Het waarborgen van een onafhankelijk, gevarieerd en kwalitatief hoogwaardig media-aanbod, dat toegankelijk blijft voor alle lagen van de bevolking.
Media hebben een prominente rol in onze democratie en cultuur. Wat we zien, horen en lezen beïnvloedt ons beeld van de wereld en onze opvattingen. Daarom borgt de Minister vier publieke belangen in het mediabeleid waar hij verantwoordelijk voor is: onafhankelijkheid, verscheidenheid, kwaliteit en toegankelijkheid. De Minister heeft specifieke zorg voor het stelsel van landelijke, regionale en lokale publieke omroepen en de daarvoor relevante wet- en regelgeving. De Minister heeft naast een financierende rol vooral ook een regisserende rol.
Financieren
De Minister financiert de landelijke en regionale publieke omroep en enkele andere aan de omroep verbonden instellingen. De taakopdracht is wettelijk bepaald en het budget van de publieke omroep is vastgesteld met behoud van afstand tot de uitvoering en inhoud. Op basis van het concessiebeleidsplan (Kamerstukken II 2020/21, 32827, nr. 202) sluit de Minister elke vijf jaar een prestatieovereenkomst met de publieke omroep.
Stimuleren
Verder is de Minister verantwoordelijk voor instrumenten ter bevordering van culturele producties, documentaires, drama, kunst- en kinderprogramma's, het steunen en stimuleren van een onafhankelijke en kwalitatief goede journalistieke infrastructuur (Stichting Stimuleringsfonds voor de Journalistiek) en voor het bevorderen van mediawijsheid (NICAM en Mediawijzer.net).
Regisseren
De Minister is verantwoordelijk voor de wetgeving ten aanzien van de taak en organisatie van de publieke omroep en voor wetgeving voor commerciële media. De regels voor commerciële omroepen vloeien voornamelijk voort uit Europese richtlijnen voor audiovisuele mediadiensten. Verder is de Minister als regisseur verantwoordelijk voor wetgeving met betrekking tot omroepdistributie. Het doel daarvan is de toegang tot een gevarieerd media-aanbod te bevorderen en te verzekeren.
Kengetallen
De belangrijkste conclusies op het terrein van media worden beschreven in het onderdeel beleidsprioriteiten.
Realisatie | Vastgestelde begroting | Verschil | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2022 | 2022 | ||
Verplichtingen | 915.524 | 1.126.387 | 1.115.495 | 1.102.708 | 1.223.931 | 1.053.522 | 170.409 | |
Uitgaven | 973.392 | 1.038.789 | 1.084.670 | 1.085.355 | 1.179.246 | 1.053.522 | 125.724 | |
Bekostiging | 966.516 | 1.019.890 | 1.038.133 | 1.065.052 | 1.148.163 | 1.040.773 | 107.390 | |
Publieke Omroep (omroepinstellingen) | 940.139 | 881.620 | 957.505 | 959.698 | 1.015.534 | 978.818 | 36.716 | |
Landelijke publieke omroep | 795.844 | 731.822 | 807.438 | 806.592 | 852.640 | 824.968 | 27.672 | |
Regionale omroep | 144.295 | 149.798 | 150.067 | 153.106 | 162.894 | 153.850 | 9.044 | |
Beheertaken landelijke publieke omroep | 39.251 | 40.312 | 40.423 | 41.242 | 43.589 | 41.443 | 2.146 | |
Stichting Omroep Muziek | 16.366 | 16.766 | 16.708 | 17.047 | 18.017 | 17.130 | 887 | |
Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid (NIBG) | 22.885 | 23.546 | 23.715 | 24.195 | 25.572 | 24.313 | 1.259 | |
Dotaties, bijdragen publieke omroep | 16.796 | 13.781 | 14.029 | 14.715 | 8.707 | 9.306 | ‒ 599 | |
Stimuleringsfonds voor de Journalistiek | 5.434 | 2.272 | 2.220 | 2.765 | 2.709 | 2.276 | 433 | |
Filmfonds van de omroep en Telefilm (COBO) | 8.274 | 8.335 | 8.596 | 8.674 | 2.524 | 3.737 | ‒ 1.213 | |
Mediawijsheid Expertisecentrum (Bewust mediagebruik) | 1.519 | 1.561 | 1.580 | 1.612 | 1.715 | 1.620 | 95 | |
Organisatie van Lokale Omroepen in Nederland (OLON) | 1.569 | 1.613 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Stichting Nederlandse Lokale Publieke Omroepen (NLPO) | ‒ | ‒ | 1.633 | 1.664 | 1.759 | 1.673 | 86 | |
Dotatie/onttrekking Algemene Mediareserve (AMr) | ‒ 30.040 | 83.808 | 25.742 | 48.996 | 79.855 | 10.395 | 69.460 | |
Overige bekostiging media (uit rente AMr) | 370 | 369 | 434 | 401 | 478 | 811 | ‒ 333 | |
Subsidies (regelingen) | 1.820 | 13.935 | 41.042 | 15.069 | 25.347 | 7.132 | 18.215 | |
Overige subsidies | 1.820 | 13.935 | 12.874 | 9.641 | 11.463 | 7.132 | 4.331 | |
Steunfonds Lokale Informatievoorziening | ‒ | ‒ | 28.168 | 5.428 | 0 | 0 | 0 | |
Werk aan Uitvoering | ‒ | ‒ | ‒ | ‒ | 3.375 | 0 | 3.375 | |
Onderzoeksjournalistiek | ‒ | ‒ | ‒ | ‒ | 0 | 0 | 0 | |
Lokale journalistiek | ‒ | ‒ | ‒ | ‒ | 10.509 | 0 | 10.509 | |
Opdrachten | 170 | 167 | 651 | 289 | 330 | 649 | ‒ 319 | |
Opdrachten | 170 | 167 | 651 | 289 | 330 | 649 | ‒ 319 | |
Bijdrage aan ZBO's/RWT's | 4.826 | 4.736 | 4.782 | 4.879 | 5.332 | 4.903 | 429 | |
Commissariaat voor de Media | 4.826 | 4.736 | 4.782 | 4.879 | 5.332 | 4.903 | 429 | |
Bijdrage aan (inter)nationale organisaties | 60 | 61 | 62 | 66 | 74 | 65 | 9 | |
Uitvoering internationale verdragen en contributies | 60 | 61 | 62 | 66 | 74 | 65 | 9 | |
Ontvangsten | 164.157 | 172.003 | 156.886 | 193.339 | 207.000 | 146.110 | 60.890 |
De realisatie van de uitgaven 2022 ligt € 125,7 miljoen hoger dan oorspronkelijk begroot, als gevolg van het desalderen van hogere dan geraamde ontvangsten, met name op de reclame-inkomsten (€ 60,9 miljoen), toevoeging van de prijsindexeringen (€ 47,1 miljoen), toevoeging van middelen uit het coalitieakkoord voor Werk aan Uitvoering (WaU) (€ 3,9 miljoen), coalitieakkoord-middelen (€ 13,2 miljoen) en overige kleine mutaties.
De realisatie van de verplichtingen 2022 ligt € 170,4 miljoen hoger dan oorspronkelijk begroot. Naast de hierboven genoemde hogere uitgaven, gaat het om een ophoging voor de aangegane verplichtingen 2023. Het budget in 2023 ligt hoger, het verplichtingenbudget 2022 is aangepast aan het uitgavenbudget 2023.
De raming van de ontvangsten is met € 60,9 miljoen bijgesteld, als gevolg van hogere reclame-inkomsten dan verwacht ten opzichte van de oorspronkelijke begroting.
Bekostiging
Landelijke en regionale publieke omroep
De publieke omroep waarborgt een hoogwaardig en pluriform media-aanbod, dat toegankelijk en betaalbaar is voor alle lagen van de bevolking. Daarom bekostigt de Minister van OCW de landelijke publieke omroep. Mede vanwege Europese regels op het gebied van staatssteun, houdt de overheid greep op de aard en omvang van het takenpakket van de landelijke publieke omroep en bepaalt de overheid het budget van de publieke omroep.
De hogere uitgaven van de Landelijke Publieke Omroepen zijn het gevolg van de prijsindexering 2022 van € 25,4 miljoen. Verder is het budget verhoogd voor vervroegde uitzending van films op de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) (€ 2,3 miljoen).
De hogere uitgaven van de regionale omroepen zijn het gevolg van de prijsindexering 2022 van € 9,0 miljoen.
Stichting Omroep Muziek (SOM)
De SOM is door de Minister aangewezen als instelling voor het in stand houden en exploiteren van omroeporkesten en omroepkoren. Naast de reguliere activiteiten heeft de SOM in 2022 verder ingezet op het waarborgen van de kwaliteit, het versterken van zijn omroeptaak en het creëren van ruimte voor innovatie en talentontwikkeling om zo ook nieuwe doelgroepen te bereiken. De hogere uitgaven van de SOM zijn het gevolg van de prijsindexering 2022 van € 0,9 miljoen.
Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid (NIBG)
Het NIBG is door de Minister aangewezen als instelling voor het in stand houden en exploiteren van een media-archief. Daarnaast voert het NIBG activiteiten uit op onder andere het terrein van digitaal erfgoed en onderwijs, worden via het museum van het NIBG collecties van onder meer het voormalig Persmuseum tentoongesteld aan het bredere publiek en neemt het NIBG zitting in meerdere samenwerkingsverbanden, zoals het Netwerk Mediawijsheid. De hogere uitgaven van het NIBG zijn het gevolg van de prijsindexering 2022 van € 1,3 miljoen.
Stimuleringsfonds voor de Journalistiek (SvdJ)
Het SvdJ is binnen het mediabeleid het instrument om de pluriformiteit van het journalistieke media-aanbod te stimuleren, zowel binnen pers en omroep als via het internet. De activiteiten van het fonds dragen bij aan innovatie van de journalistiek en aan stimulering van de journalistieke functie van de media in de samenleving. De hogere uitgaven van het SvdJ zijn het gevolg van een toevoeging van € 0,3 miljoen WaU middelen en € 0,1 miljoen als gevolg van prijsindexering 2022.
Filmfonds van de Omroep en Telefilm (CoBO)
De CoBO ondersteunt de documentaire-sector en participeert in audiovisuele coproductieprojecten waarin wordt deelgenomen door een of meer van de publieke instellingen die zendtijd hebben verkregen voor landelijke omroep en de Vlaamse publieke omroep (VRT) en/of Duitse publieke omroepen en/of onafhankelijke filmproducenten en/of instellingen werkzaam op het gebied van de podiumkunsten. De lagere uitgaven van het CoBO zijn per saldo het gevolg van de prijsindexering 2022 van € 0,1 miljoen en overboeken van budget voor de vervroegde uitzending van films op de NPO naar de Landelijke Publieke Omroep (-/- € 1,3 miljoen).
Mediawijsheid Expertisecentrum (Bewust mediagebruik)
Het Mediawijsheid Expertisecentrum (Mediawijzer.net) bevordert een bewuste, kritische en actieve houding van burgers en instellingen in de samenleving waar media alom aanwezig zijn. Bij het huidige programma zijn de Koninklijke Bibliotheek, ECP-EPN, de publieke omroep (NTR), Kennisnet en het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid (NIBG) betrokken.
Stichting Nederlandse Lokale Publieke Omroepen (NLPO)
NLPO ondersteunt lokale publieke omroepen op diverse terreinen om de sector verder te professionaliseren en om de kwaliteit van de producties van lokale omroepen te verbeteren.
Dotatie Algemene Mediareserve (AMr)
De AMr dient voor het opvangen van schommelingen bij zowel de uitgaven als de ontvangsten op het mediabudget. Hierdoor wordt in het ene jaar geld gedoteerd en in een ander jaar geld onttrokken aan de AMr. In 2022 is er € 79,9 miljoen toegevoegd aan de AMr. In de begroting was rekening gehouden met een toevoeging van € 10,4 miljoen. De mutatie in de post dotatie AMr van in totaal € 69,5 miljoen is het gevolg van:
• een correctieboeking van ontvangen prijsbijstelling 2022 van € 10,6 miljoen die al eerder aan de bekostiging van de landelijke publieke omroep was toegevoegd;
• hogere STER-inkomsten van € 60,9 miljoen ten opzichte van de oorspronkelijke begroting;
• het uitkeren van huishoudensindexatie aan de regionale omroepen -/- € 1,0 miljoen;
• een verhoogde uitgave aan het project Versterking lokale journalistiek door samenwerking -/- € 2,1 miljoen;
• lagere realisatie op de diverse instrumenten per saldo € 1,1 miljoen.
De liquiditeitsstand van de AMr heeft zich daarmee in 2022 als volgt ontwikkeld:
Saldo AMr per 01-01-2022 | 89.417 |
---|---|
Uitgaven en overige mutaties | ‒ 18.661 |
Via begroting aan AMr toegevoegd, incl. hogere Sterinkomsten | 79.855 |
Saldo AMr per 31-12-2022 | 150.611 |
Overige bekostiging Media
Ten laste van dit budget wordt onder meer het Nederlands Instituut voor Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM) betaald voor de uitvoering van de activiteiten welke nodig zijn voor het continueren en verbeteren van de kwaliteit van Kijkwijzer. Hiervan is € 0,2 miljoen bijgedragen door het Ministerie van VWS. Niet bestede middelen van € 0,6 miljoen zijn toegevoegd aan de AMr. Per saldo is er € 0,3 minder gerealiseerd.
Subsidies
Het instrument subsidies is voor 2022 gesplitst in budget voor overige subsidies, Werk aan Uitvoering en Lokale journalistiek.
Overige subsidies
Ten laste van dit budget worden de jaarlijkse subsidies verstrekt aan de Stichting Arbeidsmarkt-, Werkgelegenheids- en Opleidingsfonds voor de Omroep (AWO-fonds) voor diverse projecten op het gebied van arbeidsmarktontwikkeling, werkgelegenheid en opleiding. Daarnaast is nog budget beschikbaar voor incidentele subsidies op het gebied van de media. De hogere uitgaven van € 4,3 miljoen zijn per saldo het gevolg van:
• verhoging voor het project ‘Versterking lokale journalistiek door samenwerking’ van € 2,1 miljoen;
• verhoging van beschikbare middelen voor onderzoeksjournalistiek van € 2,3 miljoen uit het coalitieakkoord;
• prijsindexering 2022 van € 0,3 miljoen;
• niet bestede middelen van -/- € 0,3 miljoen die zijn toegevoegd aan de AMr.
Werk aan Uitvoering
Voor de Regionale Publieke Omroep is aan WaU middelen € 3,4 miljoen gerealiseerd. De WaU middelen voor het Commissariaat voor de Media en de Regionale Publieke omroep zijn op die betreffende instrumenten gerealiseerd.
Lokale Journalistiek
Voor lokale journalistiek is € 10,5 miljoen toegevoegd vanuit het coalitieakkoord. Met deze middelen is de professionalisering en innovatie van de lokale publieke omroepen versterkt.
Opdrachten
Ten laste van dit budget zijn onder meer de uitgaven gedaan voor incidentele onderzoeksopdrachten. Van het budget voor de overige opdrachten is € 0,3 miljoen niet gerealiseerd.
Bijdrage aan ZBO’s en RWT’s
De kerntaak van het Commissariaat voor de Media (CvdM) bestaat uit het uitoefenen van onafhankelijk toezicht op het handelen van de media-instellingen in Nederland en uit handhavend optreden ingeval de toepasselijke regelgeving niet in acht wordt genomen. De bevoegdheid om toezicht en handhaving uit te oefenen heeft betrekking op alle media-instellingen: publieke media-instellingen op landelijk en niet-landelijk, regionaal en lokaal niveau en commerciële media-instellingen op landelijk en niet-landelijk niveau. Het CvdM is tevens verantwoordelijk voor het metatoezicht op het NICAM. Daarnaast heeft het CvdM de taak erop toe te zien dat kabelexploitanten hun wettelijke verplichtingen nakomen tot doorgifte van de must carry-zenders. De hogere uitgaven zijn het gevolg van de prijsindexering 2022 van € 0,2 miljoen en toevoeging van de WaU middelen van € 0,2 miljoen.
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties
Dit betreft de jaarlijkse contributie aan het European Audiovisual Observatory.
Ontvangsten
Deze betreffen met name de reclameopbrengsten van de STER. De werkelijke afdracht in 2021 is € 207,0 miljoen. Dit is € 60,9 miljoen hoger dan geraamd.