Base description which applies to whole site

3.11 Artikel 15. Media

Het waarborgen van een onafhankelijk, gevarieerd en kwalitatief hoogwaardig media-aanbod, dat toegankelijk blijft voor alle lagen van de bevolking.

Media hebben een prominente rol in onze democratie en cultuur. Wat we zien, horen en lezen, beïnvloedt ons beeld van de wereld en onze opvattingen. Daarom borgt de Minister vier publieke belangen in het mediabeleid waar hij verantwoordelijk voor is: onafhankelijkheid, verscheidenheid, kwaliteit en toegankelijkheid. De Minister heeft specifieke zorg voor het stelsel van landelijke, regionale en lokale publieke omroepen en de daarvoor relevante wet- en regelgeving. De Minister heeft naast een financierende rol vooral ook een regisserende rol.

Financieren

De Minister financiert de landelijke en regionale publieke omroep en enkele andere aan de omroep verbonden instellingen. De taakopdracht is wettelijk bepaald en het budget van de publieke omroep is vastgesteld met behoud van afstand tot de uitvoering en inhoud. Op basis van het concessiebeleidsplan Nationale Publieke Omroep (NPO) 2022-2026 (Kamerstukken II 2021/22, 32827, nr. 202) sluit de Minister elke vijf jaar een prestatieovereenkomst met de publieke omroep.

Stimuleren

Verder is de Minister verantwoordelijk voor instrumenten ter bevordering van culturele producties, documentaires, drama, kunst- en kinderprogramma's, het steunen en stimuleren van een onafhankelijke en kwalitatief goede journalistieke infrastructuur (Stichting Stimuleringsfonds voor de Journalistiek) en voor het bevorderen van mediawijsheid (NICAM en Mediawijzer.net).

Regisseren

De Minister is verantwoordelijk voor de wetgeving ten aanzien van de taak en organisatie van de publieke omroep en voor wetgeving voor commerciële media. De regels voor commerciële omroepen vloeien voornamelijk voort uit Europese richtlijnen voor audiovisuele mediadiensten. Verder is de Minister als regisseur verantwoordelijk voor wetgeving met betrekking tot omroepdistributie. Het doel daarvan is de toegang tot een gevarieerd media-aanbod te bevorderen en te verzekeren.

Kengetallen
Tabel 70 Kengetal

Kengetal

2015

2016

2017

2018

2019

2020

1

Integraal bereik NPO (radio, tv, internet; Nederlanders 13+)1

87%

86%

85%

84%

84%

86%

1

Bron: NPO, o.b.v. GfK / CMI

Op 8 december 2020 is de Eerste Kamer akkoord gegaan met het wetsvoorstel Versterking van het toekomstperspectief van de publieke omroep. In dit wetsvoorstel is een groot deel van de maatregelen uit de visiebrief vertaald. Die maatregelen hebben hiermee hun effect voor de nieuwe concessie- en erkenningsperiode die ingaat per 1 januari 2022. In de beleidsagenda wordt nader ingegaan op de stappen die horen bij het ingaan van een nieuwe concessieperiode.

Bij een nieuwe concessieperiode hoort op basis van de Mediawet 2008 ook het vaststellen van een nieuw minimumbudget voor de landelijke publieke omroep voor die periode. Het minimumbudget wordt voor 2022 vastgesteld op € 827,0 miljoen.

De Ster heeft voor de nieuwe concessie- en erkenningsduur een nieuwe raming afdracht Ster-inkomsten afgegeven, gebaseerd op het aangepaste reclamebeleid waarbij in de komende vijf jaar de wettelijk beschikbare zendtijd voor reclameboodschappen op de lineaire aanbodkanalen wordt gehalveerd. Met ingang van 2021 was al afgesproken dat er geen reclame te zien zou zijn online en rond kinderprogrammering. De afdracht aan de mediabegroting op basis van deze raming is opgenomen in de begroting.

Tabel 71 Budgettaire gevolgen van beleid art. 15 (bedragen x € 1.000)
 

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

Verplichtingen

1.115.495

1.065.163

1.053.522

1.045.245

1.049.775

1.053.209

1.056.576

Totale uitgaven

1.084.670

1.065.161

1.053.522

1.045.245

1.049.775

1.053.209

1.056.576

waarvan juridisch verplicht (%)

  

99,9%

    
        

Bekostiging

1.038.133

1.042.741

1.040.773

1.033.557

1.038.087

1.041.521

1.044.888

Landelijke publieke omroep

807.438

806.592

824.968

828.523

831.898

842.242

846.277

Regionale omroep

150.067

153.106

153.850

153.308

153.308

153.308

153.308

Stichting Omroep Muziek

16.708

17.047

17.130

17.069

17.069

17.069

17.069

Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid (NIBG)

23.715

24.195

24.313

24.227

24.227

24.227

24.227

Stimuleringsfonds voor de Journalistiek

2.220

2.265

2.276

2.268

2.268

2.268

2.268

Co-productiefonds Binnenlandse Omroep (CoBO)

8.596

8.674

3.737

3.737

2.437

2.437

2.437

Mediawijsheid Expertisecentrum (Bewust mediagebruik)

1.580

1.612

1.620

1.614

1.614

1.614

1.614

Stichting Nederlandse Lokale Publieke Omroepen (NLPO)

1.633

1.664

1.673

1.667

1.667

1.667

1.667

Dotatie/onttrekking Algemene Mediareserve

25.742

26.578

10.395

336

2.791

‒ 4.119

‒ 4.787

Overige bekostiging media

434

1.008

811

808

808

808

808

Subsidies (regelingen)

41.042

16.822

7.132

6.088

6.088

6.088

6.088

Subsidies (regelingen)

12.874

9.631

7.132

6.088

6.088

6.088

6.088

Steunfonds Lokale Informatievoorziening

28.168

7.191

0

0

0

0

0

Opdrachten

651

649

649

649

649

649

649

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

4.782

4.879

4.903

4.886

4.886

4.886

4.886

Commissariaat voor de Media

4.782

4.879

4.903

4.886

4.886

4.886

4.886

Bijdrage aan (inter)nationale organisaties

62

70

65

65

65

65

65

European Audiovisual Observatory

62

70

65

65

65

65

65

Ontvangsten

156.886

165.000

146.110

134.235

135.660

125.590

123.690

Budgetflexibiliteit

Van het totale budget voor artikel 15 is in 2022 99,9 procent juridisch verplicht.

Bekostiging

Het beschikbare budget voor 2022 is 99,9 procent juridisch verplicht. De verplichtingen hebben voornamelijk betrekking op de landelijke en de regionale publieke omroep. Hieraan ten grondslag ligt de Mediawet 2008.

Subsidies

Van het beschikbare budget is 89,8 procent juridisch verplicht. De verplichtingen hebben voornamelijk betrekking op journalistiek en de regionale, lokale en streekomroepen. Hieraan ten grondslag liggen het Regeerakkoord en de visiebrief.

Opdrachten

Van het beschikbare budget is nul procent juridisch verplicht. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de toelichting op de instrumenten.

Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s

Het beschikbare budget voor 2022 is volledig juridisch verplicht. De verplichtingen hebben betrekking op het Commissariaat voor de Media (CvdM). Hieraan ten grondslag ligt de Mediawet 2008.

Bijdrage aan internationale organisaties

Het beschikbare budget voor 2022 is volledig juridisch verplicht. Het betreft een jaarlijkse contributie aan het European Audiovisual Observatory.

Bekostiging

Landelijke en regionale publieke omroep

De publieke omroep waarborgt een hoogstaand en pluriform media-aanbod, dat toegankelijk en betaalbaar is voor alle lagen van de bevolking. Daarom bekostigt het Ministerie van OCW de landelijke en regionale publieke omroep. Mede vanwege Europese regels op het gebied van staatssteun, houdt de overheid greep op de aard en omvang van het takenpakket van de landelijke en regionale publieke omroep en bepaalt de overheid het budget van de publieke omroep.

Op basis van de Mediawet 2008 is voor 2022 het minimumbudget voor de landelijke publieke omroep vastgesteld op € 827,0 miljoen.

Stichting Omroep Muziek (SOM)

Deze bekostiging is bestemd voor de door het Ministerie van OCW aangewezen instelling voor het in stand houden en exploiteren van omroep-orkesten en omroepkoren.

Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid (NIBG)

Deze bekostiging is bestemd voor de door het Ministerie van OCW aangewezen instelling voor het in stand houden en exploiteren van een media-archief.

Stimuleringsfonds voor de Journalistiek

Het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek is binnen het mediabeleid het instrument om de pluriformiteit van het journalistieke media-aanbod te stimuleren, zowel binnen pers en omroep als via het internet. De activiteiten van het fonds dragen bij aan innovatie van de journalistiek en aan stimulering van de journalistieke functie van de media in de samenleving.

Stichting Co-productiefonds Binnenlandse Omroep (CoBO)

De Stichting Co-productiefonds Binnenlandse Omroep (CoBO), ondersteunt de film- en documentairesector en participeert in audiovisuele coproductieprojecten in de vorm van een financiële bijdrage aan publieke instellingen die zendtijd hebben verkregen voor landelijke omroep. De meeste coproducties waar CoBO een bijdrage aan levert, vinden plaats tussen een publieke omroepinstelling en een onafhankelijke filmproducent. Daarnaast wordt door CoBO bijgedragen aan coproducties tussen een publieke omroepinstelling en een instelling op het gebied van de podiumkunsten. Iedere filmproducent, instelling op het gebied van de podiumkunsten, de Vlaamse publieke omroep (VRT), of Duitse publieke omroep, kan één of meer landelijke publieke omroepinstellingen benaderen, teneinde te komen tot een coproductie. CoBO ontvangt OCW-middelen en verkrijgt daarnaast vergoedingen van buitenlandse kabelaars (België, Duitsland en Luxemburg) voor de doorgifte van de zenders van de Nederlandse publieke omroep.

Vanaf 2022 zijn de voor speelfilms geoormerkte CoBO middelen (jaarlijks € 6,3 miljoen) conform de kamerbrief trajecten krachtenbundeling en buitenproducenten bestemd voor het Filmfonds, dat wordt gefinancierd via artikel 14 (Cultuur). Voor 2022 en 2023 zal hiervan nog € 1,3 miljoen per jaar aan de NPO worden betaald via artikel 15 (Media). Het bedrag van € 1,3 miljoen in 2022 en 2023 maakt geen deel uit van het minimumbudget voor de landelijke publieke omroep.

Mediawijsheid Expertisecentrum (Bewust mediagebruik)

Het Mediawijsheid Expertisecentrum (Mediawijzer.net) bevordert een bewuste, kritische en actieve houding van burgers en instellingen in de samenleving waar media alom zijn. Bij het huidige programma zijn de Koninklijke Bibliotheek, ECP-EPN, de publieke omroep (NTR), Kennisnet en het NIBG betrokken.

Stichting Nederlandse Lokale Publieke Omroepen (NLPO)

NLPO ondersteunt lokale publieke omroepen op diverse terreinen om de sector verder te professionaliseren en om de kwaliteit van de producties van lokale omroepen te verbeteren.

Dotatie/onttrekking Algemene Mediareserve

Op basis van de verwachte uitgaven op de mediabegroting en de verwachte reclameopbrengsten van de Ster worden middelen toegevoegd of onttrokken aan de Algemene Mediareserve (AMr). De AMr kan op grond van de Mediawet worden gebruikt voor de opvang van dalende Ster-inkomsten, bijdragen aan de bekostiging van reorganisatiekosten als gevolg van overheidsbesluiten en voor de financiering van de door het CvdM aan te houden rekening-courantverhouding voor betalingen aan instellingen.

Overige bekostiging Media

Te laste van dit budget wordt onder meer het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM) betaald voor de uitvoering van de activiteiten welke nodig zijn voor het continueren en verbeteren van de kwaliteit van Kijkwijzer.

Subsidies

Ten laste van dit budget wordt de jaarlijkse subsidie aan het European Journalism Centre voor diverse internationale journalistiekprojecten betaald. Daarnaast worden nog incidentele subsidies op het gebied van de media betaald.

Onderdeel van subsidies zijn de Regeerakkoordmiddelen voor onderzoeksjournalistiek. Deze worden ingezet om journalistieke projecten, innovaties en talentontwikkeling en professionalisering te ondersteunen. Voor 2022 is het budget € 5,4 miljoen.

Daarnaast is voor 2019 tot en met 2021 € 15,0 miljoen voor de regionale, lokale en streekomroepen uit de visiebrief onder de subsidies toegevoegd. Van dit budget wordt € 1,0 miljoen voor het samenwerkingsproject tussen de NOS en lokale (NLPO) en regionale (RPO) omroepen niet in 2021 maar in 2022 besteed.

Opdrachten

Te laste van dit budget worden onder meer de kosten van de Landsadvocaat betaald. Daarnaast worden nog incidentele opdrachten op het gebied van Media betaald.

Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s

De kerntaak van het Commissariaat voor de Media (CvdM) bestaat uit het uitoefenen van onafhankelijk toezicht op het handelen van de media-instellingen in Nederland en uit handhavend optreden ingeval de toepasselijke regelgeving niet in acht wordt genomen. De bevoegdheid om toezicht en handhaving uit te oefenen heeft betrekking op alle media-instellingen: publieke media-instellingen op landelijk, regionaal en lokaal niveau en commerciële media-instellingen op landelijk en niet-landelijk niveau. Daarnaast houdt het CvdM toezicht op zelfregulering door in Nederland gevestigde videoplatformdiensten en is het CvdM tevens verantwoordelijk voor het metatoezicht op het NICAM. Daarnaast heeft het CvdM tot taak erop toe te zien dat kabelexploitanten hun wettelijke verplichtingen nakomen tot doorgifte van de must carry-zenders.

Ontvangsten

Dit betreft de raming van de reclameopbrengsten van de Ster.

Licence