Een doeltreffend en doelmatig rechtsbestel.

In het Regeerakkoord is opgenomen dat de rechtspraak op civiel en bestuursrechtelijk terrein vanaf 2013 zo veel mogelijk zal worden bekostigd door degenen die daar gebruik van maken. Vanwege de financiële problematiek die zich al in 2012 voordoet, is de ingangsdatum van deze maatregel met een half jaar vervroegd.

De inzet van het kabinet is om te komen tot een beter functionerend rechtsbestel. De versterking van het toezicht op de juridische beroepen is één van de maatregelen die daar aan bijdraagt. De kosten voor het wettelijke toezicht op de juridische beroepen komen met ingang van 2014 ten laste van de beroepsorganisaties van advocaten, gerechtsdeurwaarders en notarissen.

De zorg voor het gehele rechtsbestel impliceert niet alleen dat het stelsel als samenhangend geheel blijft voortbestaan, maar ook dat de toegankelijkheid ervan is gegarandeerd (12.2) en dat het doeltreffend en doelmatig functioneert (12.3).

De stelselverantwoordelijkheid van de Minister van Veiligheid en Justitie strekt zich voornamelijk uit tot het scheppen van optimale voorwaarden voor het in stand houden en verbeteren van een goed en toegankelijk rechtsbestel ten behoeve van de civiele, bestuurlijke en strafrechtspleging. Dit omvat dus ook het vormgeven, onderhouden en verbeteren van de strafrechtsketen.

De beleidsverantwoordelijkheid ligt op het terrein van de rechtspleging (met inachtneming van de onafhankelijke positie van de rechter en de zelfstandige positie van de Raad voor de rechtspraak), de keteninformatievoorziening en de toegang tot het rechtsbestel. Tot dit laatste wordt ook de beleidsverantwoordelijkheid gerekend voor alternatieve geschillenbeslechting en schuldsanering. De Minister van Veiligheid en Justitie is daarbij verantwoordelijk voor het wettelijke traject van de schuldsaneringsregeling, de faillissementsrechters en de bewindvoerders, terwijl de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid verantwoordelijk is voor het daaraan voorafgaande (buitengerechtelijke) minnelijke traject van schuldhulp, uitgevoerd door de gemeenten en gemeentelijke kredietbanken.

Voor de Raad voor Rechtsbijstand, het Bureau Financieel Toezicht (BFT) en het Register beëdigde tolken en vertalers (Rbtv) heeft de minister een sturingsverantwoordelijkheid, hetgeen betekent dat de uitvoering van het beleid is overgedragen aan extern verzelfstandigde taakorganisaties of aan privaatrechtelijke instellingen. Deze verantwoordelijkheid betreft in het bijzonder het in stand houden en conditioneren van productieve werkrelaties tussen het kerndepartement en betreffende organisaties.

De Minister van Veiligheid en Justitie heeft een verantwoordelijkheid voor het wettelijk kader ten aanzien van tolken, vertalers, deskundigen en andere zelfstandige professionals binnen het justitiële domein zoals, advocaten, notarissen en gerechtsdeurwaarders.

Ten aanzien van de Raad voor de rechtspraak en de Hoge Raad heeft de minister een beheersmatige verantwoordelijkheid die zich beperkt tot de financiering, het beheersmatig toezicht houden en het optreden als werkgever (voor de rechterlijke macht). Dit omvat ook de verantwoordelijkheid voor de arbeidsvoorwaarden van rechterlijke ambtenaren.

Dit geldt eveneens ten aanzien van de Commissie Gelijke Behandeling (CGB) en het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP).

Het goed functioneren en de inrichting van (de stelsels van) rechtspraak en rechtsbijstand wordt mede beïnvloed door een aantal externe factoren. Dit betreft met name Europese wetgeving en jurisprudentie. Daarnaast wordt het beroep op het rechtsbestel mede beïnvloed door economische, demografische en sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen.

De bevoegdheid van de Minister van Veiligheid en Justitie ten aanzien van het rechtsbestel is beperkt en vooral voorwaardenscheppend. Toch is Veiligheid en Justitie verantwoordelijk voor de doeltreffendheid en doelmatigheid van het rechtsbestel als zodanig. Normen voor een adequaat rechtsbestel laten zich niet in indicatoren vatten, die in één oogopslag de beleidseffectiviteit in beeld brengen. Met behulp van monitoren, trendrapportages, beleidsdoorlichtingen en beleidsevaluaties wordt op kwantitatieve, maar ook op kwalitatieve wijze inzicht verkregen in de effecten van het beleid om de toegang tot de rechtspleging te bevorderen (12.2). Voor de rechtspraak (12.3) kan dit slechts met kwalitatieve indicaties. Daarnaast is bij de operationele doelstellingen een aantal input-, throughput- en outputindicatoren opgenomen die samen inzicht bieden in de effectiviteit van beleidsinstrumenten op de geformuleerde doelstellingen. In 2010 zijn twee rapporten van het WODC aan de Tweede Kamer aangeboden met een beleidsreactie inzake onderscheidenlijk geschillenbeslechting voor burgers en geschillenbeslechting in het midden- en kleinbedrijf (TK 31 753, nr. 19). Deze rapporten bieden inzicht in het gedrag van burgers en bedrijven die worden geconfronteerd met (potentieel) juridische geschillen. De onderzoeken bieden voorts materiaal dat nodig is om beleidsvoorstellen op het terrein van het civiele en bestuursrecht nader te onderbouwen en te ontwikkelen.

Burgers en bedrijven hebben toegang tot een passende en effectieve vorm van geschillenbeslechting en/of rechtspleging.

Kostendekkende griffierechten

Rechtsbijstand

Raadsman bij politieverhoor

Naar aanleiding van arresten van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens en arresten van de Hoge Raad wordt wetgeving voorbereid die de verdachte het recht geeft om voorafgaand aan het eerste politieverhoor, gedurende een half uur, een raadsman te consulteren en in bepaalde gevallen tevens te verzoeken of de raadsman bij het verhoor aanwezig mag zijn. Bij de voorbereiding wordt voortgebouwd op de geldende Aanwijzing rechtsbijstand politieverhoor (Staatscourant 4003, 16 maart 2010). Het wetsvoorstel wordt naar verwachting begin 2012 bij de Tweede Kamer ingediend.

Toezicht juridische beroepen

Het bevorderen van het maatschappelijk vertrouwen in het functioneren van het notariaat door het versterken van het wettelijk toezicht krijgt in 2012 zijn beslag door de wijziging van de Wet op het notarisambt, die een versterking van het toezicht op het notariaat inhoudt en tevens een scheiding aanbrengt tussen toezicht en tuchtrechtspraak. Het uitgangspunt van het versterken van het toezicht op de juridische beroepsbeoefenaren, waarbij naast het financiële toezicht meer aandacht uitgaat naar de integriteit van de beroepsuitoefening, geldt ook voor de gerechtsdeurwaarders en advocaten. Voor beide beroepsgroepen zijn wetswijzigingen in voorbereiding. Voorts wordt ook de bekostiging van het toezicht en de tuchtrechtspraak van de juridische beroepen met een wettelijk geregeld toezicht en tuchtrecht gewijzigd, waarbij uitgangspunt is dat de beroepsorganisaties zelf deze kosten dragen.

Schuldsanering

De Wet schuldsanering natuurlijke personen is onderdeel van de Faillissementswet en wordt gekenmerkt door een sterke verbondenheid met de economische conjunctuur. De verwachting is dat voor 2012 rekening moet worden gehouden met een verdere toename van de schuldenproblematiek. Inzet van het kabinet is een buitengerechtelijke oplossing bij een problematische schuldenlast en een nadruk op preventieve maatregelen. Centraal staat de implementatie van de aanbevelingen uit het quick scan advies van de Raad voor Rechtsbijstand. De Raad heeft als één van de doelstellingen voor 2012 om te trachten de samenwerking tussen het buitengerechtelijke en het wettelijke traject te verbeteren. Schuldenproblematiek is sterk verweven met andere problematiek; soms zijn de schulden oorzaak van probleemgedrag. Ingezet wordt daarom op het beschermingsbewind via de kantonrechter. Een daartoe strekkend wetsvoorstel zal eind 2012 in werking kunnen treden (Wijziging van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek inzake curatele, onderbewindstelling en mentorschap ten behoeve van meerderjarigen).

Zoals aangegeven onder de kopjes verantwoordelijkheid en prestatiegegevens bij de algemene doelstelling is de verantwoordelijkheid van de minister voor een effectieve toegang tot het rechtsbestel beperkt tot het scheppen van optimale voorwaarden. Derhalve zijn geen outcome-indicatoren opgenomen, maar wordt volstaan met input-, throughput- en outputindicatoren. In onderstaande tabellen worden gegevens gepresenteerd die samen inzicht bieden in de effectiviteit van de ingezette beleidsinstrumenten. Daarnaast geven evaluatieonderzoeken naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid kwantitatief en kwalitatief inzicht in de beleidseffecten. Bijvoorbeeld de twee rapporten van het WODC inzake onderscheidenlijk geschillenbeslechting voor burgers en geschillenbeslechting in het midden- en kleinbedrijf (TK 31 753, nr. 19) en de jaarlijkse monitors en trendrapportages bij dit beleidsartikel (onder meer programma Rechtsbijstand en Geschiloplossing, WSNP, gesubsidieerde rechtsbijstand).

A. Alternatieve geschillenbeslechting

Toelichting

De doorverwijzingsvoorzieningen bij het Juridisch Loket en bij de rechtspraak zijn effectief en blijven nodig om ervoor te zorgen dat partijen hun verantwoordelijkheid voor de oplossing van hun conflict ook op zich nemen, al dan niet met behulp van een mediator. De prognose voor het aantal doorverwijzingen door de rechter is naar beneden bijgesteld. De verwachting is dat het slagingspercentage van mediation stabiel rond de 60% zal blijven.

Geschillencommissies

Steeds meer mensen vinden hun weg naar de Geschillencommissie (SGC) waardoor zij op een eenvoudige, snelle en goedkope manier hun recht te weten vinden in geschillen met een leverancier of dienstverlener.

B. Rechtsbijstand

Zie ook monitor gesubsidieerde rechtsbijstand 2010.

Algemeen

De aantallen werkelijk afgegeven toevoegingen opgenomen in deze begroting voor 2010 wijken af van het Jaarverslag van de Raad voor Rechtsbijstand. Dit heeft te maken met het feit dat de Rechtsbijstand gefinancierd wordt op basis van het aantal toevoegingen afgegeven in de periode september 2009 tot en met augustus 2010. Voor de prijzen geldt als uitgangspunt de gemiddelde prijs van de afgehandelde declaraties, rekening houdend met de indexering voor 2010. Vanaf 2012 vertonen de prijzen een daling in verband met aanpassing van het tarief voor de gesubsidieerde advocatuur met 5 %. In deze begroting is de taakstelling van € 50 mln. per 2014 verwerkt.

Ambtshalve straftoevoegingen

De ambtshalve straftoevoegingen vertonen een daling vanaf 2014 op basis van de uitkomsten van de zogenoemde PMJ-ramingen (Prognosemodel Justitiële Ketens).

Reguliere straftoevoegingen

De PMJ-ramingen gaan voor reguliere straftoevoegingen uit van eerst een stabiel beeld en vanaf 2014 is de verwachting dat een daling zal optreden.

Civiele toevoegingen

De PMJ-ramingen geven het beeld van een toename voor de korte termijn (tot en met 2013) en daarna weer een afname. De in te voeren maatregelen uit het Programma Taakstelling rechtsbijstand en geschiloplossing leiden tot minder afgegeven toevoegingen. Deze afname zal zich naar verwachting vooral na 2013 aftekenen.

Inverzekeringstellingen

Gelet op de verwachting dat het aantal consulten door advocaten voorafgaand aan het verhoor (als gevolg van arrest Salduz door het Europese Hof voor de Rechten van de mens en de fundamentele vrijheden) zal stijgen, leidt dit tot een structurele toename van het aantal toevoegingen.

Lichte adviestoevoegingen

Per 1 juli 2009 is de eigen bijdrage voor de lichte adviestoevoegingen verhoogd. Dit heeft geleid tot een afname van het aantal toevoegingen. De verwachting is dat voor 2012 en de volgende jaren het aantal gelijk blijft en na 2014 verder daalt.

Asiel

Voor 2010 is een instroom van 15 150 asielzoekers gerealiseerd en voor de jaren daarna wordt een instroom van 15 000 verwacht. Op deze cijfers zijn de aantallen afgegeven toevoegingen begroot. De invoering van de nieuwe asielprocedure per 1 juli 2010 leidt tot meer inzet van toegevoegde raadslieden aan het begin van de procedure en dit heeft dus een prijsverhogend effect. Daarnaast worden ook de advocaatkosten bij de aanmeldcentra en de kosten voor tolken en vertalers meegenomen.

Het Juridisch Loket

Voor de komende jaren is een verdere toename van de inzet van het Juridisch Loket voorzien in het kader van het Programma Rechtsbijstand en Geschiloplossing (Diagnose en Triage). Door het intensiveren van de contacten met de burgers in verband met geschiloplossing en uitbreiding van de adviesmogelijkheden worden meer geschillen buiten de advocaat en de rechter beslecht. De omvang van de organisatie zal licht toenemen in verband met de uitbreiding van taken.

Raad voor Rechtsbijstand

Medio 2010 is het formele traject van centralisatie tot één Raad afgerond. Veel processen en activiteiten worden geüniformeerd en gestroomlijnd zodat een eenvormig beleid ontstaat ten aanzien van het afgeven van toevoegingen en het verwerken van de declaraties. Ook op het gebied van automatisering en digitalisering worden deze stappen gezet.Dit alles naast het ontwikkelen van kwaliteitssystemen om ervoor te zorgen dat in de komende jaren de rechtmatigheid en doelmatigheid van de gefinancierde rechtsbijstand geborgd zijn. Dit omvormingsproces zal de efficiency verhogen en een administratieve lastenverlichting betekenen voor de advocatuur.

C. Juridische beroepsgroepen

D. Schuldsanering

Het aantal schuldsaneringprocedures is in 2010 met 25% toegenomen. Ook nu (2011) stijgt het aantal schuldsaneringprocedures nog steeds. De verwachting is dat ook voor 2012 rekening moet worden gehouden met een verdere toename van de schuldenproblematiek. Het is aannemelijk dat als gevolg van de economische recessie er meer mensen een beroep doen op de schuldhulp- en schuldsaneringsregelingen. Dat het effect van de recessie zich nu nog steeds laat zien in meer schuldhulp- en schuldsaneringszaken komt doordat er sprake is van een vertragend effect voordat men in werkelijke schuldenproblematiek belandt. Inzet is en blijft buitengerechtelijke oplossing bij een problematische schuldenlast. Voor nadere analyses wordt verwezen naar de Monitor Wet schuldsanering natuurlijke personen, Zesde Meting (Tk 32 123 VI, nr. 125). De Zevende monitor is medio 2011 gereed.

Optimale randvoorwaarden voor een doelmatig en doeltreffend rechtsbestel.

In 2012 wordt, net als in de afgelopen jaren, ingezet op een doelmatig functionerend rechtsbestel. Dit wordt bereikt door samenwerking in de keten, het rechtsbestel als geheel. Efficiënt en doelmatig werken binnen het rechtsbestel ter bevordering van de kwaliteit komt de komende jaren tot uiting in de herziening van de gerechtelijke kaart, het streven naar betere digitale toegankelijkheid en het bevorderen van het gebruik van moderne technologie. Deze stappen zijn ook nodig tegen de achtergrond van een stijgende instroom bij de rechtspraak.

Herziening gerechtelijke kaart

In het verlengde van de parlementaire goedkeuring van het voorstel tot herziening van de gerechtelijke kaart (TK 29 279, nrs. 85, 90, 97 en 100) staat het jaar 2012 in het teken van de verdere voorbereidingen voor de implementatie van de nieuwe gerechtelijke kaart en de beoogde inwerkingtreding van de Wet herziening gerechtelijke kaart. Deze herziening is een belangrijke voorwaarde om de grote uitdagingen (zoals de verkorting van doorlooptijden en versnelling in strafzaken) bij een stijgende instroom van rechtszaken, de taakstelling op de rechtspraak door middel van kostendekkende griffierechten en innovatie van civiel- en bestuursrechtelijke procedures waar de rechtspraak zich voor gesteld ziet aan te kunnen gaan. Door terugbrenging van het aantal arrondissementen en rechtbanken van negentien naar tien en het aantal ressorten en gerechtshoven van vijf naar vier ontstaan meer mogelijkheden om de behandeling van zaken binnen één gerecht beter te organiseren. De rechtspraak krijgt zo meer ruimte om deskundigheden op te bouwen op specialistische terreinen. Bij de voorbereidingen worden geen onomkeerbare stappen gezet.

Innovatie rechtsbestel

Parallel aan het kostendekkend maken van de griffierechten, wordt een innovatieprogramma voor het griffiestelsel ontwikkeld. Doel van dit programma is om gerechtelijke procedures sneller, effectiever en goedkoper te maken voor burgers en bedrijven. In september 2011 is een innovatieagenda naar de Tweede Kamer gestuurd waarin de activiteiten en te bereiken resultaten voor 2012 zijn opgenomen. Voorts heeft innovatie binnen het rechtsbestel ook betrekking op het bevorderen van het gebruik van moderne technologie in het rechtsbestel. De volgende thema's hebben prioriteit: het wegnemen van wettelijke belemmeringen voor een digitaal toegankelijk rechtsbestel, het bevorderen van videoconferentie in het strafrecht, het digitaal strafdossier, het elektronische procederen in het civiele recht, het digitaal toegankelijk maken van registers en het op Europees niveau bevorderen van European e-Justice.

Visie toekomst forensisch onderzoek

In zijn brief aan de Tweede Kamer van 26 juni 2009 heeft de Minister van Veiligheid en Justitie zijn visie gegeven op de toekomst van het forensisch onderzoek (TK 31 700 VI, nr. 150). Het NFI blijft een centrale rol spelen. Echter, er moet worden ingespeeld op de behoefte bij politie, OM, rechtspraak en verdediging aan verbreding van het aanbod aan forensische dienstverlening. Om te bezien wat de effecten zijn als naast het NFI particuliere instituten worden ingeschakeld, is in 2011 een experiment voor de inschakeling van particuliere instituten en een WODC-onderzoek naar kwaliteit en beschikbaarheid van forensisch onderzoek uitgevoerd. Tevens is een veldverkenning uitgevoerd van de mogelijkheden van marktwerking in het forensisch onderzoek. De uitkomst hiervan dient als basis voor een nieuwe inrichting en financiering van het forensisch onderzoek. Mogelijke beleidsmaatregelen op dit gebied krijgen in 2012 hun beslag.

Versnelling doorlooptijden keten strafrechtelijke handhaving

In 2012 wordt verder uitvoering gegeven aan lopende initiatieven om deze kabinetsperiode te komen tot een zodanige versnelling van de doorlooptijden in de strafrechtketen dat ten minste tweederde van de zogenaamde standaardzaken binnen een maand eindigt met een strafbeschikking of een eindvonnis in eerste aanleg. Politie en Openbaar Ministerie (OM) beproeven daartoe in regionale pilots verschillende werkvormen om te komen tot een snelle selectie en afdoening van eenvoudige strafzaken «aan de voorkant» (het zogeheten ZSM-traject). In 2012 moet op basis van de ontwikkelde best practices invoering van een landelijk uniforme werkwijze plaatsvinden. Daarnaast is een meerjarig traject gestart gericht op ketenbrede verbetering en versnelling van de interne werkprocessen, van politie tot en met de Rechtspraak, door de professionals op de werkvloer zelf. Hierbij wordt geïnvesteerd in eigen mensen en gebruik gemaakt van hun kennis en kunde. In 2012 moeten in alle regio’s verbetertrajecten lopen voor de aanpak van processen in standaardzaken.

Verkorten RAIO-opleiding

Volgens het Regeerakkoord wordt met ingang van 2016 € 10 mln. structureel bezuinigd op de RAIO-opleiding. Gelet op deze taakstelling hebben de Raad voor de rechtspraak en het College van procureurs-generaal op 31 januari 2011 besloten de RAIO-opeiding te verkorten door afschaffing van de buitenstage. Voorts is besloten het aantal plaatsen voor deelname aan de RAIO-opleiding te beperken van 60 tot 25 studenten per jaar. Deze aanvullende maatregel wordt verantwoord geacht tegen de achtergrond van de teruglopende vraag naar strafvorderlijke interventies en rechtspraak en dat er als gevolg hiervan de komende jaren sprake zal zijn van een beperktere vervangingsvraag dan voorgaande jaren. In 2012 zullen de eerste effecten zich manifesteren van genoemde besparingsmaatregelen. Rechtspraak en het OM zullen de opbrengsten hiervan eerst aanwenden voor investeringen in de modernisering en kwaliteitsverbetering van de initiële opleiding.

Zoals aangegeven onder de kopjes verantwoordelijkheid en prestatiegegevens bij de algemene doelstelling is de verantwoordelijkheid van de minister voor de samenhang, slagvaardigheid en doelmatigheid van het rechtsbestel, beperkt tot het scheppen van optimale voorwaarden. Daarom wordt volstaan met input-, throughput- en outputindicatoren. Wel wordt met evaluatieonderzoeken naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid ook op kwalitatieve wijze inzicht verkregen in de beleidseffecten. Zo is in twee rapporten van het WODC inzake geschillenbeslechting voor burgers en geschillenbeslechting in het midden- en kleinbedrijf (TK 31 753, nr. 19) geconstateerd dat er geen echte barrières zijn in de toegang tot het recht. Burgers weten de informatie en hulp te vinden die ze voor het oplossen van geschillen nodig hebben. Ze geven de ontvangen rechtshulp en het rechtsbestel als zodanig hoge scores. Ook ondernemingen uit het MKB zijn in hun algemene oordeel positief over het functioneren van de dienstverleners waarop zij een beroep hebben gedaan.

Een aantal jaren geleden is de Raad voor de rechtspraak begonnen met het publiceren van kengetallen over het functioneren van de gerechten in de vorm van afzonderlijke analyses per gerecht. Uit een evaluatie kwam naar voren dat er bij de rechtspraak zelf, maar ook bij het ministerie behoefte is aan een rechtspraakbrede vergelijkende analyse. Voor informatie over de waardering van of het vertrouwen in de rechtspraak en de kwaliteitsindicatoren die de rechtspraak hanteert wordt dan ook verwezen naar het jaarplan en het jaarverslag met als bijlage de publicatie kengetallen gerechten van de Raad voor de rechtspraak die elk jaar aan de Staten-Generaal worden gestuurd.

Prijsafspraken

In het Besluit Financiering Rechtspraak 2005 is bepaald dat de prijzen voor de Rechtspraak voor een periode van drie jaar worden vastgesteld en opgenomen in de Justitiebegroting (nu begroting Veiligheid en Justitie). Vorig jaar is een akkoord bereikt over de prijzen voor de periode 2011–2013.

Instroom, financiering en productieafspraken

Toelichting

De omvang en duur van de instroomstijging als gevolg van de economische recessie is uiterst moeilijk te voorspellen. Deze onzekerheid heeft ertoe geleid dat de ingediende begroting van de Raad, in overleg met de Raad, maar beperkt is gehonoreerd. Daarbij is vooralsnog uitgegaan van een gelijkblijvende instroom vanaf het jaar 2012. Daarnaast is bij de instroomverwachting waarop het begrotingsvoorstel van de Raad is gebaseerd nog geen rekening gehouden met het instroombeperkende effect dat de maatregel kostendekkende griffierechten met zich meebrengt.

Toelichting

Met deze bijdrage is de volgende productieafspraak met de Raad voor de rechtspraak gemaakt:

Toelichting

Het verschil met de instroomverwachting is met name in de latere jaren aanzienlijk. Omdat de omvang en duur van de instroomstijging als gevolg van de economische recessie uiterst moeilijk te voorspellen is, is vooralsnog uitgegaan van een gelijkblijvende instroom vanaf het jaar 2012. Daarnaast is bij de productieafspraak rekening gehouden het de instroombeperkende effect van de kostendekkende griffierechten. Het is van belang de ontwikkelingen nauwkeurig te volgen, zodat indien nodig en mogelijk alsnog aanvullende maatregelen getroffen kunnen worden.

Toelichting

Het streven van de Hoge Raad is erop gericht de jaarlijkse instroom van zaken af te doen. Op de instroom van zaken heeft de Hoge Raad echter geen invloed. Bij de inschatting van de uitstroom van zaken in de strafsector is rekening gehouden met de stijging van het percentage niet-peken (zaken met rechtsmiddelen) ten opzichte van de peken (zaken zonder rechtsmiddelen). Als het percentage niet-peken stijgt leidt dit tot een hogere belasting voor raad en parket in de strafsector. Naar verwachting treden in 2012 de wetten aangaande selectie van zaken en het stellen van prejudiciële vragen in werking. Op dit moment is nog niet vast te stellen wat de effecten van deze in te voeren wetten zijn. Bij het opstellen van de cijfers is geen rekening gehouden met enig effect van de nieuwe wetgeving.