking op de nog te ontvangen verhuurderbijdrage van verhuurders. Daarnaast bevat deze post leges van huurders en verhuurders. Ook zijn er debiteuren in verband met detacheringen van medewerkers van de Dienst van de Huurcommissie bij andere Rijksoverheid onderdelen.

In november 2019 is de verhuurdersbijdrage in rekening gebracht, het merendeel van deze vorderingen is eind 2019 ontvangen. De vordering per 31 december 2019 op verhuurders is € 0,8 mln., waarvan € 7.000 betrekking heeft op de vordering eind 2018. Dit verklaart de afname van het debiteurensaldo, want eind 2018 was de gehele verhuurdersbijdrage nog te ontvangen. In het saldo van debiteuren derden is rekening gehouden met een voorziening dubieuze debiteuren ten bedrage van € 5.000 met betrekking tot de leges.

Overige vorderingen en overlopende activa

Deze post betreft vooruitbetaalde kosten aan derden in 2019 voor het jaar 2020 en betaalde waarborgsommen.

Passiva

Eigen vermogen

Het eigen vermogen wordt gevormd door enerzijds de exploitatiereserve en anderzijds het onverdeeld resultaat over 2019. De exploitatiereserve is in 2019 gemuteerd door verwerking van het onverdeeld resultaat 2018. In 2019 is een bijdrage ontvangen van het moederdepartement voor transitiekosten. In 2019 heeft ook een afroming van het eigen vermogen plaatsgevonden.

Door deze mutaties en de toevoeging van het onverdeeld resultaat 2019 bedraagt het eigen vermogen € 3,8 mln. In de Regeling Agentschappen 2018 is aangegeven dat er de mogelijkheid is voor de dienst om een exploitatiereserve op te bouwen. De maximale exploitatiereserve bedraagt 5% van de gemiddelde omzet van de afgelopen drie jaren. Het maximale eigen vermogen in 2019 bedraagt € 0,6 mln. Het verschil tussen het vermogen per 31 december 2019 en het maximaal toegestane eigen vermogen bedraagt € 3,2 mln. Voor de eerstvolgende suppletoire begrotingswet wordt het surplus aan eigen vermogen afgeroomd.

Voorzieningen

De voorzieningen die op de balans staan betreffen kosten in verband met de reorganisaties van de Dienst van de Huurcommissie in 2009, 2012 en 2018. Het langlopende deel van deze voorzieningen (2009 € 13.000, 2012 € 0,2 mln. en 2018 € 0,2 mln.) zijn verplichtingen voor 2021 en latere jaren.

Crediteuren

Dit betreft in 2019 ontvangen maar per ultimo 2019 nog niet betaalde facturen voor gemaakte kosten die betrekking hebben op 2019.

Overige schulden en overlopende passiva

Deze post bestaat uit nog te ontvangen facturen, legesvoorschotten (derden) en verplichtingen jegens personeel (derden).

Het saldo van de nog te ontvangen facturen is als volgt opgebouwd:

Kasstroomoverzicht

Toelichting op het kasstroomoverzicht

Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode.

Operationele kasstromen

Van de verhuurderbijdrage van € 5,3 mln. was eind 2019 nog € 0,8 mln. te ontvangen, hierdoor zijn de vorderingen afgenomen. De operationele uitgaven zijn hoger dan begroot. Het saldo van de voorzieningen en de kortlopende schulden is afgenomen.

Investeringskasstroom

In 2019 zijn er geen investeringen gedaan.

Financieringskasstroom

In 2019 heeft het moederdepartement een bijdrage van € 3,5 mln. aan de transitiekosten geleverd en heeft de Dienst van de Huurcommissie haar eigen vermogen afgeroomd met € 2,4 mln. Er is in 2019 geen gebruik gemaakt van de leenfaciliteit bij het Ministerie van Financiën.

Overzicht doelmatigheidsindicatoren

Toelichting

Fte-totaal

Betreft het aantal medewerkers in vaste dienst (uitgedrukt in fte) en de ontwikkeling daarvan in de loop der jaren. In 2019 hebben zes medewerkers gebruik gemaakt van de stimuleringspremie bij ontslag op eigen verzoek. Daarnaast zijn er vanaf 1 januari 2019 zeven medewerkers het Van Werk Naar Werk traject ingegaan. Deze functies zijn in verband met de lopende reorganisatie deels door vaste en deels door tijdelijke externe medewerkers bezet. In 2019 zijn een aantal ervaren externe medewerkers verambtelijkt.

Doorlooptijden

In 2019 is het streefpercentage voor het afhandelen van het geschil als het dossier eenmaal compleet is (ADR-norm) niet gehaald. De termijn uit de Uitvoeringswet huurprijzen woonruimte voor het volledig behandelen van het geschil is in 2019 in veel gevallen ook niet gehaald. Hieraan liggen verschillende oorzaken ten grondslag. Voor wat betreft de ADR doorlooptijden zijn de doorlooptijden van zaken met zitting (dossier compleet) wel gehaald, maar bij de zaken zonder zitting (groot aantal intrekkingen huurprijsgeschillen en servicekosten) zijn de doorlooptijden niet gehaald. Per saldo komt het percentage onder het streefpercentage uit. Wat betreft het niet halen van de doorlooptijden voor de Uitvoeringswet huurprijzen woonruimte is een reden dat het in de praktijk moeilijk is gebleken om, in de huidige gespannen arbeidsmarkt, geschikte onderzoekers te werven. Hierdoor is er een ongewenste onderzoeksvoorraad ontstaan. Hoe lang de doorlooptijd is, verschilt bovendien sterk van zaak tot zaak. Het grootste deel van de doorlooptijd gebruikt de Huurcommissie om het dossier compleet te maken zodat zij het geschil in behandeling kan nemen.

De Huurcommissie streeft ernaar geschillen zo snel mogelijk te behandelen. Zij vindt het belangrijk dat het geschil tussen huurder en verhuurder niet langer duurt dan nodig is. Op veel factoren die invloed hebben op de tijd die nodig is om het dossier compleet te maken heeft de Huurcommissie geen invloed. De aard van het geschil, hoe diep het conflict tussen huurder en verhuurder is, de bereidheid van de partijen om mee te werken, de kwaliteit van de door beide partijen aangeleverde informatie en de grillige instroom van geschillen vallen bijvoorbeeld buiten de invloedsfeer.