De overheid voorziet de uitvoeringsorganisaties van financiële middelen voor een rechtmatige, doelmatige, doeltreffende en klantgerichte uitvoering van socialezekerheidsregelingen, binnen de kaders die de overheid stelt.

De uitvoering van de socialezekerheidswetten vindt mede plaats door ZBO’s en RWT’s. De Minister van SZW bepaalt de kaders waarbinnen de uitvoering tot stand komt en stelt uitvoeringsbudget ter beschikking aan Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) inclusief het Bureau Keteninformatisering Werk en Inkomen (BKWI), de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en het Inlichtingenbureau (IB). Zij maakt daarbij prestatieafspraken en stuurt op rechtmatige, doelmatige, doeltreffende en klantgerichte uitvoering. Hiertoe is een planning- en controlcyclus ingericht tussen de uitvoeringsorganen en het ministerie.

• – de vormgeving van het stelsel van socialezekerheidswetten die UWV en de SVB uitvoeren;

• – de vaststelling van de budgetten die aan UWV, de SVB en het IB beschikbaar worden gesteld met daarbij passende prestatieafspraken;

• – de sturing van en het toezicht op de rechtmatige, doelmatige, doeltreffende en klantgerichte uitvoering door UWV, de SVB en het IB en de verantwoording daarover;

• – de vaststelling van de omvang van de middelen die aan de Landelijke Cliëntenraad (LCR) beschikbaar worden gesteld.

• – de organisatie van de eigen uitvoering binnen het verband van de Rijksdienst Caribisch Nederland (RCN).

Prestatie-indicatoren UWV en SVB

In onderstaande tabellen zijn indicatoren voor UWV en de SVB weergegeven die de doelmatigheid, rechtmatigheid en klantgerichtheid van de uitvoering weergeven.

Herijkingen KPI-sets UWV en SVB

Bij zowel UWV als de SVB vinden er, in gezamenlijkheid met SZW, trajecten plaats om de KPI-sets voor de externe verantwoording te herijken. Bij de SVB is voor het jaarplan 2022 al een eerste herijking gedaan. Bij UWV worden de bestaande KPI's aangevuld met sturingsafspraken die invulling geven aan de publieke waarden die UWV wil realiseren. De resultaten zullen gaan landen in het jaarplan voor 2023. Deze trajecten zullen ook de komende jaren aandacht blijven vergen.

Werk aan Uitvoering

Het kabinet zet het programma Werk aan Uitvoering voort. Dit is een overheidsbreed programma ter verbetering van de publieke dienstverlening, met als doel beter aan te sluiten op de verwachtingen en behoeften van burgers en ondernemers. In het coalitieakkoord zijn hiervoor middelen gereserveerd. Voor UWV en SVB komt hiervan € 46 miljoen per jaar beschikbaar tot 2030 (met aanloop in 2023/2024 en afbouw in 2030/31). Deze middelen worden ingezet voor de digitale agenda en dienstverlening en het versterken van het vakmanschap van medewerkers. Naar aanleiding van de parlementaire ondervragingscommissie naar de kinderopvangtoeslag is eerder structureel € 150 miljoen beschikbaar gesteld voor de verbetering van de dienstverlening en informatiehuishouding bij UWV en SVB. Deze middelen worden ook gebruikt om concrete knelpunten op te lossen, bijvoorbeeld voor mensen die werken naast een uitkering en te maken hebben met een ingewikkelde verrekeningssystematiek.

Dienstverlening SVB

De SVB is in nauwe samenwerking met UWV gestart met een pilot omtrent een ‘doenvermogenstoets’ om zo bij voorgenomen wet- en regelgeving en relevante beleidsvoornemens rekening te houden met het doenvermogen van burgers. Daarnaast is de SVB in gezamenlijkheid met SZW bezig om het onbewust niet-gebruik van de AIO te verminderen. Hiertoe wordt een pilot voorbereid waarbij gebruik wordt gemaakt van inkomensgegevens van UWV. Ook loopt in 2023 bij de SVB de «Operatie Gezonde Dienstverlening» door. Hiermee worden extra medewerkers opgeleid om de tijdigheid te verbeteren en passende dienstverlening te organiseren.

Sociaal-medische beoordelingen

Als gevolg van de mismatch tussen vraag naar en aanbod van sociaal-medische boordelingen, lopen de achterstanden bij de (her)beoordelingen al enige jaren op. Het kabinet wil de mismatch verminderen en komen tot structurele verbeteringen in het stelsel. Dit betreft enerzijds acties van UWV om de uitvoering te verbeteren en anderzijds het tijdelijk toestaan om bepaalde sociaal-medische beoordelingen vereenvoudigd of niet uit te voeren. Voor de lange termijn wil het kabinet een integrale verkenning van het stelsel laten doen door een onafhankelijke onderzoekscommissie. Dit is nodig om te komen tot een houdbaar stelsel, waar de mismatch is opgelost en ruimte is voor nieuwe beleidsinitiatieven, bijvoorbeeld voor het wegnemen van meer fundamentele hardheden.

WW-dienstverlening

In mei 2022 is de effectmeting naar de inzet van persoonlijke dienstverlening aan WW-gerechtigden afgerond. Naar aanleiding van deze effectmeting wordt bezien hoe deze inzichten in de komende jaren kunnen worden meegenomen in de doorontwikkeling van de WW-dienstverlening.

WGA-dienstverlening

UWV en SZW werken aan de doorontwikkeling van de WGA-dienstverlening en hiervoor loopt een onderzoeksprogramma over de periode 2017-2025. UWV heeft de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in het versterken en verbeteren van de WGA-dienstverlening en geeft conform afspraak uitvoering aan de basale dienstverlening. Hierover is recent een Kamerbrief verstuurd.4 De midterm review en de tussenrapportage van de effectevaluatie laten zien dat UWV goed op weg is om in 2025 bij afronding van de effectevaluatie inzicht te kunnen verschaffen in de doelmatigheid en doeltreffendheid van de WGA-dienstverlening.

Handhaving UWV/SVB

Wij zijn voornemens het handhavingsbeleid te herijken om zowel bij fouten als bij moedwillig misbruik passend te kunnen reageren. Hiervoor zal een conceptwets­ontwerp en bijbehorend uitvoeringstoetsverzoek worden voorgelegd aan de SVB en UWV. De versterkte focus op dienstverlening komt ook tot uiting middels het Team Preventie waarin onder meer UWV, SVB en VNG participeren. Daarnaast worden de wetten die UWV uitvoert extern doorgelicht op misbruikrisico’s. Voor de WW is dit - op het internationale aspect na - reeds gedaan. Het proces voor de WIA, ZW en overige wetten loopt en zal in 2023 voortgezet worden.

Verhoging uitvoeringskosten RCN-unit SZW

Het uitvoeringsbudget voor de Rijksdienst Caribisch Nederland SZW wordt structureel verhoogd met € 0,8 miljoen om de kosten te kunnen dekken voor de toegenomen taken en volumes. Daarnaast is er voor de jaren 2022 tot en met 2025 additioneel budget vrijgemaakt (waarvan € 3,6 miljoen in 2023) ten behoeve van de ontwikkeling van de ICT-applicaties voor de uitvoering van de socialezekerheidsregelingen. Dit draagt bij aan het verbeteren van het financieel beheer.

Geschatte budgetflexibiliteit

De uitgaven op artikel 11 Uitvoering zijn voor 96% juridisch verplicht voor het jaar 2023. Per financieel instrument wordt dit onderstaand toegelicht.

Opdrachten

De uitgaven onder handhaving smal zijn voor 7,4% juridisch verplicht voor het jaar 2023. Het betreft de aanbesteding van het onderzoek kennis der verplichtingen. Voor de overige 92,6% zijn de uitgaven aan handhaving smal voor 2023 beleidsmatig gereserveerd. In 2023 worden er vanuit dit budget dus uitgaven voorzien waar nog een verplichting voor moet worden aangegaan.

Bekostiging

Het budget voor bekostiging is voor 70% juridisch verplicht en voor 30% bestuurlijk gebonden. Het betreft het uitvoeringsbudget voor de RCN-unit SZW en gereserveerde middelen voor ICT-ontwikkeling.

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

De bijdragen aan ZBO’s zijn voor 96% verplicht, 3% bestuurlijk gebonden en 1% beleidsmatig gereserveerd. Deze budgetten worden bij de goedkeuring van de jaarplannen vastgesteld.

Bijdrage aan (inter)nationale organisaties

De bijdrage aan nationale organisaties is 100% juridisch verplicht. Het betreft een bijdrage aan de LCR. Het budget wordt bij goedkeuring van het jaarplan vastgesteld.

Budgettaire gevolgen van beleid premiegefinancierd

Opdrachten

Handhaving smal

Het handhavingsbudget smal betreft beleidsondersteunend budget dat wordt ingezet voor de ontwikkeling van beleid met betrekking tot handhaving in de sociale zekerheid. Hieronder valt onder andere het laten uitvoeren van beleidsinhoudelijk onderzoek. Handhaving van de plichten in de materiewetten wordt bekostigd via de uitvoeringskosten aan de uitvoeringsorganisaties en wordt per materiewet verantwoord. Het handhavingsbudget smal is daarmee geen indicatie van de totale inzet die wordt gepleegd op handhaving in de sociale zekerheid.

Bekostiging

Uitvoeringskosten CN

De RCN-unit SZW is een bij de Rijksdienst Caribisch Nederland gepositioneerd onderdeel van het departement dat namens de minister is belast met uitkeringsverstrekking, vergunningverlening en arbeidsinspectie in Caribisch Nederland. Het uitvoeringsbudget voor de Rijksdienst Caribisch Nederland SZW vanaf 2023 ligt hoger om de kosten te kunnen dekken voor de toegenomen taken en volumes. Vanaf 2025 worden lagere kosten voorzien, vanwege de afronding van het ICT-ontwikkelingstraject.

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

De Minister van SZW stelt de financiële kaders vast voor het UWV, de SVB en het Inlichtingenbureau, waarbinnen deze organisaties hun jaarplannen dienen op te stellen. Deze financiële kaders hebben alleen betrekking op de uitvoering van SZW-taken door genoemde ZBO’s. In de jaarplannen nemen het UWV en de SVB een verdeling van de uitvoeringskosten naar wet en/of fonds op. De Minister stuurt in eerste aanleg op het totaalbudget per organisatie. Uitgangspunt daarbij is dat de organisaties zelfstandig de uitvoering organiseren en over de realisatie via het jaarverslag verantwoording afleggen aan de Minister van SZW.

Budgettaire ontwikkelingen

De uitvoeringskosten van UWV en de SVB wijzigen gedurende de jaren als gevolg van beleidswijzigingen en volumeontwikkelingen in de onderscheiden wetten en regelingen.

Per saldo stijgen de uitvoeringskosten (begrotings- en premiegefinancierd) van UWV in 2023 met circa € 84 miljoen. Deze toename is grotendeels het gevolg van de bijgestelde volumeontwikkelingen op de WW, ZW en WIA (WGA en IVA). Daarnaast wordt de dienstverlening versterkt in het kader van Werk aan Uitvoering en de parlementaire ondervragingscommissie naar de kinderopvangtoeslag.

Per saldo stijgen de uitvoeringskosten (begrotings- en premiegefinancierd) van de SVB in 2023 met circa € 8 miljoen ten opzichte van 2022. De stijging vloeit grotendeels voort uit het versterken van de dienstverlening in het kader van Werk aan Uitvoering en de parlementaire ondervragingscommissie naar de kinderopvangtoeslag.

In de tabellen 110 en 111 zijn de uitvoeringskosten van UWV en de SVB toegedeeld aan de onderscheiden wetten en regelingen. Dit is een ex-ante raming op basis waarvan de bekostiging van ZBO’s plaatsvindt. De toedeling is extracomptabel. Hier is de loon- en prijsbijstelling nog niet aan toebedeeld.

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

De Landelijke Cliëntenraad (LCR) is een overlegorgaan ingesteld bij Wet SUWI, waarin landelijke cliëntenorganisaties, vertegenwoordigers van gemeentelijke cliëntenraden en vertegenwoordigers van de centrale cliëntenraden van de SVB en UWV zitting hebben. De LCR heeft tot taak periodiek te overleggen met UWV, de SVB, de gemeenten en de Minister van SZW over onderwerpen op het terrein van werk en inkomen. De Minister van SZW stelt de financiële kaders vast voor de LCR, waarbinnen de LCR een jaarplan dient op te stellen.