Artikel 31. Bestuur en democratie

31 Algemene doelstelling

Een betere overheid door een goed functionerend openbaar bestuur en democratie.

• • Grondwettelijke aspecten van internationale en Europese verdragen.

• • Financieel-economische ontwikkelingen.

• • Technologische ontwikkelingen.

• • Veranderende voorkeuren en eisen van burgers.

Alle doelstellingen in het thema bestuur hebben als doel dat de burger uiteindelijk tevreden is over het presteren van de overheid en er voldoende draagvlak voor democratisch genomen overheidsbesluiten blijft bestaan. Een goede indicator voor de eerste doelstelling is het oordeel over de overheidsdienstverlening. Voor de operationele doelstellingen worden specifieke indicatoren benoemd (zie verderop).

31 Operationele doelstelling 1

Bestuurskrachtige gemeenten en provincies, die op basis van goede interbestuurlijke, financiële en informatieverhoudingen, hun taken zo goed mogelijk kunnen uitvoeren.

Bestuurlijke en financiële verhoudingen met de medeoverheden

• • Decentralisatieagenda / Uitvoering bestuursakkoorden. De evaluatie van de bestuursakkoorden is in de zomer van 2010 aan de Tweede Kamer gestuurd. De uitvoering van de bestuursakkoorden is daarmee formeel afgerond. Omdat de eindtermijn voor een deel in 2011 ligt, is een aantal afspraken nog niet afgerond. In 2011 wordt verder gewerkt aan de uitvoering van deze afspraken.

• • Het Rijk hanteert in 2011 een beoordelingskader voor interbestuurlijke informatiearrangementen. De verschillende interbestuurlijke informatiestromen worden hiermee verminderd, verhelderd en gestroomlijnd.

• • Financiële verhouding met provincies. Bij Voorjaarsnota 2009 is naar aanleiding van het Rfv-rapport «Naar een herijking van de financiële verhouding tussen Rijk en provincies» besloten het Provinciefonds met ingang van 2011 structureel met € 300 mln. te verlagen. De provincies hebben een eigen voorstel gedaan voor de verdeling van een uitname van € 290 mln. in 2011. In het bestuurlijk overleg hebben de fondsbeheerders hiermee ingestemd onder de uitdrukkelijke voorwaarde dat de korting in 2012 incidenteel met € 10 mln. wordt verhoogd.

Bestuurskracht

• • Vereenvoudiging Interbestuurlijk Toezicht. In 2011 concentreert het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zich op de implementatie van de herziening van het interbestuurlijk toezicht. In 2010 zijn de voorstellen voor wijzigingen van wetten en beleidskaders ingediend bij de Tweede Kamer. Na akkoord van de Kamers zal het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zich in 2011 richten op de concrete implementatie van de vereenvoudiging van het interbestuurlijk toezicht.

• • Actieve aanpak gevolgen bevolkingsdaling. Het Interbestuurlijk actieplan bevolkingsdaling «Krimpen met Kwaliteit» bevat acties op de voornaamste terreinen waar bevolkingsdaling het eerst voelbaar is. Dit zijn acties van vooral de drie krimpregio’s (Parkstad Limburg, Noordoost-Groningen, Zeeuws-Vlaanderen), provincies, Rijk en maatschappelijke organisaties. Voor het Rijk gaat het in het bijzonder om bewustwording, toereikendheid, bekostigingsystemen (inclusief een tijdelijke krimpmaatstaf in het Gemeentefonds met ingang van 2011) en regelgeving voor krimpsituaties. In 2011 staat de implementatie van de aangekondigde acties en verdere maatregelen in anticipeerregio’s (die met bevolkingsdaling rekening gaan houden) centraal. Begin 2011 wordt een voortgangsrapportage naar de Tweede Kamer gestuurd.

Binnenlands bestuur en Europa

• • Uitvoering afspraken bestuursakkoorden Europa.

• • Kopgroep van landen komt bijeen om te praten over de impact van EU-regels op decentrale overheden. Deze kopgroep verkent de mogelijkheden voor effectievere analyses voorafgaand aan de besluitvorming in Europa, waarin aandacht wordt geschonken aan de gevolgen voor decentrale overheden.

31 Operationele doelstelling 2

Het stimuleren van de politieke participatie en de betrokkenheid van de burger bij het democratisch (verkiezings)proces.

Politieke partijen zijn voor de democratie van groot belang. Als meer burgers participeren in de politiek draagt dit bij aan de legitimiteit van het openbaar bestuur. De bevordering van sociale samenhang en van verantwoordelijk gedrag van burgers tegenover elkaar en tegenover de overheid is van essentieel belang voor een goed werkend openbaar bestuur.

• • Stimuleren van de politieke participatie

  • – Subsidiëring van politieke partijen;

  • – Vergroten van de bekendheid met de democratie bij burgers door het Huis voor de Democratie en Rechtstaat.

• • Bevorderen burgerparticipatie

  • – Circa 40 voorhoedegemeenten wisselen regelmatig leerervaringen uit over omgaan met burgerinitiatieven.

• • Inrichting Verkiezingsproces

  • – In 2011 vinden de verkiezingen plaats voor de leden van Provinciale Staten. Voor deze verkiezing zal nieuw materiaal worden ontwikkeld ten behoeve van de instructie van stembureauleden. Hiervoor wordt voortgebouwd op de digitale instructie die is gemaakt voor de gemeenteraadsverkiezingen en de verkiezing van de leden van de van de Tweede Kamer. Daarbij zullen ook de uitkomsten van de evaluatie van de verkiezing van de leden van de Tweede Kamer worden betrokken.

  • – De verkiezing voor de leden van Provinciale Staten wordt geëvalueerd.

  • – Verder wordt in 2011, conform het overleg met de Tweede Kamer over de evaluatie van de verkiezing van de gemeenteraden, het onderzoek afgerond naar een nieuw model voor het papieren stembiljet. Dit onderzoek heeft tot doel een papieren stembiljet te ontwikkelen dat bruikbaar is voor kiezers met beperkingen en dat makkelijker is te tellen. Bij dat laatste zal ook worden gekeken naar de mogelijkheid om elektronische hulpmiddelen te gebruiken bij het tellen van de papieren stembiljetten.

31 Operationele doelstelling 3

Het in stand houden en optimaliseren van de reisdocumentenketen en het stelsel van de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens (GBA).

De volgende instrumenten worden in 2011 ingezet:

GBA

• • het verbeteren van de kwaliteit van de GBA. Het actieplan kwaliteit GBA heeft als doel de betrouwbaarheid van de GBA op een beter niveau te brengen in samenwerking met VNG en gemeenten (motie Heijnen en Bilder, Kamerstukken II, 2007–2008, 31 200, nr. 34);

• • het programma modernisering GBA: realiseert het 24 uur per dag online beschikbaar maken van actuele en betrouwbare persoonsgegevens voor geautoriseerde gebruikers. Dit levert een gestandaardiseerde en moderne uitwisseling van de persoonsgegevens en een betere controle op de kwaliteit van de GBA, zoals is vastgelegd in het bestuurlijk akkoord met de VNG op 5 maart 2009 (Kamerstukken II, 2008–2009, 27 859, nr. 17). In 2011 wordt opnieuw een gatewayreview uitgevoerd op het programma modernisering GBA;

• • in 2010 is een initiële kwaliteitsverbetering van de bevolkingsadministraties op Bonaire, Sint Eustatius en Saba gerealiseerd. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zal de eilandbesturen hierbij in 2011 nog ondersteunen. Het ministerie werkt in 2011 het beheer van de Persoonsinformatievoorziening Nederlandse Antillen en Aruba (PIVA-V) verder uit. PIVA-V is de GBA-V van de drie eilanden en bedoeld om overheidsinstellingen van persoonsgegevens te voorzien.

Reisdocumenten

Verbetering van de betrouwbaarheid van het aanvraag- en uitgifteproces door de vorming van een centrale online raadpleegbare reisdocumentenadministratie die ook plaatsonafhankelijke aanvraag en uitgifte van reisdocumenten mogelijk moet maken.

In de paragraaf van baten-lastendienst Basisregistratie, Persoonsgegevens en Reisdocumenten (BPR) (hoofdstuk 5.1) zijn de meetbare gegevens opgenomen.

31 Operationele doelstelling 4

Het waarborgen van de grondrechten en zorgen voor een goed functionerend constitutioneel bestel.

De mate waarin de grondrechten zijn geborgd en het constitutioneel bestel functioneert, vergt vooral een kwalitatieve beoordeling en is niet uit te drukken in kengetallen en/of prestatie-indicatoren.

31 Operationele doelstelling 5

Een zodanige toerusting van de Kiesraad dat een goede organisatie en begeleiding van het verkiezingsproces en een kwalitatief hoogwaardige advisering over het kiesrecht en de verkiezingen zijn gewaarborgd.

De Kiesraad voert in 2011 zijn adviestaak uit en brengt gevraagd en ongevraagd adviezen uit. In maart 2011 vinden verkiezingen plaats voor de leden van Provinciale Staten. In mei 2011 vindt de verkiezing plaats van de Eerste Kamer. Hierbij treedt de Kiesraad op als centraal stembureau. De wijze waarop de Kiesraad zijn taken uitoefent, is – gelet op zijn onafhankelijke positie – ter beoordeling aan de Kiesraad zelf. Daarbij opereert de Kiesraad vanzelfsprekend binnen de wettelijke kaders die daarvoor zijn gesteld.

De onafhankelijkheid van de Kiesraad maakt het niet zinvol om de werking en doelstelling van (het secretariaat van) de Kiesraad in meetbare gegevens uit te drukken.

31.1 Overzicht onderzoek naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid

Toelichting