Een veiliger Nederland, dat is waar wij voor staan. Paal en perk stellen aan criminaliteit, overlast en geweld. En voor een Nederland dat is voorbereid op rampen, terroristische aanslagen en andere crises.
Wij zetten ons in voor een sterke rechtsstaat. Dit als basis voor een samenleving waarin vrijheid en eigen verantwoordelijkheid centraal staan. In zo’n rechtsstaat wordt het zelfoplossend vermogen van burgers bevorderd en hebben burgers en ondernemers het vertrouwen om te ondernemen en zo Nederland welvarender te maken. In een geloofwaardige rechtsstaat wordt consequent en doeltreffend gehandhaafd. En waar de instrumenten van het recht tot toepassing komen, geschiedt dat zorgvuldig en zo spoedig mogelijk.
Om deze ambities niet alleen voor de korte termijn, maar ook voor de langere termijn te verwezenlijken, zijn door dit kabinet ingrijpende veranderingsprocessen in gang gezet. Een aantal zaken moet beter: slimmer, sneller en effectiever. Dit alles past in de grote lijnen van het kabinetsbeleid: een compactere overheid, met gezonde overheidsfinanciën ten behoeve van een meer dynamische en innoverende samenleving.
Het nieuwe Ministerie van Veiligheid en Justitie is een beeld van deze verandering. Het benadrukt dat het openbaar bestuur, de politie en het Openbaar Ministerie samen in Nederland staan voor veiligheid en recht. Het maakt duidelijk dat enkel strafrechtelijke samenwerking tussen de traditionele «partners in crime» niet genoeg is. Het lokale gezag, maar ook anderen, zijn van cruciaal belang voor een geloofwaardige rechtsstaat; nu en in de toekomst.
Belangrijke veranderingen staan voor de politieorganisatie op stapel. Begin 2012 één nationale politie, dat is de ambitie. De positie van de politieagent wordt versterkt; meer daadkracht op straat. Ook bij de gerechten en het OM staan door de herziening van de gerechtelijke kaart grote organisatorische veranderingen op de agenda.
Niet alleen de organisatie, maar ook de werkprocessen worden kritisch tegen het licht gehouden; we gaan sneller berechten en zo nodig straffen, waarbij kwaliteit van de rechtspleging en de toegankelijkheid voorop staan. Informatisering zal in de justitiële ketenprocessen beter worden benut. En de positie van het lokale bestuur wordt verder versterkt als het gaat om de centrale, regisserende rol die het vervult bij het oplossen van veel veiligheids- en openbare ordeproblemen en het daarbij toepassen van het bestuurlijk instrumentarium.
Om Nederland veiliger te maken, zijn landelijke prioriteiten voor de politie vastgesteld1. Dit in nauwe samenwerking met de lokale veiligheidspartners en aansluitend op de problemen die op lokaal niveau met voorrang om een oplossing vragen. Slagkracht voor de professional, de buurt veilig voor bewoner en ondernemer en offensief tegen ondermijnende en georganiseerde criminaliteit zijn de speerpunten binnen deze landelijke prioriteiten. De positie van het slachtoffer is voor ons van bijzondere betekenis. De materiële en immateriële voorzieningen zullen voor hen worden geoptimaliseerd.
Het Ministerie van Veiligheid en Justitie heeft overal in Nederland een gezicht: de politieman, de officier van Justitie, de reclasseringswerker, de raadsonderzoeker, de rechter en de gevangenbewaarder. Samen werken vele duizenden mensen iedere dag opnieuw, dicht bij de mensen, benaderbaar, waakzaam en dienstbaar aan een veiliger Nederland. De ambitieuze doelstellingen voor deze kabinetsperiode kunnen, dat kan niet genoeg benadrukt worden, alleen gehaald worden in samenwerking met gemeenten, maatschappelijke organisaties, bedrijven en burgers. Zij allen beschikken over mogelijkheden om criminaliteit, overlast en onveiligheid te voorkomen en aan te pakken. Zij hebben daartoe niet alleen de mogelijkheden maar ook een eigen verantwoordelijkheid. Juist omdat veiligheid een eigen verantwoordelijkheid is van ons allemaal, worden ook ouders versterkt aangesproken op het gedrag van hun kinderen, zonodig ook financieel. Het gaat niet alleen om ingrijpen door de overheid. Wij moeten er voor zorgen dat juist burgers en bedrijven de kans krijgen en de ruimte hebben om zelf problemen aan te pakken. Gezamenlijk concrete resultaten boeken voor een veiliger Nederland, daar gaat het om!