Budgettaire gevolgen van beleid
Omschrijving | Ontwerpbegroting 2023 (1) | Mutaties via NvW, ISB, moties en amendementen (2) | Vastgestelde begroting 2023 (3)=(1)+(2) | Mutaties 1e suppletoire begroting (4) | Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3)+(4) | Mutatie 2024 | Mutatie 2025 | Mutatie 2026 | Mutatie 2027 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Verplichtingen | 3.059.245 | 0 | 3.059.245 | 326.652 | 3.385.897 | 348.822 | 187.235 | 376.853 | 215.782 |
Uitgaven (1) + (2) | 3.197.340 | 0 | 3.197.340 | 39.696 | 3.237.036 | 247.086 | 187.602 | 220.409 | 230.572 |
(1) Apparaatsuitgaven | 3.052.054 | 0 | 3.052.054 | 40.898 | 3.092.952 | 143.592 | 162.712 | 187.427 | 187.266 |
Personele uitgaven | 2.570.785 | 0 | 2.570.785 | 55.433 | 2.626.218 | 133.372 | 146.680 | 168.782 | 174.697 |
Eigen personeel | 2.172.136 | 0 | 2.172.136 | 4.656 | 2.176.792 | 103.991 | 107.120 | 131.782 | 137.697 |
Inhuur externen | 390.698 | 0 | 390.698 | 50.692 | 441.390 | 29.346 | 39.525 | 36.965 | 36.965 |
Overig personeel | 7.951 | 0 | 7.951 | 85 | 8.036 | 35 | 35 | 35 | 35 |
Materiële uitgaven | 481.269 | 0 | 481.269 | ‒ 14.535 | 466.734 | 10.220 | 16.032 | 18.645 | 12.569 |
ICT | 27.509 | 0 | 27.509 | 10.434 | 37.943 | 708 | 8.490 | 10.431 | 4.040 |
Bijdrage aan SSO's | 362.591 | 0 | 362.591 | ‒ 39.728 | 322.863 | 662 | 112 | 1.725 | 2.001 |
Overig materieel | 91.169 | 0 | 91.169 | 14.759 | 105.928 | 8.850 | 7.430 | 6.489 | 6.528 |
(2) Programma-uitgaven | 145.286 | 0 | 145.286 | ‒ 1.202 | 144.084 | 103.494 | 24.890 | 32.982 | 43.306 |
Bekostiging | 3.251 | 0 | 3.251 | ‒ 3.251 | 0 | ‒ 3.251 | ‒ 3.251 | ‒ 3.251 | ‒ 3.251 |
Vergoeding proceskosten | 3.251 | 0 | 3.251 | ‒ 3.251 | 0 | ‒ 3.251 | ‒ 3.251 | ‒ 3.251 | ‒ 3.251 |
Garanties | 171 | 0 | 171 | 0 | 171 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Garantie procesrisico's | 171 | 0 | 171 | 0 | 171 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Bijdrage aan ZBO's/RWT's | 14.991 | 0 | 14.991 | ‒ 1.740 | 13.251 | ‒ 1.505 | ‒ 2.105 | ‒ 2.105 | ‒ 2.105 |
Waarderingskamer | 2.446 | 0 | 2.446 | ‒ 97 | 2.349 | ‒ 97 | ‒ 97 | ‒ 97 | ‒ 97 |
Kadaster | 2.849 | 0 | 2.849 | ‒ 84 | 2.765 | ‒ 84 | ‒ 84 | ‒ 84 | ‒ 84 |
Kamer van Koophandel | 339 | 0 | 339 | ‒ 18 | 321 | ‒ 18 | ‒ 18 | ‒ 18 | ‒ 18 |
Overige bijdrage ZBO's/RWT's | 9.357 | 0 | 9.357 | ‒ 1.541 | 7.816 | ‒ 1.306 | ‒ 1.906 | ‒ 1.906 | ‒ 1.906 |
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties | 478 | 0 | 478 | 3.660 | 4.138 | 2.477 | 3.077 | 3.077 | 3.077 |
Internationale Douaneraad | 185 | 0 | 185 | 0 | 185 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Bijdrage overige (inter)nationale organisaties | 293 | 0 | 293 | 3.660 | 3.953 | 2.477 | 3.077 | 3.077 | 3.077 |
Opdrachten | 372.952 | 0 | 372.952 | ‒ 24.715 | 348.237 | ‒ 4.024 | ‒ 1.568 | 6.059 | 17.747 |
ICT opdrachten | 302.643 | 0 | 302.643 | ‒ 25.950 | 276.693 | 907 | 4.101 | 13.505 | 18.314 |
Overige opdrachten | 70.309 | 0 | 70.309 | 1.235 | 71.544 | ‒ 4.931 | ‒ 5.669 | ‒ 7.446 | ‒ 567 |
Bijdrage aan agentschappen | 4.722 | 0 | 4.722 | 4.555 | 9.277 | 3.406 | 3.406 | 3.606 | 3.606 |
Bijdrage Logius | 3.323 | 0 | 3.323 | 1.135 | 4.458 | 1.285 | 1.285 | 1.485 | 1.485 |
Bijdrage overige agentschappen | 1.399 | 0 | 1.399 | 3.420 | 4.819 | 2.121 | 2.121 | 2.121 | 2.121 |
(Schade)vergoeding | 28.899 | 0 | 28.899 | ‒ 27.009 | 1.890 | 83.339 | 2.989 | 2.989 | 2.989 |
(Schade)vergoedingen | 28.899 | 0 | 28.899 | ‒ 30.209 | ‒ 1.310 | 80.139 | ‒ 211 | ‒ 211 | ‒ 211 |
Vergoeding proceskosten | 0 | 0 | 0 | 3.200 | 3.200 | 3.200 | 3.200 | 3.200 | 3.200 |
Rente | 130.722 | 0 | 130.722 | 47.298 | 178.020 | 23.052 | 22.342 | 22.607 | 21.243 |
Belasting- en invorderingsrente | 130.722 | 0 | 130.722 | 47.298 | 178.020 | 23.052 | 22.342 | 22.607 | 21.243 |
Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken | ‒ 410.900 | 0 | ‒ 410.900 | 0 | ‒ 410.900 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Toerekening uitgaven aan Douane | ‒ 203.543 | 0 | ‒ 203.543 | 0 | ‒ 203.543 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Toerekening uitgaven aan Toeslagen | ‒ 207.357 | 0 | ‒ 207.357 | 0 | ‒ 207.357 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Ontvangsten (3) + (4) | 196.089.253 | 0 | 196.089.253 | 11.580.275 | 207.669.528 | 9.393.730 | ‒ 2.826.997 | ‒ 1.786.869 | ‒ 2.490.211 |
Programma-ontvangsten (3) | 196.003.347 | 0 | 196.003.347 | 11.577.963 | 207.581.310 | 9.393.730 | ‒ 2.826.997 | ‒ 1.786.869 | ‒ 2.490.211 |
waarvan: Belastingontvangsten | 195.188.311 | 0 | 195.188.311 | 11.402.665 | 206.590.976 | 9.246.678 | ‒ 2.977.339 | ‒ 1.935.476 | ‒ 2.636.454 |
Bekostiging | 145.176 | 0 | 145.176 | 17.767 | 162.943 | 26.969 | ‒ 2.005 | ‒ 2.005 | ‒ 2.005 |
Doorbelasten kosten vervolging | 145.176 | 0 | 145.176 | 17.767 | 162.943 | 26.969 | ‒ 2.005 | ‒ 2.005 | ‒ 2.005 |
Rente | 482.668 | 0 | 482.668 | 129.551 | 612.219 | 107.669 | 156.821 | 155.112 | 152.748 |
Belasting- en invorderingsrente | 482.668 | 0 | 482.668 | 129.551 | 612.219 | 107.669 | 156.821 | 155.112 | 152.748 |
Boetes en schikkingen | 187.192 | 0 | 187.192 | 27.980 | 215.172 | 12.414 | ‒ 4.474 | ‒ 4.500 | ‒ 4.500 |
Ontvangsten boetes en schikkingen | 187.192 | 0 | 187.192 | 27.980 | 215.172 | 12.414 | ‒ 4.474 | ‒ 4.500 | ‒ 4.500 |
Apparaatsontvangsten (4) | 85.906 | 0 | 85.906 | 2.312 | 88.218 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Omschrijving | Ontwerpbegroting 2023 (1) | Mutaties via NvW, ISB, moties en amendementen (2) | Vastgestelde begroting 2023 (3)=(1)+(2) | Mutaties 1e suppletoire begroting (4) | Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3)+(4) | Mutatie 2024 | Mutatie 2025 | Mutatie 2026 | Mutatie 2027 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Verplichtingen | 3.059.245 | 0 | 3.059.245 | 326.652 | 3.385.897 | 348.822 | 187.235 | 376.853 | 215.782 |
waarvan garantieverplichtingen | 326 | 0 | 326 | 0 | 326 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Garantie procesrisico's | 326 | 0 | 326 | 0 | 326 | 0 | 0 | 0 | 0 |
waarvan overige verplichtingen | 3.058.919 | 0 | 3.058.919 | 326.652 | 3.385.571 | 348.822 | 187.235 | 376.853 | 215.782 |
Toelichting
Verplichtingen
Overige verplichtingen
Het verplichtingenbudget wordt in 2023 met € 320 mln. en structureel met € 210 mln. opgehoogd. De mutaties in de verplichtingen zijn veelal gelijk aan de uitgavenmutaties. Een aantal mutaties zien alleen op het verplichtingenbudget en worden hieronder toegelicht. Waar de mutaties gelijk zijn aan de mutaties in de uitgaven wordt dit toegelicht onder 'Uitgaven'. De belangrijkste verplichtingenmutaties zijn:
– Een ophoging in 2023 van € 172 mln. voor «Opdrachten ICT» vanwege vertragingen in aanbestedingen vanuit 2022 en vanwege een aantal nieuwe verwachte contracten in 2023.
– Een ophoging van € 36 mln. per jaar voor «Eigen personeel» vanwege het meerjarige OV-contract. Het verplichtingenbudget voor «Overig materieel» wordt verhoogd met € 24 mln. in 2023. Dit betreffen technische boekingen aangezien vanaf 2023, conform de rijksbegrotingsvoorschriften, in een aantal gevallen de verplichtingen en uitgaven aan elkaar gelijk worden gesteld. Eerder moest de meerjarige verplichting worden geboekt in het jaar dat de verplichting werd vastgelegd.
– «Inhuur externen» wordt in 2023 met € 34 mln. opgehoogd vanwege het afsluiten van inhuurcontracten.
– Het verplichtingenbudget wordt in 2024 en 2026 opgehoogd met respectievelijk € 47 mln. en € 121 mln. en in de overige jaren verlaagd in verband met de verwachte verlenging en vernieuwing van een contract in 2024 en 2026.
Uitgaven
Personele uitgaven
Eigen personeel
De uitgaven aan eigen personeel bij de Belastingdienst worden hoger geraamd, oplopend tot per saldo € 138 mln. in 2027. De belangrijkste oorzaken zijn:
– De uitgaven aan eigen personeel worden in 2023 met € 28 mln. verlaagd vanwege verwachte onderbezetting. De onderbezetting wordt grotendeels opgevangen met externe inhuur.
– Naar aanleiding van het rapport «Ongekend onrecht» van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) zijn middelen beschikbaar gesteld. Vanuit de reservering voor ‘Dienstverlening’ zijn eerder in 2021 middelen overgeheveld naar de Belastingdienst voor de jaren 2021-2023. Om de plannen door te zetten wordt circa € 55 mln. per jaar vanaf 2024 overgeheveld naar de Belastingdienst voor uitgaven aan eigen personeel. Deze middelen komen onder andere ten gunste aan Stella teams, fysieke loketten en de Belastingtelefoon.
– Vanuit de reservering voor ‘Uitvoeringskosten fiscale wet- en regelgeving’ op de Aanvullende Post AP wordt circa € 40 mln. vanaf 2026 overgeheveld naar artikel 1 Belastingen voor uitgaven aan eigen personeel. Deze middelen komen ten gunste van de uitvoering van wetgeving uit het coalitieakkoord, Europese wetgeving en nieuwe lastenmaatregelen en overige wijzigingen in de fiscale wet- en regelgeving.
– Er wordt € 20 mln. herschikt van ‘Bijdrage aan SSO’s’ naar ‘Eigen personeel’. Deze middelen, die op eerstgenoemde post gereserveerd stonden, zijn onder andere bestemd voor de wervingscapaciteit en personeelsfaciliteiten als gevolg van stijgende formatie.
Inhuur externen
De uitgaven aan inhuur externen wordt in 2023 per saldo € 51 mln. en in latere jaren € 37 mln. hoger geraamd. De belangrijkste mutaties zijn:
– In 2023 vindt er een herschikking van € 20 mln. plaats van ‘Eigen personeel’ naar ‘Inhuur externen’. Gezien de huidige onderbezetting wordt een deel van de werkzaamheden opgevangen met externe inhuur.
– Vanuit artikel 13 Toeslagen wordt in 2023 € 21 mln. overgeheveld naar de Belastingdienst voor uitgaven aan externe inhuur. Een aantal dienstonderdelen van de Belastingdienst voert als ketenpartner werkzaamheden uit voor de Hersteloperatie Toeslagen.
– Het budget voor externe inhuur van de Belastingdienst wordt vanaf 2025 met € 33 mln. verhoogd om de groei naar 640.000 IV-dagen te kunnen realiseren. Aanvullend wordt € 15 mln. beschikbaar gemaakt binnen de Belastingdienst voor de benodigde groei van IV-dagen. Het totale additionele IV-budget bedraagt daarmee € 48 mln. Deze ambitie is noodzakelijk om politieke wensen en fiscale maatregelen sneller te kunnen invoeren en het landschap toekomstbestendig te maken. Het daadwerkelijk kunnen werven van de (inhuur-)capaciteit in de huidige arbeidsmarkt vormt een belangrijke randvoorwaarde, evenals het vervolgens absorberen van deze grote hoeveelheid extra mensen in de organisatie. Tevens zal gekeken worden naar het verhogen van de productiviteit of in eerste instantie het tegengaan van dalende productiviteit.
Materiële uitgaven
ICT
De uitgaven aan ICT voor het apparaat van de Belastingdienst, bijvoorbeeld uitgaven voor werkplekken en telefoniekosten, worden in 2023 per saldo circa € 10 mln. hoger geraamd. Ook in latere jaren worden hogere uitgaven geraamd. Op basis van actuele ramingen worden er budgetneutrale aanpassingen gedaan tussen de financiële instrumenten.
Bijdrage aan SSO's
De uitgaven aan SSO’s worden in 2023 per saldo met circa € 40 mln. verlaagd en structureel met circa € 2 mln. verhoogd. Hiervan betreft € 20 mln. een herschikking van het budget naar ‘Eigen personeel’ (zie toelichting onder ‘Inhuur externen’). De overige verlaging van in 2023 betreft een budgetneutrale aanpassing tussen financiële instrumenten als gevolg van actuele ramingen.
Overig materieel
De uitgaven aan overig materieel worden in 2023 per saldo circa € 15 mln. hoger geraamd en in latere jaren worden eveneens hogere uitgaven geraamd. Verder wordt op basis van actuele ramingen een aantal budgetneutrale aanpassingen gedaan tussen financiële instrumenten. Daarnaast wordt er structureel circa € 6 mln. overgeheveld vanuit de reservering voor ‘Dienstverlening’ ten behoeve van communicatiemiddelen, publieke campagnes, licenties en onderhoud van systemen.
Opdrachten
Op deze post wordt circa € 30 mln. in 2023 naar latere jaren geschoven om meer aan te sluiten op de meerjarenraming van de directie Informatievoorziening (IV). Daarnaast hebben er nog een aantal mutaties plaatsgevonden die kleiner van omvang zijn, waardoor het budget in 2023 per saldo daalt met € 26 mln.
(Schade)vergoeding
In de Kamerbrief van 4 november jl. is de Tweede Kamer geïnformeerd over de uitwerking van het tegemoetkomingsbeleid Fraude Signalering Voorziening (FSV) en Minnelijke Schuldsanering Natuurlijke Personen (MSNP)5. Met de huidige inzichten zal het zwaartepunt van de compensatie plaatsvinden in 2024. Hiervoor waren in een eerder stadium middelen gereserveerd. Van dit budget wordt € 30 mln. van 2023 naar 2024 geschoven en wordt € 50 mln. in 2024 overgeheveld van de Aanvullende Post naar artikel 1 Belastingen.
Rente
De te vergoeden invorderingsrente wordt in 2023 circa € 40 mln. hoger geraamd in verband met de herstelactie invorderingsrente. Over de stand van zaken van de herstelactie is de Tweede Kamer 16 maart jl. geïnformeerd6. Daarnaast is de raming van de belasting- en invorderingsrente meerjarig herijkt, mede als gevolg van de doorwerking van renteverhogingen door de ECB op de belasting- en invorderingsrente. Er is besloten om de bestaande wettelijke systematiek aan te passen naar een beter uitlegbaar belasting- en invorderingsrente systeem. De achtergrond hiervan wordt toegelicht onder het kopje Rente bij de Ontvangsten. Er wordt nog een uitvoeringstoets opgesteld, waarmee gekeken wordt naar de uitvoerbaarheid en de gevolgen die er voor de uitvoering optreden door deze wijziging. Het nettoresultaat van hogere uitgaven en hogere ontvangsten draagt het ministerie van Financiën bij aan het generale beeld. Samen met de structurele meevaller als gevolg van een hogere grondslag van de vennootschapsbelasting in de renteraming (zie ook de toelichting onder het kopje Rente bij de Ontvangsten) levert dit per saldo een structurele bijdrage van € 100 mln. aan de rijksbrede opgave op.
Ontvangsten
Bekostiging
De raming wordt in 2023 en 2024 opgehoogd aangezien de effecten van de coronacrisis op deze ontvangsten van kortere duur waren dan eerder gedacht. De ontvangsten bereiken hierdoor eerder het oude niveau.
Rente
De belasting- en invorderingsrente wordt structureel hoger geraamd als gevolg van een hogere grondslag van de vennootschapsbelasting in de renteraming. Daarnaast is de raming van de belasting- en invorderingsrente (bir) meerjarig herijkt, mede als gevolg van de doorwerking van renteverhogingen door de ECB op de bir. De hoogte van de bir is wettelijk gekoppeld aan het niveau van de ECB-rente. Op basis van de recente ECB rentestijgingen zouden daarmee ook de bir-rentes stijgen met een aanzienlijke budgettaire meevaller tot gevolg. Bij deze voorjaarsbesluitvorming wordt echter van deze systematiek afgeweken. Het ministerie van Financiën stelt voor om de bir-rentepercentages beter op elkaar aan te laten sluiten door het aanpassen van de berekening van de bir-rentepercentages. Dit bevordert tevens de uitlegbaarheid van de bir-renteniveaus en maakt het tegelijkertijd mogelijk om vanuit het ministerie van Financiën een bijdrage aan de rijksbrede problematiek te leveren. Er wordt nog een uitvoeringstoets opgesteld, waarbij gekeken wordt naar de uitvoerbaarheid en de gevolgen die er voor de uitvoering optreden door deze wijziging. Het nettoresultaat van hogere uitgaven en hogere ontvangsten draagt het ministerie van Financiën bij aan het generale beeld. Samen met de structurele meevaller als gevolg van een hogere grondslag van de vennootschapsbelasting in de renteraming levert dit per saldo een structurele bijdrage van € 100 mln. aan de rijksbrede opgave op. De precieze budgettaire gevolgen van de aangepaste berekeningssystematiek worden op dit momenteel doorgerekend.
Boetes en schikkingen
De boeteopbrengsten worden in 2023 en 2024 hoger geraamd aangezien de effecten van de coronacrisis op deze ontvangsten van kortere duur waren dan eerder gedacht. De ontvangsten bereiken hierdoor eerder het oude niveau.
Belastingontvangsten
In de Voorjaarsnota 2023 worden de mutaties van de Belastingontvangsten toegelicht. De aansluiting met de Voorjaarsnota en de bedragen in de begrotingstoelichting (artikel 1 Belastingen, tabel budgettaire gevolgen van beleid) ziet er als volgt uit:
Ontwerpbegroting 2023 | Nvw en ISB's | Vastgestelde begroting 2023 na NvW en ISB's (1) | Mutatie 1e suppletoire begroting (2) | Stand 1e suppletoire begroting 2023 (3) = (1+2) | |
---|---|---|---|---|---|
Totaal belastingontvangsten | 242.476.279 | 0 | 242.476.279 | 12.509.503 | 254.985.782 |
– /– Afdracht Gemeentefonds | 40.477.613 | 0 | 40.477.613 | 1.039.597 | 41.517.210 |
– /– Afdracht Provinciefonds | 2.996.423 | 0 | 2.996.423 | 65.114 | 3.061.537 |
– /– Afdracht BES-fonds | 53.094 | 0 | 53.094 | 883 | 53.977 |
– /– Belastingontvangsten artikel 6 Btw-compensatiefonds | 3.760.838 | 0 | 3.760.838 | 1.244 | 3.762.082 |
Belastingontvangsten artikel 1 Belastingen | 195.188.311 | 0 | 195.188.311 | 11.402.665 | 206.590.976 |