Het beschermen van jeugdigen die in hun ontwikkeling worden bedreigd in de opvoed- en leefsituatie en het realiseren van een effectieve aanpak van jeugdcriminaliteit en geweld in huiselijke kring.

Jeugdbescherming

De wettelijke grondslag voor de verantwoordelijkheden van de minister op het terrein jeugdbescherming is de Wet op de Jeugdzorg. De minister heeft op het gebied van Jeugdbescherming verschillende rollen:

• – Een uitvoerende rol: de Minister van VenJ heeft een uitvoerende rol op het gebied van jeugdbescherming. De minister beschikt over financiële en inhoudelijke voorwaarden op basis waarvan de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) en Jeugdbescherming hun werkzaamheden uitvoeren in de jeugdbeschermingsketen.

• – Een regisserende rol: de minister is verantwoordelijk voor het ontwikkelen van instrumenten die een bedreigde ontwikkeling van jeugdigen in hun opvoed- en leefsituatie voorkomen en tegengaan. De minister heeft de regie op en een samenwerkingsrelatie met VWS, de provincies, het Interprovinciaal Overleg (IPO), Jeugdzorg Nederland en de Bureaus Jeugdzorg als het gaat om de justitiële jeugdbescherming. Sturing geschiedt door middel van regelgeving, kaderstelling en financiering.

Jeugdsancties en preventie

De wettelijke grondslag voor de verantwoordelijkheden van de minister op het terrein van jeugdsancties ligt in artikel 77 Wetboek van Strafrecht en artikel 553 Wetboek van Strafvordering. Belangrijk onderdeel daarvan is een doeltreffende en doelmatige tenuitvoerlegging van jeugdsancties. De minister heeft op het gebied van jeugdsancties en preventie verschillende rollen:

• – Een regisserende rol: de minister is verantwoordelijk voor het ontwikkelen van instrumenten die gericht zijn op het aanpakken en voorkomen van jeugdcriminaliteit;

• – Een uitvoerende rol: de minister beschikt over financiële en inhoudelijke voorwaarden op basis waarvan Halt, de RvdK, de Jeugdreclassering (JR) en de sector Justitiële Jeugdinrichtingen (JJI) van DJI hun werkzaamheden uitvoeren in de strafrechtketen. De minister is verantwoordelijk voor de beschikbaarheid van voldoende middelen (capaciteit, kwaliteit, tijdigheid) voor de tenuitvoerlegging van de sancties. Sturing geschiedt door middel van regelgeving, kaderstelling en financiering;

• – Een stimulerende rol: de minister heeft de regie op en een samenwerkingsrelatie met de grote steden, Jeugdzorg Nederland, VNG (vereniging Nederlandse gemeente) en IPO betreffende de aanpak van jeugdcriminaliteit.

Geweld in huiselijke kring

Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport coördineert de aanpak van geweld in huiselijke kring, waaronder huiselijk geweld, eergerelateerd geweld, kindermishandeling, vrouwelijke genitale verminking en ouderenmishandeling. Bij de aanpak van deze problematiek zijn verschillende ministeries en organisaties betrokken. De Minister van VenJ is verantwoordelijk voor de daderaanpak van geweld in huiselijke kring in strafrechtelijk en bestuursrechtelijk kader. De Minister van VenJ heeft hier een stimulerende rol. Sturing vindt plaats door middel van kaderstelling, financiering en regelgeving.

Adoptie

De minister heeft een regisserende rol op het gebied van adoptie. De minister is verantwoordelijk voor interlandelijke adoptie en heeft in deze ook een sturingsverantwoordelijkheid ten aanzien van de Raad voor de Kinderbescherming en de vergunninghouders. Vergunninghouders bemiddelen bij de plaatsing van kinderen die ter adoptie worden opgenomen. De wettelijke grondslag voor de verantwoordelijkheden van de minister op het terrein van adoptie is opgenomen in de Wet opneming buitenlandse kinderen ter adoptie (Wobka).

Meetbare gegevens

Toelichting

Eind 2013 worden de bestuurlijke afspraken over de gemiddelde duur voor ondertoezichtstelling en de gemiddelde duur van voogdij voor de periode 2011–2013 met provincies en stadsregio’s geëvalueerd en worden de normprijzen per maatregel vanaf 2014 vastgesteld. Over deze nieuwe afspraken van VenJ met provincies en stadsregio’s wordt de Tweede Kamer eind 2013 geïnformeerd.

Kindermishandeling en seksueel misbruik

Voortgang adolescentenstrafrecht

De minister is verantwoordelijk voor de invoering van het adolescentenstrafrecht. Hiermee wordt voorzien in een samenhangend sanctiepakket waarmee jongeren in de leeftijd van 15 tot 23 jaar effectief kunnen worden gestraft. Een wetsvoorstel hiertoe is op 4 juni 2013 aangenomen door de Tweede Kamer (Kamerstukken TK, 33 498 nr. 2). Voor de voorbereiding en invoering van het adolescentenstrafrecht is vanaf 2014 € 5,7 mln. beschikbaar. In 2014 wordt dit budget onder meer besteed aan het landelijk implementeren van het toeleidings- en adviesproces voor een structurele afweging in de toepassing van jeugd- of volwassenenstrafrecht bij jongvolwassenen, deskundigheidsbevordering bij de taakorganisaties en consequenties voor de capaciteit van het wetsvoorstel voor de taakorganisaties.

Justitiële Jeugdinrichtingen

In het kader van uitvoering van het Capaciteitsplan JJI uit 2012 6 wordt een tweetal reeds buitengebruik gestelde Rijksgebouwen in 2014 definitief afgestoten. Dit levert vanaf 2014 een structurele besparing op van € 9,5 mln. Voor de bezuinigingstaakstelling uit het Regeerakkoord (zie verder artikel 34) zijn de voorgenomen maatregelen uitgewerkt in een, naar aanleiding van het debat met de Tweede Kamer van 6 juni 2013, aangepast Masterplan DJI 7. Het aangepaste Masterplan is op 19 juni 2013 aan de Tweede Kamer toegezonden en op 27 juni 2013 besproken.

35.1 Apparaatsuitgaven Raad voor de Kinderbescherming

De Raad voor de Kinderbescherming (RvdK), een onderdeel van het Ministerie van VenJ, heeft de taak om kinderen te beschermen indien de ontwikkeling van het kind in gevaar komt. De RvdK heeft een taak op terrein van bescherming, gezag en omgang, straf en ASAA (Afstand, Screening van pleeg en Aspirant-adoptiegezinnen, Adoptie en Afstemmingsvragen). Het Ministerie van VenJ levert een bijdrage voor de apparaatskosten van de RvdK.

35.2 Uitvoering Jeugdbescherming en voogdij AMV’s

Bijdrage aan ZBO’s en RWT’s

Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdrage (LBIO)

Het LBIO is een overheidsinstelling (ZBO) en verricht in opdracht van de Ministers van VenJ en VWS wettelijke taken op het gebied van onderhoudsbijdragen (inning ouderbijdragen, inning kinder- en partneralimentatie en inning internationale alimentatie).

Stichting Nidos

VenJ verstrekt een bijdrage aan Stichting Nidos. Deze stichting is conform het Burgerlijk Wetboek aangewezen als instantie die belast is met de tijdelijke voogdij over alleenstaande minderjarige vreemdelingen. Daarnaast is Nidos aangewezen voor het uitvoeren van de kinderbeschermingsmaatregel ondertoezichtstelling wanneer het om kinderen uit vluchtelingengezinnen gaat.

Bijdrage aan medeoverheden

Bureaus jeugdzorg (BJZ) – jeugdbescherming

BES Voogdijraad

De BES Voogdijraad heeft civielrechtelijke en strafrechtelijke taken. De voogdijraad is, naast de civiele onderzoeks- en rekestrerende taak, bezig met het opzetten en ontwikkelen van taakstraffen en sinds juni 2010 met de uitvoering van jeugdreclassering. Daarnaast heeft de voogdijraad nog een financiële taak: bemiddeling, inning en uitbetaling van kinderalimentatie.

Subsidies

Jeugdbescherming

De minister subsidieert meerdere organisaties en initiatieven die betrekking hebben op de jeugdbescherming. Onder deze post vallen diverse kleinere subsidies zoals Centrum Internationale Kinderontvoering (IKO) en Stichting Adoptievoorzieningen (SAV), kosten nader onderzoek doodsoorzaak van kinderen (NODO), vertaalkosten IKO en internationale contributies.

Opdrachten

Regeling tegemoetkoming adoptiekosten

De regeling tegemoetkoming adoptiekosten strekt tot het verstrekken van een vergoeding van € 3.700,– ten behoeve van kinderen waarvan de adoptie is afgerond in de periode 2009 tot en met 2012. De periode waarin een aanvraag voor een vergoeding kan worden ingediend loopt tot 1 januari 2016. Tussen 1 januari 2009 en 31 december 2012 zijn 2.264 adopties afgerond. In 2012 zijn 1.788 aanvragen gehonoreerd en 281 aanvragen afgewezen.

Stelsel jeugdzorg

Met de stelselherziening jeugdzorg worden met ingang van 2015 de uitvoering van jeugdbescherming, jeugdreclassering en jeugdhulp gedecentraliseerd naar gemeenten. Door de verantwoordelijkheid voor alle jeugdzorg bij gemeenten te beleggen wordt het eenvoudiger om een integraal (jeugd-)zorgaanbod te ontwikkelen en wordt naar verwachting sterker ingezet op preventie. De beschikbare middelen (€ 0,6 mln.) in het kader van de stelselherziening worden onder andere ingezet voor:

• – een communicatie- en ondersteuningstraject richting gemeenten en veldpartijen;

• – de ontwikkeling van een certificeringssystematiek om de kwaliteit van de uitvoering van jeugdbescherming en jeugdreclassering in het nieuwe stelsel te borgen.

Bestrijding huiselijk geweld en kindermisbruik

Huiselijk geweld, kindermishandeling en seksueel misbruik zijn omvangrijke problemen in Nederland. Dit geldt in het bijzonder voor minderjarige slachtoffers. Doordat het geweld veelal achter gesloten deuren plaatsvindt, is een belangrijke doelstelling het vergroten van de zichtbaarheid van de problematiek. Bestrijding omvat vele aspecten: preventie, hulpverlening, jeugdbescherming, huisverbod, het strafrecht. Het Ministerie van VenJ en het Ministerie van VWS dragen samen verantwoordelijkheid voor deze totaalaanpak.

35.3 Tenuitvoerlegging justitiële sancties jeugd

Bijdragen Agentschappen

DJI-Jeugd

De DJI zorgt namens de minister voor de tenuitvoerlegging van straffen en vrijheidsbenemende maatregelen, die na een beslissing van een rechter zijn opgelegd. Voor jeugdigen vindt deze tenuitvoerlegging plaats in een justitiële jeugdinrichting (JJI). Jaarlijks krijgt DJI een budget toegewezen vanuit het VenJ en worden afspraken gemaakt over de door DJI te leveren prestaties. Met ingang van 2014 wordt de operationele capaciteit van de sector JJI van DJI teruggebracht tot 650 plaatsen. Er blijven 127 reserveplaatsen beschikbaar om een eventueel stijgende instroom te kunnen opvangen.

Bijdragen aan ZBO’s en RWT’s

Halt

Halt is als RWT verantwoordelijk voor de uitvoering van de Halt-afdoening (artikel 77e Wetboek van Strafrecht). De minister financiert de Halt-afdoening. Naast deze repressieve activiteiten voert Halt ook preventieve activiteiten uit. Deze activiteiten worden grotendeels door gemeenten gefinancierd (aangevuld met incidentele bijdragen van provincies of andere fondsen).

Per 1 januari 2013 is de Halt-sector omgevormd tot één Halt-organisatie, ingedeeld analoog aan de indeling van arrondissementen en politieregio’s. In 2014 wordt verder gewerkt aan de nadere inrichting van deze nieuwe organisatie, met veel inzet op kwaliteit en uniformiteit van de afdoening en investering in het lokale netwerk. Het aantal Halt-afdoeningen is voor 2014 geraamd op19.500. Een Halt-afdoening is samengesteld uit meerdere modules (deels standaard, deels maatwerk), zoals intake, startgesprek, leeropdracht, vervolggesprek, excuses aanbieden, schadebemiddeling, werkopdracht, eindgesprek, etc.

Bijdrage aan medeoverheden

BJZ – Jeugdreclassering (JR)

De jeugdreclassering levert hulp en steun bij voorwaardelijk opgelegde sancties of de strafbeschikking en begeleiding en toezicht op verzoek van de Raad voor de Kinderbescherming of de JJI. Voorts is de jeugdreclassering belast met de uitvoering van het scholings- en trainingsprogramma en is verantwoordelijk voor de nazorg. De jeugdreclassering levert hiermee een belangrijke bijdrage aan de consequente handhaving van de voorwaarden die aan de jongere zijn opgelegd. Dit draagt bij aan het voorkomen van recidive. Provincies ontvangen van VenJ het tarief vermenigvuldigd met de gerealiseerde productie voor de uitvoering van jeugdreclasseringstaken door de bureaus jeugdzorg en landelijk werkende instellingen die onder verantwoordelijkheid van de desbetreffende provincie vallen (PxQ).

Opdrachten

Programma Jeugdcriminaliteit & Jeugdgroepen

Het programma Jeugdcriminaliteit & Jeugdgroepen (J&J) heeft als opdracht strafbaar gedrag van minderjarigen tegen te gaan door middel van een persoonsgerichte en integrale aanpak. Zo wordt het toekomstperspectief van probleemjongeren verbeterd en neemt de jeugdcriminaliteit af. Om de jeugdketen hierbij te helpen wordt onder andere geïnvesteerd in de ketensamenwerking met onder andere de Raad voor de Kinderbescherming en de nationale politie.

In 2014 worden voor dit programma onder andere de volgende werkzaamheden verricht:

• – de implementatie en verankering van reeds bestaande instrumenten dan wel in te voeren wetgeving zoals het adolescentenstrafrecht;

• – inrichten van de ICT-voorzieningen om informatie te delen voor een integraal persoonsbeeld. Daarnaast wordt ook gewerkt aan het opzetten van een ketenbreed sturingsmodel om dieper inzicht te verkrijgen in de jeugdstrafrechtketen;

• – het doorvoeren van diverse verbeteringen in de jeugdstrafrechtsketen (onder andere doorlooptijden);

• – het starten van een professionaliseringstraject «de professional met de juiste competenties op de juiste plaats» voor medewerkers in de jeugd gericht op het bevorderen van de deskundigheid; vergroten weerbaarheid en veiligheid van de medewerkers; bijhouden ontwikkelingen vakgebied en bewustmaking samenwerken in de jeugdketen.

Jeugdstraf

Binnen het domein jeugdstraf zijn in 2014 middelen beschikbaar voor pilotprojecten, onderzoeken, etc. op het jeugdstrafrechtterrein. Het omvat onder andere enkele pilotprojecten in het kader van forensische zorg (academische werkplaats forensische zorg jeugd) en de meerjarige subsidie voor Betere Start – voor moeders en kinderen in detentie.